مافیای ۸هزار میلیاردی کنکور مانع نجات آموزش عالی

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، همزمان با روز دانشجو حرف و حدیث ها بر سر حذف کنکور و چالش وجود سازمان سنجش در میان اهالی علم و مسوولان ارشد بالا گرفته است و در این میان زندگی چندین جوان بااستعداد و شایسته بازیچه می شود.

همه ما در زندگی اجتماعی با افرادی مواجه شدیم که به خاطر عدم موفقیت در کنکور یا همان آزمون سراسری مسیر زندگی شان عوض شده و در برخی موارد که از نزدیک شاهد آن بودیم تنها برگه ای از زندگی یک جوان بجا مانده که روی آن نوشته است: «امیدی به آینده ندارم و به زندگی خود پایان می دهم».

سابقه کنکور

اگر به گذشته برگردیم شاید زمانی که برای اولین بار کنکور در سال 1348 توسط مرکز آزمون‌شناسی ایران هدف تعیین نحوه گزینش دانشجویان برای ورود به دانشگاه‌ها با ۴۷٫۷۰۳ نفر داوطلب برگزار شد کسی حتی فکرش را هم نمی‌کرد کنکور در ایران به یک صنعت بزرگ برای درآمدزایی و اشتغال تبدیل شود و پس از سال‌ها، آزمون سال ۱۳۹۶ که چهل و نهمین کنکور ایران بود با حضور نزدیک به 920 هزار داوطلب برگزار شد.
هر چند وقت یک بار چالشی در آموزش عالی و کنکور پیش آمد و صدایی از گوشه ای برخاست بطوریکه در طی سال‌های برگزاری کنکور بسیاری به این مسأله معترض بودند که باید به نمرات درسی توجه ویژه‌ای شود و اتکا به ضرایب کسب شده در کنکور صحیح نیست همچنین شیوه تقسیم دواطبان متناسب با محل سکونت آن‌ها انجام نمی‌شود و هم دوری از خانواده تاثیری منفی بر روند تحصیلی دانشجویان دارد و هم هزینه سنگینی را بر وزارت علوم جهت تامین خوابگاه، تغذیه و... وارد می‌کند. بر همین اساس طرح حذف کنکور بارها به مجلس رفت و چند بار جهت افزایش سهم تاثیر نمرات تحصیلی و بهبود اجرای قانونی بومی‌گزینی اصلاح شد ولی درد جوانان و آینده این کشور با چند قرص مسکن خوب نمی شود و باید به دنبال التیام دائمی بود. و اینها تنها بخشی از ایرادات آزمونی بنام کنکور است. بازی با زندگی و آینده چندین هزار جوان و صدالبته آینده یک کشور که جدی تر از یک شوخی است.

نزدیک به ده سال است که قانون حذف کنکور در بایگانی وزارت علوم خاک می‌خورد، و اهتمامی جدی‌ برای پیاده‌سازی آنچه از سوی دولت که مکلف به اجرای آن است و چه مجلس که نظارت بر اجرای صریح و صحیح آن بر عهده اوست دیده نمی‌شود.

تعداد داوطلبان هر ساله با فاصله تقریبا صد هزارتایی نسبت به سال قبل از خود، کاهش داشته‌اند تا اینکه در سال ۹۴ رکورد جدیدی زده شده و رقم داوطلبان کنکور سراسری شش‌رقمی می‌شود و به ۸۸۰ هزار و ۷۵۶ نفر می‌رسد.

آنچه در دولت‌های نهم و دهم گذشته بود، خبر از حذف کنکور می‌داد؛ به‌طوری‌که براساس قانون حذف کنکور که در سال 86 اعلام شد، قرار بود کنکور تا سال 90 مطلقاً حذف شود.

سال 92 قانون توسط مجلس شورای اسلامی اصلاح و چند تکلیف بر عهده سازمان سنجش و آموزش‌وپرورش گذاشته شد. پس از آن نیز شورای سنجش و پذیرش تشکیل شد که تأثیر 25 درصد قطعی سوابق تحصیلی را مصوب کرد.
فرهاد رهبر رئیس دانشگاه آزاد که سال هاست در سطح اول مدیریت آموزش عالی کشور تجربه دارد با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی عضو کمیته بررسی موضوع حذف کنکور است و پیشنهاد بنده بود این موضوع که مدت‌ها مسکوت باقی مانده، مورد بررسی مجدد قرار بگیرد، گفت: رئیس‌جمهور دستور داد که شورای عالی انقلاب فرهنگی کمیته‌ای را تشکیل و این مسأله را در دستور کار قرار دهد تا برنامه عملیاتی حذف کنکور مورد بررسی قرار گیرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا سازمان سنجش منحل می شود یا خیر؟ گفت: بحث انحلال مطرح نیست، بلکه مسأله تغییر ساختار در دست بررسی است. در دنیا چند کنکور در سال برگزار می‌شود و یک فرد می‌تواند با بالاترین نمره‌ای که از کنکورها می‌گیرد در دانشگاه‌ها پذیرش شود.

