تغییر رویکرد شهرداری تهران از «دولت محوری» به «رسالت محوری»

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از روابط عمومی معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، سیدرضا صالحی امیری با بیان اینکه حوزه فرهنگی حوزه باورهاست نه بایدها، تصریح کرد: اساسا در نظام فرهنگی مفهوم باید، اجبار و تحمیل جایگاهی ندارد و ما را از رسیدن به مقصد بازخواهد داشت. اگر بناست در کلانشهر تهران اتفاق مثبتی در راستای اخلاق شهروندی، امنیت، اعتماد، مشارکت، رضایت، سلامت و نشاط اجتماعی رقم بخورد بدون شک در در بستر باورهای اجتماعی و فرهنگی شکل خواهد گرفت.
قائم مقام شهردار تهران با اشاره به گفتمان فرهنگی در کلانشهر تهران خاطرنشان کرد: در نظام سیاسی کشور ما گفتمان غالب فرهنگی گفتمان مقام معظم رهبری است و تمام برنامه‌ها و سیاست‌های فرهنگی باید ذیل این گفتمان تعریف شود، چرا که اداره یک کشور بر اساس چندین گفتمان امکان پذیر نیست. بنابراین گفتمان حاکم و غالب در نظام فرهنگی منطبق با نظام ارزشی و قانونی ما همان گفتمان مقام معظم رهبری است و باقی گفتمان‌ها در دل این گفتمان و ذیل آن به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: سیاستگذاری‌های فرهنگی از سوی مراجعی چون شورایعالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و ... صورت می‌گیرد و 30 نهاد فرهنگی نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم در اجرای برنامه‌ها همکاری دارند که شهرداری تهران نیز یکی از این نهادهای فرهنگی به شمار می‌رود. از این منظر ما در دل یک پازل و مجموعه بزرگ سیاست فرهنگی در سطح ملی تعریف شده‌ایم که باید وظایف خاص خود را انجام دهیم.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران تصریح کرد: بر این اساس شهرداری تهران به مثابه یک دولت نیست بلکه یک نهاد است که رسالت‌های خاص خود را داراست و نباید به هر انگیزه‌ای خود را جایگزین دولت، نظام تامین اجتماعی، بهزیستی، وزارت ورزش یا سایر نهادهای فرهنگی و اجتماعی کند بلکه خود، بخشی از مجموعه نظام به شمار می‌رود.
وی با اشاره به نقش شهرداری تهران در حوزه فرهنگی و اجتماعی اظهار کرد: در پازل نظام فرهنگی، گفتمان و سیاست‌هایی حاکم است و نهادهای فرهنگی مختلف وظایف خاص خود را دارا هستند که شهرداری تهران نیز یکی از این نهادهاست و به عنوان بخشی از مجموعه این نظام به شمار می‌رود و باید در داخل این پازل ماموریت‌های خود را انجام دهد و نقش خود را ایفا کند.
صالحی امیری با بیان اینکه شهرداری تهران دارای وظایف ذاتی تعریف شده در قالب ماموریت‌های 14گانه است، افزود: این ماموریت‌ها در راستای توسعه دانش و هویت، فرهنگ عمومی، مشارکت مردمی، خانواده، سبک زندگی، توانمندسازی، سلامت، آموزش شهروندی، ورزش همگانی، اقتصاد شهر و ... به درستی طراحی شده که می‌توان موارد دیگری را به آن اضافه کرد.
وی با اشاره به دو نگاه موجود در خصوص شهرداری گفت: یک دیدگاه شهرداری تهران را به مثابه یکی از 30 نهاد مسئول فرهنگی کشور می‌داند که در چارچوب قانون وظایفی برای آن درنظر گرفته شده است و بر اساس دیدگاه دوم شهرداری مسئول فرهنگ عمومی شهر تهران است که باید تمامی تحولات این کلانشهر را مدیریت کند. نوع دیدگاه به شهرداری از این رو دارای اهمیت است که نظام برنامه ریزی، بودجه، سیاستگذاری و طراحی عملیات این دو دیدگاه کاملا متفاوت است.
قائم مقام شهردار تهران با اشاره به دیدگاهی که شهرداری تهران را در چارچوب حوزه فرهنگی عمومی و در کنار سایر نهادهای فرهنگی تعریف کرده است، تاکید کرد: بر اساس این دیدگاه قانونی ما باید رویکرد خود را از دولت محوری به رسالت محوری تغییر دهیم. در واقع ما رسالت فرهنگی داریم اما دولت فرهنگی نیستیم. مسئولیت حوزه فرهنگی و اجتماعی کلانشهر تهران با شهرداری نیست و با کل مجموعه نظام است و شهرداری تهران به میزان رسالت پذیری و مسئولیت پذیری در چارچوب قانونی پاسخگوی فعالیت‌ها و ماموریت‌های خود خواهد بود.
