امید زندگانی در گفت‌وگو با آنا:
در حوزه تئاتر فعال‌تر می‌شوم/ امیدوارم «کابوس تلخ آدم» هراس از پرداختن به معضلات اجتماعی را بریزد
امید زندگانی قرار است در نمایش «کابوس تلخ آدم» که معضلی اجتماعی را دستمایه قرار داده‌است بازی کند. وی معتقد است پرداختن به مسائل و دغدغه‌های روز امری ضروری است که ضمن آگاهی‌سازی باعث ترویج پرداختن به معضلات در حوزه تئاتر و تلویزیون می‌شود.
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی آنا؛ امید زندگانی پس از سالها دوری از عرصه تئاتر ایفای نقش در نمایش «کابوس تلخ آدم» کاری از حامد غنی را برعهده گرفته است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا در خصوص حضورش در تئاتر و فعالیت‌های آینده‌اش توضیحاتی ارائه کرده که می خوانید:
*چطور شد که بازی در نمایش «کابوش تلخ آدم» را پذیرفتید؟
این اولین آشنایی‌ام با حامد غنی کارگردان نمایش است و دلیل اینکه این کار را برای اجرا انتخاب کردم نیز این بود که خیلی از فضای هنری دور شده بودم و این اولین پیشنهاد همکاری بود که بعد از مدتها به من داده شد.
*از نظر شما این اثر نمایشی چه ویژگی و ظرفیت ویژه‌ای دارد؟ روند تولید و تمرینات اثر چگونه تاکنون پیش رفته است؟
در زمانی که وارد تمرینات نمایش شدم، با فضای کاملا متفاوت نسبت به دیگر آثار نمایشی روبه‌رو شدم چراکه عملا نمایشنامه‌ای برای اجرا وجود نداشت و طبق نظر کارگردان صرفا ایده‌ای وجود داشت که با دورهمی و گپ و گفت وگو به شکل نمایشنامه در آمد.
*با توجه به اتفاقاتی که در تولید و تمرین بسیاری از آثار نمایشی، باعث انصراف بازیگران از همکاری می‌شود، آیا در مواجهه با این شکل از تولید دچار مشکل نشدید؟ این نوع از تولید توانست در ترغیبتان برای ایده پردازی موثر باشد؟
فکر می‌کردم پس از سالها دوری از صحنه تئاتر، با ورود به گروه نمایشی نمایشنامه‌ای به من داده می‌شود و پس از دورخوانی تمرینات به شکل جدی آغاز می‌شود در حالی که آنچه در مواجهه با این اجرا برایم بسیار جالب بود این بود که همه چیز همچون ترانه‌های قدیمی و ماندگاری که در همان دقیقه توسط ترانه‌سرا و خواننده شکل گرفت، در لحظه شکل گرفت. در حقیقت پی‌ریزی اولیه نمایش «کابوس تلخ آدم» توسط حامد غنی کارگردان اثر انجام شد ولی بدنه نمایش به تدریج کامل شد.
*آیا به عنوان بازیگر این اثر در شکل‌دهی و ایجاد ساختار نمایشنامه به تعامل رسیدید؟
بله، در طی تمرینات مختلف شاکله نمایش تغییر می‌یافت و با نظر هر یک از افراد و استقبالی که از آن رویه نمایشنامه داشتند، همه چیز سمت و سویی دیگر به خود می‌گرفت. همه اعضای گروه نمایشی در رسیدن به آنچه تا یک ماه آینده در پردیس تئاتر تهران اجرا می‌شود، همکاری و تعامل داشته‌ایند و به قدری این نمایش توسط بازیگران بازی شد که این کار همچون مطالعه کتابی که گاه از اول تا آخر و گاه از آخر تا اول بخوانیمش برایمان جا افتاد.
«کابوس تلخ آدم»، تجربه بسیار خوبی برای ما بود چراکه شکل جدیدی از تئاتر که در دل خود نمایش شکل گرفته بود را کار کردیم.