وی در خصوص رفع نگرانی خانواده ها از کنکور، گفت: یکی از پیشنهادهای دانشگاه آزاد اسلامی این است که به جای برگزاری یک کنکور در سال و وارد کردن استرس به خانواده‌ها چند بار در سال کنکور برگزار شود و بالاترین نمره فرد ملاک پذیرش قرار گیرد.
فرهاد رهبر خاطرنشان کرد: یک لولا میان نظام پرورشی و نظام آموزش عالی وجود دارد که بر این اساس هشت هزار میلیارد تومان گردش مالی آن است، یعنی کلاس‌های کنکور، برگزاری آزمون و مسائل این‌چنینی دارای ۸ هزار میلیارد تومان گردش مالی است که افرادی اجازه نمی‌دهند کنکور حذف شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در روز دانشجو با بیان اینکه باید ببینیم چه کسانی و به چه دلایلی نمی گذارند کنکور حذف شود، گفت: این طرح را دنیا اختراع کرده و ما می‌توانیم از آن استفاده کنیم.

چهره های پشت پرده یا همان دست های نامرئی آدام اسمیت در اقتصاد کنکوری ایران چه کسانی هستند؟

هر مساله اجتماعی بالطبع مخالفان و موافقان خود را دارد اما در این میان باید فارغ از منافع گروهی و شخصی قضاوت نمود و منافع عمومی را ترجیح داد. در مساله حذف کنکور یا چالش جود یا تغییر ساختار سازمان سنجش نیز باید سخن موافقان و مخالفان را یکجا شنید و تصمیم گرفت.

رئیس سازمان سنجش وزارت آموزش و پرورش درباره چرایی عدم حذف کنکور در سال های آتی توضیح داد و گفت: در هر صورت حداکثر ۱۵ درصد رشته محل‌های دانشگاهی در سیطره کنکور باقی خواهد ماند.

عبدالرسول عمادی رئیس سازمان سنجش وزارت آموزش و پرورش و عضو شورای سنجش و پذیرش دانشجو، درباره انتقادهایی که بار دیگر نسبت به کنکور و لزوم حذف آن مطرح می‌شود، گفت: قطعاً آگاه هستید که بسیاری از رشته محل‌های دانشگاهی از کنکور، آزاد شده‌اند؛ مثل دانشگاه آزاد، پیام نور، دانشگاه‌های غیرانتفاعی و حتی بعضی از رشته‌های دانشگاه‌های دولتی بویژه در نوبت دوم خود از کنکور آزاد هستند. این به این معناست که داوطلبان می‌توانند؛ کارنامه‌شان را ارائه دهند، خود دانشگاه یا سازمان سنجش بررسی و سپس اعلام می‌کند؛ این افراد وارد دانشگاه شوند و تحصیل کنند، اما مسئله جایابی پیش می‌آید که می‌بینید؛ برای یک صندلی دانشگاه، ۳۰ یا ۴۰ نفر متقاضی با هم رقابت می‌کنند.

اما مخالفان کنکور کم نیستند و در ماه های اخیر کار به مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی هم کشیده شده و در این بین علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: گسترش دانشگاه‌ها زیاد است و به نظر بنده برخی روی حساب و کتاب هم گسترش پیدا نکرده‌اند، ضمن اینکه روش کنکور هم معضل جدیدی را در کشور ایجاد کرده است لذا باید اختیاراتی به دانشگاه‌ها داده شود تا بتوانند افراد فاضل را انتخاب کنند بخصوص در مقاطع تحصیلات فوق لیسانس و دکترا که آسیبی که در سایر مقاطع ایجاد شده تا قسمت‌های بالاتر نیاید. زمانی تصویب کردیم کنکور برداشته شود اما سازوکار آن در وزارتخانه‌ها سامان نیافت.

