هیچ‌یک از تأسیسات هسته‌ای تعطیل نخواهد شد/ قطعنامه جدید سازوکار تنبیهی ندارد/ تعلیق در برجام و قطعنامه وجود ندارد

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، محمدجواد ظریف در نشست علنی امروز (سه‌شنبه 30 تیر) مجلس شورای اسلامی در توضیح مذاکرات اخیر هسته‌ای میان ایران و 1+5 اظهار کرد: با سلام و درود خدمت ملت مقاوم و هوشیار ایران و نمایندگان بزرگوار این مردم و با سلام و درود به روان پاک بنیانگذار انقلاب اسلامی، شهدای انقلاب و جنگ تحمیلی و به ویژه شهدای گرانقدر هسته‌ای، ایثارگران و خانواده‌های معظم این بزرگواران و با تبریک عید سعید فطر و آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه مردم و پیش از همه با تشکر و سپاس از همه دعاهایی که در ماه مبارک رمضان و در هر روز و هر ماه این دو سال مذاکره برای خدمت گزاران خود فرموده‌اید.

توافق هسته‌ای، طرح صهیونیستی امنیتی‌سازی ایران را فروپاشید

وی با بیان اینکه یک هفته پیش در چنین روزی توافقی تاریخی میان ایران و 6 کشور به ظاهر قدرتمند دنیا به سرانجام رسید، افزود: توافقی که موجب توجه گسترده دنیا قرار گرفت، با این توافق طرح صهیونیستی، امنیتی‌سازی ایران فرو پاشید و جهانیان از این توافق به عنوان پیروزی عقلانیت و منطق بر جنگ طلبی استقبال کردند و آن را نقطه عطفی در تاریخ روابط بین‌الملل در دهه‌های گذشته برشمردند.

ظریف با بیان اینکه به اعتراف دوست و دشمن آنچه در این میان به اثبات رسید عزت، خودباوری، اقتدار و سربلندی توأم با حکمت مردم ایران و رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است، اضافه کرد: در این مذاکرات طولانی و نفس‌گیر با توکل به خدا و پشتوانه مردم بر همگان ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران با شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره می‌کند؛ اما باج نمی‌دهد.

وزیر امور خارجه تأکید کرد: در مذاکرات اخیر هسته‌ای ثابت شد جمهوری اسلامی ایران در سخت‌ترین شرایط تحریم و فشار حاضر است سال‌ها مقاومت و دو سال مذاکره را ادامه دهد ولی در برابر فشار مقاومت نماید و از خواسته‌ها و خطوط قرمز اصلی خود عدول نکند و بالاخره یک بار دیگر بر آمریکا ثابت گردید که به تعبیر مقام معظم رهبری باید تسلیم ایران را مگر به خواب ببیند.

وی ادامه داد: فرزندان شما ملت بزرگوار ایران در این مذاکرات برای شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا و نماینده عالی اتحادیه اروپا عنوان نمودند که هیچ‌کس هرگز نباید ایرانی را تهدید کند. البته روشن نمودند که غنی‌سازی ما و تحقیق و توسعه مرتبط با آن و اصولا هیچ یک از تأسیسات هسته‌ای هیچگاه تعطیل نخواهد شد و همچنین روشن نمودند به صراحت که برنامه موشکی ایران به هیچ کس صرف نظر از قدرت ادعایی اش ارتباطی ندارد و روشن نمودند که اگر کسی در منطقه باید پاسخگو باشد این آمریکا و غرب است که در فلسطین و یمن و سوریه با سلاح‌هایش مردم بی‌گناه را به خاک و خون می‌کشاند.

وزیر خارجه کشورمان گفت: رژیم صهیونیستی در فلسطین و یمن و سوریه با سلاح‌هایش مردم بی‌گناه را به خاک و خون می‌کشد، شدت عصبانیت معاندین جمهوری اسلامی و در رأس آنها رژیم صهیونیستی به خوبی نشان‌دهنده تثبیت و تحکیم اقتدار منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران است. جای تعجب ندارد شاهد جیغ و دادهای نخست‌وزیر این رژیم و توسل او به کنگره آمریکا برای رأی منفی به توافقی هستیم که از دید او حاضر است خودش را بکشد که جلوی این توافق که برای رژیم صهیونیستی خطری جبران‌ناشدنی را به دنبال دارد، بگیرد.

ظریف بیان کرد: رژیم صهیونیستی هیچ‌گاه در میان متحدان خود تا این حد منزوی نشده بود. عجیب نیست که ای‌پک بزرگترین لابی صهیونیستی تبلیغات چندمیلیون دلاری به راه انداخته است که از تصویب این توافق که برای آنها بسیار خطرناک است، جلوگیری کند.

وی تصریح کرد: در اینجا افتخار دارم براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی متن کامل برجام را تقدیم مجلس محترم کنم. خواهران و برادران گرامی؛ توافق هسته‌ای را در سطوح مختلف می‌توان تحلیل کرد. می‌توان در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی آن را ارزیابی کرد. می‌توان از زاویه راهبردی به آن نگاه کرد. می‌توان از زاویه تحریم‌ها آن را بررسی کرد و می‌توان از زاویه برنامه بلندمدت هسته‌ای به ارزیابی آن پرداخت.

