فاصله 80درصدی «بهره‌وری هزینه نیروی کار» با اهداف‌برنامه‌پنجم

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، داوران هشتمین جشنواره ملی بهره‌وری پس از ارزیابی عملکرد کارخانه‌های فعال در حوزه تولید سیمان و محاسبه «بهره‌وری هزینه نیروی کار» و «بهره‌وری سرمایه» آن‌ها و مقایسه این آمار با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان کشور، کارنامه بهره‌وری کارخانه‌های این حوزه را منتشر کردند.

بهره‌وری سرمایه

بر پایه این گزارش، داوران مبنای ابتدایی این ارزیابی را سال 87 و عدد آن را برابر 100 تعیین کردند و مابقی سال‌ها تا سال نهایی این ارزیابی یعنی سال 94، میزان بهره‌وری هزینه نیروی کار موردبررسی قرارگرفته است.

در این گزارش بر عملکرد شرکت «سیمان اصفهان» و آمارهای بهره‌وری تمرکز کرده تا نسبت شاخص‌های بهره‌وری این شرکت با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان به دست آید.

بر اساس جدول زیر، بهره‌وری سرمایه در شرکت «سیمان اصفهان» سال‌های ابتدایی بهره‌وری سرمایه را نسبت به شاخص سال پایه یعنی (100=87) بسیار ضعیف‌تر آغاز کرد.

این شرکت در نخستین سال محاسبه بهره‌وری هزینه نیروی کار، در سال‌ 88 با ثبت شاخص 111درصد توانست نخستین سال را با 6درصد بالاتر از اهداف برنامه پنجم توسعه و 18درصد بالاتر از میانگین بهره‌وری کل صنعت سیمان بایستاد.

این شرکت برخلاف شروع امیدوارکننده خود، نه‌تنها در سال 89 نتوانست آمار خود را رشد دهد بلکه با نزولی قابل‌توجه با 13درصد پایین‌تر از حدنصاب سال پایه با میانگین شاخص 87درصدی سال را به پایان رساند؛ در این سال، میانگین شاخص بهره‌وری اهداف برنامه پنجم بر شاخص 110 و میانگین صنعت نیز 103درصد به‌دست‌آمده بود.

بر پایه این گزارش، در سال 90 میزان بهره‌وری هزینه نیروی کار شرکت «سیمان اصفهان» توانست سال گذشته خود را جبران کند اما کماکان میانگین اهداف برنامه پنجم و میانگین کل صنعت از شاخص 106درصدی این شرکت نسبت به سال پایه بالاتر بوده است؛ در سال 90، اهداف برنامه پنجم توسعه بر شاخص 115درصد و میانگین کل صنعت نیز به شاخص 110 رسید.

ادامه روند صعودی این شرکت در سال91 نیز دنبال شد و میانگین رشد شاخص بهره‌وری آن با 2درصد رشد،‌ به 108 درصد رسیده و جالب‌تر آنجاست که سیمان اصفهان میانگین خود را به میانگین کل صنعت رساند اما برنامه اهداف پنجم توسعه کماکان چند گام جلوتر از این شرکت حرکت کرده و بر پایه شاخص 121 درصدی ایستاده بود.

بر اساس آمار به دست آماده از وضعیت مجموع شرکت‌های سیمانی، سال 92 به بعد رشدهای این گروه صنعتی متوقف و رو به سمت نزولی شدن رفته که سیمان اصفهان نیز از این قضیه مستثنا نبوده و در این سال با رشد منفی 7درصدی نسبت به سال گذشته خود، به شاخص 101 درصدی رساند؛ در این مدت شرکت‌های بزرگ سیمانی توانستند درمجموع آمار 129درصدی بهره‌وری هزینه نیروی کار را از خود برجای بگذارند که 3درصد از شاخص اهداف برنامه پنجم توسعه نیز بیشتر بود.

روند نزولی شرکت «سیمان اصفهان» برای سال 93 نیز تکرار شد و این بار این شرکت با 10درصد کاهش، شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار خود را 91درصد دید و این در حالی است که این شرکت 40درصد از شاخص‌های بهره‌وری در اهداف برنامه پنجم توسعه در این سال عقب‌تر است.

در آخرین سال این بررسی، آمارها نشانگر سقوط بهره‌وری هزینه نیروی کار در شرکت سیمان اصفهان هستند چراکه این شرکت بیش از 44درصد از میانگین سال پایه آمار ضعیف‌تری از خود برجای گذاشته و در مقایسه با شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار در اهداف برنامه پنجم توسعه، شرکت سیمان اصفهان حدود 80درصد عقب‌تر بوده است.

البته میزان میانگین کل صنعت نیز آمار جندان مطلوبی را از خود برجای نگذاشته و شاخص 78درصدی را از خود برجای گذاشته است.

بهره‌وری سرمایه

در بررسی این آمار، وضعیت شرکت «سیمان اصفهان» نسبت به بهره‌وری هزینه نیروی کار بهتر و البته قابل دفاع بود.

این شرکت در سال 88، توانست با 10درصد بیشتر از حدنصاب پایه یعنی سال 87، شاخص 110درصدی را از خود برجای بگذارد که در مقایسه با اهداف برنامه پنجم توسعه حدود 6 درصد و 25درصد نیز از میانگین کل صنعت، با بهره‌وری سرمایه مواجه شد.

سال 89 که با کاهش محسوس بهره‌وری هزینه نیروی کار برای این شرکت همراه بود، اما شاخص بهره‌وری سرمایه آن‌ها روند روبه رشدی را داشت و توانست با ثبت شاخص 117درصدی بار دیگر از اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت، آمار مناسبی را از خود برجای بگذارد.

بر اساس این گزارش، در بررسی آمارهای موجود از جشنواره ملی بهره‌وری سال 89 را می‌توان سال اوج‌گیری بهره‌وری سرمایه شرکت‌ سیمان اصفهان دانست زیرا به دست آوردن شاخص 178درصدی در مقابل شاخص اهداف برنامه پنجم توسعه که برای این سال 113درصد تعیین‌شده بود، کار بسیار گران‌بهایی از سوی این شرکت بوده است.

ادامه این روند مثبت در سال 91 نیز مشاهده شد و این شرکت با ثبت آمار 207درصدی تقریباً شاخصی دو برابر سال پایه و 65درصد بیشتر از اهداف کلی برنامه پنجم توسعه را کسب کند؛‌ در این سال، میانگین کل صنعت به شاخص 121 درصد و سال خوبی و پُر بازدهی برای شرکت‌های سیمانی تلقی می‌شد.

بهره‌وری سرمایه در شرکت سیمان اصفهان سال‌به‌سال به رشدهای نجومی عادت پیداکرده و در سال 92 نیز این شرکت با ثبت شاخص 271، 170درصد بیشتر از سال پایه رکودی مناسب را از خود برجای گذاشت؛‌طی همین سال، شاخص اهداف برنامه پنجم توسعه بر محور 122درصدی تنظیم و میانگین به‌دست‌آمده از کل صنعت سیمان نیز حدود 135درصد برآورد شده است.

سال 93 برای شرکت سیمان اصفهان آخرین سال در اوج بودن بهره‌وری سرمایه بوده ولی آن‌ها در آخرین سال نیز کاملاً در اوج بودند و با ثبت شاخص 298درصدی، عملکرد مطلوبی را از خود برجای گذاشتند، طی این مدت اهداف برنامه پنجم 126درصد تعیین‌شده بود و میانگین به‌دست‌آمده از مجموع بهره‌وری این صنعت شاخصی حدود 131 درصد بوده است.

در سال پایانی این شاخص گیری، شاخص بهره‌وری این شرکت حدود 100شاخص ریزش داشت و درنهایت توانست به شاخص 198 درصد برسد اما همین شاخص به‌دست‌آمده نیز 68درصد از میزان بهره‌وری برنامه پنجم توسعه بیشتر بود.

لازم به ذکر است که شرکت سیمان اصفهان یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های سیمان در ایران است.

این شرکت که در جنوب غربی اصفهان واقع‌شده در تاریخ 16/08/1334 به‌صورت شرکت سهامی خاص تحت شماره 496 در اداره ثبت شرکت‌های اصفهان توسط مرحوم علی همدانیان به ثبت رسید و در شهریور 1337 عملاً مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

فعالیت شرکت با یک کوره با ظرفیت 200تن در روز با سیستم تولید تر شروع‌شده و طی سه مرحله در سال‌های 41، 46 به ترتیب دو کوره با ظرفیت‌های 300 ، 500 تن در روز با سیستم تولید خشک به آن اضافه گردید. در سال 61 کوره 200 تنی اولیه به دلیل فرسودگی از مدار تولید خارج گردید.

ظرفیت کوره 900 تنی طی فعالیت‌هایی که از سال 74 شروع شد از 900 تن به 2000 تن در روز افزایش داده شد و از اوایل سال 79 به بهره‌برداری رسید و هم‌اکنون با ظرفیت تولید روزانه 3200 تن به فعالیت خود ادامه می‌دهد