برزیده: رفتار طالبانی در کشور ما به‌کرات دیده می‌شود/ روحانی کشور را از جنگ نجات داد

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «مزارشریف» با حضور حسن برزیده برگزار شد.

در ابتدای این نشست منوچهر شاهسواری تهیه‌کننده فیلم گفت: «فارغ از تمامی مسایلی که برای این فیلم به وجود آمد، اما به دلیل همراهی یک گروه همدل و همراه تجربه بسیار خوبی برایم بود. ساخت این فیلم سینمایی به لحاظ فردی برای من ارزنده بود.»

وی افزود: «یک ربع پایانی نمایش فیلم «مزار شریف» در اولین نمایش در سینما فلسطین دچار مشکل شد که این مشکل به لحاظ مالی و معنوی هم به مخاطب و هم به گروه تولید لطمه وارد کرده است.»

وی ادامه داد: «یکی از وظایف ما و سازمان جشنواره این است که از ایجاد مشکلات احتمالی جلوگیری کنیم که امیدوارم خسارت‌هایی از این دست جبران شود.»

پس از آن علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده مجری برنامه متنی را به شرح ذیل قرائت کرد: «ارتباطات و اطلاع‌رسانی جشنواره فیلم فجر از بابت اشکال فنی پیش آمده در نمایش اول فیلم مزارشریف اظهار تاسف کرده و اعلام می‌کند که این اشکال به دلیل تراکم کاری بخش‌های مختلف جشنواره فیلم فجر صورت گرفته است.

روال دفتر جشنواره این است که نمایندگان مستقر در سینماها به نمایندگی از عوامل ایجادکننده این مشکل، از مردم عذرخواهی کرده و امکان نمایش دوباره فیلم در زمان دیگری را به صورت رایگان برای مخاطبان فراهم کند.

در این مورد نیز همین اقدام صورت خواهد گرفت و بر خلاف آنچه مطرح شده هیچگونه اصطکاک یا درگیری لفظی ایجاد نشده است.

خوشبختانه تا کنون نمایش اول همین یک فیلم با اشکال فنی مواجه بوده که به سرعت هم برطرف شده است.»

شاهسواری در ادامه ضمن تشکر از مسعود رایگان که اواسط فیلم به گروه آنان اضافه شده بود بیان کرد: «مسعود رایگان در سخت‌ترین شرایط ممکن با ما همراه شد به این معنا که گروه تولید فیلم «مزار شریف» در مقطعی از کار دچار گرفتاری شد که مسعود رایگان به خاطر رفاقتی که داشت، به کمک ما آمد و ما را از بحران نجات داد. از همین تریبون از مسعود رایگان تشکر می‌کنم.»

این تهیه کننده در ادامه درباره هزینه تولید فیلم سینمایی «مزار شریف» توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: «اگر حوزه هنری به عنوان مالک فیلم اجازه می‌داد حتما صورت مالی هزینه‌ها به جز دستمزدها را روی سایت منتشر می‌کردم.»

وی ادامه داد: «هزینه تولید این فیلم با توجه به ابعاد وسیع آن با هیچکدام از پروژه‌های میلیاردی قابل مقایسه نیست. متاسفانه نمی‌توانم عدد بگویم اما هیچکدام از ارقامی که خیلی‌ها برای این پروژه اعلام کرده‌اند صحت ندارد.»

وی همچنین به تغییراتی که در بازنویسی فیلمنامه به وجود آمد اشاره و بیان کرد: «یکی از تغییرات اساسی فیلمنامه ماجرای راز و احتمال وقوع جنگ بود که به شکل کوتاه در خاطرات حسن روحانی پیش از ریاست جمهوری او آمده، با صحبت‌هایی که میان گروه انجام شد پی‌رنگ فیلم را نجات در نظر گرفتیم و اگر در اتفاقات دیگر این ماجرا مداخله می‌کردیم از اصل موضوع جدا می‌شدیم.»

شاهسواری به نادیده گرفتن بخش‌هایی از تاریخ اشاره کرد و اظهار داشت: «گاهی قیچی برمی‌داریم و گذشته خود را قطع می‌کنیم اما مگر می‌توان به تاریخ و فرهنگ کشور نگاه نشود؟ اگر باور داریم همه در یک کشتی و یک کشور همراه هستیم و باید همسنگر باشیم.»

