فرهنگنامه تاریخ‌نویسی اسارت در حال تدوین و چاپ است

به گزارش گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، در تازه‌ترین قسمت برنامه «شب نشینی» مسعود ده‌نمکی کارگردان سینما و امیرعلی جوادیان، عکاس و خبرنگار هشت سال دفاع مقدس به عنوان مهمان‌های یکم مهرماه در استودیو حاضر شدند.

در بخش اول برنامه گفت‌وگو محور «شب نشینی» امیرعلی جوادیان، عکاس و خبرنگار دوران دفاع مقدس که نقش موثری در خبررسانی های دفاع مقدس داشت به عنوان مهمان برنامه معرفی شد. جوادیان درباره ظرفیت‌های بسیار زیاد ایران گفت: خورشید در ایران از گنبد طلایی امام هشتم (ع)، سرزمین فردوسی و نادر و طلوع می‌کند و تمام شعرا و ادبا را از سر می‌گذراند و آخر سر از شهر شمس تبریزی غروب می‌کند در هیچ سرزمینی این قدر فرهیختگی و ادب و فرهنگ وجود ندارد.

وی درباره اقداماتش در دوره دفاع مقدس تصریح کرد: کار خاصی نکرده‌ام و وظیفه‌ام بوده است که در دوران جنگ چشم مردم ایران باشم. کتاب من در سال ۹۳ به عنوان کتاب سال دفاع مقدس انتخاب شد و به خاطر این بود که من در غم و شادی مردم سهیم بودم. همه جا جنگ می‌شود اما جنگ ایران تکان‌دهنده دنیا بود چون با فرهنگ عاشورا عجین شده بود.

جوادیان ادامه داد: بازپس گرفتن خرمشهر و اسیر کردن ۱۹ هزار نفر در یک روز آن هم با امکانات غیرقابل مقایسه ایران و عراق توسط کارشناسان جنگی در سراسر دنیا غیرقابل توجیه است و این موضوع به خاطر خودباوری بود که بین مردم رواج داشت و حالا هم باید این خودباوری حفظ و تقویت شود و باعث شود ایران را آباد کنیم.

وی بیان کرد: جوان‌تر که بودم در سن ۱۸ سالگی نقشه‌برداری خواندم و به صورت اتفاقی در حوزه هنری عکاس شدم، بعد در خبرگزاری ایرنا مشغول به کار شدم و پس از رخداد جنگ به خاطر علاقه‌ام به این حوزه درخواست کردم که به جبهه بروم و کار عکاسی را در آن جا ادامه دهم. چون جوان بودم روحیه انجام کارهای خارق‌العاده را داشتم و به خاطر همین در مناطقی که هنوز از مین پاکسازی نشده بودند می‌رفتم تا عکس بگیرم و هر لحظه احتمال می‌دادم پایم روی مین برود. تصاویری را ثبت می‌کردم که تاریخ این سرزمین هستند. با کسانی آشنا شدم که نمی‌توانم از منش و از خود گذشتگی‌شان بگویم مثل افرادی که داوطلب می‌شدند تا روی مین بروند و از زندگی خود می‌گذشتند که مسیر را برای دیگران باز کنند. در همه ملت‌ها این تبلور معنویت و از خودگذشتگی به وجود نمی‌آید. بعضی از شب‌ها در سنگرها رزمندگان برای سبقت گرفتن از یکدیگر گریه می‌کردند.

مخفی‌کاری صدام در مورد خرمشهر

جوادیان گفت: روز فتح خرمشهر رادیو عراق پخش می‌کرد که چنین اتفاقی نیفتاده است و صدام قصد داشت این حقیقت را کتمان کند. به محض اینکه عکس‌های ما مخابره شد و مردم ما را در خرمشهر و اسرایی را که گرفته بودیم نشان می‌داد، صدام سه شرط را پذیرفت و این نمونه‌ای عینی از تاثیر عکس و رسانه در تاریخ کشور است چون عکس‌ها سند تاریخی هر کشور هستند.

وی درباره جاذبه‌های ایران تصریح کرد: موضوعات مختلفی از ایران را عکاسی می کردم در ایران بیش از ۵۰۰ رسم وجود دارد که عکاسی از آن ها لذت بخش است. همه سکه های ایران را عکاسی کرده‌ام زیباترین سکه‌های دنیا در ایران است.

در بخش دوم برنامه مسعود ده‌نمکی کارگردان ارزشی سینما و تلویزیون ایران که با سری فیلم‌های سینمایی «اخراجی‌ها» به سینمای دفاع مقدس ورود کرد، به عنوان مهمان برنامه معرفی شد. ده‌نمکی گفت: شرایط سنی ما در زمان جنگ ایجاب می‌کرد که برای دفاع از کشور بجنگیم. در سن ۱۷ سالگی به جبهه رفتم و تا پایان جنگ آن جا رزمنده بودم و به عنوان تک‌تیرانداز وارد گردان سلمان لشکر محمد رسول‌الله (ص) شدم. پس از آن در چند عملیات حضور داشتم تا آخر جنگ هم بودم. با تقلب یک سال شناسنامه‌ام را دستکاری کردم تا اجازه اعزام به من بدهند و در نهایت بزرگ شدن من در جبهه بود.

