دولت و 1600 روز بدون اقتصاد مقاومتی

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، امروز 1600 روز از سیاست‌های 24 گانه اقتصاد مقاومتی که رهبر معظم انقلاب آن را ابلاغ کرده‌اند، گذشته است. قرار بود با اجرای این سیاست‌ها، اوضاع اقتصاد کمی بهتر شود. این موضوع را در همان ابتدا اغلب کارشناسان اقتصادی با بررسی و آنالیز جزئیات سیاست‌های 24 گانه اذعان کردند. کارشناسان اقتصادی و اقتصاددانان برجسته کشور در همان برهه گفتند اگر این 24 بند تمام و کمال در اقتصاد ایران اجرا شود، اقتصاد متزلزل آن برهه دچار تحول و پیشرفت خواهد شد. حالا چهار سال از ابلاغ آن سیاست‌های معروف گذشته و خبری از بهبود نیست، چرا؟ کارشناسان می‌گویند دستگاه های اجرایی در اجرا متفاوت عمل کرده و به نوعی به 24 بند مورد تاکید مقام معظم رهبری بی‌توجه بوده است.
فقط اقدامات سطحی انجام شده است

مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه چمران درباره 1600 روزگی ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب و اجرای آن به گفت: «برداشت کوته‌بینانه‌ای از اقتصاد مقاومتی شده است و آن را به افزایش صادرات غیرنفتی تقلیل داده‌اند. اقتصاد وقتی مقاومتی می‌شود که کشور روی ریل توسعه افتاده باشد و توسعه یافته شود.» وی افزود: «توسعه‌یافته یعنی فقر کم و نابرابری‌ها برطرف شود، بیکاری کاهش یابد و درآمد مردم کفاف زندگی آنها را بدهد. وقتی توسعه می‌یابیم که صادرات ما منابع طبیعی و مواد خام نباشد، بلکه محصول فکر تولیدکننده داخلی را صادر کنیم.» افقه تصریح کرد: «با توجه به ساختار سیاسی و اقتصادی کشور ما مخاطب این سیاست‌ها فقط دولت نیست و تمام ارکان نظام نیز در آن سهمی دارند. می‌توان گفت در این راستا چه دولت و چه سایر ارکان نظام، پیشرفتی نداشته‌اند و تقریبا کاری صورت نگرفته است. بیشتر اقدامات سطحی انجام گرفته است و نمره خوبی نمی‌توان به اجرا داد.»
آسیب‌پذیری اقتصاد بیشتر شده است

محمد نصر اصفهانی، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه خوارزمی نیز در این باره گفت:‌ «غیر از شعار، سمینار، سخنرانی، جلسه و مصاحبه تقریبا هیچ‌اقدام عملی و مشهودی درباره سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در چهار سال اخیر صورت نگرفته است.» وی افزود: «به‌عنوان نمونه اگر بخواهیم یک شاخص را بررسی کنیم حجم واردات و تغییرات نرخ ارز رو به بالا و کاهش ارزش پول ملی، نشان می‌دهد که اقتصاد ما نه‌تنها مقاوم نشده بلکه آسیب‌پذیری آن نیز بیشتر شده است.»
باید بیشتر از این توجه می‌کردیم

رحمان سعادت، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه سمنان نیز اقتصاد مقاومتی را این‌گونه تعریف می‌کند: «اقتصاد مقاومتی مبتنی‌بر تولید و مقاومت اقتصاد در شرایط سخت بین‌المللی است.» وی درباره کارهای صورت گرفته در این باره در 1600 روز اخیر، ادامه داد: «در این راستا در چهار سال گذشته اقداماتی صورت گرفته است. دولت به همه سازمان‌ها این سیاست‌ها را ابلاغ کرده است؛ اما باید دید چقدر این سیاست‌ها محقق شده‌اند. به نظر من نتایج آن در بلندمدت مشخص می‌شود، طبیعتا بیشتر از این می‌توان رئوس این سیاست‌ها را به کار گرفت.» سعادت تاکید کرد: «به‌طور کلی می‌توان گفت در این راستا حرکت کرده‌ایم ولی میزان اثر و اقدام آن باید بیشتر باشد و به این سیاست‌ها باید اهمیت بیشتری داده شود.»
هیچ اتفاقی نیفتاده است!

