مدیریت بحران حوادث به‌سبک عباس آخوندی؛ از دردناک‌ترین حادثه دریایی در تاریخ ایران تا سقوط هواپیمای ATR تهران یاسوج

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، در این حوادث تعدادی از هموطنان جان خود را از دست دادند اما عدم حضور موثر قوی و فعال وزیر راه در میانه میدان مدیریت بحران، باعث انتقادات فراوانی از عملکرد آخوندی شده است. این در حالی است که اظهارات وزیر راه گاه نه تنها کمکی به امدادرسانی یا التیام مردم نمی کرد بلکه فضا را نیز ملتهب تر می کرد. مانند سخنان او در حادثه ریلی سمنان در سال 95 که باعث اعتراضات فراوانی شد. در ادامه مهمترین اتفاقات پنج سال اخیر مرتبط با این وزارتخانه و نحوه مدیریت وزیر راه آمده است.

سقوط پرواز تهران- طبس: 19مرداد ماه سال 93 بود که هواپیمای شماره 5916 تهران طبس دقایقی بعد از بلند شدن به علت خاموش شدن موتور سمت راست خود در منطقه مسکونی شهرک آزادی به دیواره‌های سیمانی برخورد کرده و منفجر شد. خلبان این هواپیما «معلم خلبان علی ایزدپناهی» بود که درجه استاد خلبانی با 8 هزار ساعت پرواز بدون حتی یک سانحه را داشت و در سال آخر خدمت خود بود و از بازنشسته‌های نیروی هوایی ارتش بود؛ متاسفانه به خاطر نقص فنی زیادی که در هواپیما رخ داده بود حتی فرصت بازگشت به فرودگاه را هم پیدا نکرد. گفته می‌شد ظرفیت مسافران این هواپیما 48 نفر بوده و از این تعداد در نهایت اعلام شد که 38 نفر از مسافران در گذشته‌اند و تنها 9 مسافر این هواپیما توانسته‌اند به اشکال مختلف جان خود را نجات بدهند. البته تعداد جان سپردگان در این واقعه دردناک 39 نفر بود چراکه در اثر برخورد قطعه‌ای از این هواپیما با یک تاکسی و ایجاد تصادف، دختر جوان درون تاکسی به کما رفته و در نهایت والدین او اعضای بدنش را اهدا کردند.

اگرچه جعبه سیاه این هواپیما پیدا شد اما اطلاعات ضد و نقیضی از علت سقوط این هواپیما اعلام و گفته شد که خاموش شدن یک موتور هواپیما و عدم کنترل خلبان در نهایت منجر به سقوط هواپیما شده است. در ادامه این ماجرا، نایب رئیس اول مجلس شورای اسلامی به کمیسیون عمران ماموریت داد تا حادثه سقوط هواپیمای مسافربری را بررسی کند. وضعیت خطوط پروازی و مشکلات ناشی از عدم ممانعت از پرواز هواپیماهای دارای نقص فنی علت اصلی بروز این حادثه دردناک بود. عدم حضور وزیر راه و دیگر اعضای بلندپایه دولت بر سر صحنه و حتی در جلسه مدیریت بحران در این حادثه بسیار جلب توجه کرد و موجبات انتقادات فراوانی شد.

برخورد دو قطار در سمنان: روز جمعه، پنجم آذر ماه سال 95 بود که دو قطار مسافربری در حوالی «ایستگاه هفت خوان» در محور سمنان- دامغان با هم برخورد کردند؛ در این حادثه که در ساعت 7:22 صبح روز جمعه پنج آذر 1395 به وقوع پیوست، قطار سمنان به مشهد از پشت به قطار تبریز به مشهد که در همان ریل متوقف بود، برخورد کرد. در پی برخورد دو قطار، چهار واگن از ریل خارج و پنج واگن نیز دچار حریق شدند. در این حادثه 47 نفر کشته و 103 نفر نیز مصدوم شدند. این حادثه مرگبار‌ترین حادثه ریلی ایران در سال‌های گذشته بعد از حادثه 82 بود اما آخوندی در اولین اظهارنظر خود بعد از این حادثه اعلام کرد که «همه مسافران تحت پوشش بیمه‌اند و از این نظر جای هیچ نگرانی نیست.»! اما در نهایت تنها علتی که برای این موضوع اعلام شد خطای انسانی بود.

