پرداخت بدهی‌های داروخانه‌ها در آینده نزدیک/ افزایش لیست بیماری‌های خاص نیازمند بودجه است

به گزارش اجتماعی خبرگزاری آنا، دکتر ایرج حریرچی سخنگوی وزارت بهداشت در نشست خبری هفتگی خود با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی طرح تحول نظام سلامت کاهش پرداخت از جیب مردم بود، گفت: این موضوع که پرداختی از جیب مردم به زیر 30 درصد که در برنامه چهارم و پنجم توسعه مطرح شده بود و به زیر 25 درصد که در برنامه ششم توسعه مطرح شده بود برسد آرزویی بود که در طی چهار سال اخیر به سمت تحقق پیش رفت.

وی با بیان اینکه پیش از طرح تحول نظام سلامت متوسط پرداختی مردم در این حوزه 54.3 درصد بود، ادامه داد: با اجرای طرح تحول پرداختی از جیب مردم در حوزه سلامت برای اولین بار بعد از 50 سال به زیر 40 درصد رسید. به طوری که در سال 93 و 94 ارقام 38.7 درصد و 38.1 درصد رسید. همچنین با کمال افتخار اعلام می‌کنیم که در سال 95 پرداختی از جیب مردم به زیر 38 درصد یعنی به 37.7 درصد رسیده است. باید توجه کرد که دستیابی به این درصدها به این معنی است که مجموع خانوارهای ایرانی به ترتیب در سال‌های 93، 94 و 95 نسبت به سال‌های قبل از طرح تحول 13 هزار و 439 میلیارد تومان، 15 هزار و 662 میلیارد تومان و 20 هزار و 692 میلیارد تومان کمتر از جیب در حوزه سلامت هزینه کرده‌اند.

حریرچی افزود: اگر بخواهیم این ارقام را به طور واضح‌تر بیان کنیم به این معنی است که هر ایرانی در سال 93 در هر ماه 14 هزار و 350 تومان، در سال 94، 16 هزار و 591 تومان و در سال 95، 22 هزار و 60 تومان کمتر از جیبش در حوزه سلامت هزینه کرده است که این موضوع دستاوردی بسیار عظیم است و اگر آن را با رقم 45 هزار و 500 تومان یارانه نقدی مقایسه کنیم می‌بینیم که این رقم معادل نصف مبلغ یارانه است که وزارت بهداشت توانسته است هزینه‌های خانوار را در این حوزه کاهش دهد و به سایر جنبه‌های اقتصادی زندگی مردم کمک کند.

قائم مقام وزیر بهداشت با بیان اینکه پیش بینی می‌کنیم در سال 96 هم میزان پرداخت از جیب مردم در همین حدود باقی بماند، گفت: اما در همین جا به طور واضح و روشن ابراز نگرانی می‌کنم که اگر منابع پایدار لازم هم برای بیمه‌ها و هم برای وزارت بهداشت و هم برای طرح تحول سلامت تامین نشود در حفظ این دستاوردها دچار مشکل خواهیم بود و ممکن است پرداختی از جیب مردم که مانند غول خفته‌ای است مجددا بیدار شود و مشکلاتی را برایمان ایجاد کند.

گشایش در حوزه دارو

حریرچی در ادامه صحبت‌هایش گفت: همچنین با اقدامات انجام شده قرار است تا حدود 2400 میلیارد تومان منابع به سیستم دارویی کشور تزریق شود تا قسمت عمده‌ای از بدهی‌های دارویی را که 1600 میلیاردش برای داروخانه‌های دولتی و 400 میلیاردش برای داروخانه‌های خصوصی است جبران شود و در این صورت مشکلات داروخانه‌ها حل خواهد شد.

وی افزود: از این 2400 میلیارد تومان منابع جدید که قرار است در حوزه دارو تولید شود 400 میلیاردش از منابع بیمه‌ها و 2000 میلیاردش هم به طور مستقل در این حوزه پرداخت می‌شود و به این ترتیب قسمت عمده‌ای از مشکلات دارویی رفع خواهد شد. در عین حال بیمارستان‌ها هم باید بر اساس نیازشان ذخیره دارویی مناسب داشته باشند و بیش از اندازه دارو خریداری نکنند.

