بررسی کارنامه بهره‌وری و رقابت‌پذیری سیمان خزر

مقایسه آمارهای بهره‌وری سرمایه و بهره‌وری هزینه نیروی کار شرکت سیمان بجنورد، مانند دو روی یک سکه بوده زیرا با وجود بهره‌وری بالا در هزینه نیروی کار، عملا این شرکت در بهره‌وری سرمایه توفیقی نداشته است.

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، داوران هشتمین جشنواره ملی بهره‌وری پس از ارزیابی عملکرد کارخانه‌های فعال در حوزه تولید سیمان و محاسبه «بهره‌وری هزینه نیروی کار» و «بهره‌وری سرمایه» آن‌ها و مقایسه این آمار با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان کشور، کارنامه بهره‌وری کارخانه‌های این حوزه را منتشر کردند.

داوران مبنای ابتدایی این ارزیابی را سال ۸۷و عدد آن را برابر ۱۰۰ تعیین کردند و مابقی سال‌ها تا سال نهایی این ارزیابی یعنی سال ۹۴، میزان بهره‌وری هزینه نیروی کار موردبررسی قرارگرفته است.

در این گزارش بر عملکرد شرکت «سیمان بجنورد» و آمارهای بهره‌وری تمرکز کرده تا نسبت شاخص‌های بهره‌وری این شرکت با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان به دست آید.

بر اساس جدول زیر، بهره‌وری سرمایه در شرکت «سیمان خزر» سال‌های ابتدایی بهره‌وری سرمایه را نسبت به شاخص سال پایه یعنی (۱۰۰=۸۷) بسیار ضعیف‌تر آغاز کرد.

بهره‌وری سرمایه

شرکت سیمان خزر از لحاظ میزان بهره‌وری سرمایه در امر رقابت‌پذیری مرود بررسی قرار گرفته و به‌غیر از نخستین سال بررسی این کارنامه توسط داوران جشنواره ملی بهره‌وری، مابقی این دوران را با موفقیت گذرانده است.

در نخستین سال «سال 88»، بهره‌وری سرمایه شرکت «سیمان خزر» به شاخص 95درصد رسید که 9درصد از شاخص‌های اهداف برنامه پنچم توسعه کمتر بود اما در سال‌های ابتدایی همین بررسی‌ها‌، میانگین صنعت سیمان نیز دارای شاخص مطلوبی نبوده و کل این صنعت میانگین شاخص 84درصد را به ثبت رساندند.

بر اساس این گزارش،‌ دومین سال بررسی این کارنامه همگام با رشد بهره‌وری این شرکت بود چراکه شاخص 185درصدی به معنای 2برابر شدن بهره‌وری سیمان خزری‌ها در مقایسه با آمار سال گذشته خود بوده و این درحالی است که میانگین کل صنعت سیمان طی همین سال بر شاخص 116درصد ایستاده و آمار اهداف برنامه پنچم نیز بر شاخص 109درصد تنظیم شده است.

در سال90 و البته دومین سال اوج‌گیری این شرکت، شاخص 193درصدی در شرایطی به ثبت رسیده که اهداف برنامه پنچم توسعه در بهترین حالت خود شاخص 113درصدی را اعلام کرده بود اما میانگین کل صنعت بخاطر ریزش بهره‌وری سرمایه در دیگر شرکت‌ها نتوانست رشد سال گذشته خود را تکرار کند و اینبار در شاخص 91درصد متوقف شد.

همزمان با سال91، رکود اقتصادی دامن‌گیر بسیاری از شرکت‌های سیمانی شد ولی شرکت سیمان خزر چندان تحت تاثیر این اتفاقات قرار نگرفت و موفق شد با ثبت شاخص 169درصدی، آمار قابل قبولی را به نسبت سال پایه و اهداف برنامه پنجم توسعه به ثبت برساند اما کماکان میانگین بهره‌وری سرمایه کل صنعت سیمان روند نزولی خود در این سال ادامه داده و به شاخص 85درصد رسیده است.

سال 92 شروع حرکت مثبت دیگری برای شرکت سیمان خزر بوده و این شرکت آمار 116درصد بالاتر از سال پایه را به خود اختصاص داده است، این شرکت با ثبت شاخص 216درصدی از اهداف برنامه پنجم توسعه «122درصد» آماری به مراتب فراتر از تصور را از خود برجای گذاشت و البته در سالی که به‌عنوان سال جان‌گیری مجدد سیمانی هم نام‌برده می‌شود،‌ میانگین کل صنعت بالاخره به بالای حدنصاب سال پایه رسید.

با شروع سال 93 و ادامه آن، شرکت‌های سیمانی وارد یک دوره رکود شدند اما این شرکت همانند سال 91،‌ یک افت ناچیز را تجربه کرده و باردیگر به چرخه رشد بازگشت.

در سال 93، بهره‌وری سرمایه شرکت سیمان خزر به شاخص 183درصدی و با کاهش 33درصدی نسبت به سال گذشته خود روبه‌رو شد اما برای سال آینده خود شاخص بهره‌وری سرمایه را به عدد 233درصدی رساند که بهترین آمار ثبتی خود در بین تمام شرکت‌های سیمانی است.

در سال 94، اهداف برنامه پنجم توسعه بر شاخص 130درصد استوار بوده که شرکت سیمان خزر حدود 97درصد عملکرد بهتری را از خود برجای گذاشته است.

بهره‌وری هزینه نیروی کار

ارائه کارنامه بهره‌وری شرکت سیمان خزر و مشاهده عملکرد آنها در بخش بهره‌وری هزینه نیروی کار، شاید یکی از افتخارات صنعت سیمان کشور طی بازه زمانی 88 تا 94 به شمار آید زیرا ارقام به ثبت رسیده این شرکت تا به امروز نظیر نداشته است.

حال و روز شرکت‌های سیمانی در برهه زمانی اعلام شده، چندان خوشایند نبود اما شرکت سیمان‌خزر با ثبت آماری مناسب در فراز و نشیب صنعت سیمان، عملکرد قابل دفاعی را از خود برجای گذاشت.

بررسی کارنامه بهره‌وری شرکت سیمان خزر در بخش بهره‌وری هزینه نیروی کار چندان رضایت بخش نبوده زیرا شاخص‌های به ثبت رسیده از این شرکت، گویای آن بوده که وضعیت بهره‌وری هزینه نیروی کار این شرکت چندان مطابق با اهداف کبرنامه پنجم توسعه و پیش‌بینی‌های مجموع این صنعت همگام نبوده است.

بر پایه این گزارش‌، بهترین شاخص به ثبت رسیده مربوط به سال92 با شاخص88درصدی که از آمار سال پایه نیز پایین‌تر است و در صورتی این شاخص بدست آمده که اهداف برنامه پنچم توسعه در همان سال روی شاخص 126درصد تعیین شده بود.

شاخص‌های بهره‌وری هزینه نیروی کار در سال 88 این شرکت برابر با 64درصد،‌ سال 89 برابر با 60درصد،‌ سال 90 برابر 87درصد بوده است؛ شرکت سیمان خزر پس از بهترین دوره رشد خود در سال 92، دیگر نتوانست آمار خود را حفظ کند و روند نزولی را آغاز کرد و در بدترین آمار ثبتی خود در سال 94، میزان بهره‌وری هزینه نیروی کار خود را به 19درصد کاهش داد.