85 درصد آلودگی هوا ناشی از تردد اتوبوس‌ها و کامیون‌های فرسوده است

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، مسعود تجریشی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری تشریح تکالیف دستگاه‌ها در اجرای قانون هوای پاک، رونمایی از شعار و پوستر روز هوای پاک، اظهار کرد: بسیاری از کشورها که با مشکل آلودگی هوا روبرو بوده‌اند قانون هوای پاک را در کشور خود اجرا کرده و بر اساس این قانون اقداماتی که باید از سوی دستگاه‌های اجرایی صورت گیرد مشخص می‌شود بر همین اساس با تلاش‌های صورت گرفته از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در مرداد ماه قانون هوای پاک در کشور ما نیز ابلاغ شد که می‌تواند چهارچوبی برای تعیین وظایف دستگاه‌های اجرایی برای بهبود هوای آلوده قرار گیرد. همچنین بر خلاف تصورات عموم مردم سازمان حفاظت محیط زیست یک دستگاه نظارتی و حاکمیتی است که باید بر روند عملکرد دستگاه‌های اجرایی در اجرای قانون هوای پاک نظارت کند و باید آیین‌نامه‌های اجرایی از سوی دستگاه‌ها تنظیم شود.

وی افزود: بر اساس قانون سازمان محیط زیست یک مرجع ناظر است که نظارت و جمع‌بندی مسائل محیط زیستی را انجام داده نتایج آن را به رئیس سازمان ارائه کرده تا به دستگاه‌های اجرایی ارجاع دهد. همچنین بر اساس قانون موظفیم که به صورت هفتگی گزارش پایش آلودگی هوا را به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گزارش دهیم.

تجریشی ادامه داد: در سال 90، 93 و 95 سه مصوبه هیات وزیران را داریم که به صورت تکمیلی مشخص کرده است هر دستگاه در بحث کاهش آلودگی هوا چه تعهداتی برعهده دارد. با توجه به مطالعات صورت گرفته در شهر تهران و برخی کلان شهرهای کشور عامل اصلی آلودگی هوا سوخت و در پی آن ایجاد ذرات معلق در هوا است زیرا بسیاری از خودروهای در حال تردد در شهر فرسوده و قدیمی هستند و حتی اگر سوخت مناسبی در اختیار آنان قرار گیرد باز هم خودرو نمی‌تواند مواد معلق کمتری داشته باشد.

وی افزود: مصرف سوخت در کشور سالانه 2 درصد افزایش یافته است که متاسفانه در کلان شهرها با پدیده وارونگی دما در فصل سرد مواجه می‌شویم. روزانه 10 میلیون سفر در شهر تهران صورت می‌گیرد که مهم‌ترین مساله همان ذرات معلق ناشی از سوخت است.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ذرات معلق 2/5 میکرون از طریق ریه وارد بدن و خون می‌شود که عوارض جبران‌ناپذیری بر سلامت انسان در پی دارد. همچنین در شش ماهه اول سال نیز شاهد وجود ذرات معلق کمتر از 10 میکرون در هوا هستیم که ناشی از گرد و خاک و تردد خودرو هستند ایجاد ذرات کمتر از 2/5 میکرون به فعالیت نیروگاه‌ها، فعالیت‌های صنعتی در شهرها و همچنین سوخت زباله و تایر ماشین برمی‌گردد که در روزهای معمولی کمتر از حد استاندارد است.

وی استاندارد وجود ذرات معلق در هوا را شاخص 10 اعلام کرد و گفت: در هر کیلومتر مربع شاهد وجود ذرات معلق 32 میکرون در شهر تهران هستیم که سه برابر حد استاندارد است.

وی یادآور شد: بر اساس اندازه‌گیری‌های صورت گرفته ذرات معلق از ساعت 11 شب تا 5 صبح افزایش پیدا می‌کند که ناشی از تردد ناوگان فرسوده و خودروهای سنگین است.

سهم بخش‌های مختلف در آلودگی هوا

تجریشی در ادامه نشست خبری،در خصوص سهم منابع آلاینده در آلودگی هوا توضیح داد:‌ با اجرای طرح ایمنی راه‌ها که از سوی وزارت راه و شهرسازی اجرا شده است، تردد کامیون‌های با سن بالا در جاده‌ها ممنوع شده و برهمین اساس کامیون‌های فرسوده به سمت شهر حرکت می‌کنند. در طول روز نیز شاهد ورود اتوبوس‌های فرسوده‌ای به شهرها هستیم که دیگر نمی‌توانند در جاده‌ها تردد کنند. در حالی که اتوبوس‌ها و کامیون‌های فرسوده سهم بسیار قابل توجهی در تولید ذرات کمتر از دو و نیم میکرون دارند.

وی اضافه کرد: اگر سهم ذرات معلق را ۱۰۰ درصد در نظر بگیریم، ماشین‌ها از جمله تاکسی، ون و خودروهای شخصی سهم ۳ درصدی دارند؛ در حالیکه این بخش ۸۰ درصد ناوگان حمل و نقل کشور را تشکیل می‌دهند.