ده نمکی تصریح کرد: شخصی می‌گفت جنگ عراق علیه ایران آخرین جنگ بشری است که انسان در برابر آهن قرار گرفت و بعد از آن جنگ‌ها الکترونیک می‌شود و خیلی کم جنگ کلاسیکی رخ می‌دهد. در این نوع جنگ عامل انسانی و روحیات و بُعد معنوی خیلی تاثیرگذار است و در همه جنگ‌ها صادق است. شهید مطهری می‌گوید «وقتی شیپور جنگ نواخته می‌شود مرد و نامرد را جدا می‌کند». درباره مردها در موقعیت‌های مختلف زیاد حرف زده‌ایم اما درباره نامردهای این جبهه صحبتی نکرده‌ایم.

وی افزود: سخنی از امام خمینی (ره) هم وجود دارد که می‌فرمایند: «جبهه دانشگاه انسان‌سازی است» شاید از نظر جسمی در جبهه‌ها بزرگ شدیم اما آنجا در واقع آدم شدن و تغییر انفسی است که انسان را به صورت روحی و باطنی بزرگ می‌کند چون افراد در محک امتحان عملی خداوند قرار می‌گیرند. وصیت‌نامه‌های جوانان ۱۷ ساله را که می‌خواندیم حرف‌های عارف‌های مسن را می‌زدند که با سال‌ها سیر و سلوک به آن حجم از بیزاری از دنیا رسیده‌اند. خیلی‌ها در این مسیر ادعا داشته‌اند اما بسیاری پای عمل که می‌رسد نمی‌توانند از جان خود بگذرند.

جبهه مدینه فاضله بود

کارگردان سینما بیان کرد: تغییراتی که جنگ در ما به وجود آورد گفتنی نیست ملموس است؛ آن عاملی که جوان را از آرامشش در شهر و پیش خانواده می‌کشد در خاک و خون و تا اندازه‌ای گیرا است که جوانان دل‌شان نمی‌خواست برای مرخصی هم برگردند. قطعا چنین اراده‌ای عشق جنگ نبود که آنها را نگه می‌داشت. آن اتفاقی که می‌افتاد به دلیل این بود که جبهه نسبت به خارج از مرزها مدینه فاضله حساب می‌شد اما درون خودش هم چالش‌هایی وجود داشت، مثلا همه افراد شجاع و نترس نبودند. آنهایی که می‌آمدند یک گام از آنهایی که نمی‌آمدند بالاتر بودند. آنهایی که شب عملیات موج ۰۲۱ نمی‌گرفتند که یاد شهر کنند و کم بیاورند باز هم یک پله از کسانی که نتوانسته بودند از دنیا دل بکنند بالاتر بودند. بسیاری هم تا عملیات می‌رفتند و پای میدان مین کم می‌آوردند و هوای بازگشت می‌کردند. در شب عملیات کمتر کسانی بودند که حاضر می‌شدند جلوی دوشکا بایستند.

ده نمکی درباره اصطلاحشان در بین رزمندگان توضیح داد: موج ۰۲۱ به این معنا است که در جبهه به خاطر اینکه کد تلفن تهران ۰۲۱ است می گفتیم موج ۰۲۱ کسی را گرفته یعنی او هوای خانواده و زندگی‌اش در تهران را کرده است.

وی از رابطه صمیمانه خود با دیگر رزمندگان گفت: کتاب «آدم باش» خاطراتم از تولد تا پایان جنگ است. جبهه به خاطر آدم‌هایش برای ما عزیز بود؛ نزدیک به ۴۰ سال از آن روزها گذشته اما هنوز هم با رزمندگان از فامیل به هم نزدیک‌تر هستیم. آن آدم‌های فداکار و ایثارگر را در جبهه‌ها از دست دادیم، افرادی که روی مین رفتند تا دیگران عبور کنند و دیگران زندگی کنند؛ به خاطر اینکه چنین انسان‌هایی را از دست دادیم فکر کردم حالا که زنده برگشته‌ام باید برای آرمان‌های آنها بجنگم نه خود آنها.

