فرصت ایران برای نفت زدایی از بودجه

به گزارش خبرنگار اقتصادی آنا، سایه نفت در تاریخ 100 ساله اقتصاد ایران همواره از هر مولفه دیگری قوی‌تر بوده، بنابراین هر تغییر و تحولی در این صنعت بر کل ساختاری اقتصاد ایران سایه می اندازد.

به طوری که معمولا در ایران هرگاه شرایط نفت مناسب بود،‌ وضعیت اقتصاد نیز سکه شد و در مقابل هر محدودیتی در نفت زمینه را برای بحرانی شدن اقتصاد فراهم کرده است.

بنابراین شاخص‌های اقتصادی مانند تورم،‌نقدینگی و رشد اقتصادی همواره متاثر از نفت بوده و این ماده سیاه بد بو نقش اصلی را در اقتصاد ایران داشته است.

سال گذشته نیز که نخستین سال اجرای برجام و رفع تحریم‌های نفتی بود، رشد اقتصادی ایران با احتساب نفت به 11.1 درصد و بدون نفت 6.4 رسید.

این به واسطه آن بود که ایران در سال 95 تقریبا تمام ظرفیت تولید نفت خود را به کار بست و تولید نفت تا آستانه 4 میلیون بشکه در روز بالا رفت.

اما در همان زمان نیز اقتصاددانان هشدار می دادند که رشد اقتصادی ایران با تکیه بر نفت در سال بعد یعنی سال 96 امکان پذیر نیست زیرا تولید و صادرات نفت در اوج خود قرار داشت و افزایش تولید بیشتر نیز نیازمند سرمایه گذاری های بالا و دستیابی به تکنولوژی های گسترده بود.

همین امر نیز رخ داد و برای نخستین بار در بهار امسال، ‌رشد اقتصادی با احتساب نفت در مقابل رشد اقتصادی بدون نفت،‌کمتر بود.

معنای این امر آن است که نفت به جای آنکه مانند همیشه تاثیر مثبتی را بر رشد اقتصادی داشته باشد،‌ رنگ و لعاب منفی به اقتصاد داد.

بر اساس آمار رشد اقتصادی سه ماهه اول امسال با در نظر گرفتن نفت 6.5 درصد و بدون در نظر گرفتن نفت 7 درصد بوده است که به معنای معکوس شدن رابطه نفت و رشد اقتصادی است.

این امر از آن جهت رخ داده که رشد بخش استخراج نفت خام و گاز طبیعی در بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه آن در سال ۹۵ از متوسط رشد سایر بخش‌های اقتصادی کمتر بوده، لذا رشد محصول ناخالص داخلی از رشد محصول ناخالص داخلی بدون نفت کمتر شده است.

با این حال ایران در بهار امسال رشد اقتصادی مطلوبی را تجربه کرد که این امر به دلیل تحرک در سایر بخش های اقتصادی بوده است.

در گروه های مختلف اقتصادی بیشترین رشد مربوط به گروه خدمات با افزایشی 8.3 درصدی است. بعد از آن ساختمان که سال ها در رکود فرو رفته بود با رشدی 7.1 درصدی قرار دارد که حکایت از آغاز رونق در بخش مسکن خواهد بود.پس از این دو گروه صنعت با رشد 4.9 درصدی قرار دارد و کشاورزی نیز در سه ماهه نخست سال رشدی 3.1 درصدی را تجربه کرده است.

این اتفاق برای اقتصاد ایران فرصتی مطلوب به شمار می رود تا با تکیه بر اصول اقتصاد مقاومتی بتواند با تحرک بخش های مولد اقتصاد از بودجه نفتی فاصله بگیرد.