خروج اشیای تاریخی از ایران با اطلاع دولت وقت/ نمایش اشیای دزدی در موزه لوور ابوظبی کذب محض است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری آنا، جبرئیل نوکنده رئیس موزه ملی ایران در نشست خبری نمایشگاه لوور فرانسه گفت: این نمایشگاه قرار است تاریخ شکل‌گیری لوور را در گذر زمان نشان دهد و برای نخستین‌بار است که فرصتی فراهم شده تا گزیده فرهنگ و تمدن اروپا، آسیا و آمریکا در کنار هم دیده شوند.

وی اظهار کرد: از رسالت موزه ملی ایران معرفی فرهنگ و تمدن کهن به سایر تمدن‌هاست. از سال 2001 که محمدرضا کارگر، مدیر موزه ملی ایران بود، بیش از 30 نمایشگاه در اروپا و آمریکا برگزار کردیم. در نتیجه علاوه بر رشد ارتباطات فرهنگی، مردم سایر کشورها اطلاعات بیشتر نسبت به ایران کسب کردند و تقاضای سفر به ایران بیشتر شد. در حال‌حاضر پرسش این است که فقط آثار ما در موزه‌های جهان به نمایش گذاشته می‌شود و اقدامی برای به نمایش درآمدن آثار دیگر کشورها نیست که ما در جواب می‌گوییم از سال 1394 تاکنون 3 نمایشگاه خارجی در موزه ملی ایران برگزار کردیم. نمایشگاه موزه لوور چهارمین نمایشگاه از سال 94 تاکنون است و قرار است در آن 56 اثر از فرهنگ‌های باستانی رم، یونان، مصر، بین‌النهرین، هنر کلاسیک اروپا از جمله فرانسه و ایتالیا به نمایش درآید. دو اثر این نمایشگاه از اشیای ایرانی است که یکی تبر مفرغی چغازنبیل و بیرقی از منطقه‌ای از لرستان است؛ این تبر حاصل کاوش‌های علمی باستان‌شناس فرانسه در چغازنبیل است و در واقع بیرق لرستانی هم جزو اولین آثار ایرانی است که از طریق خرید مجموعه خصوصی وارد این نمایشگاه شده است.

18 عکس از کیارستمی

وی ادامه داد: این نمایشگاه 18 تابلو از عکاسی عباس کیارستمی از موزه لوور را نیز دربرمی‌گیرد که در کنار نمایشگاه در معرض دید قرار خواهد گرفت. کیارستمی این عکس‌ها را خود از موزه لوور گرفته و خود این تابلوها را رنگ‌آمیزی کرده و عنوان به من نگاه کن را بر آن گذاشته است. این عنوان از رویایی مربوط به یکی از اسطوره‌های مصر گرفته شده که نشان می‌دهد عباس کیارستمی آن را خوانده است.

رئیس موزه ملی ایران در خصوص روند برنامه‌ها برای برگزاری نمایشگاه عنوان کرد: با مارتینز در سفری که سال 1394 به تهران داشت، درباره نمایشگاه صحبت کردم. وی و مجموعه همکارانش بار روی باز از برگزاری نمایشگاه در ایران استقبال کردند و این واقعا نمایشگاه صرف نبود. نماینده دو طرف از انتخاب تا چیدمان آثار همکاری و تعامل نزدیکی با هم داشتند.

ورودی 5 هزار تومانی به نمایشگاه

وی درباره عدم نمایش آثار ایرانی در قالب این نمایشگاه بیان کرد: برنامه‌ای بود که در این نمایشگاه بیشتر آثار فرهنگ‌ها را به نمایش درآوریم و نمی‌‌خواستیم زیره به کرمان بیاوریم، ولی درباره نمایشگاه بعدی حتما با لوور مذاکره خواهیم کرد. نمایشگاه دارای بروشور و کاتالوگ است و به زودی سیستم صوتی آن نصب می‌شود. ورودی نمایشگاه برای همه بازدیدکنندگان ایرانی و خارجی 5 هزار تومان است.

