روزی روزگاری؛ سینمای پررونق دفاع مقدس/ پرمخاطب‌ترین‌ها کدامند؟
سینمای دفاع مقدس با وجود قصه‌ها و کارگردانان شاخصی مثل ابراهیم حاتمی‌کیا، احمدرضا درویش، محمدعلی باشه‌آهنگر و ... اما همچنان مثل یکی دو دهه قبل مخاطب چندمیلیونی ندارد. گرچه همه ژانرهای سینمای امروز به وضعی حتی بدتر دچارند اما توقع از سینمای دفاع مقدس بالاتر است.
گروه فرهنگی خبرگزاری آنا: سینمای دفاع مقدس برخلاف تصور خیلی‌ها، اتفاقا از پرمخاطب‌ترین ژانرهای سینمای ایران بوده و همچنان هم به شرط اینکه خوش‌ساخت و قصه‌هایی قوی داشته باشند، رونق حسابی دارد. کما اینکه بهترین و کاربلدترین کارگردانان ما از قضا یا آثارشان منحصرا در اختیار این ژانر است یا حداقل گذری هم به این نوع فیلم‌ها زده‌اند.
گرچه خیلی از این فیلمسازان این روزها دست به هیچ کاری نمی‌زنند! اینکه چرا و به چه دلیل؟ الله اعلم!
همزمان با هفته دفاع مقدس، گذری داریم بر 10 فیلم پرمخاطب سینمایی که به اسم جبهه و دفاع مقدس برچسب خورده؛ آثاری که زمانی برای خودشان برو بیایی داشتند و مخاطب از دیدنشان در سالن‌های سینما دریغ نمی‌کرد اما امروز جز عده‌ای فیلمساز، دیگران حواسشان به این سبک و قصه‌ها نیست.
گرچه تا بخواهیم هم جلوی کار این فیلمسازان، سنگ می‌اندازند جز اینکه یکی مثل حاتمی‌کیا باشی که بقیه مجبور باشند لااقل بخاطر کیفیت در فیلمسازی‌ات، همیشه سراغت را بگیرند.
البته فیلمسازی در طریق دفاع مقدس، از ساخت تا اکرانش با کلی سر وصدا و بگیر و ببند همراه‌ست. همین بگیرو ببندهاست که متأسفانه خیلی از فیلمسازان کاربلد و خوش‌ذوق نیز سعی می‌کنند سرگرم فیلم‌های اجتماعی و غیره بشوند و دل به سختی ژانر دفاع مقدس نگذارند آنهم به اجبار.
از اینها که رد شویم، مروری کوتاه بر چند فیلم پرمخاطب دفاع مقدس، حکایت از این مسأله دارد که اینها حتی در همان اوایل جنگ تحمیلی نیز جمعیتی عجیب را به سالن‌ها می‌کشاندند. جمعیتی که شاید یک درصدشان امروز هیچ رغبتی به سینما رفتن و دیدن هیچ فیلمی ندارند!
اما جای بسیاری از بهترین‌های سینمای دفاع مقدس که ساختشان برای همین چندین سال گذشته است، در میان لیست پربیننده‌ترین فیلم‌های این ژانر خالی به نظر می‌رسد. اما کدام‌ها توانسته‌اند مخاطب بیشتری را به سالن‌ها بکشانند؟ چه سالی؟ و با چه تعدادی؟
1. عقاب‌ها / 8 میلیون 600 هزار نفر
«عقاب‌ها» فیلمی ایرانی در ژانر جنگی، ساخته ساموئل خاچیکیان محصول سال ۱۳۶۳ است.
این فیلم نخستین و جدی‌ترین فیلم در حوزه جنگ ایران و عراق است که در سال ۱۳۶۴ اکران شد و چنانکه می‌گویند درحالی که جمعیت ایران نزدیک به ۴۵ میلیون نفر بود، ۱۸ درصد به دیدن فیلم رفتند.
سعید راد، جمشید هاشم‌پور، زری برومند، شهاب عسگری، رضا رویگری و بهزاد رحیم‌خانی جمعی بازیگران این فیلم را تشکیل می‌دادند.
2. کانی مانگاه/ 5 میلیون و 973 هزار نفر
«کانی مانگا» عنوان فیلمی جنگی است به کارگردانی سیف‌الله داد که در سال ۱۳۶۶ ساخته شده است. فرامرز قریبیان، علی ثابت فر، عبدالرضا اکبری، کاظم افرندنیا، رضا رویگری و منصور والامقام بازیگران این فیلم هستند.
