شبی 3 هزار معتاد خیابانی در تهران جمع‌آوری می‌شود/ در حل آسیب‌های اجتماعی تنها هستیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، فرزاد هوشیار با بیان این مطلب اظهار کرد: سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران بیش از دو سال است که کار مطالعات طرح انضباط شهری در منطقه 12 تهران را با حضور اساتید حوزه مداخله اجتماعی آغاز کرده و تیم‌های مختلفی در وزارت کشور و در استانداری و فرمانداری و شهرداری تهران کارهای مطالعاتی در این حوزه انجام داده‌اند. سند اقدام در حوزه محله هرندی آماده و ارائه و کلیات آن نیز به تایید شهردار تهران رسیده است و برخی از مداخلات فرهنگی اجتماعی در محله هرندی به شکل پایلوت آغاز شده است.

رئیس سازمان رفاه شهرداری تهران اضافه کرد: ما به کمیته اجتماعی شورای شهر تهران ریز جزئیات طرح انضباط شهری در منطقه 12 را اطلاع‌رسانی کرده‌ایم اما علت انتخاب طرح انضباط شهری برای منطقه 12 تهران این بوده است که این منطقه نگین تاریخی شهر تهران محسوب می‌شود و مجموعه مداخلاتی که در آنجا انجام شده برای آن است که این منطقه هویت تاریخی خود را پیدا کند. خانواده‌هایی هستند که به اجبار خانه‌های خود را در این منطقه رها کرده‌اند و حاضرند دوباره به آنجا بازگردند و سعی ما این است که این شرایط را ایجاد کنیم.

وی گفت: متاسفانه محلات هویت‌دار منطقه 12 تهران که در محلات جنوبی این منطقه از جمله عودلاجان، پامنار و هرندی واقع هستند، درگیر اقتصاد منفی شده‌اند و بنابراین مداخلاتی که در این محلات آغاز کرده‌ایم هفت خوشه کنشی در حوزه‌های سواد عمومی، سلامت، فرهنگ، ورزش و ...، دارد که برای هر پلاک یک مداخله تعیین کرده‌ایم و برای محله هرندی 4 هزار و 800 پلاک آبی مسکونی تعیین شده که 7 هزار و 800 خانوار در آن زندگی می‌کنند. ما بیش از 12 تیم مددکاری را پلاک به پلاک به این محلات فرستاده‌ایم و اکتشافات عمیق میدانی خود را آغاز کرده‌ایم. البته همزمان مداخلات فرهنگی اجتماعی را نیز در این محله آغاز کرده‌ایم.

در ادامه هوشیار با بیان اینکه در همه جای دنیا منطقه‌ای که به بازار نزدیک و دارای بافت تاریخی است، معمولا دچار آسیب‌های اجتماعی می‌شود، یادآور شد: همانند طرح انضباط شهری ما در شهر استانبول و پاریس نیز اجرایی شده و مداخلات اجتماعی با نگاه به حوزه گردشگری باعث شده تا این منطقه احیا شود. ما از یک کار خلق‌الساعه صحبت نمی‌کنیم، بلکه این کار قبلا هم در بسیاری از کلانشهرهای جهان انجام شده و مداخلات اجتماعی در محوطه‌های تاریخی بیش از 200 سال قدمت دارد. بر همین اساس ما منطقه 12 را مورد هدف قرار داده‌ایم.

وی تاکید کرد: ما بر این باور هستیم که زه‌کش آسیب‌های اجتماعی شهر تهران در محلات جنوبی بازار تهران قرار دارد و هر چه ما تمرکزمان را روی این حوزه بیشتر کنیم، همزمان با انجام عملیات‌هایی که در کلونی‌های محله فرحزاد و منطقه 18 وجود دارد، می‌توانیم ادعا کنیم که توانسته‌ایم آسیب‌های اجتماعی را در تهران مدیریت کنیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا شما صرف جمع‌آوری معتادان، تصور می‌کنید که آسیب‌های اجتماعی را در شهر مدیریت کرده‌اید، گفت: به هر حال در همه جای دنیا مشکل آسیب‌های اجتماعی وجود دارد اما مهم این است که ما بتوانیم یک مدل مداخله بومی را برای خودمان در دست بگیریم و کار را شروع کنیم.

هوشیار گفت: البته این نیست که ما فقط معتادان را جمع‌آوری کنیم بلکه مراکز ماده 16 از طریق ستاد مواد مخدر به ما ابلاغ شده و هرچند با کلیات این مراکز مخالفیم اما ظرفیت لازم را در اختیار پلیس و ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار داده‌ایم یعنی ظرفیت دو هزار نفر را اعلام کرده‌ایم و تا پایان تابستان نیز ظرفیت 6 هزار و 600 نفر را برای جمع‌آوری و نگهداری معتادان متجاهر اعلام خواهیم کرد.

ما در حل آسیب‌های اجتماعی شهر تهران تنها هستیم

هوشیار بیان کرد: ما تنها و کف خیابان هستیم. هر شب بیش از 3 هزار معتاد متجاهر را جمع‌آوری کرده و به آنها غذای گرم و حمام می‌دهیم و دوباره صبح آنها را رها می‌کنیم. هر چند مکاتبات مفصلی در خصوص یاری گرفتن از دیگر دستگاه‌های مسئول داشته‌ایم اما هیچ کس در این حوزه به ما کمک نمی‌کند. در حالی‌که این وظیفه سازمان‌هایی است که در این حوزه مداخله مستقیم دارند و شهرداری تهران هیچ مسئولیت مستقیمی در این باره ندارد.