*از آنجا که این اثر نمایشی به اتفاقات اخیری که برای کودکان روی داده و همچنین اقداماتی که نیروی انتظامی در مقابله با اشرار انجام می‌دهد اشاره دارد. از چه شیوه‌ای برای نمایش معضلات اجتماعی روز استفاده کرده‌اید؟ آیا آزمون و خطایی نسبت به روشی برای برقراری ارتباط با مخاطب داشته‌اید؟
این اثرشکل جدید از نمایشنامه و درام است که به نگاه و شیوه کار استرلیزه حامد غنی با حداقل نور که صرفا چهره‌ها را به صورت کابوس‌وار نشان می‌دهد روبه‌رو هستیم
میزانسن تئاتری در زبان و بدن بازیگر، بیشتر در چهره او طراحی شده به طوریکه مخاطب با نورپردازی صحنه نمایش بیشتر با کلوزآپ بازیگر ارتباط برقرار می‌کند تا دیگر آثار نمایشی که نور بخش و یا کلی از صحنه را روشن می‌کند
*این آزمون و خطاها از چه زمانی آغاز شد و آیا تا زمان اجرا این آزمون‌ها ادامه دارد یا به نقطه مطلوب رسیده‌اید؟
چیزی حدود دوماه بر روی «کابوس تلخ آدم» کار کردیم، البته این مدت زمان تا به امروز است و قطعا تا ماه دیگر که اجرای نمایش آغاز می‌شود این تمرینات ادامه خواهد یافت. احتمالا از این پس کار بیشتر روی روتوش نمایش خواهد بود چون ناچار هستیم که در یک جای کار توقف کنیم و جلوی خلاقیت وتراوش‌های خیلی دور از آنچه که امروز ایجاد شده را بگیریم. پس از این، زمان چندان برای تغییر کار نداریم.
*شما از جمله هنرمندانی هستید که به واسطه فعالیت‌‌هایتان، با فضای نمایشی و کارهای تصویری آشنا لازم دارید. از آنجا که در حوزه تئاتر و سینما و تلویزیون کمتر به معضلات اجتماعی چون قتل کودکان پرداخته شده، قطعا تولید آثار هنری در گام نخست با این مضامین با حساسیت‌های اجتماعی همراه است. در این اثر چقدر بر کاهش حساسیت‌ها توجه کرده‌اید؟ چقدر توجه به چنین مضامینی را ضروری می دانید؟
هنر بی‌حساسیت نمی‌شود و سیاست بی‌حاشیه. مخالف و موافق دارد اما حساسیت بر روی این موضوعات بیشتر بر این است که چرا تاکنون این مسائل مطرح نشده است. قطعا افرادی پیدا می‌شدند که به این معضلات اجتماعی بپردازند زیرا وقتی مطرح می‌شود تازه می‌بینیم که یک مسئله و بحران قابل بیان شدن است. ما تنها کاری که کردیم این است که تردید و ابای مطرح کردن یک معضل را بر می‌داریم و من فکر نمی‌کنم که مخالفی داشته باشد.
این آسیب در زندگی اکثر افراد جامعه به شکلی خود را نشان داده که فکر نمی‌کنم مخالف صرف پیدا کند، منتقد چرا اما مخالف صرف خیر.
از نظر من پرداختن به چنین موضوعاتی بسیار لازم است. گستردگی این ویروس در کشور ما بخصوص هرچه از پایتخت دور می‌شویم و به شهرهای کوچک‌تر می رویم که مدیریت افراد خانواده روی بچه‌ها بنا بردرگیری‌ها و مشغله‌هایشان و یا عدم اطلاعات نسبت به خلوت فرزندانشان کمتر می‌شود، بیشتر می‌شود و فاجعه بیشتر خود را نشان می دهد.