وی اضافه کرد: «حق نداریم دیدگاه های فردی را در مورد موضوعات ملی بگوییم بلکه باید مسئولانه و متعهدانه نسبت به هر موضوعی عمل کنیم. این خط‌کشی‌ها ما را از اصل موضوع دور می‌کنند.»

در ادامه این نشست حسن برزیده کارگردان این فیلم گفت:« آنچه در نگارش فیلمنامه و همچنین ساخت این اثر سینمایی توجه من را به خود جلب کرد تنها پرداخت به واقعه مزار شریف و رجوع به تاریخ نبود بلکه قصد داشتم رفتار طالبانی و افراطی‌گری را که در همه دنیا وجود داشته است به تصویر بکشم.»

وی افزود: «واقعیت این است که رفتار طالبانی فقط در افغانستان وجود ندارد بلکه متاسفانه در کشور ما نیز به کرات دیده می‌شود. به این معنا که شاهد هستیم افراد افراطی نماینده مجلس را به بدترین شکل ممکن از پشت تریبون پایین می‌کشند. حال اینکه اگر مجلسی در کار نبود ممکن بود روی همین نماینده مجلس اسلحه کشیده شود. بنابراین رفتار طالبانی در کشورهای مختلف رخ می‌دهد. از این رو دوست دارم منتقدان، خبرنگاران و نویسندگان سینمایی به لایه‌های پنهان در فیلم «مزار شریف» دقت کنند، بخصوص اینکه رفتارهای طالبانی از این دست متاسفانه در قالب دین اسلام مطرح می‌شود.»

برزیده با اشاره به فیلمنامه گفت: «زمانی که این اتفاق در سال 1377 افتاد در بهت فرو رفتم. همان زمان سیف‌الله داد که معاون سینمایی وقت بود مرا دعوت کرد و طرح ساخت فیلمی با موضوع شهادت دیپلمات‌های ایران در افغانستان را داد. بنابراین جرقه این فیلم همان زمان در ذهنم کلید خورد. در آن زمان آقای شاهسون تنها دیپلماتی بود که از فاجعه کشته شدن دیپلمات‌های ایران در مزار شریف جان سالم به در برد. حدود 25 جلسه سراغ آقای شاهسون رفتم و نکات ریز فیلمنامه را نوشتم و پس از آن سراغ سفیر افغانستان در ایران رفتم اما وی ساخته شدن این فیلم را به صلاح مردم افغانستان ندانست و گفت که با طالبان در حال برقراری ارتباط هستیم.»

وی بیان کرد: «متاسفانه یکی دیگر از بی‌تدبیری‌های بزرگ دیپلماسی ایران در آن زمان این بود که دیپلمات‌های ارزشمند ایرانی را مانند گوشت قربانی به خطرناک‌ترین نقطه ممکن فرستاد و بعد هم این واقعه رخ داد.»

این کارگردان اظهار کرد: «بعد از 11 سال اصرار بسیاری داشتم که «مزار شریف» ساخته شود چراکه فکر می‌کردم اگر این فیلم ساخته نشود باری را برای همیشه به دوش خود خواهم کشید. بنابراین من سیمرغ بلورینم را امروز از جشنواره فیلم فجر گرفتم.»

برزیده در ادامه با تشکر از حسن روحانی رئیس جمهور گفت: «طی تحقیقات بسیاری که برای ساخته شدن این فیلم سینمایی داشتم، متوجه شدم حسن روحانی که در آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود از وارد شدن ایران به یک جنگ بزرگ جلوگیری کرد در واقع پس از فاجعه کشته شدن دیپلمات‌های ایران در افغانستان داشتیم وارد یک جنگ دیگر با افغانستان می‌شدیم، اما حسن روحانی به عنوان دبیر شورای امنیت ملی در آن زمان از وقوع این جنگ جلوگیری کرد، بنابراین جا دارد از این بزرگ به خاطر تدبیر و درایتی که به خرج داد، تشکر کنم.»

کارگردان فیلم «مزار شریف» در ادامه به یکی از دیالوگ‌های فیلم «مزار شریف» اشاره کرد و گفت: «در این فیلم سینمایی دیالوگی وجود دارد که می‌گوید «هیچ جنگی به نفع هیچکس نیست» اما من می‌خواهم از همین تریبون اعلام کنم که جنگ به نفع افرادی چون بابک زنجانی‌ها و محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهور دولت دهم است و افرادی از این دست بسیار دوست دارند که از جنگ و تفرقه‌های داخلی و بین‌المللی به نفع خود بهره ببرند.»