حریرچی با بیان اینکه مشکل نظام دارویی ما با مصرف داخلی حل نمی‌شود و ظرفیت بازار دارویی کشور بیش از مصرف داخلی است، گفت: از طرفی قیمت دارو هم باید قیمت معقولی باشد. بنابراین نمی‌توان گفت که یا بیشتر دارو مصرف کنیم و یا قیمت را بالا ببریم. بلکه راه حل مشکلات دارویی ما ورود صنعت دارویی به بازارهای خارج از کشور است تا بتوانیم بازار 400 میلیونی منطقه را در اختیار بگیریم.

وی با بیان اینکه از طرفی برای برخی داروهای وارداتی اجازه واردات موازی را داده‌ایم، گفت: طبق اعلام سازمان غذا و دارو قیمت ارزی داروهای وارداتی باید 15 درصد کاهش یابد. البته برخی شرکت‌ها فکر می‌کنند با ایجاد کمبود در بازار دارو می‌توانند مشکل قیمت را حل کنند اما ما معتقدیم که با این قیمت حاشیه سود مناسب برای شرکت‌ها وجود خواهد داشت و مقرون به صرفه است. بنابراین الزام کرده‌ایم که قیمت ارزی داروهای وارداتی 15 درصد کاهش یابد.

حریرچی با بیان اینکه تلاش کردیم تا بتوانیم تا پایان سال بدهی‌هایمان را به کارکنان و پرسنل بیمارستان‌ها به شهریور ماه برسانیم اظهار کرد: هر چند که با این پرداخت‌ها باز هم شش ماه تاخیر در پرداخت‌ها خواهیم داشت و این تاخیر برای پزشکان مقداری بیشتر است. البته همین جا از کادر پزشکی، پرستاری و پیراپزشکی تشکر می‌کنم چرا که علی رغم مشکلات بسیار همچنان خدمات را به مردم ارائه می‌کنند.

توضیح وزارت بهداشت درباره مشکلات دارویی بیماران خاص

حریرچی در پاسخ به سوال ایسنا درباره مشکلات دارویی بیماران خاص که به دلیل عدم پرداخت مطالبات به شرکت‌های دارویی اتفاق افتاده است،‌ گفت: باید توجه کرد که تنها در عمل موارد بسیار استثنائی و نادری داشتیم که برای داروهای بیماران خاص مشکلی ایجاد شده باشد. هر چند که در برخی موارد برای داروهای خارج از لیست اصلی و یا داروهایی که مورد تعهد سازمان‌های بیمه‌گر نیستند مشکلاتی پیش آمده که حساب آنها را باید از سایر داروها جدا کنیم.

وی افزود: علیرغم تمام مشکلات به غیر از موارد بسیار اندک ، مشکلی در این زمینه نداشته‌ایم.

حریرچی با اشاره به مصوبه اخیر کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی درباره اضافه شدن چند بیماری جدید به فهرست بیماران خاص، گفت: در این زمینه تاکید می‌کنیم که بدون تامین منابع پایدار در این زمینه کار مهمی قابل انجام نخواهد بود. بنابراین انتظارمان این است که حتما منابع لازم را برای این موضوع پیش بینی کنند. چرا که ارقام آن کاملا قابل محاسبه است و حتما باید در بودجه سال آتی پیش بینی شود.

قائم مقام وزیر بهداشت در پاسخ به سوال دیگر ایسنا درباره لزوم داشتن کارت خوان در مطب پزشکان به ویژه برای پزشکانی که مبالغ بالایی را باید از بیماران دریافت کنند، گفت: از نظر قانونی نه وزارت بهداشت و نه سایر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی نمی‌توانند مشاغل مختلف را الزام کنند که چطور ارقام و هزینه‌هایشان را دریافت کنند. اما بالاخره ممکن است حتی در پرداخت حق ویزیت معمولی مشکلاتی برای مردم ایجاد شود که ما از این بابت از مردم عذرخواهی می‌کنیم.

