آمریکا قادر نیست صادرات نفت ایران را صفر کند
گروه بینالملل خبرگزاری آنا؛ چند هفته پیش دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا اعلام کرد قصد دارد که علیه ایران تحریمهای جدید در دو فاز مشخص با زمان مشخص را وضع کند، اتفاقی که وزیر خارجه این کشور هم در سخنرانی اخیرش بر آن تاکید کرد و مجددا آن را بازگویی کرد.
هرچند مقامات ایران بارها هشدار دادهاند که این کار خلاق قوانین بینالمللی و قطعنامه سازمانملل متحد است.
تحریمهای نفتی و بانکی هر کدام قرار است در حوزههایی جداگانه علیه ایران به دلیل آنچه آمریکا تخلف ایران از مباحث هستهای و عدم رعایت موارد حقوق بشری میخواند، اجرا شود.
در این خصوص با امیرعلی ابوالفتح کارشناس ارشد مسائل آمریکا و استاد دانشگاه به گفتوگو نشستیم تا آنچه قرار است از طرف آمریکا برای ایران اجرایی شود را بررسی کنیم.
*وزیر خارجه این کشور در جمع ایرانی_آمریکایی گفته است که باید تحریمهای جدید وضع و اجرایی شود، تحلیل شما از صحبتهای مایک پمپئو علیه ایران چیست؟
_ دونالد ترامپ 8 می که توقف مشارکت ایالات متحده را در توافق هستهای اعلام کرد، بلافاصله به وزارت خزانهداری اعلام کرد که در دو فاز تحریمها برمیگردد. فاز اول به تاریخ شمسی 15 مرداد است و فاز دوم در 13 آبان اتفاق میافتد، فاز اول تحریمها بیشتر متوجه توقف همکاریها در صنایع خودروسازی، خرید فلزات گرانبها و طلا، ممنوعیت صادرات مواد پتروشیمی ایران است.
فاز دوم بحث ممنوعیت فروش نفت ایران یا ممنوعیت خرید نفت از ایران است، فاز اول تحریمها تا چند روز آینده قرار است آغاز شود. صحبتی که ما از وزیر خارجه آمریکا شنیدیم موضوع تحریم دوباره تکرار شد و آقای پمپئو گفت که تحریمها برمیگردد و امید امریکاییها این هست که این تحریمها به ایران فشار بیاورد.
* آمریکا با تکرار کردن خبر بازگشت تحریمها هدف خاصی را دنبال میکنند؟ یا به معنای سادهتر از این اتفاق به عنوان ابزاری برای تحریم استقاده میکنند؟
_آنها توسط افراد مختلف در دولت آمریکا بازگشت تحریمها را عنوان میکنند تا در مردم باعث نارضایتی بشود تا آن چیزی که آنها به عنوان شورشهای خیابانی از آن یاد میکنند اتفاق بیفتد که در این صورت یا جمهوری اسلامی ایران به مذاکراتی که آمریکاییها تمایل دارند تن بدهد و یا اگر این اتفاق هم نیفتاد فشارهای داخلی نظام جمهوری اسلامی ایران را تا سر حد فروپاشی از درون و سرنگونی و تغییر رژیم پیش ببرد. این مربوط به بحث تحریمها است که حرف جدیدی نبود و همان یادآوری جدول زمانبندی شدهای است که از قبل مطرح شده بود.
* وزیر خارجه آمریکا در میان صحبتهای خود اشارهای داشت به فعالیتهای رسانهای و اینکه دولت آمریکا قصد دارد شبکهای 24 ساعته و البته فارسی زبان راهاندازی کند، پیش از این البته مقام معظم رهبری هشدار داده بودند که امریکا از ابراز فشار روانی تلاش میکند مردم ایران را تحت فشار قرار دهد.
_بله درست است، فعالیت رسانهای دولت کنونی آمریکا تقریبأ با یک چالش روبروست و آن هم این است که علیرغم اینکه معتقدند که در ایران نارضایتی وجود دارد و از آن به عنوان تضاد خیابانی یاد میکنند و دائم تاکید میکنند که مدام روبه افزایش هم هست اما این نکته را هم درک کردهاند که جمهوری ایران اپوزیسیون قوی ندارد و دو گروه که به لحاظ سازماندهی یا حضور فعالتر هستند مثل سازمان منافقین و جریان سلطنتطلب در داخل ایران هیچ جایگاه و پایگاهی ندارد و چیزی به عنوان بدیل جمهوری اسلامی ایران در دسترس نیست. غرب امیدوار است که از طریق جمعآوری و اجمالسازی میان جریانهای معاند و ضد انقلاب در خارج از کشور، توزیع پول بین این گروهها و راهاندازی شبکههای مختلف رادیو تلویزیونی بتواند یک اپوزسیونی به وجود بیاورد.
