9 کنسرت لغو شده بهار 94 کدام‌ها بود؟/ آمار وزیر کشور درست، اجرای قانون چه می‌شود؟

هادی حسینی‌نژاد، خبرنگار فرهنگی آنا: موضوع «لغو کنسرت‌»ها که چندی‌ است با شدت یافتن اعمال نظرهای اراده‌های خارج از حیطه قانون به تیتر اول برخی خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها بدل شده، البته موضوع تازه‌ای نیست، اما اگر نگاهی به آمار رو به رشد لغو‌ کنسرت‌ها در ماه‌ها و سال گذشته بیندازیم، دلیل ابراز نگرانی اهالی موسیقی را بیشتر درک می‌کنیم.

مطابق با آمارهای ارائه شده توسط رسانه‌ها، در سال 93 بیش از 20 کنسرت در نقاط مختلف کشور با وجود در دست داشتن مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (دفتر موسیقی)، توسط نیروهای غیر انتظامی متوقف ماند که می‌توان از مشهورترین این کنسرت‌ها به کنسرت شهرام ناظری در نیشابور، کنسرت علیرضا قربانی در مشهد و تهران و کنسرت‌خوانندگان پاپ از جمله فرزاد فرزین، بنیامین خسروی، محسن یگانه و ... اشاره کرد. این رویه که البته دامنه اعتراضات وسیعی را به همراه داشت، با آغاز سال جاری نیز تداوم پیدا کرد و نگرانی‌های موجود را تشدید کرد.

فقط 9 کنسرت لغو شده‌!

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، در سخنرانی اخیر خود با اشاره به مساله لغو کنسرت‌ها، انتشار گسترده اخبار را بزرگ‌نمایی خوانده و گفته‌است: «ما به 312 کنسرت موسیقی مجوز داده‌ایم که فقط 9 کنسرت لغو شده است که 3 کنسرت مشکل محتوایی داشته و خود مسئولان کنسرت آن را لغو کردند و 2 کنسرت نیز توسط قوه قضاییه لغو شده است.»

بدون شک رقم 9 در برابر 312، رقم ناچیزی است اما نباید فراموش کرد که لغو مجوزی که دولت به نمایندگی از مردم و قانون صادر می‌کند، ولو اینکه تنها یک‌بار اتفاق بیافتد، شایان توجه است.

کنسرت‌های مورد اشاره وزیر کشور عبارتند از: کنسرت همای، کیهان کلهر و بروکلین رابدر، جیپ‌سیکینگ، وحید تاج، بنیامین بهادری، ندای آفاق، سامان جلیلی، علی لهراسبی، و کنسرت مهدی احمد‌وند.

اگرچه گفته شده کنسرت سامان جلیلی در خرم‌آباد،‌ به دلیل تصادف رانندگی اعضای گروه لغو شده که البته صجت و

سقم این خبر نیز جای بررسی دارد. زیرا یکی از اطرافیان سامان جلیلی در این باره گفته است: «اعضای گروه اصلا از تهران تکان نخورده بودند و لغو این کنسرت در حالی اتفاق افتاد که برخی نهادها مخالف برگزاری کنسرت در این شهر بودند.» یکی دیگر از کنسرت‌هایی که گفته شده به خواست خودشان لغو شده‌، کنسرت گروه ندای آفاق(ویژه بانوان) است که گفته شده به دلیل هم‌زمانی با مراسم تشییع 175 شهید غواص، خودخواسته لغو شده است.

***

چنانکه گفته شد، تداوم اعمال نظرهای غیررسمی و خارج از تمهیدات قانون که بعضا به برخوردهایی تند، حضور نیروهای انتظامی و امنیتی و حتی زدوخوردهایی در برخی شهرهای کشور نیز همراه بوده، از سال گذشته تا کنون سوژه رسانه‌ها پایگاه‌های خبری قرار گرفته و مسئولان دولت را نیز به پاسخ دادن و موضع‌گیری واداشته است که در ادامه خلاصه‌ای از این اظهارات را می‌خوانید:

حسن روحانی، رییس جمهوری در برابر لغو کنسرت‌ها:

