ایران درباره مواضع تند ترامپ نباید روی اروپا حساب بازکند

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا پس از سخنرانی عصر روز جمعه در کاخ سفید استراتژی جدید خود را علیه ایران و برجام اعلام کرد. اگر چه از برجام خارج نشد اما این تصمیم را به عهده کنگره گذاشت. ترامپ همچون گذشته برجام را یکی از بدترین توافقات عنوان کرد و مدعی شد که این یک توافق یک جانبه است و همان ذهنیتی که باعث به وجود آمدن برجام شد باعث انجام معادلات بد تجاری با این کشور شد. وی اعلام کرد، حکومت ایران چندین بار از برجام تخطی کرده است.

رئیس‌‌جمهوری آمریکا سخنرانی خود در کاخ سفید تاکید کرد که کاری خواهد کرد تا با اقدامات ایران مقابله شود و تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال خواهد کرد.

در واقع ترامپ روز جمعه در حالی پایبندی ایران به برجام را تایید نکرد که در دو نوبت قبل در دولتش اجرای برجام را تایید کرده بود.

در ارزیابی اظهارات اخیر ترامپ علیه ایران و برجام در درجه اول باید به این نکته اشاره کرد که اگر استراتژی دونالد ترامپ کاملا علیه ایران اجرا شود، این تدابیر استراتژیک می‌تواند مشکلات اقتصادی برای ایران ایجاد کند. بیشترین اثر روانی این اقدام در میان سرمایه‌گذاران خارجی مشتاق همکاری تجاری با تهران خواهد بود که از آمدن به ایران و پذیرش ریسک برای سرمایه‌گذاری در بازار این کشور خودداری خواهند کرد.

هم چنین اگر این استراتژی اجرا شود در این صورت مشکلاتی در روند نقل و انتقال و امور بانکی در بانکهای ایران ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر این نکته را باید مورد توجه قرار دهیم که ممکن است کنگره امریکا تحریم‌های جدید را علیه ایران به بهانه‌های غیرهسته‌ای اعمال کند. زیرا همانگونه شاهد بودیم ترامپ در سخنرانی خود ایران را حامی اصلی تروریست معرفی می‌کند.

اکنون یکی از پرسش‌های مهم این است که واکنش تهران در برابر استراتژی ترامپ باید به چه شکل باشد، برخی در داخل ایران بر این باورند که ایران نیز باید سیاست مقابله به مثل اتخاذ کرده و در برابر این اظهارات به سرعت از برجام خارج شود، اما به نظر می‌رسد در برابر اظهارات دونالد ترامپ، حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و دیگر مقامات این کشور باید برخلاف ترامپ رفتار کنند. ایران باید از اروپایی‌ها و طرفهای دیگر برجام یعنی روسیه و چین بخواهد که به تعهدات خودشان در چارچوب توافق هسته‌ای عمل کنند.

از سوی دیگر بعد از اظهارات دونالد ترامپ نگاه همگان به سمت اروپایی‌ها معطوف شده است، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از سخنرانی ترامپ تاکید کرد که برجام نه یک توافق داخلی بلکه یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است. رئیس‌جمهوری هیچ کشوری نمی‌تواند برجام را لغو کند. در کل باید گفت که اروپا تلاش خواهد کرد که مانع تحریم‌های جدید کنگره علیه ایران شود. اما اگر در این راه موفق نشود و کار به تصویب این تحریم ها بکشد و این تحریم ها باعث شود که اروپا بر سر دوراهی بماند که بین ایران و آمریکا یکی را انتخاب کند. به‌طور مسلم اروپا، آمریکا را انتخاب خواهد کرد. زیرا اروپا و آمریکا همکاری‌های گسترده و نزدیکی با یکدیگر در حوزه‌های مختلف دارند، به طور نمونه با توجه به عضویت اتحادیه اروپا و آمریکا در ناتو، اروپا در بسیاری از مسایل دفاعی-نظامی به آمریکا محتاج است.

همچنین بازار آمریکا برای اروپا بسیار مهم است، بسیاری از شرکت‌های اروپایی سرمایه‌گذاری‌های گسترده در آمریکا داشته و به طور حتم نمی‌خواهند این سرمایه‌گذاری‌ها را از دست بدهند.

سخن پایانی اینکه ایران درباره مواضع تند ترامپ نباید زیاد روی اروپا حساب بازکند.

شیرین هانتر-استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا