ایده کودکانه ای که در بزرگسالی جان گرفت

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، وقتی صحبت از یک اثر هنری به میان می‌آید بدون شک یکی از زیباترین هنرها، تابلوهای نقاشی یا طراحی است که در همان نگاه اول تحسین هر بیینده ای را بر می‌انگیزد. اما همیشه این تابلوهای زیبا با قلمو و بوم نقاشی و طراحی زیبا نمی شوند بلکه می‌توان تابلوهای شگفت انگیز و منحصر به فرد با میخ‌هایی کوچک خلق کرد که درنگاه اول هر بییننده ای را محو زیبایی خود می‌کند.

یکی از این طراحان و خلق کنندگان تابلوهای میخی استاد غلامحسین فیروز فر است. استادی که سال‌ها برای این هنر زحمت کشیده، ساعت‌ها برای این هنر زیبا وقت گذاشته و اندوخته‌ای در خور شان شهر تبریز پدید آورده است.

منزل شخصی، کارگاه و گالری استاد غلامحسین فیروزفر در خیابان طالقانی روبه‌ روی خانه معلم شماره یک در کوچه پیشاهنگی قرار دارد، در کوچه پیشاهنگی به راحتی با پیدا کردن پلاک ۴ می‌توانید مهمان استاد فیروزفر شده و از گشت و گذار در نمایشگاه و گالری وی روز خوب و خاطره فراموش نشدنی برای خود ثبت و ضبط نمائید. می‌توانید هنرهای زیبای استاد را که با یک دنیا عشق و محبت وصف ‌ناشدنی آنها را خلق کرده به تماشا بنشینید

تابلوهای میخی استاد به قدری جذاب و دیدنی هستند که ساعت‌ها زمان لازم است تا آدم همه کارگاه و گالری را به خوبی تماشا کند از تماشای جذابیت و زیبائی این تابلوهای میخی کوبی شده ناخوداگاه زبان به تحسین و شگفتی باز می‌شود.

در ابتدا استاد از رویاهای کودکی و تجربه بزرگ سالیش گفت که چگونه رویاهای کودکانه اش را اکنون جامه عمل پوشانده است.

* منظور شما از اینکه گفتید "نقاشی با میخ" ایده کودکی‌هایتان بود چیست؟

شاید تعجب کنید که بگویم کودکی‌های من با سایر هم سن و سالان خودم تفاوت داشت، کودکی‌های من

در سنگ‌فرش خیابان‌ها سپری شده است زمانی که استادان سنگ چینی را در خیابان می‌دیدم که چگونه به طور مرتب سنگ‌ها روی پیاده روهای خیابان می‌چیدند و من با تمام کودکی‌هایم محو تماشای چگونگی چینش ماهرانه آن سنگ‌ها می‌شدم.

یکی از خاطراتی که هیچ‌وقت از زمان کودکی‌هایم فراموش نمی‌کنم این است، زمانی که کودک بودم و روی سنگفرش خیابان‌ها راه می‌رفتم و اشکال زیبایی که توسط سنگ‌های رنگارنگ درروی زمین ایجاد شده بود چشم‌هایم را خیره می‌کرد، حتی موقعی که استادان سنگ‌چین مشغول سنگفرش کردن خیابان‌ها بودند ساعت‌ها به کار آنها نگاه می‌کردم و لذت می‌بردم .

و چینش مرتب و منظم سنگ‌ها در سراسر پیاده روهای خیابان از همان کودکی به ایده هنری من تبدیل شده بود و من همیشه در صدد بودم آن ایده ای که در ذهن داشتم را در بزرگسالی جامه عمل پوشانده و برای نقش آفرینی و خلق نقاشی با میخ ان را به کار گیرم.

البته موضوع به همین جا ختم نشد بلکه چینش سنگ‌های خیابان به طرز ماهرانه ای باعث شد تا من مدت‌ها بعد حیاط منزل مسکونی خودم را با ظرافت و دقت خاص و تک به تک با سنگ‌های زیبا تزئین کرده و حیاط منزل مسکونی را سنگفرش کنم.