هر توافقی یک بده‌بستان است

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: در هر سطحی که تحلیل می‌کنیم،‌ نباید فراموش کنیم که هر توافقی یک بده‌بستان است. هر طرف بخشی از خواسته‌های خود را به نفع بخش مهمتری صرف‌نظر می‌کند. مذاکرات تا آنجا ادامه می‌یابد که داده‌ها و ستانده‌های دو طرف کم و بیش متعادل گردد. با این توضیح سوال این است که در این تصمیم بزرگ داده‌ها و ستانده‌های ما و 1+5 در این مذاکرات نفسگیر چه بوده است؟

ظریف گفت: اهداف کلیدی که برای رسیدن به آنها پافشاری کردیم و اکنون در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ستانده‌های جمهوری اسلامی به شمار می‌رود عبارتند از حفظ عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران، تثبیت برنامه هسته‌ای بویژه غنی‌سازی و رآکتور آب سنگین اراک و شناسایی بین‌المللی آنها، رفع تحریم‌ها و پایان دادن به 6 قطع‌نامه تهدیدآمیز که تحت فصل هفتم منشور ملل متحد نه تنها تحریم بر ملت ایران تحمیل می‌کردند، بلکه برنامه هسته‌ای ایران را ممنوع کرده و جلوگیری از تقویت توان دفاعی و موشکی کشور را به یک وظیفه بین‌المللی با استفاده از تمام ابزارها تبدیل کرده بودند.

وی ادامه داد: برای طرف مقابل خواسته کلیدی در مذاکرات این بود که از عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق محدودیت‌ها و نظارت‌ها اطمینان پیدا کند. براساس آموخته‌های دینی و انسانی که در فتوای مقام معظم رهبری تجلی پیدا کرده است، جمهوری اسلامی ایران هیچگاه دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست. بنابراین ایجاد اطمینان از این امر بدیهی امتیاز خاصی به حساب نمی‌آید که برای تحقق آن برخی محدودیت‌ها و نظارت‌ها در قالب توافق‌های بین‌المللی پذیرفته شود، آنهم محدودیت‌هایی که برای یک دوره زمانی مشخص بوده و تاریخ انقضای معینی دارد، ضمناً هیچیک از نیازهای کشور به واسطه آن تعطیل نخواهد شد.

اطلاعات مهم امنیتی کشور در دسترس بیگانگان قرار نمی گیرد

ظریف با بیان اینکه اطلاعات مهم امنیتی کشور در دسترس بیگانگان قرار نمی‌گیرد، اظهار کرد: علاوه بر تثبیت عزت جمهوری اسلامی باید سوال کرد ستانده عملی ما در این مذاکرات چیست؟ بزرگترین دستاورد ما این است که شورای امنیت به غنی‌سازی جمهوری اسلامی ایران مهر تأیید زده که اصولا چنین امری در تاریخ 70 ساله شورای امنیت بی‌سابقه است.

وزیر امور خارجه افزود: شورای امنیت در شش قطعنامه خود که تحت فصل 7 منشور صادر شده برنامه غنی‌سازی را به عنوان تهدیدی علیه صلح بین‌الملل شناسایی و ممنوع کرده بود، حال همان شورای امنیت با تصویب قطعنامه که در کلیت خود تحت فصل 7، نه تنها برنامه هسته‌ای ایران را به عنوان برنامه مشروع و قانونی پذیرفته بلکه همه کشورها را برای توسعه همکاری با ایران تشویق کرده و از آن مهمتر اینکه آینده تجاری صنعتی برنامه هسته ای ایران به رسمیت شناخته شده است.

وی ادامه داد: برنامه غنی سازی ایران بدون یک روز توقف ادامه خواهد یافت و ایران براساس طرح مدون علمی و فنی در 8 سال نخست به برجام با پذیرش برخی از محدودیت‌ها نه تنها برنامه هسته‌ای خود را تثبیت می‌کند بلکه تمام پایه‌های کاربردی و علمی را با یک برنامه تحقیق و توسعه پیشرفته برای حرکت به سمت غنی‌سازی به سمت جلو ادامه می‌دهند، با بهره‌برداری از بهترین سانتریفیوژهای خود و در اقتصادی‌ترین شکل ممکن و با بهره‌وری بالا برنامه خود را برقرار می‌سازد.

ظریف همچنین افزود: در برنامه هسته‌ای ایران نه تنها از توان دانشمندان غیور ایرانی بهره می‌گیرد بلکه از پیشرفته‌ترین دستاوردهای علمی جهان نیز بهره‌مند می‌شوند و نهایتا در یک طراحی علمی 15 ساله که کارشناسی شده است به ظرفیت مورد نیاز خواهد رسید که برای استفاده 5 نیروگاه کافی است.

