علت اصلی همکاری نکردن بانک‌های خارجی با ایران

به گزارش گروه رسانه های دیگر آنا، آقای رئیس جمهور در گفت‌وگوی ویژه با مردم درباره مشکلات بانکی که در ارتباط با بانک‌های خارجی وجود دارد، نکاتی را مطرح کردند که به نظر می‌رسد نکات دقیقی نباشد. ایشان عنوان کرده‌اند که مشکلات روابط بانکی نشأت گرفته از مسائلی از قبیل: مبارزه با تروریسم و کنوانسیون‌های بین المللی می‌باشد که با اقدامات و تدابیری که دولت در یک ماهه گذشته در نظر گرفته است برطرف خواهد شد. ایشان همچنین اظهار کرده‌اند که نباید از برجام انتظار داشت که مشکلات بانکی را به طور کامل برطرف می‌کرد. در مقابل باید گفت: در بررسی مشکلاتی که پیش روی نظام بانکی کشور در تعامل با بانک‌های خارجی قرار دارد، آن چیزی که برجسته‌تر می‌باشد و اثر اصلی و نهایی را دارد، باقی ماندن تحریم‌های ثانویه بانکی آمریکاست که آمریکا آن‌ها را حفظ کرده است و بقیه مسائل بیشتر جنبه ثانویه و بعدی را دارند.

متأسفانه برجام نتوانسته است در این تحریم‌های بانکی آمریکا تغییری ایجاد کند و برای همین بانک‌های خارجی زمانی که قصد دارند با ایران وارد تعامل شوند با خطر‌ها و موانع بسیاری مواجه هستند. بعد از اجرایی شدن برجام بانک‌های خارجی با ایران همکاری نکردند.
از طرفی این همکاری نکردن به FATF ارتباط داده شد، اما با وجود شروع همکاری ایران با FATF وگذشت بیش از یک سال در صحنه واقعی، شاهد این هستیم که این همکاری‌ها اثر ملموس و آشکاری بر بهبود روابط بانکی ایران با بانک‌های خارجی نگذاشته است. به عبارتی همه این مسائل نشان می‌دهد که علت واقعی موضوع دیگری می‌باشد. واقعیت موضوع این است که FATA به عنوان یک نهاد بین المللی در حوزه استانداردهای شفاف ساز در نظام بانکی فعالیت می‌کند، به نوعی تعیین کننده و یا اثر گذار بر ریسک همکاری بانک‌ها می‌باشد و عدم همکاری که اتفاق می‌افتد، خیلی کلان‌تر از ریسک همکاری است و این موانع از جنس تحریم هایی است که آمریکا آن‌ها را حفظ کرده است و با قدرت آن‌ها را ادامه می‌دهد.

اسنادی که آمریکا در زمینه برجام و تحریم‌ها منتشر کرده است به طور مستمر و با تکرار آمریکا یا به طور واضح‌تر وزارت خزانه داری این کشور تأکید کرده است که ارتباط با ایران در حوزه اقتصادی و بانکی یک ارتباط مشروط است و طرف‌ها و فعالان اقتصادی خارجی در همکاری با ایران باید مراقب رعایت این شرایط باشند و در صورت رعایت نکردن این شرایط با تنبیهات آمریکا مواجه خواهند شد و در باره مسائل بانکی این شروط بسیار سختگیرانه‌تر می‌باشد. شرطی که وزارت خزانه داری بر آن بسیار تکیه می‌کند و همه بازیگران صحنه بین الملل را از تخطی آن برحذر می‌دارد، این است که در ارتباط با ایران نباید به افراد و نهادهایی که در تحریم‌های آمریکا وجود دارند و برجام آن‌ها را خارج نکرده است خدماتی ارائه بدهند. این موجب می‌شود که هزینه زیادی، بانک‌های خارجی را تهدید کند واین تهدید‌ها آن‌ها را از بازار ایران منصرف می‌کند. از این رو بهتر است در ارتباط با مسائل بانکی بعد از برجام، تحلیل درست و منطقی از سوی مسئولان صورت بگیرد.

از طرفی در گزارش‌های وزارت خارجه از اجرایی شدن برجام که هر سه ماه یک بار به مجلس ارائه می‌شود و تاکنون هفت گزارش منتشر شده است، اشاراتی به تحریم هایی که برجام نتوانسته است آن‌ها را برطرف کند، داشته‌اند و از عبارت تحریم‌های غیر هسته‌ای یاد می‌کنند که عبارت دقیق و کارشناسانه‌ای نمی‌باشد. از طرفی آمریکا تحریم‌های بانکی را حفظ کرده است و با اقداماتی نظیر همکاری با FATF و یا تدوین قانون داخلی تغییر اساسی و ساختاری در این تحریم‌ها ایجاد نخواهد شد؛ بنابراین باید به فکر راه حل‌های جایگزین و اصولی برای خنثی کردن تحریم‌ها بود.

به طور ویژه اگر خواسته باشیم در زمینه بانکی این تحریم‌ها را کم اثر کنیم باید به سمت برقراری روابط دو جانبه بانکی و پیمان‌های پولی با کشورهای همسایه و هم سو باشیم. از طرفی تصور اینکه تصویب برخی قوانین همچون مبارزه با پولشویی و مبارزه با تروریسم و پیوستن به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، کمکی به بهبود روابط بانکی با بانک‌های بزرگ خارجی می‌کند، یک تصور اشتباه و غیر کارشناسی می‌باشد.

این‌ها بهانه هایی است که FATF در مقابل ایران قرار داده است و همانند تجربه ایران در برابر آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌باشد؛ از این رو دولت باید یک بازنگری اساسی در شناخت مسائل پیش روی نظام بانکی انجام دهد.

منبع:‌خبرگزاری دانشجو