وی اظهار کرد: موزه‌ها نیاز به کمک بانک‌ها و موسسات اقتصادی دارند و من در همین‌جا از رسانه‌ها انتقاد می‌کنم که وقتی عنوان بانک آینده آمد، به دلیل سیاست‌های اقتصادی و تجاری از بانک حمایت نشد.

تاثیر تمدن و تاریخ گذشته و مدرن ایران بر غرب

رئیس موزه لوور ضمن اظهار خرسندی از حضور دوباره در ایران گفت: ما در ساختمانی هستیم که سنبل ارتباطات فرهنگی ایران و فرانسه است، ‌چرا که ساختمان موزه ملی ایران به دست معمار فرانسوی ساخته شده است. تمدن و تاریخ گذشته و مدرن ایران تاثیر شگرفی بر اروپا گذاشته؛ آثار بسیار زیادی از زمان کوروش و داریوش تاثیرگذار بوده است. در قرن 19 پیمان‌هایی بین ایران و فرانسه بسته شد که نتیجه آن کاوش‌های باستان‌شناسی بود. ایران در سال 1884 این امکان را به ما داد که برای موزه لوور در ایران کاوش‌های باستان‌شناسی انجام دهیم. در اواخر قرن 21 با توافق دو کشور تفاهمنامه‌ای منعقد شد که همکاری آن به برگزاری نمایشگاهی درباره هنر صفوی از سال 2007 شده است و ما شاهد کاوش‌های باستان‌شناسی در نیشابور از سال 2007 تا 2010 بودیم. آنچه امروز شاهد هستیم نتیجه توافقی است که سیدحسن روحانی در سال 2016 در پاریس است. با اولین نمایشگاه لوور خواستیم تنوع آثار را در اینجا به نمایش بگذاریم.

هدف بسط ارتباطات فرهنگی است

وی ادامه داد: موضوع این نیست که هنر ایرانی معرفی شود بلکه هدف ما بسط ارتباطات فرهنگی است. انتخاب آثار به گونه‌ای بوده که تمام تکنیک‌ها (نقاشی، مجسمه و...) را به نمایش بگذاریم. ویژگی‌ خاصی این نمایشگاه دارد چرا که آمیزه‌ای از باستان‌شناسی و هنر معاصر است. در موزه لوور تهران آثاری از مصر باستان، رم، بین‌النهرین و آثار سلطنتی فرانسه هم دیده می‌شود. لوور یک قصر پادشاهی است که اهمیت ناپلئون بناپارت اول تا سوم در آنجا دیده می‌شود و در آن شاهد گشایش به سمت هنر معاصر هستیم.

نمایشگاه، همکاری فرهنگی با فرانسه

رئیس موزه لوور اظهار کرد: در بخش پایانی نمایشگاه می‌بینیم که موزه لوور، موزه زنده است و آثارش افراد را جذب می‌کند. به نوبه خود می‌توانیم این نمایشگاه را یک همکاری فرهنگی با فرانسه بدانیم و در راستای همکاری‌های دوطرفه قرار است در 28 مارس نمایشگاهی با عنوان «امپراتوری گل‌های سرخ» که آثار دوره قاجار ایران را دربرمی‌گیرد به نمایش بگذاریم. این آثار از کاخ گلستان و موزه ملی ایران هستند.

وی در سخنانش خاطرنشان کرد:‌ ایرانیان به ما فرصت دادند که در کاوش‌های باستان‌شناسی‌شان حضور داشته باشیم. مثلا در سایت خراسان به باستان‌شناسان فرانسوی اجازه داده شد که در کنار باستان‌شناسان ایرانی فعالیت کنند. حفظ و نمایش آثار در موزه‌ها حاصل کار جمعی و مشترک است که بدون همکاری دوستان ایرانی غیرممکن بود.