در این باره محمود صادقی نماینده اصلاح‌طلب مجلس با اشاره به اینکه در گذشته کنکور به عنوان سدی برای ورود به دانشگاه دیده می‌شد، تصریح کرد: در پی این سال‌ها ظرفیت دانشگاه‌ها افزایش یافته و از طرفی تعداد داوطلبان کاهش یافته است به همین دلیل نه تنها پذیرفته‌شدن داوطلبان کنکور سراسری تضمینی است بلکه بسیاری از صندلی‌های دانشگاه‌ها خالی مانده و رقابت‌ها برای حضور در دانشگاه‌های برتر کشور انجام می‌شود.

صادقی ادامه داد: متاسفانه هنوز آموزش‌های قبل از ورود به دانشگاه و ارزیابی‌های مورد نیاز برای رتبه‌بندی متقاضیان ورود به دانشگاه وجود ندارد، به همین دلیل نمی‌توان به سرعت کنکور را حذف کرد و در کشورهایی که کنکور ندارند داوطلبان بر اساس نمراتی که در طول تحصیل کسب کرده‌اند، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و بر همین اساس در دانشگاه‌های مختلف جذب می‌شوند اما در کشور ما نه اعتمادی به سیستم‌های ارزیابی قبل از ورود به دانشگاه وجود دارد و نه دانشگاه‌ها این آزادی عمل را دارند که بتوانند بر اساس شاخصه‌ها و ملاک‌های مدنظر خود دانشجویان را جذب کنند.

اما مسئله مهم اینجاست که کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس که ارتباط مستقیمی با وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارد چه نقشی در حذف کنکور ایفا می‌کند و آیا وظیفه او به صرف تصویب این قانون محدود می‌شود و یا نظارت بر اجرای آن هم بر عهده اوست؟

حرف‌های پرابهام محمود صادقی پایان راه نبود و علی لاریجانی در در آیین معارفه رئیس جدید کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران عنوان کرد: کنکور یک مشکل جدی در کشور به وجود آورده اما متاسفانه هنوز ساز و کار مناسب در وزارت‌خانه‌ها ایجاد نشده است و اگر آقای نهاوندیان بانی شوند و مرکز سنجش را به طور کامل منحل کنند مشکل حل می‌شود، که نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور در خصوص این اظهارات بیان کرد: بنده در جلسه‌ای حضور داشتم و آقای لاریجانی برای اینکه اعلام کند مسئولیت انحلال سازمان سنجش برعهده دولت است بنده را به عنوان نماینده دولت مورد خطاب قرار داد و این موضوع باید توسط وزارت علوم به عنوان دستگاه متولی پیگیری شود.

در کنار رئیس مجلس، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با انتقاد شدید از وضعیت دانش آموزان و آمادگی برای کنکور گفت: متاسفانه دانش آموزان را به جایی رسانده‌ایم که همه زندگی آن‌ها کنکور شده، مگر غیر از این است که این همه کنکور برگزار شده و فارغ التحصیلان زیادی را دانشگاه ها به جامعه تحویل داده‌اند اما آیا مشکل اشتغالزایی حل شده است؟

حمایت میرزاده درباره این که اگر برگزاری کنکور در سال دو بار انجام شود چه مزایا و معایبی خواهد داشت، گفت: موضوع کنکور به اندازه‌ای خسته کننده و نکات منفی دارد که نه تنها دو بار، بلکه یک بار برگزاری آن در کشور هم اضافی است.

این عضو هیئت رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: دانشگاه‌ها موظف هستند به فکر آمایش سرزمین باشند،‌ مساله اشتغال را هم در نظر بگیرند، همچنین دانشگاه‌ها موظف هستند از دستگاه‌های اجرایی بخواهند تا نیازهای خود را در مورد این که چه تعداد نیرو و در چه رشته تحصیلی لازم دارند اعلام کنند.

نماینده مردم گرمی در مجلس ادامه داد: متاسفانه وزارت علوم نه در این دولت بلکه در همه دولت‌های گذشته صرفا براساس هیئت علمی، فضا و امکاناتی که دارد دانشجو پذیرش کرده‌است نه با هدف این که پذیرش و تعلیم دانشجو دردی را از جامعه دوا کند.

