«شورای همکاری» خلیج فارس در معرض فروپاشی است

به گزارش گروه رسانه های دیگر آنا، «عبدالباری عطوان»، نویسنده سرشناس جهان عرب در مقاله‌ای در روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» سفر امروز امیر کویت به ریاض که با محور گفت‌وگو درباره بحران قطر انجام شده است، سرنوشت ساز توصیف کرد و از احتمال تشدید کشمکش و طولانی‌تر شدن قطعی روابط بین قطر با کشورهای تحریم کننده آن خبر داد.

در این یادداشت آمده است: سفر چند ساعته امروز صبح شیخ «صباح الاحمد»، امیر کویت به ریاض و دیدارش با ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه سعودی شاید سرنوشت شورای همکاری خلیج فارس را تعیین کند تا معلوم شود که این شورا می‎تواند به عنوان یک نهاد منطقه‌ای به فعالیت خود ادامه بدهد و یا ولو به شکل موقت به دو یا چند گروه تقسیم شود.

طبیعی است که بحران قطر در راس موضوعات مورد بحث در سفر امیر کویت به ریاض قرار داشته باشد و اینکه چگونه 2 طرف دوحه و کشورهای تحریم کننده آن به راه حل‌هایی مقبول و مورد رضایت یکدیگر دست یابند، اما در سایه تشدید حملات رسانه‌ای به نظر می‌رسد دستیابی به راه حل‌های مذکور بسیار دشوار خواهد بود حتی اگر نگوییم که رسیدن به آن محال است.

شیخ صباح الاحمد که به داشتن تدبیر، دوراندیشی، دیپلماسی و بردباری شهره است می‌خواهد از دیدگاه عربستان درباره اجلاس پیش روی شورای همکاری مطلع شود، اجلاسی که قرار است در اول دسامبر آتی در کویت برگزار شود آن هم قبل از اینکه دولت کویت شروع به دعوت از سران کشورهای عضو برای حضور در این اجلاس کند، کویت می‌خواهد بداند سران کشورهای تحریم کننده قطر با توجه به حضور شیخ تمیم بن حمد آل ثانی در اجلاس مذکور شرکت خواهند کرد یا خیر.

بر اساس اطلاعاتی که برخی مطبوعات عربی حاشیه خلیج فارس و شبکه‌های اجتماعی به دست آوردند سه کشور عربستان، امارات وبحرین احتمالا با حضور در اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس در کویت در صورت حضور امیر قطر در آن مخالفند همین قضیه درباره نشست وزیران خارجه شورای همکاری هم گفته شده چون آنها قبل از هر اجلاس سران با تشکیل جلساتی مقدمات برگزاری اجلاس را با وضع دستور کار و بیانیه پایانی آن فراهم می‌کنند و گفته شده که احتمالا عربستان و متحدانش خواستار اعطای کرسی قطر به شیخ عبدالله بن علی ال ثانی شوند که او را امیر قانونی قطر برمی‌شمرند.

اطلاعات فاش شده حاکی است که چهار کشور عربی تحریم کننده قطر همچنین می‌خواهند در انتخابات ریاست یونسکو به نفع نامزد فرانسوی رای بدهند و در این زمینه تلاش‌های زیادی برای شکست حمد الکواری، نامزد قطری و وزیر فرهنگ سابق این کشور بکار بستند آنها در این خصوص نشسست‌هایی را برای معارضان قطری در لندن ترتیب دادند.

شکاف بین مواضع چهار کشور عربی با قطر بسیار عمیق است و هیچ انعطافی دال بر آمادگی آنها برای امتیازدهی وجود ندارد جبهه سعودی اصرار دارد که قطر حرف به حرف خواسته‌های 13 گانه آن را عملی کند در حالی که قطر بر مخالفت با هر خواسته‌ای معارض با حاکمیتش متعهد است و مقاماتی از این کشور می‌گویند که آنها بحران را مهار کرده و بر پیامدهای جانبی آن فائق آمدند.

رای الیوم ادامه داد: ما از پیشنهادهای شیخ صباح الاحمد برای مقامات ریاض بی‌خبریم اما بعید نیست که از جمله آن تعویق برگزاری اجلاس سران شورای همکاری در صورت نرسیدن به راه حلی مقبول باشد به گونه‌ای که امیر کویت تلاش می‌کند برای مدتی آتش‌بسی رسانه‌ای و سیاسی ایجاد کند تا اوضاع آرام شده و فرصت برای تلاش‌های آشتی فراهم شود.

