وزیر علوم: تحقق برنامه‌های وزارت علوم نیازمند حمایت جدی مجلس است

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، دکتر منصور غلامی در آغاز این نشست هم‌اندیشی اظهار کرد: ارائه گزارش وضعیت آموزش عالی و برنامه‌های در دست اقدام توسط معاونان وزارت علوم و استفاده از دیدگاه‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای پیشبرد امور از اهداف برگزاری این نشست است.

وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با استادان دانشگاه‌ها گفت: حرکت دانشگاه‌ها در راستای حل مسائل جامعه، ارتباط با صنعت و انجام تحقیقات کاربردی، ساماندهی آموزش عالی و امید آفرینی در جامعه از محورهای بیانات ایشان بود که وزارت علوم از گذشته در این راستا برنامه‌ریزی‌هایی را انجام داده بود و پس از تاکید ایشان با قوت و جدیت بیشتری در این مسیر حرکت خواهد کرد.

وزیر علوم افزود: اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با تجربیات و شناختی که در حوزه آموزش عالی دارند، می‌توانند مسئولان وزارت علوم را در استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای تحقق برنامه‌ها کمک کنند و ضعف‌های احتمالی را به ما گوشزد کنند.

در ادامه این نشست، دکتر مجتبی شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزارت علوم گزارشی از وضع کنونی آموزش عالی و برنامه‌های پیش رو ارائه کرد.

وی اظهار کرد: از بدو ورود به وزارت علوم و با بررسی‌هایی که انجام شد مشخص شد، افزایش بی‌رویه دانشگاه‌ها و آموزش عالی و آمار بالای جمعیت دانشجویی معادل ۵ برابر میانگین جهانی، مهمترین چالش آموزش عالی کشور است و باید اصلاح شود.

شریعتی نیاسر گفت: برای اصلاح رشد ناموزون آموزش عالی، برنامه آمایش آموزش عالی تدوین و تکمیل شد و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شد که در ۱۰ بند مورد تصویب قرار گرفت.

وی افزود: در راستای اجرای طرح ساماندهی آموزش عالی، دانشگاه‌های کشور در حوزه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و... در ۱۰ منطقه گروه‌بندی شده‌اند و طرح مدیریت منطقه‌ای آموزشی نیز در دست اقدام است و کارگروه مرتبط با این موضوع نیز ایجاد شده است.

ماموریت‌گرایی دانشگاه‌ها بر اساس مزیت منطقه‌ای

معاون آموزشی وزارت علوم، ماموریت‌گرایی دانشگاه‌ها بر اساس مزیت منطقه‌ای، مهارت‌آموزی و افزایش کیفیت آموزشی را از محورهای طرح ساماندهی آموزش عالی نام برد و گفت: در راستای تعیین ماموریت‌های دانشگاه‌ها برنامه‌های راهبردی تمام موسسات آموزش عالی دریافت شد و پس از بررسی به هیات امنای وزارت علوم ارائه شد تا پس از تصویب در هیات‌های امنای دانشگاه ها مبنای عمل قرار گیرد.

وی تاکید کرد: با اجرای طرح ساماندهی آموزش عالی هیچ موسسه آموزش عالی منحل نمی‌شود بلکه موسساتی که استاندارد کافی ندارند شناسایی شده و زیر مجموعه یک دانشگاه بزرگ و توانمند قرار می‌گیرند.

شریعتی‌نیاسر طرح ساماندهی آموزش عالی را یک برنامه کلیدی برای وزارت علوم دانست که نیازمند همکاری و تعامل نزدیک مجلس و وزارت علوم است.

در ادامه این نشست دکتر مسعود برومند، معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با ارائه گزارشی از عملکرد و برنامه‌های اجرایی حوزه پژوهش و فناوری اظهار کرد: ماموریت‌های نظام‌های پژوهش و فناوری باید پلی باشد تا دانش را به نیازهای جامعه وصل کند.

وی با اشاره به روند رو به رشد توسعه آموزش عالی کشور از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون گفت: در سال‌های اوایل انقلاب تعداد کل دانشجویان ۱۱۷۱۴۸ نفر بود در حالی که هم اکنون ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر دانشجو در دانشگاه‌های کشور تحصیل می‌کنند.

برومند در خصوص گسترش دوره‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌ها گفت: دوره‌های تحصیلات تکمیلی از سال ۱۳۶۸ گسترش یافت و هم اکنون ۹۰۴ هزار و ۹۲۸ نفر در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل می‌کنند.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم درباره رشد مستندات علمی کشور گفت: تعداد مستندات علمی منتشر شده از ۶۷۰ مورد در اوایل انقلاب به ۴۸۰۰۰ مستند علمی در حال حاضر رسیده است و اوج گسترش مستندات علمی از سال ۱۳۷۶ آغاز شده است.