وی افزود: به عنوان مثال ما اکنون در سامان‌سراها که موردهای حاد بانوان و زنان ویژه خیابانی مستقر هستند و بیماری‌هایی از قبیل ایدز و هپاتیت یا حتی اختلالات روانی دارند نگهداری می‌کنیم اما موردهایی وجود دارند که یک سال در این مراکز ما رسوب کرده‌اند؛ در صورتی که قرار بوده ما مرکزی فوریتی برای خدمات‌رسانی به این افراد داشته باشیم و آنان را پس از چند روز به بهزیستی تحویل دهیم.

هوشیار تاکید کرد: مسئولیت زنان خیابانی با بهزیستی است اما اغلب دیده می‌شود که چنین مسئولیتی را قبول نکرده و این زنان بیش از یک سال در مراکز ما باقی می‌مانند و بهزیستی آنان را تحویل نمی‌گیرد. حتی گاهی مجبور شده‌ایم که این زنان را با حکم قضایی به بهزیستی تحویل دهیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا آمار دقیقی از معتادان خیابانی شهر تهران در دست دارید، گفت: قطعا نمی‌توانیم به طور دقیق بگوییم که چه تعداد معتاد خیابانی در شهر تهران وجود دارد و این کار اساسا قابل احصا هم نیست زیرا این افراد در حال حرکت هستند و در سه تا چهار نقطه از شهر تهران کلونی‌هایی تشکیل داد‌ه‌اند.

هوشیار تاکید کرد: بنابراین به نظر می‌رسد اگر بیش از 3هزار معتاد متجاهر را هر شب از سطح خیابان‌های منطقه 12 و محله هرندی جمع‌آوری کنیم، می‌توانیم بگوییم که میزان رضایتمندی مردم محلی افزایش خواهد یافت و تاب‌آوری محلی ایجاد می‌شود.

رئیس سازمان رفاه شهرداری تهران با بیان اینکه اغلب این معتادان متجاهر هستند، تصریح کرد: معتاد متجاهر یعنی معتادی که بر اساس ماده 16 قانون، به صورت خیابانی در ملاء عام مواد مصرف کرده و قبح شکنی می‌کند که در این بین 90 درصد از کارتن‌ خواب‌های شهر تهران معتاد متجاهر هستند و جمع‌آوری آنها نیازمند سازوکاری امنیتی، پلیسی، قضایی، مددکاری و بهداشتی است و بنابراین همه این سازمان‌ها باید در این کار ما را یاری کنند اما متاسفانه حضور آنها را به صورت پررنگ نداریم.

ضرورت برخورد قضایی با خرده‌فروشی مواد مخدر در تهران

وی در ادامه با اشاره به خرده‌فروشی مواد مخدر در تهران تاکید کرد: جلوگیری از این اقدام نیازمند برخورد قضایی ویژه‌ای بوده و همچنین لازم است که مرکز فشافویه هر چه سریعتر راه‌اندازی شود تا خرده‌فروشی در تهران کمی کمرنگ شود. ما قرار است از ظرفیت ماده 16 که ایجاد می‌کنیم و در اختیار پلیس و ستاد مواد مخدر می‌گذاریم استفاده کرده و 2 هزار نفر از منطقه 12 جمع‌آوری کنیم و هزار نفر نیز طبق ماده 15 یعنی خود معرف‌ها جمع‌آوری کرده و به این مرکز تحویل دهیم.

هوشیار گفت: تجربه اجرا نشان می‌دهد که 40 درصد مشمولان ماده 15، دیگر به چرخه اعتیاد باز نمی‌گردند و این آمار بالایی است اما ماده 16‌ها اینطور نیستند و بیش از 90 درصد از آنها دوباره به چرخه اعتیاد برمی‌گردند زیرا مددکاری نمی‌شوند.

رئیس سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران یادآور شد: گلایه من از آقای فرماندار و ستاد مواد مخدر این است که در مراکز ماده 16 که راه‌اندازی کرده‌اند خدمات مددکاری وجود ندارد. در صورتی که در این مراکز هزار معتاد خیابانی متجاهر نگهداری می‌شوند و نیازمند یک گروه مددکاری ویژه هستند که دوباره به سمت اعتیاد نروند.

وی اعلام آمادگی کرد که برای معتادان خانه‌های میان‌راهی تاسیس و حتی برای آنان ایجاد اشتغال شود و افزود: این افراد آماده‌اند که در باز شود و دوباره تزریق کنند. بنابراین نیازمند کار گروهی مددکاری است که سازمان بهزیستی و اداره بهداشت وظیفه داشته در مراکز نگهداری معتادان مستقر کند اما تاکنون چنین کاری انجام نداده است.

3 هزار کودک کار و خیابان در تهران شناسایی شده اند

وی یادآور شد: در طرح انضباط شهری، سه هزار کودک کار و خیابان را شناسایی و 8 مرکز پرتو را برای نگهداری از این کودکان راه‌اندازی کرده‌ایم که در این مراکز به این کودکان سوادآموزی شده و یک وعده غذا به آنها داده می‌شود.

رئیس سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران گفت: همچنین به دستور مقام معظم رهبری کودکان اتباع بیگانه که باید سوادآموزی شوند نیز تحت حمایت قرار داده‌ایم اما آموزش و پرورش هنوز طرحی در این خصوص ارائه نداده است و شهرداری شهریه تعدادی از این دانش‌آموزان را پرداخت کرده است تا مشغول به تحصیل شوند.