این نمایشگاه، تاثیرگذاری موزه را در جامعه امروز می‌رساند

محمدرضا کارگر در بخش دیگری از این نشست خبری گفت: ما برای فرانسه در عرصه فرهنگی کشور جایگاه خاصی همیشه قائل بوده‌ایم و هستیم و فرانسه تنها کشوری است که از دریچه فرهنگ وارد ایران شد. بسیاری از کشورها از جاذبه‌های نفتی به ایران نزدیک شده‌اند، ولی فرانسه از دریچه تاریخ و فرهنگ به ما نزدیک شده است. پروتکل امضا شده همکاری ما با فرانسه بسیار گسترده‌تر از هر کشور دیگری است. این نمایشگاه از اهمیت زیادی برخوردار است و تاثیرگذاری موزه را در جامعه امروز می‌رساند. همکاری دو موزه لوور و موزه ملی ایران کمک کرد تا برای اولین‌بار در تاریخ یک همنشینی فرهنگی و تمدنی شکل گیرد و برای اولین‌بار است که همزمان ایران میزان چنین شخصیت‌های تاریخی و فرهنگی است. امیدوارم دیپلماسی فرهنگی بیشتر فعال شود و ما ظرفیت‌های خود را در عرصه دیپلماسی فرهنگی بیشتر به کار بگیریم. زبان فرهنگ و همکاری فرهنگی از موضوع زبان و همکاری‌های دیگر تاثیرگذارتر است.

آیت حسینی اظهار کرد: خوشحالیم که به عنوان حامی افتخار همکاری و همراهی را داریم. بانک آینده به عنوان بانک جوان و حامی فرهنگ و تمدن جهانی در سال‌های گذشته مشارکت‌های اقتصادی حوزه‌های مسئولیت‌های اجتماعی را برعهده داشته است.

خروج اشیای تاریخی از ایران قانونی بوده‌است

در بخش پرسش و پاسخ این نشست خبری، مارتینز رئیس موزه لوور فرانسه درباره اشیایی که بدون توافق از ایران خارج شده گفت: تعداد زیادی از کشورها این پیشنهاد را دادند که در سایت‌ها اقدام به کاوش شود و باستان‌شناسان در سایت‌های باستان‌شناسی کاوش‌هایی را نیز انجام دهند. در ایران این اقدام به صورت قانونی انجام شد و به دعوت طرف ایرانی بود تا کاوش‌هایی در ایران صورت گیرد. در اواخر قرن 19 باستان‌شناسان به ایران آمدند و زندگی‌شان را اینجا گذاشتند و بخشی از آثار به دست آمده به موزه ملی ایران و بخشی دیگر به منزله تشکر و هدیه به فرانسه رفت. موزه لوور دپارتمان‌هایی را به معرفی موزه باستان اختصاص داده به طوری که دولت وقت ایران در آن زمان از این اقدام تشکر نیز کرد.

وی درباره وضعیت موزه ملی ایران و اینکه ‌آیا موزه‌ها از حد استاندارد برخوردار هستند گفت: موزه‌های ایران موزه‌های بزرگی است و همه استانداردها و شرایط نگهداری، معماری و نحوه ارائه آثارشان به خوبی رعایت می‌شود. برای ما شانس بزرگی است که بتوانیم به اینجا بیاییم و مراجعه‌کنندگان را به موزه ملی ایران از نزدیک ببینیم.

نمایش اشیای دزدی در موزه لوور ابوظبی کذب محض است

وی درباره سوال دیگری مبنی‌بر اینکه برخی از آثار تاریخی عراق و سوریه توسط داعش دزدیده شده، از سوی شعبه دوم موزه لوور در ابوظبی خریداری و به نمایش گذاشته شده است، گفت: می‌توانید به موزه لوور ابوظبی مراجعه کنید، آثار به نمایش درآمده از بازارهای هنری خریداری شده‌اند و خریداری آن از راه‌های دیگر کذب محض است.