وی ادامه داد: امتیازاتی که برای بسیاری از کشورهای دنیا تنها آرزوی دست نیافتنی بود امروز برای ایران ممکن شده، اجازه ندهید از کشورهای بسیار نزدیک آمریکا نام ببرم که تنها برای ساخته شدن یک نیروگاه از حق غنی سازی خود صرف نظر کردند و امروز با غبطه به نتیجه پایداری های مردم دلاور ایران اسلامی می نگرند و جالب این است که برای جمهوری اسلامی این همه ماجرا نبوده بلکه ستانده دیگر آن این است که همه تحریم های هسته ای شورای امنیت، آمریکا و اروپا به طور یکجا در روز اجرایی شدن توافق رفع و بقیه تحریم ها نیز در قالب محدودیت موقتی در فاصله چند ساله برداشته می شود یعنی ایران برای گرفتن امتیاز حتی امتیازات مضاعف نیز گرفته و آن رفع تحریم های ظالمانه است که البته از ابتدا غیر قانونی و غیر مشروع بود و نباید وضع می شد.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: هیچگاه ادعا نکرده و نمی‌کنیم که برجام کاملا به نفع ایران است و باز هم تأکید می‌کنم که مذاکره بده و بستان است و تا زمانی که در دو طرف به میزان قابل توجه به خواسته‌های خود دست نیابند توافقی شکل نمی‌گیرد مسلما برای دستیابی به خواسته‌های خود انعطاف و نرمش‌هایی داشته‌ایم اما همه این انعطاف‌ها هدفمند و با محاسبه صورت گرفته مانند کُشتی‌گیری که در مثال مقام معظم رهبری برای بردن مسابقه در زمان و مکان مناسب امتیازات کوچکی از دست می‌دهد اما همه می‌دانند نتیجه نهایی مهم است و همچنین دستی که به علامت پیروزی بالا می‌‌رود.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: یکی از خبرنگاران مشهور آمریکایی در مصاحبه اختصاصی از رئیس جمهور آمریکا می‌پرسد 6 قدرت جهان در یک طرف میز مذاکره بودند و ایران به تنهایی در طرف دیگر بود، پس چرا ما نتوانستیم از این اهرم طوری استفاده کنیم که توان ایران را برای تبدیل شدن به کشوری در آستانه قدرت اتمی در 10 سال آینده از بین ببریم؟ چرا نتوانستیم زیرساخت‌های غنی‌سازی ایران را به طور کامل از بین ببریم و این سوالی است که امروز در دنیا مطرح می‌شود.

ظریف ادامه داد: امروز در دنیا هیچ‌کس نمی‌گوید که جمهوری اسلامی ایران تسلیم شد اگر صحبت از تسلیم است تسلیم قدرت‌های بزرگ در برابر خواست این مردم بزرگ و دلاور است و برای نتانیاهو و تندروهای آمریکایی کابوس وحشتناکی است که نه تنها طرح اسلام هراسی، شیعه هراسی و ایران هراسی‌شان به یکباره مفتضح گردیده است بلکه تمامی زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران حفظ می‌شود و مسیر حرکت هسته‌ای ایران با روندی معقول ادامه پیدا می‌کند و با توجه به ضرورت‌های علمی و اقتصادی برنامه‌ هسته‌ای ما پیگیری شده و به یک کشور دارای فناوری هسته‌ای تبدیل می‌شویم و جالب آنکه در همین مسیر از شورای امنیت خارج شده و تحریم‌های ظالمانه را فرو می‌شکنیم.

تحریم‌ها در ابتدای توافق به طور کامل لغو و متوقف می‌شود

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه برادر عزیز و بزرگوارم جناب آقای دکتر صالحی که بنده و تمام هیات مذاکره کننده مدیون تلاش‌ها، تخصص و بزرگواری وی هستیم، توضیحات عالمانه در مورد بخش فنی در مورد مذاکرات را ارائه خواهد کرد و اجازه بدهید بنده به موضوع تحریم‌ها و برخی نکات مبهم دیگر که در چند روز گذشته مطرح شده است اشاره کنم.

وزیر امور خارجه کشورمان بیان کرد: تحریم‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، بیمه و حمل و نقل که به بهانه برنامه هسته‌ای توسط اتحادیه اروپایی و آمریکا بر علیه ایران بوده است در ابتدای توافق به طور کامل لغو و متوقف می‌شود. تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای که به صورت غیر متمدنانه بر ضد مردم این مرز و بوم تحمیل شده بود به طور کامل لغو می‌شود و پس از سه دهه تحریم غیرعادلانه در ممنوعیت خرید هواپیماهای مسافربری مرتفع شده و امکان بازسازی ناوگان هوایی کشور و ارتقای ایمنی پروازهای جمهوری اسلامی ایران فراهم خواهد شد.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: ده‌ها میلیارد دلار از درآمدهای نفتی و سایر درآمدهای ایران که در چند سال گذشته به دلیل تحریم‌های ظالمانه و غیر قانونی ایالات متحده آمریکا در خارج از کشور مسدود شده است، به خزانه این مرز و بوم باز خواهد گشت و محدودیت فروش نفت ایران منتفی می‌شود و بار دیگر صادرات فرش و خشکبار ایران در بازارهای جهانی پا خواهد گرفت و نقل و انتقالات و خدمات مالی و فعالیت‌های بانکی و بیمه و خدمات فاینانس و خدمات مالی مربوط به تجارت با ایران و وام‌های بلاعوض و فلزات گرانبها، الماس، اسکناس و صنایع کشتیرانی، صنعت حمل و نقل و دیگر صنایع کشور از زیر یوغ تحریم‌ها خلاص می‌شوند و صادرات و واردات آزاد می‌گردد.