«کانی‌مانگا»، روایت سرگذشت خلبانی عراقی است که هواپیمایش در منطقه کردستان عراق سقوط کرده و جان سالم به در برده‌است. گروهی تکاور زیرنظر سروان یاوری مأمور می‌شوند تا خلبان را به اسارت درآورند که با نیروهای عراق درگیر می‌شوند.
3. گذرگاه/ 5 میلیون و 437 هزار نفر
«گذرگاه» فیلمی به کارگردانی شهریار بحرانی و تولید سال ۱۳۶۵ است. فیلم ماجرای یک رزمنده به نام ناصر به همراه سه تن از همرزمانش (احمد، قاسم و محمد) است که برای عملیات گشت و شناسایی به جبهه اعزام می‌شوند ... .
خسرو ضیایی، عطاء اله سلیمانیان، محرم زینال‌زاده، اردلان شجاع‌کاوه، مهرداد خوشبخت، مژگان بنی‌هاشمی، علی شاه‌حاتمی، محمد علیدوست، ملیحه کشاری، انسیه قنبری، روح‌الله برادری و ... بازیگران «گذرگاه» هستند.
4. هراس/ 3 میلیون و 432 هزار نفر
هراس عنوان فیلمی سینمایی ساخته شهریار بحرانی محصول سال ۱۳۶۶ ایران است.
مسئولان یک سفارت خانه عربی کیفی محتوی اسناد محرمانه را به ایادی داخلی دشمن تحویل می‌دهند تا از مرز خارج کنند. کیف به دست نیروهای انتظامی می‌افتد و پس از کشف رمز روشن می‌شود که دشمن قصد دارد یکی از روستاهای مرزی را بمباران شیمیایی کند.
یک گروه تجسس برای پیگیری ماجرا به کردستان اعزام می‌شود و با راهنمایی یک مرد مسلح محلی عملیات تجسسی را آغاز می‌کنند. اما روستا بمباران می‌شود و عده زیادی از اهالی کشته می‌شوند. افراد دشمن سر می‌رسند و با نیروهای تجسس درگیر می‌شوند. قوای کمکی از راه می‌رسد و دشمن نابود و تارانده می‌شود.
جعفر دهقان، اردلان شجاعی کاوه، فرامرز شهنی، سید احمد میرعلایی، محسن بابایی، بهروز شهامت، حسین منصور فلاح و روح‌الله برادری در این پروژه به ایفای نقش پرداخته‌‌اند.
5. اخراجی‌ها دو/ 3 میلیون و 400 نفر
«اخراجی‌ها ۲» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی است که ساخت آن در پاییز ۱۳۸۷ آغاز شد و در نوروز ۱۳۸۸ روی پرده سینماها رفت.
داستان این فیلم، در ادامه قصه اخراجی‌ها یک است. اخراجی‌ها اسیر شده و به اردوگاهی به سرپرستی رسول می‌روند. از طرفی خانواده آنها قصد مسافرت به مشهد را داشتند اما منافقین هواپیمای آن را ربوده و با فرود آن در کشور عراق زمینه‌ساز اتفاقاتی در فیلم می‌شوند ...
اکبر عبدی، جواد هاشمی، حسام نواب صفوی، محمدرضا شریفی‌نیا، شیلا خداداد، امیریل ارجمند، مهراوه شریفی‌نیا، مهران رجبی، سید جواد رضویان و ارژنگ امیر فضلی در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند.
6. افق/ 3 میلیون و 260 هزار نفر
فیلمی به کارگردانی و نویسندگی رسول ملاقلی پور که محصول سال ۱۳۶۷ است. داستان فیلم در مورد حمله نیروهای ایرانی به اسکله راداری الامیه عراق می‌باشد. گروهی از غواصان بسیج و سپاه پاسداران برای انهدام سکوی الامیه تجهیز می شوند. رزمنده ای به نام نصرت به تنهایی به مأموریت شناسایی و عکس برداری از اسکله می‌رود. همرزم او، احمد، که می داند نصرت بیمار است به دنبال او روان می شود. آن ها به محاصره دشمن درمی آیند و ... .
جهانبخش سلطانی، سیدجواد هاشمی، مهرزاد نوشیروانی، علی داروییان و برخی دیگر بازیگران فیلم را تشکیل می‌دهند.
7. پرواز از اردوگاه/ 3 میلیون و 103 هزار نفر
«پرواز از اردوگاه» فیلمی به کارگردانی حسن کاربخش و نویسندگی سید محمدرضا عالی پیام ساخته سال ۱۳۷۲ است که جمشید هاشم پور، میرمحمد تجدد، فریدون مالکی، مجید میرزاییان، احمد میررفیعی ازجمله بازیگران آن بودند.
