عربستان خواهان بازفرآوری پلوتونیم و غنی سازی اورانیوم است

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، ماه آینده عربستان سعودی قرارداد نهایی شده دایر کردن نیروگاه‌های هسته‌ای در این کشور را اعلام می‌کند و دولت آمریکا در این مورد بر سر دوراهی دشواری قرار دارد که یک طرف آن ایجاد درآمد برای شرکت‌های آمریکایی و قرارداد چند میلیارد دلاری است و طرف دیگر آن سیاست از پیش اعلام شده واشنگتن دایر بر جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته‌ای.

چنانچه دولت ترامپ بخواهد قرارداد به نفع کنسرسیوم آمریکایی به رهبری «وستینگ‌هاوس» امضا کند باید قوانین منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را تعدیل کند. در چنین صورتی واشنگتن به ریسک امنیتی بزرگی دست زده و کشورهای خاورمیانه را به رقابت بر سر کسب فناوری هسته‌ای تشویق خواهد کرد. عربستان درصدد است تا در کنار فعالیت هسته‌ای از امکان غنی سازی اورانیوم نیز بهره مند شود. همین موضوع موجب تشویش خاطر قانونگذاران آمریکایی شده است. اگر کنگره موافقت کند، یک چنین امتیازی را به عربستان بدهد، آنگاه باید آن را به سایر کشورهایی که خواستار این امتیازند نیز بدهد. پس دیگر باید به اصطلاح «در پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» را تخته کرد.

در این راستا مهر گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) انجام داده که متن کامل آن در زیر آمده است:

پیلار از اساتید دانشگاه «جرج تاون» است و تاکنون مسئولیت‌های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می‌توان به ریاست واحد تحلیل عملیات‌های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. پیلار سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی آن نیز دارد.

*بعد از چند سال دولت ترامپ اعلام کرد یک توافق هسته‌ای با دولت ریاض را امضاء خواهد کرد. چرا آمریکا متقاعد شد تا دوباره مذاکره برای یک توافق هسته‌ای را آغاز نماید؟

عربستان سعودی توسعه برنامه هسته‌ای خود و آمریکا روابط خود با عربستان را بسیار مهم می‌دانند. به همین دلیل آمریکا موافقت نموده در مورد توافق هسته‌ای با عربستان مذاکره نماید. اگر عربستان برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد هیچ منفعت ملی برای آمریکا در بر نخواهد داشت. ریاض و نه آمریکا این برنامه را به پیش می‌برد.

*عربستان تمایل دارد غنی سازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیوم را در اختیار خود داشته باشد. آیا آمریکا با این دو خواسته ریاض موافقت می‌کند؟

باید دید تا چه حد دولت ترامپ و کنگره آمریکا می‌خواهند خواسته‌های عربستان سعودی را تامین کنند. مذاکره کنندگان آمریکایی احتمالا خواهان طولانی کردن مذاکرات و اخذ زمان جهت دریافت امتیازاتی در مورد غنی سازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیوم هستند.

آمریکا متمایل به طولانی کردن مذاکرات بوده این در حالی است که ریاض سعی می‌کند راههای دستیابی به یک توافق هسته‌ای را هر چه سریعتر بیابد. آمریکا ممکن است چندان متمایل به واگذار کردن امتیازات در مورد بازفرآوری پلوتونیم نسبت به غنی سازی اورانیوم نباشد با توجه به این واقعیت که بر اساس برجام ایران به غنی سازی اورانیوم ادامه می‌دهد اما نمی تواند پلوتونیوم را بازفرآوری کند.

با این وجود، با توجه به مخالفت ترامپ با برجام هنوز مشخص نیست که چقدر این ملاحظه برای او مهم خواهد بود.

*برخی استدلال می‌کنند اگر آمریکا با سعودها در برنامه هسته‌ای همکاری نکند روسیه و چین ممکن است در بحث هسته‌ای با عربستان همکاری کنند و این منجر خواهد شد به تضعیف نفوذ هسته‌ای آمریکا در منطقه. نظر شما در این ارتباط چیست؟

این یک مسئله تجاری است به این معنا که اگر یک توافق هسته‌ای به دست آید کارخانجات راکتور و دیگر تجهیزات آمریکا تجهیزات لازم را به عربستان سعودی خواهند فروخت. اما در غیاب یک توافق، عربستان می‌تواند این تجهیزات را از چین و روسیه بخرد.

سعودی‌ها قطعا از این فرصت به عنوان تاکتیک مذاکره استفاده خواهند کرد هر چند برخی مسائل نیز وجود خواهد داشت از جمله اینکه آیا تجهیزات روسی و چینی نیازهای عربستان را برآورده می‌کنند یا خیر.

هم روسیه و هم چین کشورهایی هستند که از طرفداران برجام بوده و نمی خواهند ایران به یک کشور دارای سلاح هسته‌ای تبدیل شود. آنها همچنین نمی خواهند عربستان سعودی نیز به یک دولت هسته‌ای تبدیل شود. بنابراین آنها و آمریکا از محدودیت‌ها و ضمانت‌ها در هر توافق هسته‌ای جدید که ممکن است در طی مذاکره با عربستان حاصل شود حمایت می‌کنند.

*کدام مدل برای توافق هسته‌ای عربستان محتمل تر است: برجام یا توافق آمریکا با امارات متحده عربی؟

باید گفت که توافق هسته‌ای عربستان از روی هیچ توافق موجودی کپی نخواهد شد. سعودی‌ها خواهان به دست آوردن امتیازاتی هستند که ایران در برجام به دست آورده و آن شامل آزادی غنی سازی اورانیوم می‌شود.

اما مدل برجام از دیدگاه سعودی‌ها دارای ابعاد کمتر جذاب تر است از جمله عدم بازفرآوری پلوتونیوم و یک نظام بازرسی بین المللی بسیار سرزده. بعد دیگر برجام یعنی محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران و عدم کمک آمریکا به توسعه آن نیز به مذاق سعودیها خوش نمی آید.

آمریکا باید این نکته را مورد توجه قرار دهد که اگر عربستان خواهان کمک آمریکا و دستیابی به تجهیزات ساخت آمریکا است، همانطور که امارات متحده عربی دریافت نموده، باید محدودیت‌های مشابه ای که دولت امارات پذیرفته است را نیز بپذیرد.

منبع: مهر