ظریف افزود: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، کشتیرانی جمهوری اسلامی، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفت کش و شرکت‌های تابعه ایران ایر و سایر نهادها، بانک و موسسات کشورمان و در مجموع حدود 800 شخصیت حقیقی و حقوقی از شمول تحریم‌ها خارج خواهند شد.

وی گفت: دسترسی بیشتر ایران به حوزه‌های تجاری، فناوری و مالی تسهیل خواهد شد و برای اولین بار آمریکا ممنوعیت شعبات خارجی شرکت های آمریکایی در ایران را لغو خواهد کرد و به علاوه آمریکا و اتحادیه اروپا متحد شدند از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با موضوع هسته‌ای علیه ایران اجتناب کنند و از اعمال تحریم‌های گذشته تحت عناوین جدید نیز خودداری کنند حتی در حوزه همکاری‌های بین المللی در زمینه انرژی صلح آمیز هسته‌ای قطعنامه شورای امنیت که تا دیروز این همکاری‌ها را غیر قانونی می‌دانست امروز کشورها را به همکاری با ایران تشویق و ترغیب می‌کند و نیروگاه‌های هسته ای و راکتورهای تحقیقاتی مدرن همراه با فناوری مربوطه، تولید سوخت هسته‌ای از جمله سوخت‌های جدید بلکه حوزه‌های همکاری با ایران اعلام شده است.

وی با اشاره به موضوع راستی‌آزمایی اقدامات ایران ادامه داد: در راستی آزمایی اقدامات ایران قبل از برداشته شدن عملی تحریم‌ها همانگونه که اشاره شد خطوط قرمز رعایت شده و نقش آژانس تنها نقشی کمی است و همان گونه که دو سال گذشته این نقش را در مورد اجرای توافق ژنو ایفا کرد و برای حصول اطمینان از صحت عملکرد آژانس در موضوع موارد اختلافی گذشته که به غلط به آن پی‌ام‌دی می‌گویند جدول زمان بندی اجرای توافق به گونه‌ای طراحی شده است که قبل از کسب اطمینان لازم هیچ اقدامی در حوزه هسته‌ای توسط ایران انجام نخواهد شد و در مراحل بعدی نیز دوره‌های زمانی معین دیده شده و هیچ چیز من جمله پایان رسیدگی شورای امنیت، رفع محدودیت‌های تسلیحاتی و یا رفع محدودیت‌های موشکی موکول به گزارش محتوایی آژانس نخواهد بود و این بر خلاف تاکید دو ساله طرف‌های مذاکره است و البته توانسته‌ایم این امتیاز را بگیریم که اگر آژانس زودتر توانست به نتیجه‌گیری در مورد عدم وجود فعالیت‌های اعلام نشده توسط ایران برسد محدودیت‌ها زودتر برداشته شود. لذا به نفع ما می‌تواند اقدام کند، اما به ضرر ما هرگز.

ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود و در ارتباط با بحث حفظ چارچوب‌ها و خط قرمزهای ترسیم شده از سوی رهبر معظم انقلاب در مورد تاسیسات نظامی و دستیابی به اطلاعات دانشمندان هسته‌ای تصریح کرد: در توافق اخیر بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقیمانده که با نظارت دقیق دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام شد به گونه‌ای اقدام شده است که تمامی ملاحظات ایران رعایت خواهد شد و در آینده نیز همه نظارت‌ها بر طبق روشهای معمول بین‌المللی در قالب پروتکل الحاقی خواهد بود و به صراحت ذکر شده درخواست‌ها با در نظر داشتن حقوق حاکمیتی ایران و در حداقل ضرورت خواهد بود و هدف دخالت در فعالیت‌های نظامی یا دیگر فعالیت‌های مرتبط با امنیت ملی ایران را دنبال نمی‌کند و در بحث دوران محدودیت‌ها تأکید بر خط قرمز مقام معظم رهبری مبنی بر این که محدودیت غنی‌سازی به ویژه تحقیق و توسعه می‌باید زیر 10 سال باشد اصلی‌ترین محور مورد اختلاف و از دعواهای عمده در مذاکرات بود که تا آخرین لحظات نیز ادامه یافت. نهایتا همانطور که در متن برجام مشاهده می‌شود دوره‌ 8 ساله برای محدودیت برنامه غنی سازی و تحقیق و توسعه صراحتا ذکر شده و پس از آن برنامه‌ ایران برای غنی سازی به شکل تجاری و صنعتی سیر طبیعی خود را با یک شیب منطقی طی خواهد کرد. باز هم برای رعایت نگرانی‌های مقام معظم رهبری و مردم بزرگوار ایران تحقیق و توسعه ادامه خواهد داشت.