برای همین هم گفته شده که صدای آمریکا قرار است 24 ساعته شود. اینگونه خیلی مشکلی را حل نمیکند چون تا همین امروز هم شبکههای فارسی زبان مخالف جمهوری اسلامی ایران یا صداهای معاند در انواع و اقسام آنها در اروپا امریکا وجود دارد. بعضیهاشان هم در داخل کشور مخاطبان خاص خودشان را دارند اما اضافه شدن یک شبکه 24 ساعته که بتواند اتفاق خاصی را رقم بزند و باعث شود که آن اپوزوسیون که آمریکا مدنظرش است به وجود بیاید و اجماعی در بین این گروههای معاند شکل بگیرد و بتوانند سوار بشوند بر بعضی از مطالبات و خواستههای بعضاً غیر سیاسی و اغلب صنفی و معیشتی در ایران، هنوز در موردش شک و تردید وجود دارد. به نظر میرسد دولت آمریکا تصمیم دارد اقداماتی انجام دهد حتی اگر اقدامات هم موثر نباشد حداقل به عنوان یک اقدام نمایشی و اعتمادساز در بین جریانهای معاند تاثیرگذار باشد.
* ترامپ توئیتی را منتشر کرده که در آن خطاب به آقای روحانی گفته بود که آمریکا را تهدید نکنید، در کنار این کل کلهای سیاسی از طرف رئیس جمهور آمریکا، آیا ابزارهایی جدید برای تهدید آمریکا و تحریم علیه ایران وجود دارد؟
_ تحریمها که فعلاً قرار است در دو مرحله اجرایی شود، البته این تحریمها از قبل تصویب شده بود که به خاطر برجام به حالت تعلیق درآمده بود و حالا قرار است به حالت اول برگردد و اعمال شود. احتمالاً اگر این تحریمها نتیجه مطلوب را برای آمریکاییها به دنبال نداشته باشد قوانین تحریمی جدیدتری ممکن است در آمریکا تصویب گردد.
گرچه همین کنگرهای که جمهوری خواهان هم اکثریت را دارند موافق این جریان نیست ولی خب بعید نیست که تحت فشار دولت قوانینی تصویب کنند که بر این تحریمها اضافه شود. امید آمریکاییها این است که ایران یا پای مذاکره حاضر شود یا از این رفتار آمریکاییها آنقدر سرخورده و مستاصل یا عصبانی شود که همه شرایط آمریکا را بپذیرد.
* در این شرایط که ایران مذاکرات برجام را با کشورهای اروپایی ادامه میدهد یا به اصطلاح 4+1، و آمریکا قرار است تحریمهای اقتصادی جدید وضع کند، شرایط و سیاست اتخاذ شده از سوی ایران چه خواهد بود؟
_ آمریکا به دنبال این است که ایران هم پای مذاکره مستقیم با این کشور بنشیند. آنها امیدوارند اروپا روسیه و چین نتوانند منافع اقتصادی ایران را تامین کنند و جمهوری اسلامی ایران از برجام خارج شود، تعهدات برجامیاش را کنار بگذارد و به سطح فعالیتهای پیش از برجام برگردد. در آن صورت تحریمهای شورای امنیت هم برمیگردد و تحریمهای یکجانبه امریکا و تحریمهای شورای امنیت یک همپوشانی پیدا میکنند.
از آنجایی که زیر فصل هفتم منشور ملل متحد تحریمهای شورای امنیت تصویب شده شاید امریکاییها مستمسک بهتری پیدا کنند که بخواهند تحرکات نظامی انجام دهند. به نظر میرسد تا آن مرحله هنوز زمان وجود دارد و البته بستگی دارد که واکنش ایران چه باشد، آیا از دل این جنگ لفظی که صورت میگیرد و این تشدید بحران یا جنگ تبلیغاتی ممکن است راهی برای رسیدن به یک توافق یا یک مدیریت تنش وجود داشته باشد.