از نظر ما مرجع قانون است. وقتی دستگاهی به عنوان مرجع قانونی تجویز شده پس دخالت دیگران معنی ندارد. ما در زمینه فرهنگ معتقدیم که امور فرهنگی باید به اصحاب فرهنگ واگذار شود. فضا را باید کاملا به گونه ای ترسیم کنیم که هم برای تولید کنندگان و هم مصرف کنندگان شرایط فراهم باشد. از نظر ما مرجع قانون است. وقتی دستگاهی به عنوان مرجع قانونی تجویز شده پس دخالت دیگران معنی ندارد. نباید دنبال اجتهاد شخصی بود. همه باید در چارچوب قانون باشیم و هر دستگاهی که باید مجوز صادر کند آن مجوز مورد احترام باشد. وقتی در چارچوب قانون مجوز برای یک کنسرت داده می شود و مردم می آیند بلیت می خرند؛ این گونه دخالت ها تضییع حقوق مردم است قبل از اینکه تضییع اصحاب فرهنگ باشد. ما باید احساس کنیم ۲۴ خرداد ادامه دارد.

علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:

1- در واکنش به لغو کنسرت علیرضا قربانی: «متاسفانه با توجه به سلیقه های مختلفی که در برخی از شهرستان ها وجود دارد گاهی حساسیت های بی جایی از سوی مقامات قضایی و...دیده می شود که این برخوردها ناشی از این است که برخی فکر می کنند این کنسرت ها با ارزش های دینی متعارض باشد.»

2- وعده رسیدگی به اوضاع کنسرت‌ها: «در نشست مشترک با وزیر کشور توافق شد که شیوه‌نامه‌ای میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نیروی انتظامی برای مشخص و شفاف شدن چارچوب کار و وظایف و مسئولیت‌ها دستگاه‌ها امضا شود، تا دیگر مشکلی برای برگزاری کنسرت‌ها پیش نیاید.»

3- با اشاره به لغو برخی کنسرت‌ها در کشور: «ما هم با نیروی انتظامی و هم با وزیر کشور در این مورد صحبت کرده‌ایم. ما به آنها گفته‌ایم چون خودمان کاملا رعایت حدود شرعی را می‌کنیم مواردی که مجوز داده می‌شود را استانداران، فرمانداران و نیروی انتظامی باید حمایت کنند و نگذارند افرادی خودسر باعث شوند کنسرت‌ها لغو شود که آنها گفته‌اند از این تصمیم حمایت می‌کنیم.»

حسین نوش‌‌آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:

ما به نیروی انتظامی به عنوان نهادی امنیتی و همچنین نهادی قضایی نیازمندیم و به آن‌ها احترام می‌گذاریم. اما گاهی این سوال به وجود می‌آید که آیا آنها مسئول لغو یا صدور مجوز هستند که باید بگویم خیر؛ به هیچ وجه آن‌ها چنین مسئولیتی ندارند. وظیفه نیروی انتظامی تامین امنیت اماکن است و مسئولیت مجوز کنسرت با آن‌ها نیست. کار اجرایی اداره اماکن(هم) تنها درمورد ایجاد امنیت در فضای برگزاری کنسرت است.

***

چگونه اراده شخصی، ساحت قانون را درمی‌نوردد

مواضع مدیران ارشد دولت، یعنی قوه مجریه و رئیس جمهوری که بالاترین مقام اجرایی کشور است، صراحتا در جهت حمایت از اختیارات قانونی در صدور مجوز اجرای کنسرت‌ها ایراد شده و شمایی کامل از رویه‌ مدیریت قانون بر عرصه فرهنگ و هنر در کشور است. اما جالب است که با وجود اختیارات قانونی و موضع‌گیری مسئولان رده بالای کشوری که رییس جمهوری و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در راس‌ آن‌ قرار دارند، چطور کنسرت‌ها یکی پس از دیگری لغو می‌شوند؛ آن هم با صلاح‌دید افراد یا فردی خاص. برای روشن شدن این واقعیت، کافی‌است اظهارات امام جمعه بندر ماهشهر را در راستای لغو کنسرتی در این شهر بخوانید. ایشان «نظر خودشان را می‌گویند» و نظر شخصی ایشان برای لغو قانون و تصمیمات مجریانش کافی است:

غبیشاوی، امام جمعه بندر ماهشهر:

- بحث اباحه گری تدریجی است، به طور مثال در زمان دولت اصلاحات شعار تساهل و تسامح بود که بعد از آن شاهد چه اتفاق هایی که نبودیم... این کنسرت ها در برخی شهرهای بزرگ که اجرا می شود حد یقفی ندارد،در اینجا هم برخی دوستان می نشینند و توجیه می کنند که ما جو را کنترل می کنیم و قطعا بعد از مدتی هم شاهد این خواهیم بود که به همین قانع نمی شوند و می گویند زنان باید برای ما خوانندگی کنند، بعد از مدتی می گویند نه باید با رقص باشد و در آینده نزدیک باید شاهد اباحه گری ها باشیم.

- بنده نظر خودم را از این تریبون مقدس عرض کردم، و می گویم این مسائل به هیچ وجه با ایده های حضرت امام و مقام معظم رهبری و دین اسلام همخوانی ندارد اگر چه وزارتخانه ای هم مجوز داده باشد لکن مجوز وزارت خانه وحی منزل نیست و هرگونه تبعاتی که در اجرای این برنامه ها رخ دهد را خود مسئولین باید پاسخگو باشند.

- بنده هم به عنوان یک طلبه وظیفه دارم از این تریبون مخالفت خودم را اعلام کنم و به صورت مسالمت آمیز و قانونی درخواست کنیم که مسئولین به این مسائل دامن نزنند بعد از این هم اگر مردم دیدند این قصه همچنان پابرجاست دیگر مردم وظیفه خودشان را می دانند، قبلا هم عرض کردم مسئولین باید تبعات این قضیه را قبول کنند.

راه حل هماهنگی با مراجع از سوی قوه قضائیه!

حالا که مساله لغو مجوز کنسرت‌ها، به موضوع روز تبدیل شده و مقامات مختلفی درباره آن اظهار نظر کرده‌اند، بد نیست مروری هم بر اظهارات هادی صادقی، معاون فرهنگی قوه قضاییه داشته باشیم که راه حل اجرای قانون را در برقراری هماهنگی‌هایی می‌داند که در قانون به آن اشاره نشده است:

- همان طور که قبلا نیز گفته بودم مرجع اعطای مجوز وزارت ارشاد است و تردیدی نیست. اما وزارت ارشاد وقتی مجوز بدهد باید ملاحظات قانونی را از همه ابعاد در نظر بگیرد و چون مراجع دیگری برای رسیدگی به تخلفات حوزه موسیقی وجود دارد، این مراجع هم می‌خواهند به موقع وارد عمل شوند. بنابراین برای اینکه این مشکلات پیش نیاید و تداخل ایجاد نشود و دادستانی و نیروی انتظامی مجوز ارشاد را لغو نکنند باید هماهنگی بین این مراجع وجود داشته باشد.

***

پرده آخر

نظر به آنچه گفته شده می‌توان ابعاد مختلف روند رو به رشد لغو غیرقانونی کنسرت‌ها در کشور را با چند سوال پیگیری کرد: آیا دولت به عنوان قوه مجریه، باید برای اعمال قانون ملاحظات خارج از قانون را نیز لحاظ کند؟ آیا خواست و اراده شخص یا گروهی می‌تواند خارج از چرخه شکایات قانونی،‌اختیارات و قدرت اجرایی دولت را نفی کند؟ آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مبانی قانون و شرع آشنایی ندارد و مجوزهای صادر شده از سوی این وزارتخانه، شانیت اجرا را ندارند؟ آیا بهتر نیست این کش‌مکش‌ها و اختلاف‌نظرها در چهارچوب قانون و مسیرهای قانونی مورد بررسی قرار گرفته تا آنچه در عرصه عمل می‌آید، رویه‌ای ثابت و بلا‌منازعه باشد که با لغو آن، عده‌ای با خسارت‌های مادی و معنوی روبرو نشوند؟