وی ادامه داد: پیشرفت سانتریفیوژ مراحل منطقی توسعه خود را ادامه خواهد داد و دو مورد که با سر و صداهای زیاد به عنوان دوره‌های 20 و 25 ساله از سوی کاخ سفید مطرح می‌شوند محدودیت نیستند بلکه صرفا اقدامات شفافیت‌ساز مانند نظارت در معادن است که پس از بررسی‌های کارشناسانه نه تنها مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کند بلکه از بسیاری از اتهامات در آینده که می‌تواند به درخواست‌های غیر منطقی برای دسترسی منجر شوند نیز جلوگیری خواهد کرد.

خطوط قرمز فردو و اراک

ظریف در رابطه با خطوط قرمز مربوط به فردو اظهار کرد: 6 زنجیره سانتریفیوژ یعنی 1044 ماشین، کلیه زیرساخت‌ها در فردو باقی خواهند ماند که از این میان دو زنجیره به فعالیت بدون گاز ادامه خواهند داد و 4 زنجیره با تمام امکانات در جای خود باقی خواهند ماند و در این زمینه خط قرمزها تا حد ممکن رعایت شده و به مقام معظم رهبری نیز گزارش شده است.

وی ادامه داد: در مورد خط قرمزها در اراک می‌توان گفت که تمامی خطوط قرمز به طور کامل رعایت شده است. نخست اینکه ماهیت آب سنگین اراک در جریان مدرن‌سازی به طور کامل حفظ خواهد شد و بدین منظور طراحی مفهومی رآکتور جدید توسط دانشمندان کشورمان صورت گرفته و عیناً ضمیمه توافق شده است. ثانیاً در ضمیمه 5 که مربوط به جدول زمانبندی است صریحاً قید شده که هر اقدامی در اراک برای خروج قلب رآکتور پس از انجام توافق بین ایران و چین و دیگر اعضای علاقه‌مند گروه 1+5 صورت می‌گیرد تا این نگرانی مقام معظم رهبری نیز مدنظر قرار گرفته باشد. مجوز این اقدام که قبل از این دارای محدودیت شدید در قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت بود، براساس ماده 41 منشور ملل متحد در قطعنامه‌ای که دیروز صادر شد، داده شده است.

وزیر امور خارجه با اشاره به نگرانی مقام معظم رهبری درباره تولید سوخت در داخل کشور گفت: این نگرانی در متن اصلی و ضمیمه شماره 1 توافق ذکر و تصویب شده که ایران بر اساس آن امکان تولید و ساخت در داخل خاک خود را خواهد داشت و باید کمیسیون مشترک در این زمینه به ایران کمک کند و در توافق آمده که سوخت رآکتور اراک بعد از سوخت اولیه در ایران ساخته شود و تاکید شده سوخت ساخته شده در ایران با کمک کشورهای بین‌المللی دارای استاندارد لازم باشد و از محدودیت 300 کیلوگرمی خارج است.

امتیازات را به ضرر خود ما تفسیر نکنید

ظریف افزود: ذخایر مواد غنی‌شده از بین نمی‌رود و در داخل کشور به اورانیوم تبدیل و یا در مقابل دریافت اورانیوم طبیعی فروخته می‌شود. به این ترتیب نه تنها ایران وارد بازار انحصاری فروش مواد غنی شده می‌شود، بلکه تحریم‌های 35 ساله فروش مواد هسته‌ای به ایران نیز با دستور شورای امنیت برداشته می‌شود. به همین دلیل در یک بند از قطعنامه مصوب ذیل ماده 41 این مجوز صادر شده است. اما برخی از تکرار ماده 41 ذکر شده ناراحت هستند. تمامی موارد ذکر شده برای رفع تحریم‌ها از روز توافق هسته‌ای یعنی از دیروز امکان خرید و فروش اورانیوم یا امکان بازسازی در اراک فراهم شد و دیگر منتظر روز اجرایی شدن توافق نیستیم. بنابراین این امتیازات را به ضرر خود ما تفسیر نکنید.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشور تصریح کرد: برخلاف خواسته‌های طرف مقابل هیچیک از سانتریفیوژها از کشور خارج و یا منهدم نمی‌شود و قلب اراک پس از خروج در کشور نگهداری می‌شود و خط قرمز بعدی خودداری از پذیرش یا قبول ممنوعیت در حوزه دفاعی و موشکی بود که به صورت کامل در توافق حاصل شده و حتی قطعنامه شورای امنیت بسیار قابل قبول تامین شده که با مقاومت بسیار شدید تیم مذاکره‌کننده طرف مقابل خواسته‌های اولیه خود را مبنی بر نظارت بر برنامه موشکی به طور کامل کنار گذاشت.