وی با بیان اینکه عدم وجود دستگاه‌های کارت خوان در مطب پزشکان ممکن است منجر به نارضایتی‌هایی برای مردم شود، گفت: از پزشکان می‌خواهیم که این تسهیلات را برای مردم ایجاد کنند.

حریرچی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره برخی آلودگی‌های فیزیکی در بیمارستان‌های دولتی گفت: اولا تاکید می‌کنم که در بیمارستان‌ها به ویژه در بخش‌های مربوط به اتاق عمل و بخش‌های خاص و ویژه اقدامات بهداشتی مطابق با استانداردهای روز دنیا انجام می‌شود. البته کتمان نمی‌کنم که به دلیل کمبود منابع و نیروی انسانی و عدم توجه مراجعین برخی آلودگی‌ها ممکن است در بیمارستان‌ها ایجاد شود. چرا که ما در بیمارستان‌ها با کمبود خدمه نیز مواجه‌ایم. البته باید توجه کرد که متوسط نظافتی که در بیمارستان‌های دولتی وجود دارد از استانداردهای بالاتری نسبت به سایر مراکز برخوردار است.

سخنگوی وزارت بهداشت درباره بازسازی بیمارستان‌های فرسوده گفت: با توجه به اینکه در حال حاضر 1.52 تخت به ازای هر 1000 نفر داریم دچار کمبود جدی در تخت بیمارستانی هستیم. از طرفی تعداد قابل توجهی از تخت‌های بیمارستانی ما فرسوده‌اند. البته طی طرح تحول نظام سلامت 24 هزار تخت برای جایگزینی تخت‌های قدیمی و همچنین افزایش ظرفیت ناوگان تختی در بیمارستان‌های ما ایجاد شد. بنابراین در جاهایی که با کمبود تخت مواجه‌ایم باید تعداد تخت‌ها را افزایش دهیم. از یک طرف بازسازی اکثر تخت‌های فرسوده مقرون به صرفه نیست و از سوی دیگر باید توجه کرد که ساخت تخت بیمارستانی آسان نیست و هر تخت نزدیک به 70 الی 120 متر مربع فضا نیاز دارد و برای هر تخت بیمارستانی بسته به نوع آن باید ارقام چند صد میلیونی هزینه شود. بنابراین راه حل کاهش بیمارستان‌های فرسوده این است که تخت‌های جدید را اضافه و یا با تخت‌های قدیمی جایگزین کنیم.

حریرچی در پاسخ به سوال دیگری درباره اجرای طرح سلامت معنوی در بیمارستان‌های کشور گفت: باید توجه کرد که کلمه سلامت معنوی یک عنوان کلی است و نظرات متفاوتی درباره آن وجود دارد. از طرفی باید دید که متولی سلامت معنوی کیست؟ در حال حاضر در برخی بیمارستان‌های کشور برای کمک به شرایط روانی و معنوی بیماران حرکات خودجوشی در این زمینه انجام شده اما از طریق ستاد وزارت بهداشت نبوده است. چرا که انجام این کار بسیار حساس است. البته مطابق فرهنگ دینی و ملی ما باید از بیماران به ویژه در حوزه بیماری‌های صعب العلاج حمایت‌های معنوی و روانی را داشت.

وضعیت بودجه سلامت در سال 97

وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت بودجه حوزه سلامت در سال 97، گفت: در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مصوباتی در این زمینه انجام شده است و ما از تلاش نمایندگان مجلس در این حوزه تشکر می‌کنیم. بر این اساس از یک سو بخشی از منابع به بودجه سلامت اضافه شده است که البته رقم زیادی نیست. در عین حال عمده منابع اضافه شده از محل اوراق خزانه اسلامی است. همچنین احکامی هم در کمیسیون تلفیق به تصویب رسیده و منتظریم تا ببینیم در صحن علنی مجلس چه اتفاقی می‌افتد. آنچه که مورد تاکید ماست این است که وزارت بهداشت دستاوردهای عظیمی را در ارائه خدمت به مردم طی چهار سال اخیر به دست آورده است به طوریکه توانستیم 24 هزار تخت بیمارستانی به سیستم درمان کشور اضافه کنیم اما متاسفانه فعلا نمی‌توانیم تخت‌های جدید را که به مرحله بهره‌برداری می‌رسند راه اندازی کنیم. چرا که نیازمند هزینه است و هر تخت جدید نیازمند نیروی انسانی و امکانات خاص خود است. حتی منابع لازم برای استخدام 16 هزار نفری که مجوزش را برای سال آینده گرفته‌ایم دیده نشده است.

