برجام؛ محور رایزنی‌های گروه جی 7/ صف‌بندی غرب مقابل روسیه

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ هفت کشور صنعتی جهان موسوم به گروه جی 7 (آمریکا، فرانسه، آلمان، انگلیس، ایتالیا، ژاپن و کانادا) در حالی در تورنتو کانادا جمع شدند که حدود دو ماه دیگر در 8 و 9 ژوئن (18 و 19 خرداد) وزیران کشور و اطلاعات این کشورها در کِبِک جمع می‌شوند تا درباره اینکه چگونه می‌‌توان جهانی باثبات، صلح و امنیت داشت، رایزنی کنند.

نشست جی 7 در حالی برگزار شده که تقابل میان غرب و مسکو به بالاترین حد خود از زمان پایان جنگ سرد تاکنون رسیده است و در دستور کار بسیاری از جلسات کارگروه‌های جی 7 موضوع درگیری‌های اوکراین، تحریم‌های روسیه، امنیت اطلاعات و مقابله با دخالت‌های بیگانگان مشاهده می‌شود که همه این موارد ناظر بر اتفاقات اخیری است که در زمینه اتهامات آمریکا علیه روسیه در زمینه دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور رخ داده است. البته موضوع سرشاخ شدن کشورهای اروپایی با روسیه به سردمداری لندن نیز در حاشیه جلسات بررسی می‌شود.

جان سالیوان، گزینه ترامپ برای انتخاب به‌عنوان معاون وزیر امور خارجه آمریکا شنبه شب پس از دیدارش با پاولو کلیمکین، وزیر امور خارجه اوکرین در تورنتو گفت:‌ «آمریکا حامی حمایت از حق حاکمیت و استقلال اوکراین در مقابل تجاوزات روسیه است.»

سران جی 7 علاوه بر موضوع روسیه، درباره بحران سوریه نیز تبادل نظر خواهند کرد. با این قید که اکنون آمریکا در عمل خود را وارد دخالت نظامی کرده است و سران هفت کشور صنعتی جهان در نشست‌های خود می‌کوشند ابعاد مختلف حمله موشکی آمریکا، انگلیس و فرانسه را به سوریه که با ادعای استفاده نظام سوریه از سلاح شیمیایی در غوطه شرقی انجام شد، بررسی کنند. ادعایی که البته نظام سوریه و روسیه بارها آن را رد کرده‌اند.

غربی‌ها با در دستور کار قرار دادن موضوع سوریه به نوعی در تلاشند تا صف واحدی علیه مسکو که یکی از حامیان اصلی نظام سوریه به‌شمار می‌رود تشکیل دهند و به زعم خود، فرایند سیاسی در این کشور را بعد از هفت سال جنگ تحریک کنند. این در حالی است که برقراری صلح در سوریه نه راه حل نظامی دارد و نه با قطع رابطه و گفت‌وگو با روسیه ممکن است.

اواسط آوریل (اواخر فروردین) بود که وزیران امور خارجه جی 7 بعد از اتهاماتی که انگلیس به روسیه در زمینه دست داشتن در حادثه مسمومیت جاسوس سابق روسیه در لندن زد، حمایت خود را از لندن‌نشینان اعلام کردند و از مسکو خواستند برنامه تولید گاز سمی نویچوک خود را افشا کند.

نویچوک نسل چهارم عوامل اعصاب است که در دهه 70 و 80 میلادی در شوروی سابق تولید شده است و یکی از قوی‌ترین و کشنده‌ترین مواد شیمیایی است که عملکرد دستگاه عصبی را مختل می‌کند. به نظر می‌رسد که این ماده پنج تا هشت برابر قوی‌تر از عامل اعصاب وی‌ایکس است. تفاوت عمده این عامل اعصاب با مواد مشابه آن که اغلب به صورت مایع و گاز هستند، این است که به صورت پودری بسیار لطیف در می‌آید و حمل و نگهداری آن بسیار آسان‌تر است.

پرونده ایران و کره‌شمالی

سران جی 7 علاوه بر موضوعات فوق، در جلسات رسمی یا در لابی‌ها درباره دو پرونده دیپلماتیک مهم کنونی جهان یعنی موضوع برجام و رابطه آمریکا با کره‌شمالی تبادل نظر کردند. در موضوع کره‌شمالی، غرب در آستانه نزدیک شدن به زمان دیدار تاریخی میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی در تلاش است تا موضوع خلع سلاح هسته‌ای در شبه‌جزیره کره را بررسی کند.

اما در موضوع توافق هسته‌ای با ایران، قرار است ترامپ 12 می (22 اردیبهشت) خروج خود را از برجام اعلام کند. این موضوع غربی‌ها را به تکاپو انداخته است تا موضعی واحد نسبت به این پرونده داشته باشند. چه اینکه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان روز شنبه هشدار داد اگر خروج از توافق هسته‌ای اتفاق بیفتد، ایران با قدرت غنی‌سازی اورانیوم را ادامه خواهد داد.

وی البته بدون اینکه گزینه‌های ایران را در مقابل خروج آمریکا از برجام اعلام کند، تنها به این نکته بسنده کرد که اقدام متقابل ایران «پشیمان‌کننده» خواهد بود.

کشمکش بر سر برجام باعث شده است تا تورنتوی کانادا محل نشست‌های غیرعلنی و گاها محرمانه میان مقام‌های ارشد اروپایی شود. چه اینکه روز یکشنبه نشستی پشت درهای بسته میان جان اف لودریان وزیر امور خارجه فرانسه، بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس، هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان با جان سالیوان برگزار شد و طرف اروپایی تلاش کرد تا آمریکا را در زمینه اقدامات آتی خود نسبت به برجام آگاه کند.

در ادامه این رایزنی‌ها روز گذشته (دوشنبه) امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه راهی واشنگتن شد تا امروز با ترامپ درباره موضوع برجام صحبت کند. اروپایی‌ها در تلاش هستند تا دولت آمریکا را راضی کنند تا از خروج از توافق هسته‌ای با ایران صرف‌نظر کند.