ظریف افزود: از قطعنامه 2231 ممنوعیت شدید هرگونه برنامه موشکی از یک اقدام اجباری قابل پیگیری و حتی قابل پیشگیری با اقدامات قهر‌آمیز ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل در قطعنامه 1929 خارج شده و به صورت محدودیت غیرالزام‌آور تبدیل شده و کلیه سازوکارهای نظارتی تا روز قبل از توافق برجام که بر حفظ آن اصرار داشته‌اند، حذف شده است.

وی بیان کرد: من از دوستان و کارشناسان دعوت می‌کنم برای یک‌بار بند 9 اجرایی و بند ماقبل آخر مقدماتی قطعنامه 1929 را با دقت مطالعه نمایند و آن را با بند 3 ضمیمه 2 قطعنامه 2231 مقایسه کنند. آن زمان متوجه می‌شوند چه تحول مهمی در این زمینه حاصل شده است. همچنین به نحوه اشاعه موشک‌های بالستیک به صورت محتوایی اشاره شده و به جای اشاره به موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای که در همه قطعنامه‌های قبلی مثل قطعنامه 1540 و 1887 ذکر شده است با تلاش خدمتگزاران شما به عبارت موشک‌های بالستیک که برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی شده‌اند، تبدیل شده است.

توضیح ظریف درباره محدودیت‌ موشک‌های بالستیک

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: همانطور که در بیانیه آمده توانمندی نظامی ایران از جمله موشک بالستیک منحصراً برای دفاع مشروع است، این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی نشده‌اند، بنابراین خارج از حیطه قطعنامه شورای امنیت و پیوست‌های آن می‌باشد و به علاوه موضوع خرید و فروش سلاح صراحتاً خارج از توافق و تنها جزئی از قطعنامه است که عدم اجرای آن تخلف محسوب می‌شود.

ظریف ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران تدابیر لازم برای تقویت توانمندی‌های دفاعی خود به منظور حراست از استقلال و مقابله با هرگونه تجاوز و همچنین مقابله با تهدید تروریست در منطقه را ادامه خواهد داد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه خطاب به نمایندگان گفت: دیروز قطعنامه جدید شورای امنیت ملل متحد در رابطه با موضوع هسته ای ایران صادر شد؛ قطعنامه ای که حاصل بده بستان زیاد است ولی برجام را مورد تأیید قرار داده و بدین وسیله برنامه غنی سازی ایران را مورد شناسایی قرار می دهد لذا این یک قطعنامه منحصر به فرد در تاریخ شورای امنیت به شمار می رود که دارای ویِژگی های ذیل است.

وی در ادامه با بیان اینکه این نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشوری با مذاکره و بدون جنگ و بدون اجرای الزامات 6 قطعنامه فصل هفتم منشور از زیر بار تحریم ها و نهایتا از زیر بار نظارت شورای امنیت آزاد می شود، عنوان کرد: بر خلاف 6 قطعنامه قبلی،‌ این قطعنامه تحت ماده 25 منشور و نه تحت ماده 41 از فصل 7 صادر شده است البته به دلیل اعمال تحریم ها در قطعنامه قبلی،‌ قطعنامه های قبلی ذیل ماده 41،‌ لغو آنها و مقررات مربوط به لغو آنها نیز لاجرم می بایست در قالب ماده 41 در متن قطعنامه شکل بگیرد اما این بدان معنا نیست که برنامه هسته ای ایران ذیل فصل 7 و ماده 41 به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی شمار رود؛ همانطور که در بند 7 مقدمه قطعنامه آمده است این قطعنامه نمایانگر یک تغییر بنیادین در رویکرد شورای امنیت نسبت به جمهوری اسلامی ایران است.

ظریف همچنین با بیان اینکه «برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشور هدف در تدوین قطعنامه مورد مشورت و مذاکره قرار گرفته است که چنین اقدامی در تاریخ شورای امنیت سابقه ندارد»،‌ اظهار کرد: با ضمیمه شدن برجام و قطعنامه شورای امنیت،‌ این شورا رسما برنامه هسته‌ای ایران و غنی‌سازی کشورمان را علیرغم همه قطعنامه های گذشته خود می پذیرد و آن را تأیید می‌کند و دیگر چیزی به نام تحریم در قطعنامه و حتی در ضمیمه آن وجود ندارد.

وزیر امور خارجه در ادامه تصریح کرد: آن دسته از تحریم‌های غیراقتصادی و مالی هم که قرار بود در فاصله معقولی لغو شود،‌ تنها به برخی محدودیت‌های موقت تبدیل شده‌اند که تاریخ انقضا دارند و هیچ سازوکاری برای ضمانت اجرای آن همچون کمیته تحریم و پانل کارشناسی که در قطعنامه‌های گذشته ایجاد شده بودند دیگر وجود نخواهد داشت؛ فی‌الواقع قطعنامه جدید،‌ رژیم تحریمی شورای امنیت را به کل برمی‌چیند.