نعمت فلیحی، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز درباره عملکرد دولت در اجرای 24 بند سیاست‌های اقتصاد مقاومتی معتقد است: «از جمله اهداف اقتصاد مقاومتی رونق تولید در واحدهای تولیدی و شرکت‌های دانش‌بنیان است. شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند میانبر توسعه باشند. در این زمینه جز اقدام هشت سال پیش یک بانک نیمه دولتی که با همکاری دانشگاه شریف صندوقی را تاسیس کرد، چیزی مشاهده نشده است.» فلیحی افزود: «در تولید نیز به علت خشکسالی و سوءمدیریت در شهرک‌های صنعتی رونقی مشاهده نمی‌شود. در نتیجه در صادرات غیرنفتی نیز موفقیتی حاصل نشده است. رقم صادرات غیرنفتی مانند چند سال پیش است و رشدی نداشته، بنابراین اگر به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی توجه می‌کردیم، وضعیت این‌طور نمی‌شد.»
اقتصاد اولویت دولت نیست

محمد کهندل، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این باره گفت: «به‌طور کل دولت به اقتصاد کمتر پرداخته است. وقتی مقام معظم رهبری شعار سال‌ها را اقتصادی تعیین می‌کنند، یعنی اینکه مشکل اصلی کشور اقتصادی است. دولت نه‌تنها به اقتصاد مقاومتی توجه نکرد، بلکه مساله اقتصاد را در برنامه‌های خودش قرار نداد.»

وی افزود: «دولت یک سال در تدوین برنامه پنج ساله تعلل کرد و کشور یک سال بدون برنامه اداره شد. نقدینگی از 460 هزار میلیار تومان به 1460 هزار میلیاردتومان رسیده است. این در صورتی است که در بخش تولید، بنگاه‌ها از عدم دسترسی به نقدینگی رنج می‌برند. بدهی دولت به بانک‌ها بیشتر از بدهی بخش خصوصی است.»

کهندل تصریح کرد: «با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و اقدامات صورت گرفته می‌توان گفت اولویت اول دولت مساله اقتصاد نیست، لذا از این دولت نمی‌توان انتظار اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را داشت.»
تنها اقدام تشکیل دبیرخانه بوده است

از نظر محمدعلی خطیب، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی هنوز مفهوم اقتصاد مقاومتی جای خود را باز نکرده است و هر چیزی را به اسم اقتصاد مقاومتی مطرح می‌کنند.» وی ادامه داد: «تنها اقدامی که انجام شده تشکیل دبیرخانه و مطالعات در زمینه اقتصاد مقاومتی بوده است. اینکه وابستگی به درآمدهای نفتی افزایش یافته و وضعیت ارزی به این شکل درآمده است، با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مغایرت دارد.»
اقتصادی که با تغییر وضعیت تخم مرغ به هم می‌ریزد مقاوم نیست

آلبرت بغزیان، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران درباره اجرای 24 بند سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گفت: «ژاپن، آمریکا و... هیچ‌وقت بیان نکردند که اقتصاد مقاومتی را اجرا می‌کنند، ولی اقتصاد خود را به‌گونه‌ای مقاوم کرده‌اند که با یک شوک به هم نمی‌ریزد.» وی افزود: «اقتصاد ما که با تغییر وضعیت تخم مرغ، نرخ ارز، قیمت نفت و... به هم می‌ریزد، مقاوم نیست.» بغزیان تصریح کرد: «نتیجه اقدامات صورت گرفته را مشاهده نمی‌کنیم. برای پیاده کردن این سیاست‌ها فرصت کافی وجود داشته است. وزارتخانه‌ها برنامه‌های روزانه خود را به اسم اقتصاد مقاومتی عرضه می‌کنند و وظایف خود را به‌عنوان اقتصاد مقاومتی به رخ می‌کشند.»
باید با مدیریت جهادی اقتصاد را مدیریت کنیم

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و عضو دانشگاه خوارزمی درخصوص اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: «دولت برای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی 12 برنامه کلان و 122 تا 124 برنامه هم در دستگاه‌ها در نظر گرفته ولی هنوز انتظارات را برآورده نکرده است. رشد اقتصادی کشور نباید وابسته به بیرون باشد و خودمان باید رشدمان را مدیریت کنیم. متاسفانه همچنان شاهد این هستیم که این اتفاق نیفتاده و هرگاه قیمت نفت پایین می‌آید رشد اقتصادی کشور هم با افت روبه‌رو می‌شود.» شقاقی شهری بیان کرد: «شما می‌بیند که اقتصاد ما هنوز از بابت نوسانات ارزی تحت فشار است و ارزش پول ملی ما به دلیل گرانی دلار 35 درصد افت کرده است. در حال حاضر کسی مخالف مقاوم‌سازی اقتصاد کشور نیست، ولی باید با مدیریت جهادی و با سرعت و جدیت اقتصاد کشور را مدیریت کنیم.»
عملکرد مناسبی ندیدم