*چگونه ایده کودکی شما رنگ واقعیت به خود گرفت؟

سال‌های سال گذشت و خاطرات خوش کودکی‌ام به نوعی متفاوت و ظریف‌تر که نشات گرفته از هنر استادان سنگ‌ چینی بود و در گوشه ذهنم ثبت شده بود همیشه در مقابل چشمانم خودنمایی می‌کرد، در همه حال به این موضوع فکر می‌کردم که چگونه و با چه روشی می‌توانم این کارها را عملی کنم، تا این که به ذهنم رسید به جای کف خیابان‌ها از چوب و به جای سنگ‌های قلوه از میخ استفاده کردم.

وقتی تصمیم به انجام این کار گرفتم شروع به تمرین کرده و روش‌های مختلفی را بررسی و امتحان کردم و پس از تمرین و تکرار‌های مداوم دست به ابداع هنری زدم که این بار میخ و چوب نقش اصلی این هنر را به عهده داشتند .

*چطور شد که هنر جدید میخ کوبی به ذهن شما رسید؟

همیشه با خود فکر می‌کردم که انواع هنرها، خوشنویسی، نقاشی، مینا کاری، نقره‌کاری، گل‌سازی، سفالگری، معرق کاری، کنده کاری، طلاسازی و... و. همیشه وجود داشته است. برای همین من تصمیم گرفتم برای اولین بار کاری انجام دهم که اصلا وجود ندارد و وقتی از سازمان میراث فرهنگی استعلام کردم و متوجه شدم چنین هنری وجود ندارد هنر میخکوبی را ابداع کردم.

به این ترتیب صدها و هزاران میخ با نظم و ترتیب خاصی در کنار هم و روی چوب نقش ‌آفرینی ‌کردند و بوم چوبی مرا به تابلوهایی زیبا مبدل نمودند به طوری که من بعد از اتمام هر یک از این تابلوها و کارهای هنری با تماشای هر کدام از انها دوباره برای خلق تابلوها و آثار هنری جدید نیرو و انرژی می‌گرفتم.

*اولین تابلوهای میخ کوبی شما در چه سالی خلق شدند؟

من بعد از این که مدتی تمرین و تکرار کردم سرانجام ۱۴ سال پیش یعنی در سال ۸۲ اولین تابلوهای هنری میخ کوبی پا به عرصه هنر و فرهنگ این شهر گذاشتند و تاکنون توانسته ام بیش از ۱۳۰ اثر هنری با چوب و میخ و به اصطلاح تابلوهای میخ کوبی به فرهنگ و هنر این شهر تقدیم کنم.

*استاد فیروزفر نحوه کار شما به چه صورت است؟

قبل از این که این آثار روی تابلو کار شوند در ابتدا طرح و تصویر اولیه روی کاغذ طراحی می‌شود سپس این طرح‌ها به روی چوب انتقال داده شده و سپس با میخ‌های ۵/۲ سانتی با فاصله‌های معین دورتا دور این طراحی‌ها کار می‌شوند .

*برای هر کدام از این طرح‌های هنری چند عدد میخ استفاده می‌شود؟

برای طراحی هرکدام از تابلوها بیشتر از هزارعدد میخ استفاده می‌شود.

*چند ساعت در روز در این کارگاه هنری کار می‌کنید؟

هر روز به طور میانگین ۴ ساعت روی هرکدام از این آثار کار می‌کنم.

* زمانی که در کارگاه هنری مشغول به خلق آثار جدید هستید زمان برای شما چگونه سپری می‌شود؟

سال‌های سال زحمت کشیده ام تا در این هنر صاحب تجربه و تخصص شوم، وقتی ساعت‌ها به تنهایی در این کارگاه مشغول به کار هستم به هیچ وجه گذر زمان را حس نمی کنم به گونه ای که برخی اوقات همسرم برای صرف غذا مرا صدا می‌زند و من صدای او را نمی شنوم، یا وقتی که مرا برای خوردن داروهایم صدا می‌زند مجبور می‌شود داروها را به این کارگاه بیاورد.