من امیدوار هستم این ترس یا ممیزی خودخواسته که عدم توجه به فضای مجازی را به شکل مستقیم در بین هنرمندان عادت داده قبحش بریزد و تبدیل به ایده‌های نوین شود تا هم در صحنه تئاتر و هم بر پرده سینماها بیشتر به چنین مضامینی بپردازیم.
بهتر است بجای اینکه به این بپردازیم که چه اتفاقی در گذشته روی داده (که البته بخشی از آن نیز تحریف شده) به آسیب‌ها و مشکلات روز توجه داشته باشیم و با ایجاد آرامش از تاریخ تجربه بگیریم.
*آیا این نمایش جنبه آگاهی بخشی دارد؟ و آیا ارائه این اطلاعات می‌تواند در هوشیاری و بیدار کردن مردم نسبت به یک موضوع اثربخش باشد؟
بله حتما، اصل هنر ارائه اطلاعات است و پیام هنر باید آگاهی‌بخشی باشد. به طور کل یک اثر برای همین خلق می‌شود. از آنجا که با هنر احساس مردم را درگیر می‌کنیم و مخاطب با خروج از سالن، اطلاعاتی را نه با شعور ظاهر بلکه با شعور باطن و بصیرت خود کسب کرده است. ذات هنر تاثیرغیرمستقیم بر روی مخاطب خود است.
هنر می‌تواند جنبه‌های متعدد از یک مسئله و یا آسیب اجتماعی را به بازدیدکننده‌اش ارائه کند و از این طریق او را نسبت به آنچه که نمی داند آگاه سازد.
*قرار است بعد از این کار باز برصحنه تئاتر بمانید، یا همچنان در حضورتان در این حوزه فاصله زمانی زیادی ایجاد می‌شود؟
می خواهم تاجایی که مردم قبول می‌کنند و اجازه می‌دهند و تا جایی که توانایی دارم در حوزه تئاتر فعال‌تر باشم.
*پیشنهادی برای اجرای تئاتر دارید؟
بله دو پیشنهاد همکاری دارم. در حال حاضر پیشنهاد همکاری در جلسه نمایشنامه‌خوانی «موبایل مرد مرده» را دارم که قرار است با نمایشنامه‌خوانی در حوهز هنری عواید آن به زلزله‌زدگان و آسیب‌دیدگان استان کرمانشاه اختصاص یابد.
نمایش دیگری با عنوان «پهلوان» کاری از مریم بروجردی را نیز در حال تمرین هستم که کار بزرگ و پرشکوهی خواهد بود که بهمن ماه در حوزه هنری به اجرا در می‌آید.
فضای این اثر نمایشی نزدیک به فضای سریال تلویزیونی «پهلوانان نمی‌میرند» است. فضای این اثر فضای لوطی‌وار، مردانگی و معرفت است با این تفاوت که این بار به پهلوانی یک زن توجه می‌شود، زنی که خلق و خوی پهلوانی دارد. من در این اثر نقش پهلوانی را بازی می‌کنم که تشنه بازوبند پهلوانی است و حاضر است به هر طریقی این بازوبند را به دست آورد البته با زود و نه باعشق.
به نوعی ما در این اثر یکی از قصه‌های دینی‌مان را که برای ائمه معصومین اتفاق افتاده را در زمینه پهلوان و غیرپهلوان نمایش می‌دهیم.
لازم به یادآوری است، نمایش «کابوس تلخ آدم» اثری به کارگردانی حامد غنی و تهیه کنندگی سید مرتضی موسوی ندوشن است که از 10 دی ماه با نقش آفرینی هنرمندانی چون مهدی امینی خواه، امید زندگانی، وحید شیخ زاده، پونه عبیسی، فاطمه محبوب لایزال، پیمان زکی پور، امیر مسعود در پردیس تئاتر تهران روی صحنه می‌رود.
گفتگو از ناهید منصوری
انتهای پیام/
