هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی منظر امروزی و معاصر را دنبال می‌کند

به گزارش گروه فرهنگی آنا به نقل از روابط عمومی هفتمین دوسالانه مجسمه سازی تهران، در ابتدای این نشست کورش گلناری؛ دبیر دوسالانه گفت: در این مدت که آثار دوسالانه انتخاب شد، حرف ها و نقدهایی را شنیدیم و تصمیم گرفتیم امروز در جمع دوستانه ای گفت و گو شود و مسایل تشریح شود و انتظار داشتیم افراد بیشتری در نشست حضور داشته باشند.

گلناری در ادامه گفت: این دوسالانه در ابتدا درونمایه ای را برای خود تعریف کرد و تکلیف آن روشن شد و در بطن آن آشکار بود که دورریزهایی داشته باشد و آثاری کنار گذاشته شود. در این دوسالانه با هنرمندانی روبرو می شوید که مبنای نظری و پژوهشی را سرلوحه کار خود قرار می دهند و بر اساس آن نظرگاه، استیتمنت و طول مدت روشنگری کارشان را ترسیم می کنند.

دبیر دوسالانه افزود: اینگونه برخورد در انتخاب درونمایه و رجوع به یک فیلسوف ایرانی را تاکنون در دوسالانه ها نداشته ایم که اینقدر صریح و مشخص مبنای نظری تعریف کنند. بنابراین شاید طیف هایی و هنرمندانی که مدرنیستی و فرم گرا کار می کنند، نه تنها در اینجا بلکه در خارج از این فضا هم مشکلاتی برای نمایش کارشان داشته باشند. تعربف این تم برمی گردد به هنرمندانی که یک پژوهش هنرمندانه سرلوحه کارشان است و این اولین نظرگاه فکری بود که دوسالانه بر اساس آن تعریف شد. از ابتدا هم آگاه بودیم که ممکن است ریزش های زیادی از هنرمندان داشته باشیم. در جلسات بسیاری که در شورای سیاستگذاری داشتیم درباره این مسایل گفت و گو شد و حتی فراخوان دوسالانه بارها مرور شد تا منتشر شود.

گلناری در ادامه گفت: ما نمی گوییم بهترین گروه بودیم اما بهترین کاری که از دستمان برمی آمد در این دوسالانه انجام دادیم. یک مبنای تاریخی هم در این دوسالانه رقم خورد و می توان سه کاتالوگ دوسالانه های پنجم، ششم و هفتم دوسالانه را که در این دوسالانه منتشر می شود کنار هم قرار داد و قیاس کرد. همچنین نمایشگاه نهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر که چند برابر این دوسالانه برای ان هزینه می شود مبنای قیاس خوبی است تا مشخص شود دراین دوسالانه چه اتفاقی افتاد. همه اسناد دوسالانه به زودی در اختیار انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران قرار می گیرد تا بتوان قیاس و بررسی کرد.

گلناری درباره انتخاب آثار دوسالانه گفت: مهمترین اصلی که هیات انتخاب مدنظر داشت این بود که یک منظر امروزی و معاصر را دنبال کنند، اینکه آثار چقدر با تعاریف مجسمه سازی معاصر از مجسمه همخوانی دارد، مدنظر بود، استیتمنت آثار هم بارها خوانده شد. ما هم خطا داریم اما بعضی خطاها به خاطر نحوه ارائه اثر توسط هنرمند بود. در بعضی موارد از یک ماکت نیمه کاره عکس هایی ارائه شده است و ما با کار تمام شده روبرو نبودیم اما در نمایشگاه منهای بی ینال که آثار پذیرفته نشده به نمایش گذاشته شد، کار تمام شده نمایش داده شد. ما با یک عکس 30 یا 40 درصدی از یک فکر روبرو بودیم و به همین دلیل انتخاب را به مرحله آخر یعنی وقتی آثار وارد موزه شد موکول کردیم و آنجا بعد از بازبینی نهایی نتیجه گرفتیم کدام آثار می توانند به نمایشگاه دوسالانه راه یابند. در مرحله آخر انتخاب حدود 15 اثر حذف شد و در انتخاب آثار مساله تخصصی مطرح بود. متاسفم برای هنرمندانی که کارهای بزرگی برای دوسالانه ساخته بودند. امکانات موزه هنرهای معاصر تهران امکانات ارائه معاصر نیست، موزه امکانات محدودی دارد و امیدوارم در دوسالانه بعدی که قرار است در تاریخ منظمی برگزار شود فضا و مکانی فراهم شود تا تعداد کارهای بیشتر و با وسعت بیشتری ارائه شود.