صحبت‌های برزیده با تشویق طولانی تمامی حضار در سالن همراه بود.

پس از آن حسین یاری بازیگر نقش شاهسون توضیح داد: «من نقش الله مدد شاهسون، دیپلمات بازمانده ایرانی از فاجعه مزار شریف را بازی می‌کردم. در طول این مدت به هیچ عنوان نخواستم که با شاهسون دیدار کنم، چرا که دوست نداشتم دچار دوگانگی در حس و حال این دیپلمات ایرانی و آنچه در فیلمنامه آمده است، شوم. با این اوصاف سعی کرده‌ام مو به مو نکات فیلمنامه را از ابتدا تا انتها و با خواست برزیده جلو ببرم. درواقع در اختیار فیلمنامه بودم.»

یاری ضمن تشکر از سعید ملکان چهره‌پرداز فیلم «مزار شریف» از جای خالی او را در این نشست یاد کرد و گفت: «همه عوامل با حضور در این نشست درباره این پروژه صحبت کردند، اما سعید ملکان نمی‌توانست اینجا باشد و وظیفه خود می‌دانم به نکته‌ای در مورد او اشاره کنم.»

وی ادامه داد: «جدا از گریم شخصیت‌های اصلی، ریش‌ها و موهای تمام طالبانی‌هایی که در فیلم بازی داشتند توسط ملکان و گروه حرفه‌ای او بافته شده بود. لازم دیدم این نکته را بگویم زیرا نمی‌خواهم طبیعی بودن شمایل آنها دلیلی بر عدم گریم‌شان تلقی شود.»

محمد زرین‌دست فیلمبردار فیلم درباره علت انتخاب همکاری با این پروژه به فیلمنامه خوب آن اشاره کرد و گفت: بعد از خواندن فیلمنامه، علاقه‌مند شدم تا با گروه تولید «مزار شریف» همراه شوم. زمانی که فیلمنامه را خواندم حس کردم کار خوبی از آب درخواهد آمد و امیدوارم توانسته باشم سهم کوچکی در به تصویر کشیدن بی‌عدالتی که در حق دیپلمات‌های ایرانی در آن زمان شده است، داشته باشم. به عنوان یک ایرانی وظیفه خود دیدم در نمایش گوشه‌ای از این بی انصافی تاریخی سهیم باشم.»

مسعود رایگان که در این فیلم سینمایی نقش مامور شورای عالی امنیت را بازی می‌کرد، دراین باره گفت: «اگر نقش مامور شورای عالی امنیت از فیلم حذف می‌شد، به طور قطع روایت داستان دچار لکنت می‌شد.»

وی بیان کرد: «سال ۷۷ که این اتفاق افتاد من ایران نبودم اما خبر آن به قدری حیرت‌آور بود که مدت‌ها از این همه خشونت در بهت و ناباوری بودم.»

در ادامه مهتاب کرامتی، بازیگر فیلم سینمایی «مزار شریف» درباره بازی در نقش یک زن افغان، گفت: «همه تلاشم را کردم در نقشی که برای من در نظر گرفته شده است، به باورپذیرترین شکل ممکن ظاهر شوم، چرا که این باورپذیری در درجه اول برای خودم اهمیت داشت.»

وی ادامه داد: «بعد از خواندن فیلمنامه، از بازی در نقش یک زن افغان به نوعی ترسیدم و فکر می‌کردم از پس این کار برنمی‌آیم. به همین دلیل از عبدالحسن برزیده خواهش کردم که بعد از تست گریم و باورپذیر شدن این کاراکتر برای حضور در این فیلم سینمایی اعلام آمادگی کنم.»

در ادامه این نشست بهزاد عبدی، آهنگساز این فیلم سینمایی با اشاره به موسیقی «مزار شریف»، گفت: «فیلم «مزار شریف» درد انسانیت را مطرح می‌کند و من در ساخت موسیقی این فیلم، به هیچ عنوان سراغ موسیقی بومی افغانستان، پاکستان و یا ایران نرفتم و تلاش کردم موسیقی در خدمت فیلمنامه باشد.»

در پایان این نشست حسن زاهدی صدابردار نیز گفت: «واقعیت این است که یک کلام گرم، یک زمستان انسان را گرم نگه می‌دارد. از همین رو من از همه عوامل تولید این فیلم به ویژه منوچهر شهسواری تهیه‌کننده و عبدالحسن برزیده کارگردان تشکر می‌کنم.»