خوشنویسی، هنری ورای هنر
به گزارش آنا، مریم ریحانی هنرجوی دوره ممتاز خوشنویسی در انجمن خوشنویسان ایران است که به تازگی برای آموزش خط نستعلیق کد شناسه درسی 33533 را در دفتر توانمندسازی آموزشهای کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی با اعتبار بینالمللی ثبت کرده است.
وی که خوشنویسی را مرهون پشتکار و گاهی استعداد ذاتی میداند این هنر ارزنده را در گفتوگو با آنا از دیدگاه خودش معرفی میکند.
مریم ریحانی درباره اهمیت یادگیری خوشنویسی به خبرنگار آنا میگوید: «هنر، روح آدمی را تعالی بخشیده و دل را صیقل میدهد، یادگیری هر هنری به صعود افکار کمک میکند و اعتماد به نفس را بالا میبرد، هنر خوشنویسی هم آرامش را میهمان زندگی مدرن امروز میکند و برای ساعتی از دغدغهها و فکر مشغولیهای روتین روزگار دور نگه میدارد بهخصوص اگر مشق خط با موسیقی سنتی و ملایم همراه باشد.»
وی در بیان ارزشهای خوشنویسی اضافه میکند: خوب است در نظر داشته باشیم پیامبر اکرم(ص) میفرمایند: «هر کسی بسم الله الرحمن الرحیم را با خط خوش و نیکو و زیبا بنویسد بهشت بر او واجب میشود.» و حدیث دیگر از امام علی (ع) که فرموده اند: «خوش خطی برای غنی عزت و برای تنگدست ثروت است.» از احادیث بیان شده بر میآید که خوشنویسی یکی از هنرهای اسلامی و توصیه شده از سوی بزرگان و رهبران دینی ماست و به عقیده بنده هنری ورای هنر. در اهمیت خوشنویسی همین بس که روز 21 مهر روز ملی خوشنویسی و شهر قزوین پایتخت خوشنویسی ایران معرفی شده است.
ریحانی درباره تاریخچه خوشنویسی اظهار میکند: «پس از خط میخی، پهلوی و اوستایی با ورود دین اسلام به ایران و آشنایی دانشمندان و هنرمندان با خط کوفی اقبال به این هنر بیشتر شد و از آنجا که اولین قرآن کتابت شده به خط کوفی از سوی امام علی(ع) صورت گرفته بود کتابت با این خط رواج یافته و روزبروز بر مشتقات آن افزوده میشد.»
وی با بیان اینکه خوشنویسی نیز مانند سایر هنرها و علوم دستخوش تغییرات زیادی بوده است میافزاید: «خطوط مختلفی از جمله، رقاع، نسخ، ثلث، ریحان، نستعلیق، شکسته نستعلیق و... از خط کوفی مشتق شدهاند که هریک توسط استادان بسیاری دچار تغییراتی زیادی بودهاند تا به شکل امروزی کتابت میشوند حتی بهدلیل خلاقیتهای هنرمندان امروزی نوآوریهای گوناگونی در خوشنویسی را شاهد هستیم که پیش ازین خبری از آنها نبود هرچند امروزه با پیشرفت تکنولوژی و ورود فونتهای نستعلیق و شکسته نستعلیق در نرمافزار آفیس تصور میشود نیاز به این هنر کمتر شده اما هیچ چیزی نمیتواند جای لذت شنیدن سریر (صدای کشیده شدن قلم بر روی کاغذ) و نوشتن با مرکب را بگیرد.»
این مربی خوشنویسی با بیان اینکه خطاطی در گذشته هنری اشرافی و درباری بوده است به آنـا میگوید: «در گذشته حاکمان همواره خطاطانی برای نگارش دستورات و احکام خود در دربار استخدام میکردند و خوشنویسی هنری لوکس و شاهانه به حساب میآمد اما به مرور این هنر راهش را به سمت مردم عادی پیش گرفت و هنر خوشنویسی امروز را مدیون استادان بزرگی همچون عمادالکتاب، میرعماد و ... در زمان گذشته و در عصر حاضر استاد غلامحسین امیرخانی و دیگر بزرگان هستیم.»
