ابلاغ سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، در مقدمه این سند که در جلسه 805 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، آمده است: « در راستای تحقق اهداف سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران، بند ششم سیاست‌های کلی علم و فناوری و راهبرد کلان نهم نقشه جامع علمی کشور که در آنها گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام‌بخش در حوزه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه‌ای و جهانی همراه با تحکیم استقلال کشور و جلوگیری از تحقق اهداف نظام سلطه بر اساس اصل عزت، حکمت و مصلحت مورد تأکید قرارگرفته و به منظور اجرای دستور مورخ 1395/6/9 مقام معظم رهبری «مدظله‌العالی» در خصوص مراودات و مبادلات علمی، آموزشی و پژوهشی با سایر کشورها، سند حاضر با عنوان «سند جامع روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران» به تصویب می‌رسد."

اهداف کلانی برای مراودات و مبادلات علمی، آموزشی، پژوهشی و فناوری بین‌المللی در نظر گرفته شده است که عبارتند از : تحقق دیپلماسی علمی فعال برای کسب دانش‌ها و فناوری‌های برتر و نوپدید و مورد نیاز اولویت‌دار کشور و همچنین افق گشایی علمی بر اساس مبانی معرفتی اسلام؛ ارائه، بسط و تعمیق مطلوب معارف و علوم انسانی و اسلامی در مجامع علمی بین‌المللی به ویژه جهان اسلام؛ استفاده هماهنگ و منسجم از ظرفیت‌های علمی کشور جهت ارتقاء سطح علمی و فناوری سایر جوامع و کشورهای همسو؛ ترویج، انتشار و انتقال دستاوردهای علمی و فناوری کشور در چارچوب منافع ملی و سیاست‌های کلان نظام؛ مقابله با نفوذ و انحصارطلبی علمی نظام سلطه و حفاظت و صیانت هوشمند از سرمایه‌های انسانی و علمی کشور

همچنین در ماده 2 سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران مواردی به عنوان راهبردها مشخص شده است که از جمله آنها می‌توان به، هماهنگی و هم‌افزایی دستگاه‌های ذی‌ربط و سیاست‌گذاری یکپارچه برای توسعه همکاری‌های علمی بین‌المللی؛ تقویت و توسعه شبکه‌های صیانت شده فراملی میان دانشمندان، دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه، مراکز پژوهشی، پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان در داخل و خارج از کشور؛ توسعه هوشمند و الهام‌بخش روابط علمی با سایر کشورها با تأکید بر مزیت‌های نسبی کشور به‌ویژه در علوم اسلامی؛ تسهیل دستیابی به دانش طراحی و تولید با رویکرد بومی‌سازی فناوری‌های راهبردی و مورد نیاز با پیشگیری از آسیب‌های احتمالی آن، اشاره کرد.

در بند 3 سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران اقداماتی تحت عنوان «اقدامات ملی» ذکر شده است که به شرح زیر است:

1. تقویت و بهره‌برداری از ظرفیت سفارتخانه‌ها، رایزنی‌های فرهنگی و سایر نهادهای فعال در عرصه بین‌المللی برای توسعه هوشمند نظام روابط علمی بین‌المللی

2. طراحی و پیاده‌سازی سامانه امن ثبت اطلاعات، رصد، پایش و ارزیابی روابط علمی بین‌المللی کشور

3. تعیین ضوابط و تسهیل هدفمند عضویت و نقش‌آفرینی تأثیرگذار سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی، مراکز علوم دینی، انجمن‌های علمی و صنفی، پژوهشگران و فناوران در مجامع و رویدادهای علمی بین‌المللی

4. تعیین چارچوب و ضوابط ارائه و نشر دستاوردهای مهم و برون دادهای علمی اولویت‌دار در عرصه‌های بین‌المللی از طرق مختلف از قبیل پایگاه‌ها و بانک‌های اطلاعاتی، شبکه‌های اجتماعی، مقالات، شناخت نامه‌ها، پایان‌نامه‌ها، کنفرانس‌ها و رویدادهای کارآفرینی به‌منظور رعایت منافع ملی و ایجاد فضای امن ارتباطی

5. توسعه بازار محصولات و خدمات علمی و فناورانه به‌ویژه دانش‌بنیان در کشورهای هدف کمک‌های علمی و فناوری به کشورها و جوامع همسو با بهره‌گیری هدفمند از دیپلماسی و کمک‌های توسعه‌ای کشور

6. ترجمه، نشر و گسترش منابع و دستاوردهای علمی و فرهنگی ایرانی – اسلامی به‌ویژه علوم انسانی و معارف اسلامی به بهره‌گیری از توانمندی‌های حوزه‌های علمیه و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی کشور

7. توسعه و به‌کارگیری روش‌ها و ابزارهای ترویج زبان فارسی به‌منظور ارتقای جایگاه زبان فارسی در بین زبان‌های بین‌المللی علمی

8. توسعه‌ساز و کار جذب، اقامت و بهره‌گیری ضابطه‌مند از ظرفیت و توان دانشمندان، پژوهشگران، فناوران و دانشجویان خارجی به‌ویژه ایرانیان مقیم خارج از کشور

9. سامان‌دهی، حمایت و هدفمند کردن پذیرش دانشجویان غیر ایرانی و اخذ بورس‌های تحصیلی و فرصت‌های مطالعاتی خارج از کشور مبتنی بر اولویت‌های تعیین شده در اسناد بالادستی نظام

10. توسعه همکاری‌های علمی بین‌المللی از قبیل دوره‌های آموزشی و دانشگاهی، پروژه‌ها و مراکز تحقیقاتی، شرکت‌های دانش‌بنیان، مجلات علمی و سرمایه‌گذاری مشترک با کشورهای خارجی

11. پیاده‌سازی پیوست فناوری در قراردادهای بین‌المللی و طرح‌های مهم ملی و نظارت بر آن

12. صیانت از پژوهشگران و فناوران، دستاوردهای علمی و حقوق مالکیت فکری آنها در عرصه‌های بین‌المللی و آگاه‌سازی و ارائه آموزش‌های لازم (2 و 3)

در ماده 4 سند جامع روابط علمی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران و به منظور راهبری و نظارت بر این سندمقرر شده است: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه نظارت بر این سند و سایر اسناد بین‌المللی در عرصه روابط علمی و فرهنگی را با همکاری مبادی مسئول بر عهده دارد. ستاد راهبری اجرای نقشه جامه علمی کشور بر اساس تبصره 4 ماده 5 آیین‌نامه ستاد، با حضور و حق رأی وزیر امور خارجه و وزیر اطلاعات، وظیفه تصویب ضوابط لازم را بر عهده دارد. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مسئولیت اجرایی سازی مفاد این سند را بر عهده دارد.