اقدام عجولانه عربستان و امارات در حمایت از راهبرد جدید امریکا در قبال ایران که مهم‌ترین آن قرار دادن تدریجی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران در فهرست تروریسم است و اینکه ترامپ وزارت خزانه داری آمریکا را مکلف به اعمال تحریم‌هایی علیه برخی فرماندهان سپاه کرده و از تایید برنامه هسته‌ای ایران اجتناب کرد این مسائل چه بسا نشانه تمایل ریاض و ابوظبی در تحکیم موضع خود در مخالفت با آشتی با قطر است؛ کشوری که از روابط قوی با تهران برخوردار است بنابراین امارات و عربستان می‌خواهند حمایت خود را از تحرکات سیاسی آمریکا و چه بسا تحرکات نظامی آن درقبال بحران قطر نشان بدهند.

شش هفته آینده شاید آخرین فرصت برای ایجاد راه حل‌هایی در خصوص بحران قطر است شروع سفر دوره‌ای امیر قطر به چند کشور آسیایی شامل مالزی، اندونزی و سنگاپو نشان می‌هد که هیچ هماهنگی مستقیمی بین میانجیگر کویتی و طرف قطری وجود ندارد و احتمالات درباره اقدام امیر قطر برای رفت و آمد بین برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس طی دستکم 2 هفته آینده را رد می‌کند.

جبهه‌ای که عربستان رهبری ان را در بحران قطر برعهده دارد گام‌هایی جدی در چارچوب تلاش‌هایی برای تغییر نظام در قطر برداشته است که مهم‌ترین آن آماده کردن شیخ عبدالله بن علی آل ثنی به عنوان امیر در سایه است و برخی شیوخ قبایل قطر قبیله الغفران را به جدایی از حکومت دعوت کرده و اعضایی از خاندان حاکم قطر نظیر شیخ سلطان بن سحیم را هم به سمت خود کشانده در عین حال کنفرانسی در لندن ترتیب داد که در آن شخصیت‌هایی که نمایندگان معارضان قطر خوانده می‌شوند حضور داشتند عربستان و امارات همچنین کنفرانس دیگری را در ژنو برای بررسی مساله حقوق بشر در قطر ترتیب دادند و رسانه‌های وابسته به آنها هم به طور گسترده اقدام به پوشش خبری آن کردند.

از مهم‌ترین موفقیت‌های میانجیگر کویتی اجتناب از وقوع مداخله نظامی برای تغییر نظام در کشور قطر است که شیخ الاحمد الصباح در کنفرانسی خبری در واشنگتن در حاشیه سفر رسمی خود در اوایل سپتامبر گذشته خبر آن را اعلام کرد اما در شرایطی که اخبار از افزایش شمار نظامیان ترکیه در پایگاه العیدید ترکیه نزدیک به پایگاه آمریکایی به 30 هزار نفر حکایت می‌کند نمی توان با قاطعیت گفت که شیپور جنگ به صدا درنخواهد آمد بخصوص که مقامات قطری هم تاکید کردند هرگز اجازه بروز آشوب‌هایی در داخل کشورشان که کشورهای تحریم کننده عوامل آن هستند، نمی دهند و با آن به شدت برخورد می‌کنند.

از سوی دیگر موضع آمریکا هم در قبال بحران قطر ابهام دارد بخصوص از سه هفته پیش که طرح ترامپ برای ترتیب دادن برقراری تماس تلفنی بین امیر قطر و محمد بن سلمان ولی عهد سعودی به شکست انجامید و ضرب المثل معروف مصداق این قضیه است که «آمد ابرویش را بردارد چشمش را کور کرد».

عطوان در پایان یادداشت خود آورده است: شاید برای ما و غیر ما دشوار باشیم که درباره غیرمنتظره‌های بحران قطر پیش‌بینی داشته باشیم اما با نگاهی به کشمکش شدید بین طرفین این بحران و بخصوص تلاش‌هایی که برای سلب امتیاز برگزاری مسابقات فوتبال جام جهانی و همچنین سلب امتیاز انحصاری کانال های ورزشی قطر در پوشش این مسابقات می‌شود و از سوی دیگر واکنش قطر با تحکیم همپیمانی سیاسی، نظامی و اقتصادی خود با ترکیه و ایران نیز ثابت می‌کند که هر احتمالی برای آینده بحران قطر مطرح است که پیش پا افتاده‌ترین آن به تعویق افتادن اجلاس پیش روی سران شورای همکاری و مسابقات فوتبال جام خلیج به میزانی قطر است.

منبع: فارس