محرمانه‌های دولت تدبیر و امید؛ از «برجام» تا «تلگرام»

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت در نشست هفتگی روز گذشته خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی پیرامون توافق محرمانه پاول دوروف مدیر تلگرام و دولت در تهران و عدم پایبندی تلگرام به این توافق، گفت: در مورد این موضوع اطلاعی ندارم و بی تقصیرم.

این پاسخ سخنگوی دولت در حالی است که چندی پیش انتشار پستی در حساب کاربری رئیس جمهور در شبکه اینستاگرام با هشتگ «#محرمانه_نداریم» در واکنش به صدور دستور فیلترینگ تلگرام از سوی بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه واکنش‌های زیادی را در محافل رسانه‌ای به همراه داشت. این در صورتی است که افشای توافق محرمانه دولت با تلگرام، قراردادهای نفتی IPC ، برجام و موضوعاتی در گذشته مانند ماجرای ایران گیت که حسن روحانی در آنها بصورت مستقیم ایفای نقش کرده است، بیشترین تصور از واژه محرمانه را به ذهن‌ها متبادر می‌کند.

۱- تلگرام

سفر پنهانی پاول دوروف مدیر پیام رسان تلگرام به تهران در نیمه نخست سال ۹۴ صورت گرفته است و در این سفر قرارداد محرمانه ای بین دولت و مدیر تلگرام به امضا رسیده است. جزئیاتی از این قرارداد دولت با تلگرام که تاکنون منتشر شده، به شرح زیر است:

۱-تلگرام باید تضمین دهد اطلاعات کاربران ایرانی را به غیر که احتمالاً در اینجا شرکت‌ها یا دولت‌های غربی است ندهد.

۲-تلگرام تضمین دهد مقررات ایران را در مسائل فرهنگی رعایت کند.

۳-تلگرام تضمین دهد منافع اقتصادی حاصل از ایران را با دولت تقسیم کند.

۴-تلگرام باید تعهد دهد که احکام دادگاه‌های ایران را به رسمیت می‌شناسد.

موضوعی که حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور نیز پس از ایجاد اختلالاتی در پیام رسان تلگرام به آن اشاره کرد و با تاکید بر اینکه تسهیلات ارائه شده به تلگرام حاصل یک توافق مشروط بوده، نوشت: «مجوز استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای پیام‌رسان تلگرام (CDN) در ایران لغو شده است و ترافیک این پیام‌رسان تنها از طریق ارتباطات بین‌المللی کشور راه‌یابی خواهد شد. این تسهیلات حاصل یک توافق مشروط بود، حالا که مؤسس تلگرام به تعهداتش عمل نکرده است دلیلی برای ادامه آن باقی نمی‌ماند».

مطرح شدن سفر مدیر پیام رسان تلگرام به تهران و توافق محرمانه دولت با وی واکنش‌های زیادی را در پی داشت و در نهایت ۳۶ نفر از نمایندگان مجلس طرح تحقیق و تفحص از مذاکرات پنهانی دولت با مدیر تلگرام را برای شفاف سازی ابعاد پیدا و پنهان این توافق تهیه و تدوین کردند.

اما موضوع محرمانه‌ها در دولت روحانی، موضوع تازه ای نیست و نگاهی به مسائل گذشته ابعاد بیشتری را از وجود محرمانه‌ها مانند توافق برجام، قراردادهای نفتی و لوایح و قوانینی مانند FATF مشخص می سازد.

۲- برجام

جزئیات محرمانه مذاکرات هسته ای که در همان ایام تحت عنوان «فکت شیت» سر و صدای زیادی را در فضای رسانه ای و اذهان عمومی ایجاد کرد از جمله مهمترین محرمانه‌های دولت روحانی است. در ایام مذاکرات هسته ای که ختم به برجام شد، بارها از سوی اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جزئیات توافقات حاصل شده محرمانه خوانده شد تا جایی که محمدجواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به عنوان کمیسیون تخصصی بررسی مسائل مربوط به سیاست خارجی کشور، گفت: اخبار مذاکره را به ما منتقل نمی‌کردند، اطلاعات به ما نمی‌دادند، بارها می‌گفتیم چه اتفاقی خواهد افتاد، می‌گفتند هروقت توافق شد می‌فهمید!

انعقاد قرارداد با گروه ویژه اقدام مالی(FATF) نیز که از آن به عنوان قرارداد مکمل برجام یاد می‌شود، از جمله دیگر موضوعات محرمانه در دولت روحانی است. اصرار دولت بر تصویب لایحه پیوستن به این معاهده که این روزها در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است در حالی صورت می گیرد که تا کنون دولت هیچگونه توضیحی را در خصوص علل پیوستن به آن مطرح نکرده است.

۳- قرارداد‌های نفتی IPC

قراردادهای جدید نفتی در دولت روحانی تحت عنوان IPC نیز یکی دیگر از محرمانه‌های دولت روحانی است که اعلام جزئیات و رقم و عددهای رد و بدل شده در این قراردادها کماکان محرمانه به شمار می رود.

توتال یکی از شرکت‌هایی است که در مدل جدید قراردادهای نفتی با آن قرارداد همکاری منعقد شد و جزئیات این قرارداد محرمانه باقی ماند و حتی به نمایندگان مجلس نیز جزئیاتی از آن ارائه نشد، قراردادی که به گفته منتقدین سود زیادی را در زمینه اکتشاف، استخراج و فروش نصیب توتال فرانسوی خواهد کرد.

اما در نهایت این شرکت پس از خروج آمریکا از برجام، در بیانیه‌ای اعلام کرد که در صورتی که از آمریکا معافیت تحریمی خاص دریافت نکند، قادر به ادامه کار در پروژه پارس جنوبی نخواهد بود. توتال همچنین اعلام کرده که تنها در صورتی قادر به ادامه فعالیت در ایران خواهد بود که از سوی خزانه داری ایالات متحده آمریکا، معافیت خاصی برای این شرکت لحاظ شود.

به نظر می‌رسد عدم دریافت تضمین‌های لازم از این شرکت جهت پایبندی به قرارداد در صورت بروز تحولات بین المللی، یکی از دلایل محرمانه بودن جزئیات این قرارداد بوده است. قراردادی که امروز با توجه به خروج آمریکا از برجام، در شرایطی مبهم قرار دارد.

۴- قرارداد ایران خودرو با شرکت پژو فرانسه

در کنار قرارداد توتال می توان به دیگر مواردی چون قرارداد ایران خودرو با شرکت پژو فرانسه اشاره کرد که متن این قرارداد نیز جزو محرمانه‌های دیگر دولت روحانی است، به طوری که‌هاشم یکه زارع مدیرعامل شرکت ایران خودرو صریحا گفته است که ۲۰ درصد قرارداد ایران خودرو با پژو محرمانه است.

این در حالی است که نفس انعقاد قرارداد با شرکت پژو نیز به سبب بدعهدی‌های این شرکت در قرارداد گذشته خود با ایران که پس از تشدید تحریم‌ها در سال ۹۰ در یک شب کشور را ترک کرد، مورد انتقاد جدی فعالان صنعت خودرو قرار دارد.

همانطور که مشخص است برخلاف ادعای حسن روحانی که دولت او محرمانه ندارد، موارد عدیده ای وجود دارد که نشان می دهد در بسیاری از موضوعات مردم با قید «محرمانه» دولت مواجهه شده اند.

منبع: مهر