وی با اشاره به رشد تولید مقالات علمی در دانشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مراکز پژوهشی گفت: تعداد مقالات چاپ شده دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور در پایگاه‌های معتبر بین‌المللی به خصوص در پایگاه‌های ISI و SCOPOS در سال ۲۰۱۷ به ترتیب ۴۸۵۶۱ و ۵۳۵۹۴ مورد بوده، در حالیکه این میزان در سال ۲۰۱۲ به ترتیب ۳۰۹۳۳ و ۴۰۸۸۷ مقاله را شامل می شد.

سهم ۱.۸۸درصدی ایران در تولید مقالات علمی جهان

برومند درصد سهم ایران در تولید مقالات علمی جهان را در سال ۲۰۱۷ در پایگاه‌های ISI و SCOPOS به ترتیب ۱.۸۸ درصد و ۱.۹۱ درصد عنوان کرد در حالی که این میزان در سال ۲۰۱۲ به ترتیب ۱.۳۰ درصد و ۱.۴۹ درصد بوده است.

وی در خصوص کیفیت مقالات علمی کشور در بین کشورهای اسلامی گفت: جمهوری اسلامی ایران با داشتن ۲۱.۲ در صد از کل استنادات ۱۰ سال اخیر در بین کشورهای اسلامی در خصوص کیفیت مقالات علمی رتبه اول را دارد.

برومند با اشاره به پیشی گرفتن سهم مقالات علمی برتر ایران از سال ۲۰۱۵ گفت: سهم ایران از مقالات یک در صد برتر دنیا از ۷۱ صدم در صد در سال ۲۰۱۲ به ۲.۸۲ در صد در سال ۲۰۱۷ رسیده و سهم ایران از کل کمیت تولید علم دنیا ۱.۳۰ در صد در سال ۲۰۱۲ به ۱.۸۸ در سال ۲۰۱۷ رسیده است.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم درباره جایگاه کنونی کشور در پژوهش و فناوری اظهار کرد: هم‌اکنون با وجود ۴۳ پارک علم و فناوری و ۱۸۶ مرکز رشد، بیش از سی هزار شغل در کشور ایجاد شده و بیش از ۵ هزار واحد فناور که بیش از هزار واحد آن شرکت دانش بنیان هستند، افزون بر ۳,۰۰۰ میلیارد تومان فروش و ۲۳۰ میلیون دلار صادرات داشته‌اند.

بازمهندسی سیستم‌های ارتباط با صنعت دانشگاه‌ها

وی همچنین برنامه‌های اجرایی برای مشارکت موثر دانشگاه‌ها در توسعه و حل چالش‌های ملی و استانی کشور گفت: در این خصوص می‌توان به مواردی از قبیل بازمهندسی سیستم‌های ارتباط با صنعت دانشگاه‌ها برای پاسخ به نیاز دستگاه‌ها، بازنگری و بررسی طرح ایجاد مناطق ویژه علم و فناوری در کشور و سازماندهی مناسب برای حل چالش‌های ملی کشور اشاره کرد.

همچنین در این نشست دکتر حبیب‌الله دهمرده، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیته آموزش عالی این کمیسیون با اشاره به اشتغال خود در سیستم آموزش عالی کشور از سال ۱۳۶۲ گفت: ما خود را بدهکار و مدیون وزارت علوم می‌دانیم و علاقه‌مند هستیم آموزش عالی کشوربه بهترین نحو رشد و توسعه یابد.

دکتر قاسم احمدی لاشکی، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم بر تعامل بیشتر مسئولان وزارت علوم با اعضای این کمیسیون تاکید کرد و دکتر محمد صادقی عضو دیگر این کمیسیون نیز تعامل بیشتر مسئولان حوزه پژوهش و فناوری وزارت علوم را با اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی برای هماهنگی‌های بیشتر و مناسب‌تر در اخذ بودجه پژوهشی سال ۱۳۹۸ خواستار شد.

محمدباسط درازهی نماینده سراوان و عضو دیگر این کمیسیون خواستار رسیدگی و توجه بیشتر به آموزش عالی در مناطق محروم کشور بویژه در استان سیستان و بلوچستان شد.

دکتر علیرضا سلیمی دبیر دوم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز درباره ساماندهی پایان‌نامه‌های دانشگاهی، رعایت استانداردهای یکسان در دانشگاه‌ها و توجه بیشتر به امر پژوهش مواردی را اشاره کرد.

ضیاءالله اعزازی نماینده بناب و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز مشکل اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و ساماندهی رشته‌های دانشگاهی را مطرح کرد و بالاخره دکتر سعید باستانی، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با انتقاد از اختصاص بودجه ناچیزی به بخش پژوهشی کشور، از مسئولان وزارت علوم خواست با تمام کمیسیون های مجلس شورای اسلامی به لحاظ نوع ارتباط آنها با وزارت علوم و دانشگاه‌های کشور ارتباط مستمر داشته باشند.