هلیا دارابی؛ عضو شورای سیاستگذاری و هیات انتخاب دوسالانه در ادامه نشست گفت: ما به گفت و گو اعتقاد داریم و امیدواریم این گفت و گوها برای جامعه هنری و مجسمه سازان موثر باشد و مشارکت فعال تری از هنرمندان را در این مباحث داشته باشیم. هیات انتخاب دوسالانه همان اعضای شورای سیاستگذاری دوسالانه هستند و دلیل یکسان بودن اعضای هیات انتخاب و شورای سیاستگذاری این است که ما در جلسات متعدد شورای سیاستگذاری بحث های بسیاری درباره خط مشی انجام شد و ضرورت داشت که هیات انتخاب نسبت به این مباحث و زمینه ها آگاه شوند. تمام تلاش شورا و هیات انتخاب این بود که بهترین نتایج حاصل شود، تردیدی نیست که خطا وجود دارد و هرچه بیشتر بحث و گفت و گو شود بیشتر راهگشا خواهد بود.

دارابی با اشاره به انتقادها و اعتراض ها به انتخاب آثار دوسالانه گفت: بعضی از اعتراض ها و انتخاب ها را بررسی کردم و آنها را به چند دسته تقسیم کردم. عمده پرسش ها و چالش ها درباره تعریف مجسمه بود و اینکه آیا اثاری که در این دوسالانه عرضه شده اند تعریف مجسمه بر آنها مترتب است یا نه. پرسش هایی درباره کپی بودن آثار بود و اینکه کپی در اثر هنری چیست؟ بعضی پرسش ها درباره کیفیت آثار بود و دسته ای از پرسش ها از منظر جایگاه صنفی اعضای انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران در دوسالانه بود و عده ای هم به بخش مدعوین دوسالانه اعتراض داشتند که این بخش در اختیار هیات انتخاب نبود.

دارابی درباره تعریف مجسمه گفت: آیا در شرایط امروز و اکنون و در بستر هنر معاصر می توانیم تعریفی از مجسمه ارائه کنیم که همه آنچه را که امروز در بستر مجسمه سازی جهان ارائه می شود در برگیرد و چیزی را بیرون نگذارد. اما مساله فقط این نیست بلکه مساله این است که آنچه را هم که مجسمه نیست در برنگیرد. در واقع نمی شود امروز تعریف روشن و ذات باورانه از هیچ رسانه ای از جمله از خود هنر ارائه کرد و بسترهای نهادی که اثر در آن مطرح می شود و زمینه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و سنت هنری که اثر بر آن سوار است همه شرایطی هستند که بر این تعریف اثرگذارند. در نشست ها و درسگفتارهای همایش دوسالانه بارها درباره تعریف مجسمه سخن گفته شد. با رجوع به کتاب هایی که به این موضوع پرداخته اند می توان به این نتیجه رسید که هر چیزی می تواند در مقوله مجسمه قرار گیرد و در تعلق چیدمان و مجسمه امروز تشکیکی وجود ندارد. مثال های نهادی هم به اندازه کافی درباره این موضوع هست، بی ینال ها و نمایشگاههایی که در جهان برگزار می شود هیچکدام به تعریف واحد و بسته ای از این رسانه پایبند نیستند. اگر نخواهیم غرب را سرلوحه قرار دهیم و بخواهیم به اینجا و اکنون خودمان توجه کنیم که در این دوسالانه هم بر آن تاکید داشتیم، وضعیت، وضعیت اکنونی ماست که در وضعیت معاصری نسبت به گذشته تاریخی ما و در مواجهه با تحولات جهانی تعریف می شود. اگر در اینجا بایستیم و به گذشته و حال خودمان نگاه کنیم، حتی در ایران و در قبل از انقلاب اسلامی هم بی ینال ها چند رسانه ای بودند، حتی دوره های پیش از این دوسالانه هم چند رسانه ای بودند و مثلا در سومین دوسالانه یک چیدمان جایزه سوم را برد اما چرا این سوالان آن زمان مطرح نشد. بنابراین ما در این زمینه یک بستر تاریخی روشنی داریم.

دارابی افزود: امروز بدنه مجسمه سازی ما در شرایطی است که انواع و اقسام امکانات برای آن فراهم است، سالانه انواع سمپوزیوم ها و دوسالانه های مجسمه شهری را داریم و گالری ها هم فعال هستند بنابراین اینگونه نیست که یک دوسالانه آخرین و اولین فرصت برای عرض اندام نهال نحیف مجسمه سازی ما باشد آنچنان که شاید 20 سال پیش از این بود. بنابراین این امکان بوجود می آید که یک رویداد حدود و ثغور و حد و مرز خودش را روشن و مشخص کند و حول یک محور اندیشگی و بیان هنری بتواند حرکت کند. در این دوسالانه تنوع دیدگاهها زیاد بود. عنوان هفتمین دوسالانه مجسمه سازی معاصر است و وقتی اسم دوسالانه می آید برای انتخاب آثار اول باید فکر کرد که اثر آیا هنر معاصر هست یا نیست و در درجه دوم فکر کرد که مجسمه هست یا نیست.

