کم‌لطفی سینمادارها به فیلم ضربه می‌زند/ کار برای کودک را ادامه خواهم داد

فیلم سینمایی «قهرمانان کوچک» به عنوان اولین کار سینمای کودک بیتا منصوری محسوب می‌شود که در جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان با اقبال و رضایت مخاطبان روبه‌رو شد. این فیلم که کارگردانی آن را حسین قناعت برعهده دارد، از 12 مهر ماه اکران عمومی خود را در سینماهای کشور آغاز کرده است و با توجه به نداشتن تبلیغات محیطی مناسب اما در سینمای بی‌رونق کودک این روزها، فروش مناسبی داشته است.

سینمای کودک، عدم حمایت از آن، مهجور واقع شدنش و سختی‌ها و چالش‌های کار با کودک موضوع گفت‌و‌گو خبرگزاری آنا با بیتا منصوری به عنوان تهیه‌کننده فیلم سینمایی «قهرمانان کوچک» است.

*در شرایطی که سینمای کودک از کم‌رونقی رنج می‌برد، چطور با تولید «قهرمانان کوچک» ریسک بازگشت سرمایه را پذیرفتید؟

همه می‌دانیم که سینمای کودک در کشور ما مهجور واقع شده است، همه می‌دانیم اما برای رونق آن اقدامی نمی‌کنیم. سینمای کودک در دهه 60 رونق داشت و در اوج بود اما هر چه گذشت رنگ و بوی خود را از دست داد و از رونق افتاد و به نوعی جا ماند.

به هر حال در شرایط فعلی باید کسی پیدا می‌شد که شرایط و ریسک نفروختن فیلم کودک را می‌پذیرفت و استارت آن را می‌زد. با این نگاه که هر شروعی باید پیگیری شود تا پایدار بماند و تدوام یابد، تدوامی که باعث رونق سینما شود.

*سینمایی که از آن صحبت می‌کنیم نیاز به حمایتی دارد که از آن دریغ شده!

بله، دقیقا سینمای کودکی که این روزها از آن صحبت می‌کنیم نیاز به حمایت دارد، حمایتی که هم قبل از تولید و هم در حین تولید و هم در اکران و پخش وجود داشته باشد. همیشه تولید یک طرف ماجرا است و پخش، اکران و دیده شدن طرف دیگر آن و نوع حمایت‌های آن‌ها هم با یکدیگر متفاوت است.

*برای تحقق‌یابی این امر چه باید کرد؟

به نظر من، شورای صنفی نمایش و سازمان سینمایی می‌تواند با رویکردهای حمایتی زیادی از این ماجرا دفاع کند. به عنوان مثال می‌توان برای هفته اول اکران هر فیلم، سالن‌های سینمایی بیشتری در نظر گرفته شود تا تقاضا بالا برود، اما زمانی که سینمادارهای ما برای سانس‌بندی فیلم‌ها کم‌لطفی می‌کنند و سانس‌هایی را برای فیلم کودک در نظر می‌گیرند که علنا بدون مخاطب کودک است پس تقاضایی نمی‌شود و عرضه‌ای هم صورت نخواهد گرفت. به عنوان مثال برای فیلم «قهرمانان کوچک» دو سانس 10 صبح و 23 شب را در نظر گرفتند، دو سانسی که کودک و نوجوان یا مدرسه است و یا آخر شب خوابیده که به کلاس روز بعد برسد.

*این طرز تعیین سانس، تخلفی است که به آن رسیدگی نمی‌شود.

بله، متاسفانه این طریق سانس‌بندی تخلفی است که هر سینماداری انجام می‌دهد. در صورتی که این تخلف سینمادار در همان هفته اول اکران باید با اخطار شورای اکران رو به رو شود، اما این اخطار هیچوقت داده نمی‌شود و سینمادار به هر طریقی که دوست دارد سانس‌ها را برای فیلم‌ها می‌چیند چون مطمئن است که کسی به او کاری ندارد و اخطاری از جایی دریافت نخواهد کرد.

برای فیلم «زادبوم» هم همین اتفاق افتاد و من به عنوان نماینده ابوالحسن داودی برای این فیلم هر هفته جلسه گذاشتم و این موضوع را پیگیری کردم اما هیچ نتیجه‌ای حاصل نشد و علاوه بر این که هیچ تخلفی ثبت نشد، بعد از یک ماه هم فیلم را از اکران برداشتند.

*پس تکلیف بازگشت سرمایه آن هم در اوضاع بی‌مخاطبی سینمای کودک چه می‌شود؟

در صورتی که سرمایه،‌ بازگشت داشته باشد، من به عنوان تهیه‌کننده انگیزه پیدا می‌کنم که باز هم در تولید فیلم‌ها سهیم باشم. در حالی که «قهرمانان کوچک» پتانسیل فروش را دارد اما شرایط فروش به هیچ عنوان برای آن مهیا نیست. این فیلم با توجه به شعار سال گذشته و امسال که حمایت از تولید ملی است، ساخته شده و نه تنها برای کودکان و نوجوانان مناسب است بلکه برای هر خانواده‌ای که فرزند خود را برای تماشای این فیلم همراهی می‌کند نیز آموزنده است و در حقیقت برای پدر و مادرها خسته‌کننده نیست.

*از میزان نهایی فروش «قهرمانان کوچک» تصوری دارید؟

خیلی دوست دارم که «قهرمانان کوچک» علاوه بر بازگشت سرمایه، سود هم داشته باشد که انگیزه برای تولید فیلم‌های کودک بعدی در همه ما ایجاد شود. با توجه به موفقیتی که این فیلم در جشنواره کودک و نوجوان اصفهان داشت توقع می‌رود که فروش خوبی را تجربه کند. با این حال هیچ تهیه‌کننده‌ای نمی‌تواند فروش فیلمش را پیش‌بینی کند مگر اینکه دفتر پخش و سالن‌های سینمایی در اختیار داشته باشد.

