دکل حفاری 45 متری چطور گم شد؟

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، هفته گذشته بود که وزیر نفت موضوع مفقود شدن دکل نفتی در دولت گذشته را تایید کرد و گفت که پرونده‌ای در خصوص موضوع مفقود شدن دکل نفتی در دولت گذشته، تشکیل شده است.

همین یک جمله وزیر نفت باعث شد که گمانه‌زنی درباره این دکل شدت بگیرد. نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه در این‌باره گفته است: دکل نفتی به نام «دین» در سال ٩٠ به قیمتی در حدود ٨٠ میلیون دلار که معادل ٢٤٠ میلیارد تومان بوده، از کشور ترکیه خریداری شده، اما معلوم نیست در حال حاضر این دکل کجاست.

دکل حفاری دین، چهار سال قبل توسط شرکت تاسیسات دریایی و البته به‌ سفارش شرکت نفت و گاز پارس خریداری شده است. قاضی‌پور تصریح کرد: برای شفاف شدن موضوع مفقودی دکل نفتی نامه‌ای با امضای ١٠ نماینده مجلس تدوین و به هیات رییسه مجلس تقدیم شده است.

به گفته وی هم اکنون رئیس کمیسیون انرژی در حال جمع‌آوری اطلاعات در خصوص مفقود شدن دکل نفتی از وزارت نفت و شرکت تاسیسات دریایی است.

دکل حفاری

دکل‌ در واقع ماشینی است که برای حفاری چاه از آن استفاده شده و برروی دهانه چاه نفت نصب می‌شود. این دکل‌ها به 2 دسته کلی خشکی و دریایی تقسیم می‌شوند و معمولا شامل تانکرهای گل حفاری، پمپ‌های گل حفاری، برجک دکل، میز دوار، لوله‌های حفاری و تجهیزات تولید قدرت هستند.

امروزه تقریبا همه شرکت‌های حفاری از دکل‌های با تکنیک حفاری چرخشی استفاده می‌کنند. حفاری چرخشی دارای یک مته پرقدرت است که نوک آن تیز و قابل چرخش است و می‌تواند از داخل زمین خاکبرداری انجام دهد.

این روش در مقایسه با حفاری ضربه‌ای به خاطر پیوستگی خارج کردن کنده‌های حاصله در حین عملیات حفاری به کمک سیستم گردش گل حفاری از رونق بیشتری برخوردار است. ارتفاع متوسط یک دکل حفاری 45 متر است.

دکل‌های استیجاری و ملکی

برخی از شرکت‌های فعال در حوزه نفت، به‌جای خرید دکل آن را از شرکت‌های واردکننده یا سازنده اجاره می‌کنند و بر همین اساس شرکت‌های حفاری چند دکل ملکی و چند دکل استیجاری دارند.

معمولا اجاره هر دستگاه حفاری خشکی حدود 30 هزار دلار در روز و اجاره دکل دریایی بسته به قدرت دکل بین 110 تا 170 هزار دلار در روز متغیر است. البته بسیاری از دکل‌های موجود به‌روز نیستند. حفاری یک چاه نفت در خشکی با تکنولوژی جدید حدود یک ماه زمان می‌برد، درحالی که با دستگاه‌های موجود در ایران این کار دو ماه به طول می‌انجامد. طبق اطلاعات موجود بسیاری از دستگاه‌ها و کالاهای موجود در حوزه حفاری عمدتا به سمت کالاهای چینی سوق پیدا کرده‌ است.

طبق ادعای رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت، تولیدکنندگان داخلی توان ساخت 60 درصد یک دکل حفاری را دارند و حتی کیفیت ساخت آنها نیز از کیفیت چینی‌ها بهتر است. به گفته پدیدار شرکت‌های تولیدکننده داخلی اگر حمایت شوند، می‌توانند روز به روز کیفیت و تعداد ساخت قطعات خود را بیشتر کنند.

چه تعداد دکل داریم؟

اطلاعاتی از تعداد دکل‌های حفاری موجود به‌ صورت رسمی وجود ندارد، اما آمارهای غیررسمی از وجود 144 دکل حفاری در کشور حکایت دارد.

با وجود طرح‌های توسعه‌ای که در دست اجراست، این دکل‌ها در آینده نزدیک افزایش می‌یابد. البته لغو تحریم‌ها نیز سرعت افزایش تعداد دکل‌های حفاری کشور را بیشتر می‌کند.

افزون بر حفر چاه‌های جدید و توسعه میادین کشف شده، چاه‌های موجود نیز نیاز به تعمیر دارند یا چاه‌هایی باید جایگزین آنها شوند. مثلا در پارس جنوبی حدود 240 حلقه چاه حفاری شده است که به‌ تدریج نیاز به تعمیرات یا جایگزینی دارند.