مسئول روابط عمومی واحد شیروان با تاکید بر حفظ اصالت خطوط اسلامی بیان میکند: «نستعلیق عروس خطوط اسلامی است زیباییها، پیچیدگیها و نکات ریز خط نستعلیق در هیچ رسم الخط دیگری به چشم نمیخورد تا آنجا که اصول درست نویسی این خط زیبا توسط افرادی که هیچ آشنایی حتی با زبان فارسی ندارند قابل تشخیص است زیرا خوشنویسی یعنی زیبا نویسی و اگر مشقی زیبا نباشد صحیح نوشته نشده است.»
این هنرجوی خوشنویسی درباره وسایل مورد نیاز خطاطی میگوید: «خوشنویسی به چند گروه تقسیم میشود که آشناترین آن خوشنویسی با قلم نی است که ابزار مورد نیاز آن شامل؛ قلم نی که انواع مختلف قلم نی دزفولی، قلم خیزران و ...، مرکب، دوات، لیقه و کاغذ است، خط تحریری که همان زیبا نویسی با خودکار را نیز گویند فقط نیاز به خودکار یا مداد و کاغذ دارد، مشتقات دیگر خوشنویسی از جمله سیاه مشق، خوشنویسی نوین، نقاشیخط، و ... که هریک به تناسب نیاز خود به وسایلی از جمله آبرنگ، گواش و ... نیاز دارند.»
ریحانی با بیان اهمیت تمرین در پیشرفت این هنر میافزاید: «برای اینکه خطی زیبا داشته باشیم تنها راهش تمرین و تمرین و تمرین است، بزرگان خوشنویسی گاهی تا 10 ساعت در روز هم کتابت میکردند زیرا میدانستند برای موفقیت هیچ آسانسوری وجود ندارد زحمت پلهها را باید کشید، البته نگفته نماند هنر، ذاتیست و استعداد یادگیری آن در ژنتیک افراد اثبات شده است به این معنا که در برخی خانوادهها هنری خاص رواج بیشتری دارد و این موضوع مربوط به اثرات ژنتیکی و صفات وراثتی میشود.»
وی به دوستداران این هنر توصیه میکند: «علاقهمندانی که مایل به یادگیری این هنر ارزشمند هستند میتوانند در کلاسهای انجمن خوشنویسان ایران که در تمامی شهرستانها شعبه دارد شرکت کنند و پس از دورههای آموزشی و آزمون در مراحل مقدماتی، متوسط، خوش، عالی، ممتاز و فوق ممتاز مدرک هر مرحله را اخذ کنند البته دوره عالی و ممتاز دارای سه آزمون جداگانه بهصورتهای کتابت، چلیپا و خط دوم برگزار میشود که خط دوم میتواند شامل شکسته نستعلیق، ثلث و نسخ باشد.»
این دوستدار خوشنویسی با تاکید بر ممارست و پشتکار برای یادگیری این هنر ارزنده اضافه میکند: «برای یادگیری خوشنویسی فقط باید مشق کرد و نوشت و برای پیشرفت در این هنر مشق نظری (آثار بزرگان را بادقت مشاهده کردن»، مشق رویایی (آثار بزرگان را در ذهن بارها و بارها مرور کردن) و ابزار خوب بسیار موثر است.»
ریحانی میافزاید: «از دیرباز هنرهای دیگری با خوشنویسی همراه بودهاند از آن جمله هنر تذهیب (برای زیباسازی اثر خوشنویسی)، گل و مرغ، معرق و ... و صنایعی همچون صنعت صحافی (برای ماندگاری آثار)، صنعت چرم (برای ساخت تجهیزات لازم برای خوشنویسی مثل زیر دستی و کیف قلم)، صنعت چاپ (تکثیر آثار بزرگان)، صنعت ابریشم (ساخت لیقه)، آماده سازی و رنگرزی کاغذ، آماده سازی قلم نی که خود فرایندی سخت و زمانبر است را میتوان نام برد.»
انتهای پیام/