حفظ تمام قابلیت‌های دفاعی کشور

وی افزود: نکته مهم دیگر که در روزهای اخیر به صورت ناقص و مخاطره آمیز مطرح شده و باید اصلاح شود و من اینجا مجددا تکرار می کنم این است که به صراحت برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام بین مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفکیک قائل شده و قطعنامه را جزئی از برجام نمی‌داند و لذا نقض احتمالی قطعنامه را،‌ نقض برجام محسوب نمی‌کند.

ظریف همچنین ادامه داد: این بدان معناست که همچنان که مقام معظم رهبری فرمودند تمام قابلیت‌های دفاعی و حریم امنیت کشور حفظ خواهد شد و سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران نیز دستخوش تغییر نخواهد شد و ما به سیاست حمایت از متحدین خود در منطقه برای مقابله با افراط و تروریسم ادامه خواهیم داد.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه با بیان این مطلب که نهایتا قطعنامه 2231 دارای یک نقشه کامل راه از ابتدا تا انتهاست و همه گام ها تا زمان حتی لغو خود و خاتمه بررسی در شورای امنیت را پیش بینی کرده است،‌ یادآور شد: به عبارت دیگر این آخرین قطعنامه شورای امنیت در خصوص موضوع هسته‌ای ایران خواهد بود و به همین دلیل است که برخی مفاد آن پیچیده و یا حتی برای برخی از دوستان نگرانی ایجاد کرده است لذا من از دوستان خواهش می‌کنم که به تلاش‌ها و دست و پا زدن‌های برخی کشورها برای جلوه دادن شکل دیگری از این وضعیت توجه نکنید چرا که قطعنامه صریح بوده و نامه ها بی‌ارزش است.

وی در ادامه با اشاره به این مطلب که یکی از این نکات بحث برگشت پذیری تحریم ها و به عبارت دیگر بازگشت قطعنامه های قبلی است،‌ اذعان کرد: اولا لازم است توجه شود که بازگشت پذیری صرفا در قطعنامه مطرح نشده و موضوع بازگشت پذیری یکی از موضوعات برجام است که در دو صفحه آخر آن آمده و یک وضعیت دو طرفه است که جمهوری اسلامی به همان میزان از آن می تواند بهره مند شود و از نگرانی های جمهوری اسلامی بکاهد البته چون قطعنامه با تحریم ها سر و کار دارد که از قبل علیه ما وضع شده بودند و این قطعنامه آنها را رفع می کند به ناچار بحث بازگشت پذیری در قطعنامه با تحریم ها سر و کار دارد اما این بدان معنا نیست که بازگشت پذیری منحصر به تحریم ها باشد.

عدم اجرای برجام در صورت بازگشت تحریم‌ها

ظریف اضافه کرد: در روند و مکانیزم و سازوکار بازگشت پذیری روند جدی و قابل توجه و نسبتا زمان بری تعیین شده که این اقدام را از امکان بهانه گیری توسط اعضا مصون می دارد؛ نهایتا جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که در قطعنامه هم به آن اشاره شده در صورتی که به هر دلیلی تحریم های شورای امنیت به شکل کامل یا ناقص برگردد جمهوری اسلامی ایران خود را موظف به اجرای تعهدات داوطلبانه خود در برجام نخواهد کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: در متن بیانیه جمهوری اسلامی ایران اضافه کرده ایم که در این صورت جمهوری اسلامی ایران نسبت به همکاری خود با آژانس بین المللی اتمی تجدید نظر خواهد کرد این در حالی است که یک نشریه آمریکایی روز گذشته مدعی شد که این اقدام هزینه بازگرداندن تحریم ها را بسیار بالا برده و قدرت بازدارندگی بالایی در برابر بازگشت پذیری در مقابل تخلفات ساده ایجاد کرده و آن را محدود به موارد نقض گسترده برجام کرده است.

وی در ادامه با بیان اینکه این روند به خصوص برای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت روند آسانی نیست و برای کشوری که قصد داشته باشد بدون نقض فاحش توافق از سوی ایران،‌ تحریم‌ها را بهانه گیری برگرداند هزینه سیاسی سنگینی به دنبال خواهد داشت، تأکید کرد: نتیجه آن بی‌توجهی جامعه بین‌المللی،‌ بی‌اعتبار شدن قطعنامه و عدم اجرای آن توسط کشورها خواهد بود.

ظریف در ادامه با بیان اینکه سیل ورود بنگاه‌های اقتصادی به ایران برای سرمایه گذاری بزرگ ترین مانع برای چنین اقدامی خواهد بود که دولتمردان آمریکایی به شدت از آن نگران بوده و هستند،‌ عنوان کرد: البته آن چه که مانع واقعی این بهانه جویی هاست قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است، مهم این است که ظرفیت بازگشت پذیری در برنامه هسته ای ایران بسیار بالاست و حتی برخلاف تصور عمومی منتقدین آمریکایی توافق ادعا می‌کنند که سرعت بازگشت ایران به برنامه قبلی خود به مراتب بالاتر از سرعت توان آمریکا برای بازسازی ساختمان در هم ریخته تحریم‌هاست که 12 سال است برای ساختن آن تلاش کرده‌اند و روزی که این ساختمان در هم بپاشد دیگر بنای آن ممکن نخواهد بود.