من به قدری عاشق و شیفته این کار و هنر دستی خودم هستم که هر لحظه شوق و اشتیاق من برای حضور در این کار گاه زیاد می‌شود چرا که هیچ کاری به این اندازه برایم مهم نیست.

*طراحی هر تابلوی هنری چند روز زمان می‌برد؟

به طور میانگین باید گفت طراحی و اتمام هر کدام از این تابلوها با توجه به ابعاد و موضوع آن ۱۰ تا ۱۵ روز طول می‌کشد.

*ابعاد این تابلوهای هنری چقدر است؟

ابعاد این تابلوهای هنری به طور متوسط ۳۰ در ۴۰ هستند.

*آیا قبل از شما افرادی بودند که در زمینه آثار هنری میخ کوبی فعالیت کرده باشند؟

آن چنان که من از سازمان میراث فرهنگی استعلام کردم قبل از من هیچ فردی در این زمینه کار نکرده و هنری را به نام خود ثبت نکرده است و من برای اولین بار در کشور اقدام به خلق این هنر نموده ام و البته کارشناسان میراث فرهنگی اعلام کرده اند این هنر کد ندارد.

*در بین آثار شما آرم‌ها و نمادهای بین المللی هم دیده می‌شوند تا کنون آرم کدام نهادها را کار کرده اید؟

آرم‌ها و نمادهای بسیاری را تا کنون در قالب تابلوهای میخی به تصویر کشیده ام که در این مجموعه و موزه هنری به چشم می‌خورد که از جمله آنها می‌توان به نماد بازی‌های المپیک طرح کره زمین، نماد یونیسف (سازمان حمایت از کودکان ملل متحد)، آرم سازمان ملل، آرم سازمان کشورهای اسلامی، نماد بازی‌های المپیک، آرم انرژِی صلح‌آمیز هسته‌ای، برج آزادی، برج میلاد، نماد کره زمین و جایگاه ایران روی کره زمین و ... می‌توانم اشاره کنم که ماه‌ها برای خلق چنین آثاری وقت گذاشته و با صبر و تحمل آنها را ایجاد کرده ام.

* در لابه لای کارگاه هنری شما چهره‌ها و شخصیت‌های زیادی به چشم می‌خورند چهره کدام شخصیت‌های استانی و کشوری را نیز کار کرده اید؟

چهره شخصیت‌های زیادی را در قالب تابلوهای میخ کوبی کار کرده ام، تصویر ماندگار سردار ملی ستارخان، شاعره ادیب خانم پروین اعتصامی، صمد بهرنگی (نویسنده داستان‌های کودکانه) و تصویر زیبایی ازاستاد شهریار را می‌توانید در این گالری ببینید و لذت ببرید.

همچنین تصویر زنده یاد دکتر سید محمد حسین مبیٌن (پدر جذام ایران) را در مرحله طراحی در دست دارم که بعد از اتمام این مرحله شروع به میخکوبی خواهم کرد، تصویر پردازی چهره به دقت و زمان زیادی برای اجرا لازم دارد و با کوچکترین اشتباه تصویر، زیباییش را از دست می‌دهد.

*آیا در بین آثار شما تابلوهایی که ویژگی خاصی داشته باشند وجود دارد یا خیر؟

بله چهره اینشتین به نظرم خاص است، این طرح نماد علم، آگاهی و روشنایی بخشی به زمین است.

یا تابلوی نجات دریاچه ارومیه برای هشدار در مورد خشک شدن دریاچه ارومیه است و دست‌هایی که به نشانه دعا بلند شده‌اند برای یاری و نجات این دریاچه هستند و به انسان‌ها هشدار می‌دهد که دریاچه ارومیه در خطر است و همه افراد باید برای نجات این دریاچه که مظلوم واقع شده است تلاش نمایند .