میرزاده با تاکید بر این که حتی برگزاری یک بار کنکور هم با این شرایط اضافی است، گفت: تا زمانی که فارغ التحصیلان موجود تعیین تکلیف نشدند و نگفتیم که برای چه این تعداد دانشجو پذیرش کرده‌ایم ، باور کنید به این صورت فله‌ای پذیرفتن مشکل کشور را صد برابر می‌کند.
این نماینده مجلس همچنین بیان کرد: به نظر می‌رسد یک‌بار آتش بس کنکور را باید داشته باشیم و بگوییم این همه کنکور که برگزار شده چه نتیجه‌ای داشته است و کدام مشکل کشور را حل کرده و چند درصد براساس نیازها اشتغال ایجاد شده است؟

وی درباره این‌که برگزاری کلاس‌های آموزشی حتی در مقاطع ابتدایی با هدف ورود به دانشگاه‌ها انجام می‌شود،‌ گفت: این کار اشتباه است، اولین اشتباه را آموزش و پرورش انجام می‌دهد، تا زمانی که انواع مختلف مدارس از نمونه و تیزهوشان در کشور دارند که به صورت غیرآکادمیک و سلیقه‌ای تصمیم گرفته و گسترش داده شده یعنی خودمان آتش بیار معرکه شده‌ایم.

میرزاده در ادامه با اشاره به این که ابعاد دیگر این مساله به وزارت علوم بر می‌گردد، گفت: تا زمانی که یک دستگاه اجرایی اعلام نیاز نکرده که برای کدام رشته، کدام شهر و چه زمانی نیرو باید تربیت شود، وزارت علوم حق به کار گیری افراد را ندارد؛ زیرا باید از وزارتخانه‌ها بخواهد که نیازهایشان را اعلام کنند و بعد اقدامات لازم را انجام دهد.

اما فشار کارشناسان و مدیران آموزش عالی و همچنین افکار عمومی باعث شد مخبر دزفولی سخنگوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در سی و سومین سالگرد تشکیل این نهاد در یک نشست خبری به حذف و تغییر کنکور واکنش نشان دهد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: بلاشک راه حل نجات آموزش و پرورش و آموزش عالی، حذف کنکور است.

مخبر دزفولی در نشست خبری که به مناسبت سی و سومین سالگرد تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد، در پاسخ به سئوال یکی از خبرنگاران مبنی بر تغییر برگزاری شیوه کنکور، اظهار کرد: در حال حاضر کنکور به یک معضل تبدیل شده است و به قول معروف مصداق آن مثلی است که کسی نام فرزندش را رستم انتخاب کرد و بعد به همین خاطر جرات نمی‌کرد او را صدا بزند. کنکور برای این طراحی شد که دانش آموزان بتوانند از آموزش و پرورش به حوزه تخصصی آموزش عالی وارد شوند، اما روشی که برای این ورود انتخاب کرده‌ایم، مخرب استعدادهای افراد است و منجر به سرکوب شدن استعدادها و توانمندی‌های دانش آموزان می‌شود.

وی تصریح کرد: وقتی دانش آموزان از دوره دبستان با فکر اینکه در آینده رقابت سختی به نام کنکور برای ورود به دانشگاه در پیش روی آنهاست تحصیل می‌کنند، عملا فرصتی برای یادگیری پیدا نمی‌کنند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: یکی از اصلی‌ترین گرفتاری‌های شورا که مانع اجرای سند تحول می‌شود، وجود کنکور است و باید شجاع مردی پیدا شود که شر کنکور را از سر نظام آموزش عالی و آموزش و پرورش کشور کم کند، اما تا جایگزینی برای کنکور نداشته باشیم نباید آن را حذف کنیم، البته در آموزش و پرورش طرح‌هایی جهت جایگزین شدن کنکور در حال بررسی است که بنای آن ارزیابی دانش آموزان در طول دوران تحصیل جهت ورود به دانشگاه است. تا بعد از آن دانشگاه‌ها توانمندی‌های دانش آموزان در رشته‌های مختلف را لحاظ کرده و طبق آن برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند.

اظهارات کارشناسان و صاحبنظران حوزه آموزش را که در کنار هم می گذاریم به این نتیجه می رسیم که در طول سالیان اخیر مخالفان کنکور هرازگاهی صدایی برآورده اند که تعدادشان هم کم نیست و البته جایگاه دخالت و ایجاد تغییر را دارند مانند رئیس دانشگاه آزاد و رئیس مجلس و نمایندگان عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و در نهایت دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ اما با این هجمه چرا تا امروز هیچ اقدام اساسی صورت نگرفته است شاید همان 8هزار میلیاردی است که پشت کنکور را گرم نگه داشته است.
آیا واقعا مافیای کنکور با روح و جان و استعداد جوانان بازی می کند؟

آیا تغییر ساختار نهادی مانند سازمان سنجش و آزمونی مانند کنکور برای گزینش دانش آموزان جهت ورود به دانشگاه واقعا مشکل است؟

منبع: خبرگزاری علم و فناوری