* اگر این اتفاقها رخ دهد تصمیم و عمل ایالات متحده به چه صورت خواهد بود؟ علیرغم تمایلی که آمریکا برای ایجاد ارتباط با جمهوری اسلامی نشان میدهد.
_ اگر اتفاق بیفتد امریکاییها پارتهای بعدیشان را عملی نمیکنند ولی به نظر میرسد که آمریکاییها این بار مصمم هستند که با جمهوری اسلامی ایران یا وارد یک جنگ نهایی بشوند، البته منظور جنگ نظامی نیست بلکه منظور جنگ اقتصادی یا جنگهای سایبری است.
نهایتاً جنگ تکلیف این رابطه 40 ساله را حل میکند. یا صلح این خواسته امریکاییها است، در کنار تمام تهدیدهایی که آمریکاییها مطرح میکنند آقای دونالد ترامپ صراحتا اعلام میکند که به من زنگ بزنید من با شما توافق میکنم. یعنی آنقدر اشتیاق و علاقهمندی برای رسیدن به توافق با ایران در واشنگتن در همین دولت آقای دونالد ترامپ وجود دارد اما اینکه اتفاق نمیافتد یکسری دلایل درونی داخل ایران دارد یکسری دلایل منطقهای دارد که برخی از کشورها دارند به این اختلافات دامن میزنند و یکسری مسائل سطح کلان جهانی هست که تا الان امریکاییها به خواسته خود یا ترامپ به آن خواستهاش هنوز نرسیده است.
*الان یک تناقضی وجود دارد بین اینکه آمریکا بارها اعلام کردهاند که رئیس جمهورشان تمایل دارد با ایران ارتباط برقرار کند و از طرفی مثلا خانم هیلی و آقای پمپئو گفتند ایجاد ارتباط منوط به تغییرات ملموس در رفتار ایران خواهد بود.
_ ببینید شاید در ظاهر تناقض باشد ولی ایجاد ابهام و سردرگمی و دادن پالسهای مختلف برای فریب طرف مقابل یا خسته کردن طرف مقابل هم یکی از استراتژیهایی است که عموماً دولت را در زمانی که میخواهد مذاکره میکند، نرمتر میکند. من نمیخواهم بگویم که ضرورتاً صحبت نیکی هیلی با صحبت پمپئو و صحبتهای دونالد ترامپ متفاوت باشد. بحث سر این است که دونالد ترامپ آماده مذاکره است به شرطی که ایران شرایط آمریکا را بپذیرد تمام تلاشهایی هم که صورت میگیرد این است که ایران به خواستههای آمریکا عمل بکند.
شاید بشود گفت که خواسته حداکثریشان آن شروط 12 گانهای است که پمپئو مطرح کرد اما ایران اعلام آمادگی میکند که حاضر است با آمریکا مذاکره کند شاید برخی از آن مورد 12 گانه هم کنار گذاشته باشد یا از حساسیت بیفتد، بحث سر این هست که الان دونالد ترامپ نیاز دارد که نشان دهد که فشار بر ایران نتیجه داده است و ایران پای میز مذاکره آمده آن طور که در مورد کره شمالی اتفاق افتاد.
* بحث صادرات نفت و به صفر رساندن صادرات نفت ایران به چه صورت خواهد شد؟ پیشبینی شما این است که اتفاق خواهد افتاد یا خیر؟
_ آمریکاییها خواستهشان را مطرح کردند اما اصلاً ساختار تجارت جهانی به گونهای نیست که یک محصولی انقدر مهم و استراتژیک قابلیت کنار گذاشتن از بازار داشته باشد. انواع و اقسام راهها است فقط کافیه که ایران یکسری تخفیفهایی رو جنسش بدهد یا یکسری با یک شرایط بهتری بخواهد نفت بفروشد این کالاهای ضروری راه صادرات خودشان را پیدا میکنند.
اما هزینه ایران بالا میرود، ایران یا باید تخفیف دهد یا با سررسید طولانیتری جنسش را بفروشد ولی اینکه آمریکاییها بخواهند نفت دو و نیم میلیون بشکه نفت را از بازار خارج کنند دور از ذهن است و من بعید میدانم که آمریکاییها بتوانند این کار را انجام دهند.
انتهای پیام/4068
انتهای پیام/