دانشگاه منزوی و متروکه، سیل بیکاری و از دست‌رفتن کارکردهای دانشگاه

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، سیدضیا هاشمی با تبریک آغاز سال نو تحصیلی به جامعه دانشگاهی، میهامانان به ویژه رئیس‌جمهور روحانی، اعضای هیات دولت، استادان و دانشجویان و تسلیت ایام عزاداری سید و سالار شهیدان گفت: خرسندیم که به برکت انقلاب اسلامی که خود متاثر از نهضت مقدس حسینی بود، گامهای مهمی در حرکت به سمت دانشگاهی که به فرموده حضرت امام خمینی(ره) باید مبدا همه تحولات باشد، برداشته‌ایم. دانشگاهی عادلانه، آزاد و مشکل‌گشا منطبق بر عصاره آرمان‌های قیام حضرت سیدالشهدا (ع) یعنی عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی، حریّت و آزادگی و اراده به اصلاح امور جامعه.

او ادامه داد: نگاهی به وضعیت دانشگاه‌های کشور نشان می‌دهد که در چهار دهه گذشته، دانشگاه‌های ما علی‌رغم همه کاستی‌ها در کلیت، توانسته‌اند گام‌های بلندی در مسیر تحقق این آرمان‌ها بردارند. زیرساخت‌های آموزشی تا حد مطلوبی، در راستای برقراری عدالت آموزشی، توسعه یافته و فرهنگ نقد و گفت‌وگو، عدالتخواهی و ظلم‌ستیزی در دانشگاه نهادینه شده است. دانشگاهیان از طرق مختلف، با حضور فعالانه و منتقدانه در مباحث عمومی کشور و ارائه مشاوره علمی به دستگاه‌های اجرایی و واحدهای صنعتی و کمک به خودکفایی کشور از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری، در اصلاح امور جامعه مشارکت جدی داشته و موثر بوده‌اند. دانش‌آموختگان ما در ارتقای آگاهی‌های عمومی، حقوق شهروندی و اخلاق و دانش حرفه‌ای و اجتماعی نقش بسیار مهمی داشته‌اند و توانسته‌اند در توسعه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور موثر واقع شوند.

او افزود: تا آنجا که در سالیان اخیر دانشگاه در دو مقطع سرنوشت‌ساز تاریخی با حمایت گسترده خود از جناب آقای دکتر روحانی در انتخابات‌های 92 و 96، شرایط را برای تغییر مسیر کشور و بازگشت اعتدال، تدبیر، امید و عقلانیت به فضای جامعه فراهم نموده و امروز نیز همچنان به عنوان یکی از مهمترین نهادهای مدافع آزادی، عدالت و اصلاح امور جامعه، در کنار دولت ایستاده است.

هاشمی گفت: با وجود همه این دستاوردها ما نیازمند داشتن تصویری آسیب‌شناسانه و انتقادی از وضعیت دانشگاه و تحول آن در سالیان گذشته هستیم. متاسفانه سیطره کمیت‌گرایی بر نظام آموزش عالی کشور در دهه گذشته و محدود دیدن رشد علمی به تعداد دانشجو و مقاله و پایان‌نامه، علاوه بر دامن‌زدن به کاهش کیفیت آموزش، توسعه نامتوازن و بی‌عدالتی در دانشگاه، مسیر مدرک‌فروشی و توسعه شهریه‌محور، را گشود و دانشگاه را از برقراری ارتباط با صنعت و جامعه و حل مسائل آنها دور ساخت. این «دانشگاه منزوی» به دنبال خود، سیل بیکاران دانش‌آموخته را به دنبال داشت که عموما از مشارکت در حل مسائل کشور و اصلاح امور جامعه در حوزه‌های مختلف نظیر اقتصاد، روابط بین‌الملل، فرهنگ و سیاست بازمانده‌اند.

سرپرست وزارت علوم در بخش دیگری از سخنان خود گفت: امروز و با پایان موج گسترده تقاضای جمعیت جوان برای ورود به دانشگاه و فرارسیدن زمان ورود آنها به بازارهای کار، بی‌شک تداوم روندهای پیشین که عمدتا مبتنی بر تعادل میان عرضه و تقاضا در حوزه آموزش عالی بود، ناممکن است. با کاهش انگیزه و تقاضا برای ورود به دانشگاه به زودی و در صورت عدم تغییر مسیر، ما شاهد «دانشگاه‌های متروکه‌ای» خواهیم بود که بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های آن به مرور کارکردهای حداقلی خود را هم از دست خواهند داد.

او در پایان گفت: از سویی کشور ما در چندین حوزه کلان، با مسائلی دست به گریبان است که به نظر نمی‌رسد با راه‌حل‌های متعارفی که تا امروز طی شده، حل شدنی باشند. عدم اجماع در حوزه روابط بین‌الملل، کمبود منابع در حوزه اقتصاد، بحران آب در حوزه محیط زیست، فرسایش اعتماد و شدت گرفتن آسیب‌ها در حوزه جامعه، شدت گرفتن تنازعات در حوزه سیاست و گسیختگی در حوزه فرهنگ، برخی از این مسائل هستند که دانشگاه، برای قرار گرفتن در مبدا تحولات، می‌بایست در جایگاه ارائه مسیر برای حل آنها قرار داشته باشد. لذا آموزش عالی کشور، در این نقطه عطف مهم تاریخی، که شاهد کاهش تقاضای ورود به دانشگاه و پایان دوران توسعه کمی از یکسو و نیاز کشور به مداخله دانشگاه برای حل مسائل اساسی کشور از سوی دیگر است، نیازمند یک بازآرایی جدی به منظور فراهم نمودن امکان چنین مداخله‌ای است.