وزیر امور خارجه ادامه داد: البته باید تأکید کنم که این موضوع حتما خواسته ایران نبوده است. طرف مقابل لغو یک جای قطعنامه‌های شورای امنیت مخالف می‌کرد و تنها حاضر به تعلیق کوتاه مدت قطعنامه‌ها بود نهایتا در یک مذاکره طولانی و نفس گیر در برابر تصمیم غرب در مقابل خواست راهبردی ما برای لغو یکباره همه قطعنامه‌های شورای امنیت این روش آن هم به صورت متقابل و دو طرفه با تعمیم بسیاری از نیازها و ضرورت‌های ما مورد قبول قرار خواهد گرفت از طرفی هر مذاکره‌ای بده بستان است و باید ببینیم چه می‌گیریم و چه می‌دهیم.

تثبیت قدرت ایران با توافق هسته‌ای

وی در ادامه با بیان اینکه برجام به اعتراف جامع تحلیلگران منطقه‌ای و جهانی جایگاه ایران را به عنوان بزرگ‌ترین قدرت منطقه تثبیت تحکیم کرده است، مطرح کرد: قدرتی که در عین پیگیری سیاست‌های اصولی خود در مقابله با نظام سلطه می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین بحران‌های بین المللی را به شیوه مذاکره و از طریق مسالمت آمیز حل و فصل کند و در عین حال همه ظرفیت‌ها و توانایی‌های برنامه هسته‌ای خود را حفظ کرده و با برخورداری از همکاری‌های بین المللی به مسیر منطقی برای رسیدن به یک ظرفیت تجاری و صنعتی با آخرین استانداردهای بین المللی با نشاط و آرامش ادامه دهد.

ظریف ادامه داد: ما از این پس و در صورت طی مراحل قانونی تصویب به دقت رفتار طرف مقابل را هم رصد خواهیم کرد و در برابر هرگونه تخلف و زیاده طلبی همانگونه که در طول 36 سال و 22 ماه گذشته ایستادگی کرده‌ایم، ‌ایستادگی خواهیم کرد؛ مردم بزرگوار ایران، آنچه به دست آمده حاصل کار گروه مذاکره کننده نیست بلکه این توافق نتیجه و تجلی عزت و اقتدار ملی است.

وزیر امور خارجه کشورمان به تعبیر مقام معظم رهبری در نماز عید سعید فطر اشاره و بیان کرد:‌ حدود 12 سال است،‌ 6 کشور بزرگ جهان تلاش می‌کنند ایران را از پیگیری صنعت هسته ای کشورش باز دارند و همانگونه که برخی ها گفته اند پیچ و مهره های هسته ای کشور را باز کنند امروز به گفته رهبری مجبور شده اند گردش چند هزار سانتریفیوژ و ادامه تحقیق و توسعه در ایران را پذیرفته و تحمل کنند و این معنایی جز اقتدار ملت ایران ندارد.

وی در حال حاضر مهم ترین وظیفه را حفظ وحدت و انسجام ملی دانست که خمیرمایه اقتدار و صلابت کشور است و گفت: آنچه ما را در این مسیر دشوار 12 ساله پیش برده و برای ما اقتدار آفریده است،‌ مقاومت و صبوری مردم قهرمان و دلاور ایران در برابر تمامی فشارها، تهدیدها و تحریم ها و تکیه به ظرفیت ها و استعدادهای ملی و تقویت خودباوری عمومی در کنار هدایت های داهیانه مقام معظم رهبری و فضل و کرم الهی عنایت ویژه معصومین(ع) و بقیه الله الاعظم(عج)‌است.

وزیر امور خارجه کشورمان در پایان خاطرنشان کرد: آنچه در آینده ما را با صلابت خواهد کرد حفظ همین مؤلفه‌هاست و رهبری در دیدار مسئولان نظام در عید فطر چه حکیمانه فرمودند که ملت ایران باید متحد باشد و قضایای هسته‌ای نباید زمینه ساز دودستگی در کشور شود. بیاییم در شرایطی که دنیا ایران را مقتدر و رهبر فرزانه ما را پیروز بزرگ این نبرد تاریخی می داند و دوستان ما مقاومت اسلامی در منطقه همگی شاد و مشعوف از این اقتدار و قدرت اند و بدخواهان این ملت عذاب و ماتم گرفته اند ما نیز یک دل و یک زبان،‌ گفتمان غلبه اراده مردم بر فشار و تحمیل را تقویت کنیم و بیاییم فارغ از همه دسته‌بندی‌های سیاسی با تمام توان عزت و خودباوری این مردم بزرگ و دلاور را پاسداری کنیم.