وی درباره نمایشگاه «امپراتوری گل‌های سرخ» و ویژگی‌های موزه لوور تشریح کرد: موزه لوور سالانه حدود 2000 آثارش را به امانت می‌دهد و ما برای برگزاری نمایشگاه‌ها در خارج از فرانسه دو منطق را داریم که یکی تعداد افراد اتباع بازدیدکننده از موزه لوور و دیگری مجموعه و همکاری‌های عمیق است. یکی از عملکردهای اساسی ما همکاری با کشورهایی است که آثار موجود در لوور از آنجا آمده است. ما برنامه‌هایی برای مصر، تونس، یونان و الجزایر در دست داریم و در بخش‌های مجموعه‌های اروپای مدرن هم فعال هستیم و با کشور هلند و انگلستان هم برای برگزاری نمایشگاه همکاری می‌کنیم.

نمایش آثاری که تاکنون فرصت خروج از ایران را نداشته در موزه لوور لانس

مسئول نمایشگاه هنر اسلامی در موزه لوور لانس و اینکه چه آثاری از دوره قاجار را دربرمی‌گیرد عنوان کرد: نمایشگاه مختص به آثار مربوط به دوره قاجار است. این نمایشگاه حاصل تمدن‌ها و تحقیقات چند سال است. در اروپا و آثاری که از دوره قاجار در اروپا به نمایش گذاشته شده زیاد نیستند. نمایشگاه قبل 20 سال پیش برگزار شد که بیشتر نقاشی بوده اما در این نمایشگاه نقاشی، عکاسی، سرامیک و اشیای قدیمی را نیز شامل می‌شود. این نمایشگاه ترکیبی است که اساس آن کاوش‌هایی از ایران و غرب بوده است. این فرصت خوبی برای همکاری با ایران است و این آثار، آثاری است که تاکنون فرصت خروج از ایران را پیدا نکرده بودند. ما این فرصت را داریم که آثار طراح لباس فرانسوی را نیز در این نمایشگاه به نمایش درآوریم.

نمایشگاه‌های آثار تاریخی ایران در دیگر کشورها

جبرئیل نوکنده گفت: نمایشگاهی در آذرماه در هلند برگزار خواهیم کرد که عنوان ایران مهد تمدن دارد. همچنین نمایشگاهی در مهرماه در بریتیش میوزیوم برگزار خواهیم کرد که موزه لوور نیز شرکت‌کننده آن است. امیدوار هستیم در سال آینده نمایشگاهی از آلمان نیز داشته باشیم.

نوکنده درباره تفاهمنامه‌ای که با لوور بسته شده گفت: همکاری با تفاهمنامه بین لوور و سازمان میراث فرهنگی محقق شده که تمام ماموریت‌های سازمان در آن تعریف شده است. به جای نمایشگاه، موزه فرهنگی همکاری پژوهش علمی و حتی در حوزه صنایع‌دستی نیز است.

تبادل پرسنل میان ایران و فرانسه در راستای انتقال تجربیات

مارتینز در ادامه صحبت های نوکنده گفت: این تفاهمنامه امکان همکاری مشترک فرهنگی و تبادل پرسنل موزه لوور را نیز فراهم می‌کند و بالعکس. توافق عمومی که امکان می‌دهد کارهایی به صورت مشترک انجام شود،‌ در چارچوب این تفاهمنامه اجرایی خواهد شد.

وی همچنین یادآور شد: موزه لوور دارای بیش از 2000 پرسنل است و ما روزانه بین 25 تا 45 هزار بازدیدکننده داریم و موزه لوور دارای بخش‌های مختلفی است که به نوعی یک شهر کوچک مدرن می‌توان از آن نام برد. بودجه سالانه بیش از 200 میلیون یورو در سال است که حدود 50 درصد آن از طریق دولت تامین می‌شود و مابقی از طریق بلیت‌فروشی به دست می‌آید. در بخش نگهداری هم حدود 200 همکار داریم.

لازم به یادآوری است، به دنبال سفر ریاست جمهوری کشورمان به فرانسه، تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان میراث فرهنگی و موزه لوور فرانسه منعقد شد که نمایشگاه لوور خروجی آن است.