سفر به دنیای اسرارآمیز با بازوبند نقره 500 ساله

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، موقوفه آستان قدس رضوی، پیشینه ساخت این بازوبند نقره حکاکی شده به خط نسخ، به حدود 500 سال پیش بازمی‌گردد.

این اثر به عنوان یکی از مصادیق تعویذ در تاریخ به شمار می‌آید. «تعویذ» در لغت به معنای «بازداشت خواستن کسی را»، «ملتجی گردانیدن»، «پناه دادن و در پناه آوردن» و «پناه بردن» آمده است و در اصطلاح به معنای «دعا خواندن و حرز آویختن بر آدمیان، جانوران یا اشیا برای محافظت از آن‌ها» است. تعویذ بنابر شایع‌ترین صورت کاربرد آن در جهان اسلام عبارت است از برخی آیات قرآن، ادعیه مأثوره، اسماءالحسنی، اسامی اولیاءالله، اوراد، رموز و علائم‌ مفهوم یا نامفهوم که بر قطعه‌هایی از کاغذ، چرم، پوست، پارچه، فلز و جز آن می‌نویسند و در کیسه‌هایی کوچک از اجناس مختلف می‌گذارند و سپس آن را ـ پنهان یا آشکارا ـ بر گردن می‌آویزند یا بر قسمتی از بدن انسان یا حیوان می‌بندند یا بر جایی از اشیا و مکان‌ها نصب می‌کنند. گاه نیز این عبارت را با رعایت ترتیب و آیینی خاص یا بدون رعایت‌ آن، بر شخص یا جانور یا شئ مورد نظر می‌خوانند یا زیر لب زمزمه می‌کنند.

بازوبند پهلوانی، حِرز تیغ‌بند، حرز مسافر، تعویذ فتح و پیروزی، رفع حوایج، تعویذ بلاگردان، چشم‌زخم، حرز دفع آل و طلب عافیت از مواردی به شمار می‌آید که مردمان روزگاران گذشته، این بازوبند را بدان منظورها به کار می‌بستند.

بازوبند نقره حکاکی شده متعلق به دوره صفوی اکنون در سالن تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک به جزییات، تصویرها، اطلاعات پژوهشی به همراه پخش نماهنگی جذاب به نمایش درآمده است. علاقه‌مندان برای بازدید از این اثر می‌توانند به بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران در محوطه تاریخی باغ ملی تهران به نشانی «میدان امام خمینی، سردر میدان مشق، خیابان ملل متحد، کتابخانه و موزه ملی ملک» آمده، به تماشای این اثر جذاب و اسرارآمیز بنشینند.

کتابخانه و موزه ملی ملک، نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران و یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور در حوزه نسخه‌های خطی است که در سال 1316 خورشیدی از سوی حاج حسین آقا ملک بر آستان قدس رضوی وقف شده است. این گنجینه روزهای شنبه تا پنج‌شنبه، به جز تعطیلات رسمی بر اساس وقف‌نامه، از ساعت 8:15 تا 16:45 (پنج‌شنبه‌ها تا ساعت 15:45) به مخاطبان خدمات‌رسانی می‌کند.