داستان فیلم، درباره سرگرد خلبان عباس حلمی است که پس از دست یافتن به اطلاعات مهمی در عملیات شناسایی به اسارت نیروهای عراقی در می‌آید. وی با همکاری سایر اسرای ایرانی، نقشه فرار از اردوگاه را برای رساندن اطلاعات خود به نیروهای ایرانی طرح ریزی می‌کند.
در این میان، عراقی‌ها به نقشه او پی می‌برند و برای دستیابی به اطلاعات سعی می‌کنند یک فرار هدایت شده را برای او طرح ریزی کنند. عباس حلمی به همراه یک سپاهی و یک بسیجی طی عملیاتی از اردوگاه می‌گریزد. ولی در دام نیروهای عراقی می‌افتند.
8. پایگاه جهنمی / 3میلیون و 59 هزار نفر
«پایگاه جهنمی» فیلمی به کارگردانی و نویسندگی اکبر صادقی محصول سال ۱۳۶۳ است.
در خلاصه فیلم می‌خوانید:
دشمن در خاک خود پایگاهی قدرتمند ساخته است. خبر به ستاد عملیاتی نیروی دریایی می رسد و یک تیم چهار نفری از گردان تکاوران نیروی دریایی به فرماندهی ستوان «بای» انتخاب می شوند تا با نفوذ به خاک دشمن «پایگاه جهمنی» را منهدم کنند.
در آغاز مأموریت یکی از افراد گروه، که در گذشته فاسد و«طاغوتی» بوده، دستگیر و پس از شکنجه اعدام می شود. یکی از آن ها به ضرب چاقو کشته می شود و دو نفر دیگر می گریزند. گشتی‌های دشمن آن دو را تعقیب می کنند، اما ناوچه ی خودی به کمک ستوان بای و گروهبان همراهش می‌شتابد و آن ها را نجات می دهد.
از بازیگران این فیلم می‌توان به فرامرز قریبیان، جمشید هاشم پور، کاظم افرندنیا و حسین ملاقاسمی اشاره داشت.
9. پلاک/ 2 میلیون و 667 هزار نفر
یک گروه هشت نفری تکاور، به فرماندهی سروان هاشمی، مأموریت می‌یابند تا با نفوذ به منطقه تحت اشغال دشمن نقشه استحکامات و مناطق مین گذاری شده را تهیه کنند. پس از انجام مأموریتشان همه افراد به جز فرمانده گروه در درگیری با دشمن کشته می‌شوند و فرمانده که جنازه یکی از همرزمانش را به دوش می‌کشد با نقشه‌ها به سوی پایگاه نیروهای خودی به راه می‌افتد.
این فیلم کارگردانی ابراهیم قاضی‌زاده با داستانی از دوران دفاع مقدس از حضور بازیگرانی همچون حسین گیل، مصطفی تاری، آرش تاج، عباس نوذری، رضا طوفان، رضا صفایی پور، عباس مختاری، رضا راد و غیره بهره گرفته است.
10. بلمی به سوی ساحل/ 2 میلیون و 553 هزار نفر
«بلمی به سوی ساحل» فیلمی به کارگردانی و نویسندگی رسول ملاقلی پور است که در سال ۱۳۶۴ ساخته شده و خسرو ضیایی، عطاءاله سلمانیان، بهزاد بهزادپور، جعفر دهقان و فرید کشن فلاح از بازیگران آن هستند.
در خلاصه فیلم اینگونه آمده است:
در اواخر مهر ماه ۱۳۵۹، هنگامی که خرمشهر در خطر سقوط قرار دارد، یک گردان از پاسداران به فرماندهی مرتضی برای کمک به رزمندگان این شهر از تهران حرکت می کند و چون جاده های آن حوالی در دست عراقی هاست، آنان بایستی از بندر ماهشهر به وسیله هلیکوپتر خود را به خرمشهر برسانند اما کوشش او برای در اختیار گرفتن هلیکوپتر ناکام می ماند و مرتضی گردانش را با یک لنج از طریق خلیج فارس به خرمشهر می رساند.
او و گردانش یک روز پس از سقوط خرمشهر به آنجا می رسند. طی نقشه ای، مرتضی همراه دو تن از بازماندگان رزمنده در خرمشهر شبانه به کمک یک بلم از کارون می گذرد و به مواضع دشمن نفوذ می کنند تا با تهیه نقشه از استحکامات دشمن در خرمشهر آمادگی اطلاعاتی لازم جهت ضربه زدن به عراقی ها بدست آید...
انتهای پیام/