محمد پرویزی؛ عضو شورای سیاستگذاری و هیات انتخای دوسالانه گفت: انتخاب آثار کار دشواری است، طرح های پژوهشی برای دوسالانه داشتیم که نتوانستیم بعضی را اعمال کنیم، دوست داشتیم با استدلال بیشتری آثار را انتخاب کنیم و سعی کردیم در شرایط انتخاب مواردی را در بستر فراهم کنیم که در فراخوان بیان شده بود و اصرار داشتیم که بر اساس تم پیش برویم. کوتاهی های ما زیاد نبوده است و امیدواریم که افرادی که حقشان بود در دوسالانه باشند اما نیستند عذر ما را بپذیرند.

کامبیز صبری؛ عضو هیات انتخاب آثار دوسالانه در ادامه نشست گفت: قرار گرفتن در معرض و جایگاه شورای سیاتگذاری، هیات انتخاب و داوری کار پیچیده ای است، هر فردی با توان خودش کار می کند و بیش از هر چیز باید شرایط را درک کند. اگر قرار است کار پیشرویی انجام شود باید فکر کرد که نتایج ان در جامعه هنری چه می تواند باشد. بر این مبنا اگر در هر کشوری یک بی ینال برگزار می شود مهم است که بر اساس چه شرایطی و در چه جامعه ای چه تصمیمی گرفته می شود. از سویی هم طرف مقابل وجود دارد، آیا به واسطه اینکه جامعه تجربه هایی را ندارد باید در یک بی ینال کوتاه آمد و نگاه سنتی و قابل قبول تر را دنبال کرد، این ها پرسش هایی است که روبروی هم قرار می گیرد.

صبری درباره انتخاب آثار دوسالانه گفت: احساس کردم تعداد کمی از افرادی که آثارشان در دوسالانه پذیرفته نشد، بی تجربه هستند و تعداد زیادی از آنان افراد باتجربه و قابل احترام هستند اما کارشان با مبناهای در نظر گرفته شده چندان هماهنگ نبود. انتظارم از افرادی که کارشان پذیرفته نشده این است که آن آثار در فضای ارزشی خودشان باشند و هنرمندان بدانند که تعیین کننده اینکه چه اثری حرفه ای است ما و دوسالانه نیستیم. اگر تعداد برگزیدگان دوسالانه ها را در نظر بگیریم و آمار بگیریم که چند نفر از آنان امروز حرفه ای هستند ممکن است این نتیجه به دست آید که این برتری ها نمی تواند تعیین کننده زندگی حرفه ای افراد باشد. اما باید به افراد حق داد وقتی چیزی کم است تقسیم آن هم سخت است ما رویدادهای متعدد مجسمه سازی نداریم و این تقوع بجاست که وقتی بعد از شش سال دوسالانه برگزار می شود هر هنرمندی می خواهد تکلیف و موقعیت خود را در دوسالانه بسنجد.

محمود محرومی؛ عضو شورای سیاستگذاری و هیات انتخاب دوسالانه نیز در این نشست گفت: ضرورت دارد که جامعه هنری به خودش میدان بدهد تا به سمت پدیده های معاصر برود، بخشی از افراد نسبت به پدیده های معاصر جبهه می گیرند و به همان چیزهایی که از قبل داشته ایم چنگ می زنند و تصور می کنند همان درست است. منتقدانی که درباره انتخاب آثار انتقاد دارند از ذات گفته های آنان چنین بر می آید که بیشتر به آوانگارد بودن آثار نقد دارند.

بهداد لاهوتی؛ عضو شورای سیاستگذاری و هیات انتخاب و دبیر اجرایی دوسالانه که اداره این نشست را بر عهده داشت گفت: زنده بودن دوسالانه به این بحث ها و گفت و گوهاست و بخشی از دوسالانه که می تواند جنبه آموزشی هم داشته باشد همین گفت و گوهاست.

لاهوتی افزود: شرایطی برای ثبت نام در دوسالانه مطرح شد که موجب می شد هر شرکت کننده سابقه ای در مجسمه سازی داشته باشد که نقدهایی را هم به دنبال داشت اما این شرایط به ما کمک می کرد تا اطمینان بیشتری در مورد آثار پیدا کنیم.

در ادامه این نشست حاضران و هنرمندانی که آثارشان در هفتمین دوسالانه مجسمه سازی تهران پذیرفته نشده است پرسش هایی را مطرح کردند و اعضای هیات انتخاب به پرسش ها پاسخ دادند.

هفتمین دوسالانه مجسمه سازی تهران با تم "وضعیت" با 78 اثر در بخش مسابقه و 18 اثر از مدعوین در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شده است و تا 22 مهرماه جاری ادامه دارد.