سید حسین سلیمی، عضو اتاق بازرگانی تهران درباره عملکرد دولت در اجرای 24 بند سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بیان داشت، یکی از مسائلی که اقتصاد مقاومتی تاکید زیادی بر آن دارد، تولید ثروت از طریق سرمایه‌گذاری اقتصادی است، اما متاسفانه مانند دولت‌های قبل در دولت روحانی هم، همچنان سرمایه‌گذاری اقتصادی بهبود چندانی نیافت. رشد اقتصادی که در پسابرجام اتفاق افتاد، ناشی از رشد سرمایه‌گذاری در بخش تولید غیرنفتی نبود، بلکه در پسابرجام عمدتا این فروش نفت بود که باعث افزایش عددی رشد اقتصادی شد.»

سلیمی بیان داشت من بازخورد مناسبی از عملکرد اقتصادی دولت ندیدم، دلیلش هم این است که اگر رشد اقتصادی افزایش یافت، علتش رشد فروش نفت بود و اگر تورم کاهش یافت، یکی از دلایل اصلی آن رکود بود، اگر می‌گویند اشتغال ایجاد کردیم، واقعا 750 هزار شغل در مقابل نرخ بالای بیکاری عدد قابل توجهی نیست.
در صنعت اتفاق خاصی نیفتاد

جعفر سلیمانی، عضو اتاق بازرگانی البرز در این باره اظهار داشت: «برای توفیق در هر امری مقدماتی لازم است، اما این مقدمات در حوزه صنعت اتفاق نیفتاد و در حد یک شعار باقی ماند. برای مثال در موضوع برجام سیاست خارجی ما نتوانست توازنی بین بخش سیاسی و اقتصادی برقرار کند که مقدمه‌ای برای توسعه بخش صنعت باشد. آنچه بنده به‌عنوان بخش خصوصی می‌بینم، اتفاق خاصی در سال‌های اخیر در حوزه تولید (به‌ویژه بخش خصوصی) نیفتاده، آن چیزی که با عنوان سرمایه‌گذاری ذکر می‌شود، عمدتا در بخش نفت و گاز است و مواهب این تلاش‌های دولت به بخش خصوصی نرسید.»
اصلا نمی‌توان به اقتصاد مقاومتی فکر کرد

حسین پهلوان‌پور، عضو اتاق بازرگانی استان یزد نیز در این باره به «فرهیختگان» گفت به نظر بنده که سال‌ها فعال اقتصادی بخش خصوصی هستم، اتفاق خاصی در چند سال اخیر نیفتاده است، جز صادرات نفتی بنده تحول چشمگیری در بخش کالاهای غیرنفتی نمی‌بینم. وی ادامه داد: «به‌ نظرم آنچه در سال‌های اخیر اتفاق افتاده به نفع واردکننده است، ده‌ها مشکل در روابط بانکی است که صادرکننده را مجبور به عقب‌نشینی می‌کند و اصلا نمی‌توان به اقتصاد مقاومتی فکر هم کرد.»
چیزی از دولت ندیدم

حجت‌ا... کشانی، عضو اتاق بازرگانی اصفهان در پاسخ به این سوال که چهار سال از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گذشت، اوضاع چگونه است، گفت: «در حوزه تولید برنامه مشخص و مکتوبی که دولت منتشر کرده باشد، ندیدم که بتوانم آن را ارزیابی کنم.» وی بیان داشت قرار بود یارانه بخش صنعت پرداخته شود که اتفاق خاصی در این بخش نیفتاد و رونقی که بشود آن را به سیاست‌های دولت ربط داد، دیده نمی‌شود، لذا آنچه بنده به‌عنوان فعال بخش خصوصی می‌بینم، روند تعطیلی بخش‌های تولیدی است که قبل یا بعد از دولت یازدهم به لبه ورشکستگی رسیده بودند و این روند در سال جاری هم موجب توقف فعالیت‌های بخش‌های زیادی شده است.
موفقیتی مشاهده نمی‌شود

محمدحسین برخوردار، عضو اتاق بازرگانی تهران گفت موفقیت چندانی در دولت روحانی به‌ویژه در بخش صنعت حاصل نشد که بتوان از آن به‌عنوان سیاست‌های اقتصاد مقاومتی یاد کرد. برخوردار ادامه داد: «دولت، دولت چابکِ تولیدمحوری نیست، به این جهت عمده انرژی دولت صرف گذراندن امور خود می‌شود و درنهایت آنچه مشهود است، اینکه اقتصاد مقاومتی صرفا در حد شعار باقی مانده است.»

منبع: فرهیختگان