توافق هسته‌ای ایران و لحظاتی سخت برای دولت آمریکا در تقابل با کنگره

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، شبکه خبری الجزیره در گزارش خود در این زمینه آورده است: مخالفت اسرائیل و عدم حمایت عربستان از توافق هسته‌ای می‌تواند به نابودی توافق هسته‌ای در کنگره در صورتی که این توافق تضمین‌کننده جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نباشد، کمک شایانی بکند.

در عین حال اگر ایران در تلاش برای دستیابی به توافق قابل استناد و معتبر با غرب موفق عمل کند، آنگاه تداوم مخالفت کنگره با این توافق موجب انزوای آمریکا خواهد شد، زیرا چین و اتحادیه اروپا به لغو تحریم‌ها اقدام خواهند کرد.

شیبلی تلهامی، استاد دانشگاه مریلند آمریکا در این‌باره می‌گوید: هیچ اهمیتی ندارد که توافق تا چه حد خوب باشد. در هر شرایطی قرار است توافق مورد حمله قرار گیرد. در واقع این جنگی است که اوباما باید برای مقابله با آن استوار و قوی باشد.

دستیابی به توافقی که هم برای کاخ سفید و هم برای کنگره قابل قبول باشد، احتمالا نیازمند چانه‌زنی در آخرین لحظات است. اختلافات درباره بازرسی‌های بین‌المللی از تاسیسات مشکوک ایران و همچنین نحوه لغو تحریم‌ها است.

کنگره آمریکا که اکثریت آن با جمهوری‌خواهان است هم‌اکنون موانع مورد نظر خود را با تصویب قانونی مبنی بر اینکه اوباما تا پیش از بررسی توافق هسته‌ای که 60 روز به طول خواهد انجامید حق لغو تحریم‌ها را ندارد، ایجاد کرده است. در عین حال قانون مزبور طوری تنظیم شده است که کنگره تنها در صورت وجود ضعف در مفاد توافق می‌تواند آن را رد کند.

تام کولینا، مدیر سیاسی موسسه پلوشرز در آمریکا در این‌باره می‌گوید: احتمال بسیاری وجود دارد که نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان با توافق مخالفت کنند، اما مخالفت آنان به حدی نخواهد بود که جلوی حق وتوی اوباما را بگیرد.

اوباما اکنون حمایت مورد نیاز برای ادامه مذاکرات را از سوی حزب خود داراست. دموکرات‌ها بر حمایت خود از وی در مذاکرات تاکید کرده‌اند و این در شرایطی است که هم دموکرات‌ها و هم جمهوری‌خواهان نسبت به تضعیف شدید موقعیت اوباما در صورت عدم تضمین بازرسی‌ها از ایران هشدار داده‌اند.

لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه در این‌باره تاکید می‌کند: نمی‌توان حتی تصورش را هم کرد که توافقی که در آن بحث بازرسی از تاسیسات ایران از جمله تاسیسات نظامی در هر مکان و هر زمانی تضمین نشده است، در کنگره تصویب شود.

از سوی دیگر تیم کین، سناتور دموکرات به الجزیره می‌گوید: مسئله عدم بازرسی از تاسیسات نظامی مسئله‌ای است که باعث نگرانی ماست.

در عین حال مسئله‌ای که اعضای کنگره را نگران می‌کند، این است که در صورت تصویب لغو تحریم‌ها از سوی سازمان ملل، امتناع آمریکا از انجام آن کاری غیرمعقول خواهد بود و رژیم تحریم‌ها در هم خواهد شکست. علی داد مافینزام، رئیس شورای آسیا و غرب و مشاور سیاسی شورای ایرانیان آمریکا نیز نظرش را در این‌باره اینگونه مطرح می‌کند: در صورتی که آمریکا به لغو تحریم‌ها مبادرت نکند، اروپایی‌ها و آسیایی‌ها صراحتا اعلام کرده‌اند که با موضع آمریکا موافق نخواهند بود و تحریم‌ها لغو خواهند کرد.

لابی اسرائیل نیز یکی از نگرانی‌های عمده دولت اوباما در این زمینه است. به ویژه اینکه سخنرانی اوائل سال جاری نتانیاهو در کنگره مورد استقبال نمایندگان آمریکایی قرار گرفت. آیپک نیز هزاران نفر از اعضای خود را برای لابی با تک تک اعضای کنگره علیه توافق هسته‌ای بسیج کرده است.

گری سیک، استادن امور بین‌الملل دانشگاه کلمبیا در این‌باره می‌گوید: عملکرد دولت آمریکا در شرایط کنونی نشان می‌دهد که ما دیگر علاقه‌‌ای به تلاش برای مقابله نظامی و سیاسی با ایران نداریم،‌ کاری که در 20 سال گذشته انجام داده‌ایم. اکنون ما می‌دانیم راه واقعی برای توافق با ایران از طریق تعامل محقق می‌شود.

در عین حال نظرسنجی‌های انجام شده در آمریکا از ماه مارس تاکنون نشانه موافقت اکثریت مردم این کشور با توافق هسته‌ای با ایران است. در واقع به اعتقاد تلهامی، چیزی که مردم آمریکا آن را مد نظر دارند، علاقه فراوان به توافق نیست، بلکه آنان از اینکه شکست مذاکرات به تنش بیشتر منجر شود، نگرانند. مردم آمریکا حقیقتا مخالف هر جنگ جدیدی برای این کشور هستند.