وی افزود: از طرفی برای راه اندازی تخت‌های جدید نیازمند نیروی انسانی هستیم و مجبوریم این نیروی انسانی را از محل درآمدهای اختصاصی بکارگیریم اما این درآمدها هم به دلیل عدم پرداخت مطالبات تامین نمی‌شوند. باید توجه کرد که هزینه‌های حوزه سلامت هزینه‌های جاری و روزانه است. ما شدیدا نگرانیم که برای راه اندازی سرمایه گذاری‌های عظیمی که انجام شده منابع کافی دیده نشود و دستاوردهایمان به خطر بیفتد.

حریرچی اضافه کرد: وزارت بهداشت طی اجرای طرح تحول نظام سلامت تعداد پزشکان تمام وقت جغرافیایی را از 17 درصد به 51 درصد رساند. این در حالیست که حقوق یک متخصص درمانی حدود 2.5 میلیون تومان است. از طرفی ویزیت قانونی در مطب‌های خصوصی 36 هزار و 500 تومان و در بخش دولتی 4200 تومان است. در عین حال باید توجه کرد که در حال حاضر 51 درصد ویزیت‌های سرپایی در بخش دولتی و 49 درصد در بخش خصوصی انجام می‌شود. باید بدانیم که ما این دستاوردها را با چنگ و دندان حفظ کرده‌ایم و نباید کاری کنیم تا این دستاوردها به خطر بیفتند.

وی همچنین با اشاره به افزایش دسترسی به خدمات درمانی و بهداشتی در دولت یازدهم و دوازدهم و با بیان اینکه در اعتراضات مردم هیچ وقت کلمه‌ای درباره بهداشت و درمان گفته نشده است، گفت: این در حالیست که در چند دهه اخیر یکی از نارضایتی‌های مهم مردم در حوزه بهداشت و درمان بوده است اما اکنون این شرایط تغییر کرده است.

قائم مقام وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی در مورد مدیریت هزینه در حوزه سلامت گفت: در هر نظام بهداشتی و درمانی صرفه جویی بیشتر و استفاده بهینه از منابع امکان پذیر است اما هر یک از این صرفه‌جویی‌ها الزامات خود را دارد. به عنوان مثال نمی‌توان گفت که چون مقداری از محصولات کشاورزی از بین می‌روند دیگر به بخش کشاورزی بودجه ندهیم تا همان بخش را درست کنند. ما تاکید می‌کنیم که صرفه جویی امکان پذیر است اما الزاماتی دارد. به عنوان مثال یکی از موضوعات مهم در این زمینه اجرای پزشک خانواده است. اولین خصوصیت پزشک خانواده این است که مانند یک دروازه‌بان عمل می‌کند و از مراجعه زائر به متخصص و فوق تخصص پیشگیری می‌کند. ما مدعی هستیم که توانستیم هزینه‌های سلامت را کنترل و خدمات سلامت را ارزان کنیم. اما این کار در درازمدت به نتیجه می‌رسد. در عین حال معتقدیم که هنوز پولی که مجموع دولت و بیمه‌ها در حوزه سلامت هزینه می‌کنند نسبت به کشورهای همسطح خودمان کمتر است اما هزینه‌ای که مردم از جیب‌شان در این حوزه پرداخت می‌کنند به طرز معنی داری بیشتر است. بنابراین اقدامات اصلاحی را باید در حوزه پرداخت از جیب مردم انجام دهیم.

وی با بیان اینکه دستاوردهای نظام سلامت طی 10 سال اخیر نسبت به منابعی که به آن اختصاص داده شده بالا بوده است، گفت: بنابراین ما خرج اضافی را در حوزه پرداخت از جیب مردم انجام می‌دهیم و اصرارمان بر کاهش پرداختی از جیب مردم است نه کاهش بودجه‌های دولتی و بیمه‌ای.

