پیامدهای مثبت خروج آمریکا از برجام برای اقتصاد روسیه

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا از رویترز، تصمیم دونالد ترامپ به خروج از برجام یک هدیه بزرگ برای کرملین بوده است. اقدامات رئیس جمهوری آمریکا علیه ایران بدان معناست که ولادیمیر پوتین می تواند به لطف رشد قیمت نفت، که ستون فقرات اقتصاد روسیه را تشکیل می دهد، ضرر ناشی از تحریم های آمریکا را جبران کند.

درست است که پوتین هنوز از تحریم‌های کنگره علیه روسیه که با اکراه از جانب دولت ترامپ در حال اجراست، خلاص نشده است. اما رئیس جمهوری روسیه احتمالا از این واقعیت که اقدامات همتای آمریکایی او موجب ایجاد شکاف در جبهه متحد غربی ها شده خشنود است.

اصلی ترین و ملموس ترین تاثیر خروج آمریکا از برجام در بازار جهانی نفت قابل مشاهده است. نفت ستون فقرات اقتصاد روسیه است. یک سال پیش، قیمت نفت بین 46 تا 51 دلار در هر بشکه در نوسان بود. اما اکنون بعد از خروج آمریکا از برجام، قیمت هر بشکه نفت به بالای 78 دلار رسیده که نسبت به زمان تشدید تحریم های آمریکا علیه روسیه60 درصد افزایش نشان می دهد.

با توجه به اینکه روسیه روزانه حدود 11 میلیون بشکه نفت دولت می کند، افزایش حدودا 10 دلاری قیمت نفت در طی 2 ماه گذشته به دلیل زمزه های خروج آمریکا از برجام، به معنای افزایش روزانه 110 میلیون دلار درآمد نفتی روسیه است که رشد درآمد سالانه 40 میلیارد دلاری را برای این کشور به ارمغان می آورد.

تردیدی در این نیست که تحریم ها برخی هزینه های اضافی را بر روی دوش اقتصاد روسیه گذاشته است. ماه آوریل ماه خوبی برای بورس روسیه نبود و شاخص اصلی بورس این کشور تنها در یک روز 11.4 درصد افت کرد. همچنین 50 نفر از ثروتمندترین میلیاردرهای روس مجموعا 12 میلیارد دلار از دارایی های خود را از دست دادند. اما در ماه جاری میلادی، سرمایه‌گذاران در بورس روسیه میوه صبر خود را چیدند و شاخص بورس آر تی اس این کشور از 1085 واحد در 16 آوریل به 1194 واحد در 11 می رسید که رشدی بیش از 10 درصدی را نشان می داد.

در عین حال، دولت پوتین اقدام به تنوع بخشی به بازار صادراتی نفت این کشور کرده است. در ماه ژانویه، دومین خط لوله انتقال نفت روسیه به چین گشایش بیافت و پتانسیل صادرات نفت به چین را به 30 میلیون تن رساند.

هرچند دشوار می توان تاثیرات دقیق تحریم های آمریکا بر اقتصاد روسیه را در مفهوم کلان آن به صورت دقیق تعیین کرد، اما به نظر می رسد که افزایش قیمت نفت در طی یک سال گذشته نه تنها تاثیرات تحریم ها علیه روسیه را خنثی کرده، بلکه حتی این کشور را در وضعیت مالی بهتری قرار داده است. روسیه در سال جاری میلادی در مسیر ثبت اولین مازاد بودجه خود از سال 2011 قرار دارد که بخش عمده آن ناشی از افزایش 65 درصدی قیمت نفت است. 40 درصد از بودجه دولت روسیه از درآمدهای نفتی تامین می شود.

مطمئنا نگرانی ها از بازگشت تحریم های ایران، تنها عامل رشد قیمت نفت نبوده است. عوامل دیگری نظیر کاهش تولید نفت ونزوئلا نیز در این امر دخیل بوده است. اما بدون تردید یکی از پیامدهای ناخواسته تصمیم ترامپ در مورد توافق هسته ای ایران منتفع شدن دولت روسیه بوده است.