من در قالب هنر می‌خواهم به انسان‌ها در مورد حفظ محیط زیست پیام دهم یکی از مهم ترین مسائل زیستی امروز خشک شدن دریاچه ارومیه است. تک تک ما انسان‌ها باید برای نجات این دریاچه کاری بکنیم

* یکی از نکات بارز و قابل توجه دربین این آثار هنری توجه شایسته و قابل تقدیر شما به نمادهای صلح و آرامش در جهان است این نمادها چگونه برای بازدید کنندگان قابل توصیف است؟

چنانچه مشهود است اکثر تابلوهایم را درزمینه صلح و دوستی، دوری از جنگ و کشتار، مبارزه با بیسوادی و فقر، طراحی و میخ کوبی کردم و خیلی از نمادهایی که در قالب تابلوهای هنری کار کرده ام نمادهای هستند که پیام صلح جهانی را به دنیا صادر می‌کنند.

یکی از این طرح‌های پیام‌آور صلح، طرحی است که کره زمین را روی یک پایه قرار داده و تیری که از وسط کره زمین عبور می‌کند، نشان می‌دهد که جنگ نیمی از کره زمین را از بین برده است.

در کنار آن پرنده صلح و خوشه‌های زیتون که نماد صلح و دوستی است در تمامی آثار به نوعی استفاده شده که مورد توجه و استقبال بینندگان قرار می‌گیرد و این نشان از القای تفکر آرامش روحی استاد است.

به غیر از این نمادهای صلح ، یک تابلوی دیگر نیز در این نمایشگاه وجود دارد و آن عبارت است از دو اسلحه ای با سرهایی خمیده طراحی شده و با میخ روی چوب به طرز ماهرانه‌ای روی آنها کار شده است و در مقابل نگاه پرسشگر شما باید بگویم این اسلحه‌ها با سرهای خمیده نشانگر مخالفت با جنگ و خونریزی و خشونت است یعنی این اسلحه‌ها شلیک نمی‌کنند.

در گوشه دیگری از این نمایشگاه پرچم آغاز کنندگان جنگ جهانی هم وجود دارد که در کنار نمادهای صلح از آنها به عنوان جنگ افروزان دنیا نام برده می‌شود.

همچنین اسامی زیبای خداوند، پیامبر اسلام حضرت محمد (ص)، حضرت علی (ع) . . . که همگی بنوعی آرامش و صلح را برای انسان نوید می‌دهند و در کنارآن طرحهایی با مضمون انسان ریشه دار، تعادل، تپانچه با لوله گره خورده، ملودی صلح و کبوتر صلح نمادهای زیبایی از آرامش را به انسان هدیه می‌دهند

*زیبایی این کار هنری شما چگونه قابل وصف کردن است؟

زیبائی‌های این هنر با گفتن به پایان نمی‌رسد باید تک به تک این تابلوها را به دست گرفت آنها را لمس کرد و این هنر را از نزدیک دید تا به وصفی از آنها برسید.

*آیا شما در زمینه معرفی آثار و جاذبه‌های گردشگری نیز تابلو‌های میخی طراحی کرده اید؟

بله تا جایی که مقدور بود تابلوهایی در این زمینه کار کرده ام، تصاویر نمادینی از نقشه جغرافیایی کشورمان ایران، استان زیبای آذربایجان شرقی، بنای زیبای مقبرهٌ الشعرا، پل دختر میانه، برج آزادی و برج میلاد تهران را میخکوبی کرده و در گالری در معرض دید علاقه مندان است و باید بگویم روزها و ماه‌ها برای خلق چنین آثاری وقت گذاشته ام .

*استاد آیا شما این هنر را به هنر جویان و علاقه مندان هم آموزش می‌دهید؟

در مورد آموزش باید عرض کنم افراد علاقه مند به یادگیری زیاد است ولی در اصل عشق به پیگیری مهم است که تا کنون افراد با این مشخصات پبدا نشده است ولی از آنجا که از ابتدای کار هنری من پسرم بهروز فیروزفر همیشه همراه من بوده و هست، به روال کارم اشراف کامل دارد و به وی امیدوارم و در این زمینه برایم تکیه گاه قابل اعتمادی است.