همیشه فروش در هفته اول اکران تعیین‌کننده است و می‌تواند گیشه را در هفته‌های دوم و سوم تضمین کند. تبلیغات ما برای این فیلم تبلیغات کلامی است و از طریق همان مخاطبانی که فیلم را تماشا کردند به دیگران منتقل می‌شود. فروش هفته اول این فیلم باعث شد که فروش هفته دوم افزایش داشته باشد و از این لحاظ، «قهرمانان کوچک» شانس آورد و این شانس می‌توانست با سانس‌بندی مناسب سینماها بیشتر شود.

*برای اکران ویژه دانش‌آموزی با آموزش و پروش تعامل کرده‌اید؟

بله. در خصوص تعاملی که با آموزش و پرورش داشتیم، این فیلم در فصل مدارس اکران شد. درست است که اگر در تابستان و فصل تعطیلی اکران می‌شد فروش آن خیلی بهتر بود اما در آن شرایط هم ما شانس مدرسه و آموزش و پرورش را از دست می‌‌دادیم.

*«قهرمانان کوچک» اولین تجربه کودک شما است، رضایتتان تا اندازه‌ای هست که این سینما را ادامه دهید؟

از نظر سینمایی، «قهرمانان کوچک» اولین تجربه کودک من محسوب می‌شود اما من از سال 46 تا سال 57 گوینده برنامه کودک بودم، بعد از آن هم برای کودکان می‌نوشتم و در رادیو اجرا می‌کردم اما ادامه کارم همزمان با انقلاب اسلامی شد و دروس دانشگاهی به قدری افزایش پیدا کرد که وقتی برای کار نداشتم. به هر حال از همان سال‌ها، کودک و کار برای کودک از دغدغه‌های من بوده و همیشه برای آن تلاش کردم. در کل ارتباط خوبی با بچه‌ها دارم. از آنجایی هم که هنوز کودک درونم زنده است وقتی این متن به من پیشنهاد شد بدون تردید آن را پذیرفتم و استقبال کردم تا شاید به اندازه خودم بتوانم به سینمای کودک کمکی کرده باشم. البته پیش از من یک تهیه‌کننده تلویزیون علاقه داشت این کار را انجام دهد اما به دلیل نداشتن کار سینمایی، ارشاد به او اجازه کار نداد.

*درست یا غلط اما خیلی‌ها فکر می‌کنند تولید فیلم برای کودک، کار راحتی است، اعتقاد شما در این خصوص چیست؟

به نظر من یا نباید در این زمینه کار کرد و یا اگر کار می‌کنیم نباید بچه‌ها را دست‌کم بگیریم. سطح توقع بچه‌ها بالا است و به اندازه توقعشان باید برای آن‌ها فیلم ساخت. من هم تمام تلاشم را کردم که در این کار کم‌فروشی نکنم و همه توانم را گذاشتم که احترام بچه‌ها حفظ شود و خداراشکر که بچه‌ها هم این احترام را متوجه شدند و فیلم را دوست داشتند.

*از نحوه انتخاب بازیگران «قهرمانان کوچک» بگویید.

انتخاب همه بازیگران به عهده کارگردان یعنی آقای حسین قناعت بود و به غیر از دو کودک رزمی‌کار در فیلم، باقی بچه‌ها کار کرده بودند و رزومه هم داشتند. اما در هر حال کار با بچه‌ها سختی‌های خود را دارد و تحمل و صبوری می‌طلبد.

*چرا «قهرمانان کوچک» تبلیغات محیطی ندارد؟

هر چه توان داشتم برای تبلیغات محیطی فیلم «زادبوم» گذاشتم و با کفش آهنینی که پا کرده بودم، جنگیدم اما جوابی نگرفتم. از آن فیلم ناامیدی در من وجود داشت و این ناامیدی باعث شد برای تبلیغات محیطی «قهرمانان کوچک» اقدامی نکنم. سینمای ایران در این خصوص به یک بررسی اساسی نیاز دارد. معاونت سینمایی باید تبلیغات محیطی به خصوص برای فیلم‌های کودک را از مقامات بالاتر پیگیری کند اما نمی‌کند.

*اکران خصوصی و یا مردمی می‌توانست در فروش فیلم تاثیرگذار باشد، چرا از این راه برای فروش استفاده نکردید؟

در مورد نداشتن اکران خصوصی و یا مردمی به همراه بازیگران فیلم، علت خاصی وجود نداشته، چون عوامل فیلم درگیر کار هستند و بازیگران هم درگیر مدرسه و چون مخاطب ما کودکان هستند و دوست دارند بازیگران هم‌سن خود را که در فیلم بازی می‌کنند از نزدیک ببینند و با آن‌ها عکس بگیرند در نتیجه بدون حضور بازیگران و البته با وجود شرایط سانس‌های فیلم که با ساعات مدرسه آن‌ها تداخل دارد، این امر تا امروز امکان‌پذیر نبوده است.

*باز هم کار کودک را دنبال می‌کنید؟

صد در صد، ضمن اینکه فیلم دیگری که بعد از «قهرمانان کوچک» کار کردم نیز در خصوص کودکان است. فیلمی به اسم «کاتی و ستاره» به کارگردانی رضا مجلسی است که پروانه نمایش آن هفته گذشته صادر شد و ما هم برای پخش اقدامات لازم را انجام داده‌ایم اما ترجیح‌ام این است که با ترافیک فیلم‌های اکران شده در این فصل، فعلا فیلمم را اکران نکنم. برای اکران عجله ندارم و صبر می‌کنم تا زمان مناسب برسد.