کارگردان «معراجی‌ها» درباره ارزش قهرمانان برای مردم در دیگر کشورها تصریح کرد: در مسکو مقبره شهدای گمنام هست که بسیار مورد توجه مردم بود و عروس و دامادها گل می‌آوردند روی مزار این شهدا می‌گذاشتند و بعد زندگی‌شان را آغاز می‌کردند. روزی در فرودگاه یکی از کشورهای خارجی دیدم همه افراد دور یک فرد جمع شده‌اند فکر کردم یک بازیگر معروف یا سلبریتی است اما بعدا فهمیدم پیرمردی که مدال‌های زیادی بر گردن دارد در آن مکان حضور دارد که بازمانده جنگ جهانی دوم بود و جوانان در فرودگاه از او عکس می‌گرفتند. دنیا با قهرمان‌های خود اینگونه رفتار می‌کند، در کشورهای دیگر در متروها جایگاه‌های ویژه برای جانبازان جنگی در نظر گرفته می‌شود و اسم خیابان‌ها در این کشور بر اساس اسامی قهرمانان انتخاب می‌شود و پز نامزدهای ریاست جمهوری در گذشته حضورشان در جبهه بوده است.

کارگردان سینما بیان کرد: عجیب‌ترین خاطره‌ام از «اخراجی‌ها» زمانی بود که امین حیایی ماسک خودش را به دختری که درگیر شیمیایی شده بود، می‌دهد که آن دختر فرزند خودم بود که آن روز کلاس اول بود. بعد از اکران فیلم روزی به مدرسه‌شان رفتم تا به خانه بیاورمش، یکی از بچه‌های کلاس‌شان مرا از پنجره دید و از کلاس بیرون آمد و شروع کرد به خواندن «ایول ایول داش مجیدو ایول، ایول ایول داش مسعودو ایول» و بعد همه مدرسه در دادن این شعار او را همراهی کردند.

ده‌نمکی اظهار کرد: به نظرم کاری به این عظمت نمی‌توانست این گونه تاثیرگذار باشد. وقتی از جبهه برمی‌گشتم فکر می‌کردم همه مردم کل خیابان‌ها را پر کرده‌اند و روبان‌ها را حاضر کردند تا جشنی بزرگ به مناسبت این پیروزی برگزار کنند، اما آن روز سیستم تبلیغاتی ما بلد نبود از این پیروزی درست استفاده کند. من در «اخراجی‌ها ۲» به این حس رسیدم. وقتی این فیلم اکران شد سینماها شبانه‌روزی شده بود، بلیت نبود و میلیون‌ها نفر برای دیدن این فیلم به سینما آمدند؛ مردم کف زمین می‌نشستند، در سینما فرش می‌انداختند و چای دم می‌کردند تا این فیلم را ببینند. در شمال خانواده‌ها از روستا به شهر می‌رفتند که فیلم را ببینند. این حس برایم غرورآفرین بود.

شریفی‌نیا - عبدی، تام و جری

وی درباره استقبال از «اخراجی‌ها» گفت: یکی از روزنامه‌های خارجی درباره این فیلم نوشته بود «اخراجی‌ها» تصورات آمریکا را درباره جوانان ایران به هم ریخت. چون آنها فکر می‌کردند اگر دوباره جنگ شود همان کهنه‌سربازان دفاع مقدس دوباره به جبهه می‌روند اما استقبال این چنینی از یک فیلم جنگی همه قشرهای مختلف مردم را به سینماها کشاند و نشان داد که هنوز هم کسانی هستند که برای وطن خود بجنگند.

کارگردان سینمای ایران درباره بازیگرانی که در مجموعه فیلم‌های «اخراجی‌ها» با او همکاری کردند، گفت : اکبر عبدی سربازی نرفت ولی در اخراجی‌های یک دو و سه دوره سربازی‌اش را گذراند. امین حیایی یکی از بازیگران بسیار خوب سینما است. شریفی نیا کپل سینما است و با اکبر عبدی تام و جری هستند.

ده‌نمکی خبر داد: در حال تدوین و چاپ فرهنگنامه‌ای هستیم که بزرگترین کار مرجع جنگ در دنیا است. در این فرهنگنامه تاریخ‌نویسی اسارت از چند هزار اسیر دفاع مقدس انجام شده و خاطراتشان جمع‌آوری شده است که می‌تواند منبع خوبی برای تحقیقات در موضوع دفاع مقدس باشد.

در ایام منتهی به اربعین حسینی بخش ویژه ارتباط مستقیم با حرم امام حسین (ع) به برنامه شب نشینی اضافه شده که امکان زیارت مجازی مزار این امام رئوف در کربلای معلی را برای مخاطبان این برنامه فراهم می‌کند.

برنامه «شب نشینی» از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت ۲۳:۳۰ به وقت تهران و ۲۱ به وقت وین بر روی آنتن شبکه جهانی جام‌جم می‌رود. محمد سلوکی و عبدالرضا امیراحمدی مجریانی هستند که هر کدام در شب‌های مختلف برای مخاطبان فارسی زبان سراسر دنیا «شب نشینی» را اجرا می‌کنند و تهیه‌کنندگان این برنامه نیز کاوه امیری جاوید و یوسف بچاری هستند.

انتهای پیام/۴۱۷۳/پ