حریرچی با اشاره مجدد به مصوبه کمیسیون تلفیق درباره اضافه کردن چند بیماری به فهرست بیماری‌های خاص، گفت: بودجه بیماران خاص برای تعداد فعلی این بیماران است که البته تامین آن هم در زمان کنونی آسان نیست و به صورت مرزی در این حوزه حرکت می‌کنیم. باید توجه کرد که برای اضافه شدن هر لیست جدیدی حتما باید بودجه‌های لازم در نظر گرفته شود. به عنوان مثال برخی از بیماری‌هایی که برای اضافه شدن به لیست بیماران خاص مد نظرند سالانه به ازای هر نفر سه الی پنج میلیارد تومان هزینه نیاز دارند. بنابراین قوانین ما باید متناسب با منابع‌مان باشد.

وضعیت آلودگی هوای اهواز و توصیه‌های وزارت بهداشت

حریرچی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت آلودگی هوای اهواز و توصیه‌های وزارت بهداشت در این زمینه گفت: برای این موضوع کمیته‌ای خاص متشکل از ارگان‌های ذیربط تشکیل شده و این کمیته اختیارات قانونی دارد و بسته به مقتضیات و وضعیت هوا پیش بینی‌های لازم را انجام می‌دهد. باید توجه کرد که در این زمینه قسمتی از کار وزارت بهداشت حمایت طلبی است. یعنی عوارض ناشی از آلودگی هوا را به اطلاع مسئولان می‌رسانیم و تلاش می‌کنیم که از به وجود آمدن این شرایط پیشگیری شود. چرا که در صورت ایجاد این شرایط عوارضش متوجه نظام سلامت است. در عین حال ما همواره توصیه‌های عمومی را برای مردم مطرح می‌کنیم و خدمات مورد نیاز را هم به آنها می‌دهیم. به طوریکه پیش بینی شده در چه شرایطی از آلودگی هوا آمبولانس‌هایمان مستقر شوند و یا بیمارستان‌هایمان در حالت آماده باش قرار گیرند.

وی درباره توزیع ماسک در شهرهای آلوده گفت: توزیع ماسک در حیطه اختیارات سازمان هلال احمر است اما آلودگی هوا را نمی‌توان با ماسک حل کرد. چرا که اکثر ماسک‌ها تاثیر جدی ندارند و ماسک‌های استاندارد هم فقط تا دو ساعت تاثیر پیشگیرانه دارند.

وی در پاسخ به سوالی درباره مساله کاشت حلزون و بیمارانی که همچنان در انتظار به سر می‌برند، گفت: وزارت بهداشت بیش از 90 درصد هزینه‌های کاشت حلزون را از منابع دولتی پرداخت می‌کند و ما معتقدیم که حتی یک روز هم بیماری نباید منتظر بماند اما مشکل اصلی در بحث منابع است.

وی درباره نظارت‌های وزارت بهداشت در مراکز توزیع قلیان گفت: در این زمینه ما نظارت‌های دوره‌ای داریم البته برخی از این اماکن کاملا زیرزمینی و غیرقانونی فعالیت می‌کنند که نمی‌توانیم آنها را شناسایی کنیم اما به صورت دوره‌ای مراکز را بررسی کرده و در صورت تخلف با آنها برخورد می‌کنیم.

وی درباره نحوه خدمت رسانی به روستاهای با جمعیت کم نیز گفت: در روستاها سیستم سطح بندی خدمات سلامت را مستقر کرده‌ایم که این سیستم قدمتی 30 ساله دارد و در سال‌های اخیر نیز ارتقا و توسعه پیدا کرده است. اما گاهی روستاهایی با 30 خانوار داریم و نمی‌توان در آنجا خانه یا مرکز بهداشت مستقر کرد. ما به این روستاها روستاهای قمر می‌گوییم و با ده گردشی آنها را تحت پوشش خدمات سلامت قرار می‌دهیم.