وی تصریح کرد: شهرداری تهران در حوزه آسیب‌های اجتماعی کلانشهر تهران مقصر نیست بلکه باید به اندازه مسئولیت خود پاسخگو باشد،یا مسئول آلودگی هوای پایتخت، شهرداری تهران نیست زیرا حل این معضل نیازمند تصمیمات در سطح ملی و کلان است که شهرداری تهران نیز در این حوزه همچون سایر نهادها، مسئولیت دارد و باید مشارکت کند.

معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، اصلاح جامعه را مستلزم اصلاح فرهنگ دانست و تاکید کرد: این دیدگاه برگرفته از اندیشه امام راحل و مقام معظم رهبری است.
به گفته صالحی امیری، فرهنگ به مثابه یک اکسیژن است که اگر آن را دریغ کنیم جامعه به سمت میرایی حرکت خواهد کرد.
وی آلودگی فرهنگی را خطرناک‌تر از آلودگی هوا دانست و افزود: شهر در صورت آلودگی فرهنگی دچار بحران هویت می‌شود. شهر به مثابه یک کالبد نیست که فقط متشکل از برج و بارو و اماکن و فضاهای اقتصادی تعریف شود بلکه شهر را انسان می‌سازد و هویت انسانی بر هویت شهر حاکم می‌شود.
قائم مقام شهردار تهران با تاکید بر لزوم تغییر رویکردها اظهار کرد: نیازمند تغییر ریل هستیم. آسیب شناسی‌ها و نظرسنجی‌های میدانی نشان می‌دهد که باید ریل گذاری جدید متناسب با تحولات جدید جامعه انجام دهیم و مسیری را انتخاب کنیم که به رضایت مردمی منجر شود.
وی تاکید کرد: سیاست فرهنگی شهرداری تهران مبتنی بر شهر انسان محور و اخلاق مدار در چشم انداز 1400 تعریف می‌شود و ملاک آن رضایت شهروندان است نه برج سازها و صاحبان ثروت.
صالحی امیری، ارتقای سرمایه اجتماعی و دینی، اعتماد، رضایت، مشارکت، اخلاق، امنیت، سلامت و نشاط اجتماعی را از محورهای سیاست جدید حوزه اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران برشمرد و افزود: آیا سرمایه اجتماعی در تهران افزوده شده یا کاهش یافته است؟ وضعیت خشونت و سلامت اجتماعی جامعه چگونه است؟ با شهری خشن مواجه هستیم که روح اخلاقی در آن حاکم نیست و باید سیاستگذاری‌ها و برنامه ریزی‌ها در این حوزه‌ها انجام شود.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران یادآور شد: نشاط اجتماعی الزاما به معنای شادی کردن نیست بلکه این شاخص میزان رضایتمندی از تحولات زیستی یک فرد را نشان می‌دهد. در جامعه ای که همدلی، هم نوایی و همگرایی وجود دارد نشاط اجتماعی نیز افزایش می‌یابد.
وی با تاکید بر رسالت تولی گری به جای تصدی گری گفت: در رسالت تولی گری سه مفهوم سیاستگذاری، حمایت و نظارت وجود دارد و بقیه امور باید به مردم واگذار شود به عنوان نمونه اگر هدف ما از ایجاد سرای محله انتقال تکالیف نهادهای اجتماعی و دینی به سراهای محله باشد این رویکرد کاملا اشتباه است و باید اصلاح شود. در سرای محله باید بستری را ایجاد کنیم که نهادهای محلی بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران خاطرنشان کرد: شهرداری تهران نباید متغیر مداخله گر در زیست فرهنگی اجتماعی جامعه باشد بلکه حمایت و پشتیبانی کند. برنامه‌های سال 97 ما باید بر اساس رسالت سیاست گذاری، حمایت و مشارکت تدوین شود. شهرداری تهران به مثابه یک پشتیبان فرهنگی عمل کند.
صالحی امیری، همچنین بر لزوم پشتیبانی و حمایت از نهادهای فرهنگی، اجتماعی و دینی، پرداختن به کار فرهنگی اثربخش و پرهیز از مراسم گرایی و مناسک گرایی و تبلیغات فاقد اثر، بهره گیری از ظرفیت‌های عمومی (مانند نهادهای مردمی، کانون‌ها ،خیریه‌ها و موسسات اجتماعی)، بکارگیری خلاقیت و نوآوری برای مشارکت مردمی، تغییر ریل در حوزه فرهنگی و اجتماعی برای دستیابی به اهداف این حوزه تاکید کرد.