*آیا نمایشگاهی از آثار خودتان برگزار کرده اید؟

در اوایل فعالیت هنری در سال ۱۳۸۲ با تعداد کمی از تابلوهای هنری در نمایشگاه بین الملی تبریز شرکت کرده و مورد استقبال فراوانی قرار گرفتم .

در سال ۱۳۹۴ برای ملاقات پسرم در کشور سوئد، به شهر شمالی و زیبای " لوله اُ " که آفتاب نیمه شب آن معروف است سفر کرده بودم. در این شهر به مراسم تجلیل از هنرمندان دعوت شدم.

قبل از رفتن به مراسم، آرم میخ کوبی شهرداری آن شهر را آماده و در ان مراسم به خانم شهردار هدیه کردم. این هدیه خیلی مورد استقبال خانم شهردار قرار گرفت و هدایای ارزشمندی چون کلید نمادین شهر "لوله اُ " و چندین هدیه دیگر که ارزش معنوی فراوانی داشت به من هدیه داد.

برای شرکت در نمایشگاه اکثرا زمان من پر است و چندان فرصت شرکت در نمایشگاها را نداشتم ولی لطف هنرمندان و نویسندگان و شعرای عزیز شهرمان و نیز مردم نازنین و گاهی اوقات مسئولینی که از فعالیت هنری من اطلاع داشتند از گالری دیدار و مورد مهر و لطف آنها قرار گرفتم و در این دیدارها دست نوشته‌های گرانبهایشان در دفتر خاطراتم ابدی شده و به گنجینه ای باارزش تبدیل شده است.

برای مثال دیدار مرحوم استاد عزیزدولت آبادی نویستده و شاعر زبردست شهرمان و دست خط استاد که نوشته اند " جناب آقای غلامحسین فیروزفر - دیر وقتی است که به شما ارادت دارم و انگیزه آن افزون بر صفای باطن عشقی است که شما به زادگاه خود در دل می‌پروانید، عشق به وطن و تبریز عزیز و آثار گرانقدر تاریخی آن"

در جایی دیگر استاد مرحوم حمزه زاده روزنامه نگار پیشکسوت و کهنه کارمان نوشته است" هنرمند خلاق و مبتکر و آزاد اندیش استاد فیروزفر، مایه مباهات برای نسل ما است. طبع زیبا، ذوق سلیم و رهایی از بندهای دنیوی ارمغان فکری ایشان برای جامعه است و از خداوند شادی و تندرستی برایشان خواهانم"

البته این تعریف و توصیفها بدون شک اغراق آمیز و از دوستی و محبتی است که این عزیزان بر حقیر داشتند .

*لا به لای صحبت‌های خود از طرح‌های مناسبتی نام بردید این طرح‌ها شامل کدام تابلوهای هنری هستند؟

بله من به مناسبت‌های مختلف تابلوهای جدید کار کرده ام، از جمله به مناسبت هفته میراث فرهنگی و صنایع دستی تابلوهای زیادی از آثار مربوط به صنایع دستی کار کرده ام، همچنین به مناسبت هفته معلم شمعی کار کرده ام که نماد معلم است، یعنی علم و آگاهی روشنی بخش جهان، یعنی معلم در راه اگاهی و نشر علم همچون شمع ذوب می‌شود، ازسایر نمادهای مناسبتی میتوانم به ، آرم ارتش جمهوری اسلامی ایران - آرم سازمان اسناد و کتابخانه‌های ملی - آرم خانه بازنشستگان آموزش و پرورش - آرم سابق صنایع دستی استان - آرم صدا و سیمای مرکز تبریز - شبکه سهند - آرم خانه هنرمندان صنایع دستی تبریز اشاره کنم .

*استاد فیروزفر در پایان این گشت و گذارهنری یک توصیه به ما هدیه کنید

توصیه من به شما و همه افراد این است " ای آدم‌ها وقت گرانقدر خود را از دست ندهید، عمر دیر یا زود سپری می‌شود سعی بر آن باشد که کاری مثبت انجام بدهیم."

منبع: مهر