ممیزی‌هایی که «خانه دختر» را سوزاند

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، فیلم سینمایی «خانه دختر» به کارگردانی شهرام شاه‌حسینی، در سی و سومین جشنواره فیلم فجر رونمایی شد. بعد از اکران این فیلم در جشنواره، منتقدان زیادی به سوژه و نوع پرداخت آن نقد داشتند.

این نقدها در حالی بود که متاسفانه موضوعاتی از این دست نه تنها در جامعه ما رخ می‌دهند بلکه همه در حوزه حوادث رسانه‌ها منتشر، تحلیل و پیگیری می‌شوند؛ اما چرا نباید این چنین موضوعاتی در قالب فیلم و سینما به تصویر کشیده شوند؟ این سوالی است که بارها به طرق گوناگون از مسئولان پرسیده شده و هر بار نیز بی‌جواب مانده است.

*اکران به شرط تصویربرداری مجدد

در هر صورت، فیلم سینمایی «خانه دختر» پس از سی و سومین جشنواره فیلم فجر چندین مرتبه متقاضی دریافت پروانه نمایش شد و هر بار مهر توقیفی، محکم‌تر روی پرونده آن زده می‌شد. تا اینکه سال گذشته به دستور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، کمیته‌ای تحت عنوان کمیته بازبینی فیلم‌های توقیفی که دیگر تعدادشان بیشتر از انگشتان دست شده بود، با هدف بازبینی‌ مجدد و چند باره فیلم‌هایی که طی این سال‌ها به دلایل گوناگون توقیف شده و از اکران باز مانده بودند، تشکیل شد.

فیلم «خانه دختر» نیز به عنوان یکی از فیلم‌های توقیفی به این کمیته فرستاده و برای چندمین بار توسط اعضای کمیته، بازبینی و مورد بررسی قرار گرفت. در نتیجه تمام این بازبینی‌ها تصمیم شورا بر این بود که این فیلم با تغییر تدوین و تصویربرداری مجدد برخی از سکانس‌ها می‌تواند پروانه نمایش دریافت کند. حکمی که بی‌شک خبر از سوزاندن «خانه دختر» می‌داد.

*تغییرات باب میل گروه نیست

قطعا هیچ تغییراتی باب میل فیلمساز و تهیه‌کننده نیست چرا که اگر باشد، هر فیلمی از ابتدا به نوع دیگری ساخته می‌شود اما از آنجا که هر سرمایه‌گذاری به دنبال بازگشت سرمایه‌اش است و هر فیلمسازی به دنبال دیده شدن فیلمش، تن دادن به تغییرات مانند گذشت از سلیقه و باور است. به هر حال این اتفاق افتاد و تغییرات و اصلاحیه‌های موردنظر ارشاد در فیلم اعمال شد و فیلم بار دیگر مورد بازبینی قرار گرفت و در نهایت با اغماض ارشاد، توانست پروانه نمایش دریافت کند.

در لیست فیلم‌های توقیفی، اولین فیلمی که با رفع توقیف اکران شد، فیلم سینمایی «خانه دختر» بود. با انتشارآنونس این فیلم تصور می‌شد که تغییرات زیادی در فیلم اعمال نشده و فیلم حرف اصلی خود را می‌زند اما زمانی که در اکران عمومی، مخاطب با فیلمی مواجه می‌شود که تغییرات آن را گنگ کرده است‌.

*اکران به بهای فروختن محتوای اصلی

باور کردن تصویربرداری مجدد برخی از سکانس‌های فیلم که با قبول کارگردان صورت گرفته، کمی دور از ذهن است. شهرام شاه‌حسینی؛ کارگردان این فیلم چندی پیش در مصاحبه‌ای اعلام کرد که با درخواست ارشاد و تصویربرداری مجدد فیلم، نه تنها مشکلی ندارد بلکه ضبط مجدد یکی از سکانس‌‌ها را برای رفع شبهه‌ها لازم می‌داند و گفت این تغییر، تفسیر همه مخاطبان را یکدست خواهد کرد. وی در همین مصاحبه گفته بود که تصویربرداری مجدد پیشنهاد خود او است که با استقبال مسئولان نیز روبه‌رو شده، او که باور داشت در هر شرایطی باید فیلم را اکران کند تا سرمایه تهیه‌کننده بازگردد، تصویربرداری مجدد را ضربه‌ای برای فیلم نمی‌پنداشت و معتقد بود که آسیبی به فیلم وارد نخواهد شد.

با تمام این موارد، آنچه که به فیلم ضربه زده تغییراتی است که خواسته یا ناخواسته در فیلم اعمال شده و آنچه که با تمام مبهمی به وجود آمده در فیلم، تاکنون باعث فروش آن شده، برچسب «فیلم رفع توقیفی» است که شاید تنها دلخوشی تهیه‌کننده برای فروش است. تهیه‌کنندگی که با وجود تماس‌های پی در پی اما به هیچ عنوان حاضر نیست حتی کلمه‌ای در مورد «خانه دختر» صحبت کند.

*انتقادها به «بی سر و ته» شدن فیلم

در ادامه تمام نقدها و نارضایتی‌هایی که طی هفته گذشته از مخاطبان فیلم «خانه دختر» دریافت شده، به سراغ دو نفر از عوامل فنی آن که در تغییرات سهیم بودند، رفتیم و از آن‌ها پرسیدم که چه تغییراتی در فیلم حاصل شده است.

در تماس تلفنی که با مرتضی غفوری داشتیم، وی در این باره توضیح داد: از ابتدا به عنوان فیلمبردار «خانه دختر» بوده‌ام و صفر تا صد تصویربرداری با مسئولیت من بوده، زمانی که حرف و حدیث‌هایی به وجود آمد که «خانه دختر» با شرط تصویربرداری مجدد برخی از سکانس‌ها اجازه اکران می‌گیرد، من ایران نبودم.

وی ادامه داد: از آنجایی هم که نام فیلمبردار دیگری در پوستر و تیتراژ ذکر نشده، پس تصویربرداری مجددی هم صورت نگرفته چرا که اگر قرار بر این اتفاق بود حتما به من گفته می‌شد که یا خودم کار را تمام کنم و یا حداقل از جایگزینی که برایم درنظر گرفته شده، مطلع باشم.

از سوی دیگ میثم مولایی به عنوان تدوینگر این فیلم از پاسخ به این سوال ما سر باز زد و گفت: طبق بند هفتم قراردادی که همه عوامل پیش از شروع کار با تهیه‌کننده بسته‌اند، در هر شرایطی مانند اتفاقی که هم‌اکنون برای «خانه دختر» افتاده است، هیچ یک از ما اجازه این را نداریم که در مورد مسایل فیلم با هیچ رسانه‌ای صحبت و علتی را توضیح دهیم.

وی ادامه داد: طبق همان بند هفت قرارداد هر گونه توضیحی در خصوص فیلم و فیلمنامه و تغییرات و ... بر عهده تهیه‌کننده خواهد بود و او پاسخگوی این دست سوالات است.

*اکران برای بازگشت سرمایه

این عدم پاسخگویی که حکایت از تعهد و حرفه‌ای بودن عوامل دارد، در صورتی است که محمد شایسته؛ به عنوان تهیه‌کننده فیلم که سخنگوی آن محسوب می‌‌شود، به هیچ عنوان حاضر به هیچگونه توضیح و صحبت درباره فیلم «خانه دختر» نیست!