در شرایطی که موج اعتراضات متوجه وزارت راه شده بود و استعفای آخوندی به عنوان یکی از مطالبات مردمی شده بود، یک روز پس از حادثه، محسن پورسیدآقایی، مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی، با حضور در گفتگوی زنده خبری، ضمن عذرخواهی از حادثه دیدگان و خانواده آن‌ها، اعلام کرد که استعفا داده و استعفایش از سوی وزیر راه و شهرسازی پذیرفته شده است. پورسید آقایی اگرچه استعفا داد اما چند ماه بعد در سمتی دیگر منصوب شده و هم اکنون هم در شهرداری تهران مشغول فعالیت است.

تلفات انسانی در جاده‌های مرگ: حادثه سقوط اتوبوس سربازان پادگان 5-0 ارتش کرمان، که طی این حادثه 19 سرباز وطن جان خود را از دست دادند و سایر سرنشینان این اتوبوس مجروح شدند. از مهم‌ترین دلایل سقوط اتوبوس حاملان سربازان در این جاده کافی نبودن مهارت راننده در کنترل وسیله و همچنین عدم نصب حفاظ در قوس راه باعث وقوع این حادثه شده بود. طبق گزارش‌های نهایی این حادثه وزارت راه نیز 25 درصد در وقوع این حادثه مقصر اعلام شد.

حادثه واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان دختر نخبه، حادثه دردناک دیگری بود که دهم شهریور سال جاری رخ داد. در این حادثه اتوبوس حامل دختران دانش‌آموز هرمزگانی در حوالی قلعه بیابان بخش رستاق داراب فارس واژگون شد و 11 نفر جان باختند و 32 نفر نیز مجروح شدند. کشته‌های این حادثه، دانش‌آموزان برگزیده علمی میناب و رودان استان هرمزگان بودند. در این حادثه یک مربی و کمک راننده هم جان باختند.

زلزله کرمانشاه: زمین‌لرزه ای به بزرگی 7٫3 ریشتر شامگاه یکشنبه 21 آبان 1396 در نزدیکی ازگله، استان کرمانشاه در نزدیکی مرز ایران و عراق در 32 کیلومتری جنوب غربی شهر حلبچه عراق ایران رخ داد. بر اثر این اتفاق حدود 574 نفر جان باختند و و همچنین 9،388 نفر نیز زخمی شده‌اند و حدود 70،000 نفر بی‌خانمان شدند. عدم حضور جدی عباس آخوندی پس از زلزله شدید کرمانشاه که باعث تلفات انسانی بالایی شده بود موجی از انتقادات را روانه وزارتخانه راه و شهرسازی کرد.

الف همان موقع در یادداشتی در این باره نوشته بود: با گذشت یک هفته از سفر چندساعته وزیر راه به مناطق زلزله زده کرمانشاه بسیاری در رسانه های اجتماعی به نوعی با داغ کردن هشتگ های گوناگون به ویژه #گمشده به دنبال وی برای پاسخگویی و بازدید میدانی وی از مناطق آواربرداری شده هستند. سیاسی کاری برخی منتقدان خرید هواپیماهای نو به کنار؛ اما این روزها و غیبت وی در رسیدن به داد مردمی که شب ها را با سرما به صبح می رسانند باعث می شود اطمینان حاصل کنیم که او آمده فقط برای خرید هواپیماهایی که ادامه ورود آنها در هاله ای از ابهام است و عکس یادگاری گرفتن با آنها!

در این حادثه برخی پروژه هایی که در دولت یازدهم افتتاح شده بودند دچار آسیب های جدی شد و عملا امدادرسانی به مردم دچار اختلال گردید.

سانچی دردناک‌ترین حادثه دریایی در تاریخ ایران: حادثه سانچی؛ یکی از دردناک‌ترین حوادث ایران بود که به ترند جهانی نیز تبدیل شد. در این حادثه بر اثر برخورد 2 کشتی در آب‌های چین به خاطر محموله کشتی ایرانی که شامل میعانات گازی قابل اشتعال بود، کشتی ایرانی منفجر شد.

طبق آمارهای مقامات چینی از این حادثه، خدمه کشتی چینی در اولین فرصت خود را به آب انداختند اما از آنجایی که خدمه ایرانی به خاطر شدت انفجار و گازهای سمی در دم جان سپرده بودند، نتوانستند خود را از مهلکه نجات داده و جان خود را از دست دادند. در این حادثه کمترین اظهارنظر از سوی وزیر راه دیده نشد و از آغازین روزهای این اتفاق انتظار می رفت وزارت راه و شهر سازی و شخص آقای آخوندی پیگیر این مساله باشد اما در نهایت این کشتی بعد از 6 روز سوختن 24 دی ماه در 300 کیلومتری سواحل شرقی چین غرق شد. در پی این حادثه دردناک 30 خدمه ایرانی این نفتکش به همراه 2 تبعه بنگلادشی جان خود را از دست دادند.

البته ابعاد عملکردی نهادهای مسئول در این حادثه فراتر از وزارت راه بود و در مدت بیش از یک هفته ای سوختن کشتی، هیچ مسئولی در محل حادثه حاضر نشد و در نهایت بعد از گذشت 8 روز از این حادثه، وزیر کار به محل حادثه رفت که چند ساعت بعد از این اتفاق نیز کشتی غرق شد.

بحران بارش برف: روز هفتم بهمن ماه با وجود هشدارهای سازمان هواشناسی در خصوص بارش برف سنگین در نیمه شمالی کشور، امور روزمره کشور به حالت نیمه تعطیل درآمد. در این میان، فرودگاه های تهران تعطیل شدند. حرکت قطارها با اختلال مواجه شد و در اتفاقی نادر پرترددترین راه های ارتباطی تهران اتوبان کرج، و اتوبان قم برای ساعات طولانی مسدود شدند. این اتفاق در حالی روی داد که از هفته قبل اعلام شده بود بارش برف در راه است.

سقوط هواپیمای ATR تهران یاسوج: هواپیمای ATR-72 متعلق به شرکت آسمان به شماره پروازی 3704 ساعت 8 صبح سه روز قبل پس از پرواز از فرودگاه مهر‌آباد و طی مسیر به سمت یاسوج در منطقه دناکوه سمیرم از رادار خارج شد و سقوط کرد. این هواپیمای ATR-72، 50 دقیقه پس از پرواز، از صفحه رادار محو شد و امروز لاشه آن بین کوه‌ها پیدا شد. این هواپیما حامل 60 مسافر، دو میهماندار، دو نفر امنیت پرواز و دو نفر خلبان و کمک خلبان بوده است. در این سانحه 66 مسافر هواپیما جان خود را از دست دادند.

عباس آخوندی چند روز قبل که برای نظارت بر نحوه عملیات جستجو به یاسوج رفته بود با انتقادات بسیاری از سوی خانواده هایی که نزدیکانشان در این پرواز بودند قرار گرفت. هواپیمایی که با شصت و شش سرنشین در مسیر یاسوج دچار سانحه شد اوایل بهمن ماه نیز به دلیل نقص فنی از ادامه مسیر خود بازمانده و به فرودگاه مهر آباد بازگشته بود.

بر این اساس استیضاح به جریان افتاده و حتی نادر قاضی پور، از جمع آوری 40 تا 50 امضا هم خبر داده است.‏ در نامه استیضاح که به هیئت رئیسه مجلس ارائه و توسط کمیسیون عمران وصول شده به موارد مشخصی به عنوان دلایل درخواست استیضاح اشاره شده است که در میان آنها می توان به «عدم توانایی در مواجهه با بحران‌های موجود در سیستم حمل و نقل کشور»، «عدم نظارت بر سیستم ناوگان هوایی و ریلی و بروز مشکلات در کشور و مرگ تعداد بسیار زیادی از هموطنان عزیز»، «عدم اجرای برنامه‌های ارائه شده به مجلس شورای اسلامی در نوسازی ناوگان‌های حمل و نقل عمومی»، «بی‌انگیزگی در اداره امور وزارتخانه‌ ذیربط» و نیز «عدم پاسخگویی مناسب به مردم شریف و نمایندگان محترم» اشاره کرد.

در نهایت باید گفت در شرایطی که بروز یکی از این اتفاقات منجر به عذرخواهی و استعفای یک مقام مسئول در سایر کشورها می شود اما در بسیاری از این موارد حتی یک ‏عذرخواهی خشک و خالی از طرف مسئولین به ویژه وزیر راه به عنوان مسئول مستقیم مدیریت این حوادث نیز صورت نگرفت.

منبع: الف