«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
شاخه القاعده به‌دنبال سهم‌خواهی در سوریه پساداعش
سایت انگلیسی زبان العربی در یادداشتی به قلم پائول آیدون خبرنگار مستقر در اربیل به بررسی خلاء تروریستی به وجود آمده در سوریه پساداعش، سهم‌خواهی سایر گروههای تروریستی و رویکرد بازیگران خارجی نظیر ترکیه و روسیه و ایالات متحده به این مساله پرداخته که متن آن در ادامه آمده‌است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، داعش در دو شهر بزرگ سوریه رقه و دیرالزور در حال عقب‌نشینی است. ممکن است این گروه تا پایان سال سرزمین‌های تحت اشغال خود را در سوریه کاملا از دست بدهد. اما نمی‌توان این خبر خوش را یک موفقیت بلاشرط نامید. گروه تروریستی حیات تحریرالشام به عنوان شاخه‌ای از القاعده بخش بزرگی از استان ادلب واقع در شمال‌غرب سوریه را به اشغال خود در‌آورده است و کاملا محتمل است که برای مدتی در آنجا باقی بماند.
این شعبه القاعده در حال تشدید نفوذ خود است تا خلاء تروریستی به‌وجود آمده در سوریه پس از داعش را پر کند. کایل اورتون همکار علمی موسسه هنری جکسون در مصاحبه با سایت العربی انگلیس اظهار داشت: "گروه حیات تحریرالشام پس از پیروزی بر تمامی رقبای مسلح خود از جمله احرارالشام در ماه ژوئن(خرداد) سال جاری میلادی استان ادلب را تقریبا تحت کنترل بلامنازع خود درآورد. این گروه موفق شد از طریق اخراج، ارعاب و کشتار، زیرساخت‌های اداری و مدنی ادلب را تحت کنترل خود درآورد." وی در ادامه افزود: "اگر بر ضد این گروه فعالیتی صورت می‌گرفت کاملا محتمل بود که آنها به انجام عملیات‌های تروریستی در ترکیه و سپس اروپا مبادرت ورزند."
همان‌طور که سایت العربی در مقاله "شاخه القاعده در صدد پرکردن خلاء پساداعش در سوریه" خاطر نشان می‌کند ترکیه به عنوان حامی اصلی احرارالشام این تابستان در حال برنامه‌ریزی برای مداخله در ادلب بر ضد حیات تحریرالشام بود تا بتواند با مشارکت روسیه امنیت منطقه بی‌تنش در این استان را تامین کند.
شکست احرارالشام توسط حیات تحریرالشام گزینه‌های نظامی ترکیه را محدود کرد. آنکارا موافق همکاری با گروههای میانجی برضد دشمنان خود در سوریه است، درست همان‌طور که در عملیات سپر فرات برضد داعش انجام داد یا در حال حاضر برضد یگان‌های کرد مدافع خلق در شمال‌غرب سوریه انجام می‌دهد.
گروه تروریستی حیات تحریرالشام بی‌آن‌که با کشورهای غربی و ترکیه وارد جنگ شود تنها خود را به کنترل کامل بر ادلب محدود ساخته است. اورتون در این مورد گفت: "شکی نیست که این گروه قادر است در خارج مرزهای سوریه دست به عملیات بزند و تصمیم ایشان مبنی بر اجتناب ورزیدن از انجام چنین عملیات‌هایی بنا به دلایل استراتژیک است. مساله واقعی این است که چه کسی ضمن دارا بودن توانایی بالقوه لازم درصدد ریشه‌کن‌کردن حیات تحریر الشام است. احتمالا این نیرو می‌تواند ائتلاف طرفدار اسد، ترکیه یا ترکیبی از هر دو باشد."
به گفته اورتون سوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که آیا این گروه تروریستی نتیجتا بخشی از بافت چهل تکه منطقه‌ای خواهد شد یا از پایگاه در اختیار خود باهدف انتقام‌کشی در امارت خود استفاده خواهد کرد. اگرچه چنین سیری از امور نگران‌کننده است اما اورتون دراین‌باره تاکید می‌کند " خطر گروه تروریستی حیات تحریر الشام اصلا قابل مقایسه با تهدید داعش نیست. اما هر دو از چنان دیدگاه‌های ایدئولوژیکی برخوردارند که امکان حفظ این بخش از خاک سوریه را در دورنمای بلندمدت از این گروه سلب می‌کند."
ترکیه به سبب نزدیکی ادلب به مرزهای خود در مقابل هرگونه اقدام تروریستی از سوی حیات تحریر الشام آسیب‌پذیر است و اگر ترک‌ها مبادرت به حمله به این گروه کنند این اتفاق به صورت بالقوه می‌تواند رخ دهد. اورتون ضمن استناد به حمله نیروهای دموکراتیک کرد تحت حمایت آمریکا در تابستان سال 2016 میلادی به داعش با هدف عقب راندن آن از شهر منبیج به ساحل غربی رودخانه فرات گفت: "من پیش‌بینی می‌کنم ایالات‌متحده دوباره در بمباران هوایی و سایر اقدامات هدفمند بر ضد حیات تحریر الشام شرکت کند. اما انجام عملیاتی در مقیاس وسیع مانند آن‌چه در مورد شهر منبیج شاهد‌اش بودیم از احتمال کمی برخوردار است."
آنکارا احتمالا فکر می‌کرد با اعزام نیروهای نظامی خود به ادلب در تابستان می‌تواند به آنها اجازه دهد کانتون عفرین، این برون‌بوم کوچک و جداافتاده کردنشین، را کاملا محاصره کنند. با توجه به نزدیکی عفرین به ادلب این احتمال می‌رود که نیروهای جنگی یگان‌های کرد مدافع خلق دست به عملیات‌هایی برضد حیات تحریرالشام بزنند، درست همان‌طور که در مناطق دیگر با حمایت آمریکا انجام شد، البته در صورتی که نیروهای ترکیه و یا عوامل این آن از حمله به ایشان اجتناب ورزند.
در پایان این کارشناس برجسته خاورمیانه افزود: "گروه تروریستی حیات تحریر الشام مایل بود نفوذ خود در ادلب را توسعه دهد و سعی می‌کرد از تروریست‌ها به منظور برخورداری از حامی خارجی برای انجام عملیات استفاده کند، اما نه ایالات متحده و نه روسیه اجازه این کار را ندادند. روسیه مایل به حفظ کنترل بر کریدور زمینی میان کانتون‌های تحت کنترل یگان‌های کرد مدافع خلق است اما ایالات متحده علاقه‌ای به حضور عمیق‌تر ندارد. حالا که عملا این گروه به طور کامل ادلب را در اختیار دارد احتمالا درصورت عدم انجام حمله خارجی برای مدت زمان دیگری در جای خود باقی خواهد ماند. اما هم خود این گروه و هم هراس غرب از این گروه در نهایت منجر به رویارویی طرفین خواهد شد."
منبع: alaraby.co.uk / مترجم: سید مازیار کمالی
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