تجریشی گفت: موتور سیکلت‌ها ۱۲ درصد از تولیدات ذرات معلق را دارند اما بیشترین سهم تولیدات ذرات ناشی از تردد اتوبوس‌ها و کامیون‌های فرسوده است که ۸۵ درصد آلودگی هوا را ایجاد می‌کنند.

وی با بیان اینکه عمر استاندارد وسایل نقلیه سنگین ۸ سال است گفت که ۳۰ درصد از آنها عمری بیش از ۲۰ سال دارند و همچنین ۶۰ درصد مینی‌بوس‌ها نیز عمری بالای ۲۰ سال عمر دارند.

وی افزود: همچنین بین ۱۵ تا ۲۰ درصد آلودگی هوا ناشی از فعالیت نیروگاه‌های صنعتی و موتورخانه منازل است.

وی ادامه داد: برای تغییر سامانه انتقال گازوئیل و ایجاد شبکه جدید احتیاج به منابع مالی داریم بنابراین وزارت نفت نمی‌تواند در کوتاه مدت نسبت به توزیع گازوئیل استاندارد در همه مناطق اقدام کند.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: گزارش عملکرد دستگاه‌های مختلف در زمینه عمل به مصوبات و تعهداتشان را برای ارائه به رئیس جمهور و ریاست سازمان حفاظت محیط زیست آماده کرده‌ایم. بر اساس تصمیمات جدید دبیرخانه کارگروه کاهش آلودگی هوا به سازمان حفاظت محیط زیست منتقل شده است تا بتوانیم اجرای مصوبات کاهش آلودگی هوا را با جدیت پیگیری کنیم. در این شرایط سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر نظارت بر اجرای مصوبات باید راهکار اجرای قوانین و مسیر رفع موانع را نیز مشخص کند همچنین با کنسرسیوم ۱۳ دانشگاه برتر هم توافقنامه‌ای امضاء کرده‌ایم تا پشتوانه علمی و فنی را نیز فراهم کنیم.

تجریشی تاکید کرد: گزارش اقدامات دستگاه‌های مختلف در زمینه کاهش آلودگی هوا روی سایت سازمان حفاظت محیط زیست قرار خواهد گرفت تا همه مردم در جریان اقدامات دستگاه‌های اجرایی برای کاهش آلودگی هوا باشند.

وی با اشاره به برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران، گفت: با توجه به مصوبات دولت، شهرداری تهران در زمینه کاهش آلودگی هوا برای تهران برش اقدامات را تدوین و مشخص کرده که طی پنج سال آینده با تامین منابع مالی چه اقداماتی می‌تواند برای کاهش آلودگی هوا انجام دهد همچنین در این برنامه اثربخشی اقدامات نیز به طور کمی تعیین شده است.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به پایش سوخت توزیعی در کشور اظهار کرد: بر اساس اندازه‌گیری‌ها آروماتیک سوخت در حد استاندارد است همچنین در صورت افتتاح کامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس امکان توزیع سوخت استاندارد برای همه شهرها وجود ایجاد می‌شود. در حال حاضر طبق توافقی که با وزارت نفت داشتیم در کلیه کلانشهرها سوخت یورو۴ توزیع می‌شود اما سوخت سایر شهرها یورو۲ است.

ضرورت خروج ۱۰ هزار اتوبوس فرسوده از سامانه حمل و نقل عمومی

وی با اشاره به ضرورت نوسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از مواد مصوبه سال ۹۵ اظهار کرد: ۱۰ هزار اتوبوس فرسوده داریم که باید از سامانه حمل و نقل عمومی خارج شوند. در حال حاضر خوشبختانه بحث تامین اعتبار به شکل فایننس با سه کشور چین، ایتالیا و کره نهایی شده است و طی یک ماه آینده بحث نوسازی اتوبوس‌ها به طور دقیق مشخص خواهد شد.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به تولید،‌واردات موتور و خودروهای برقی به عنوان یکی از مواد مصوبه ۹۵ اظهار کرد: متاسفانه در این زمینه اقدام خاصی صورت نگرفته و این مصوبه اجرایی نشده است.

تجریشی در ادامه در مورد اجرای طرح ترافیکی جدید در تهران اظهار کرد: مدل طرح ترافیکی جدید خوب است اما قیمت‌گذاری عوارض موضوع حائز اهمیتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. بر اساس نظر برخی کارشناسان این نحوه قیمت‌گذاری بازدارندگی ایجاد نمی‌کند بنابراین اصل مدل را قبول دارم اما باید اشکالات آن رفع شود.

به گفته تجریشی طبق بررسی‌ها ۲۰ کشور دنیا طرحی مشابه طرح ترافیکی جدید اجرا کرده‌اند که در ۱۶ کشور موفقیت‌ آمیز بوده است و چهار کشوری که در اجرای این طرح موفق نبوده‌اند کشورهای آسیایی هستند.

وی تاکید کرد: کاهش آلودگی ناشی از اجرای طرح ترافیکی جدید باید توسط شهرداری و طبق مدل‌ها پیش‌بینی شود.