سه کتاب حقوقی جدید وزارت دفاع منتشر شد

به گزارش حوزه دفاعی امنیتی خبرگزاری آنا، سه کتاب با عنوان «معماری راهبرد جمهوری اسلامی ایران در خصوص کردارنامه بین‌المللی فعالیت‌های فضایی»، «معاهده تجارت، تسلیحات و تاثیر آن بر نظام دفاعی جمهوری اسلامی ایران» و «مجموعه قوانین و مقررات نیروهای مسلح در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶» از سوی معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح منتشر شد.

کتاب «معماری راهبرد جمهوری اسلامی ایران در خصوص کردارنامه بین المللی فعالیت‌های فضایی»

این کتاب پیرامون یکی از مهم ترین هنجارهای بین المللی حوزه فضای ماورای جو است. کردارنامه بین المللی فعالیت های فضایی که توسط اتحادیه اروپا و با حمایت صریح و ضمنی برخی قدرت های فضایی مطرح گردیده، در پی ارائه چارچوب رفتاری برای بازیگران فضایی است که نتیجه آن به اصطلاح قانونمند-سازی فعالیت های فضایی خواهد بود. هرچند قاعده سازی این کردارنامه با ماهیتی داوطلبانه، غیر الزام آور و اختیاری پیش‌بینی شده است؛ با این وجود ساختار کردارنامه در برخی موارد الزام حقوقی ایجاد می‌کند و ارجاع سند به اسناد حقوقی، با ماهیت آن در تعارض است.

جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از بازیگران بین المللی است که به واسطه راهبرد ملی حاکم مبنی بر فعالیت در فضا نمی تواند در برابر این سند مهم منفعل باشد. به دلیل اهمیت بالای این موضوع به خصوص حوزه های مرتبط با فعالیت های فضایی کتاب مزبور با همکاری دانشگاه صنعتی مالک اشتر تهیه و به زیور طبع آراسته شد.

اهم موضوعات و فصول این کتاب شامل روند تحولات ایجاد کردارنامه فعالیت‌های فضایی و رویکرد بازیگران بین‌المللی به کردارنامه فعالیت‌های فضایی، حقوق و تعهدات در کردارنامه فعالیت‌های فضایی و ارتباط آن با دیگر اسناد بین‌المللی، رویه و سیاست جمهوری اسلامی ایران در فضای ماورای جو و نیز حقوق، تکالیف، فرصت‌ها و چالش‌های جمهوری اسلامی ایران در کردارنامه بین‌المللی فعالیت‌های فضایی است.

کتاب «معاهده تجارت، تسلیحات و تاثیر آن بر نظام دفاعی جمهوری اسلامی ایران»

با توجه به اهمیت معاهده تجارت تسلیحات که به باور بسیاری از کارشناسان مهم ترین هنجار دفاعی در آغاز هزاره سوم است کتاب «معاهده تجارت تسلیحات و تأثیر آن بر نظام دفاعی جمهوری اسلامی ایران» توسط معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت دفاع با همکاری دانشگاه صنعتی مالک اشتر منتشر شد. به موازات توسعه تجارت در محیط بین الملل، شاهد توسعه روزافزون تجارت تسلیحات وتجهیزات نظامی در جهان هستیم. تجارت تسلیحات به عنوان دومین تجارت پرسود دنیا پس از انرژی، و به خصوص پس از وقایع ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، موجب گردیده است تا در مجامع بین المللی به این مهم توجه ویژه ای شود. علاوه بر آن، در کنار حجم تجارت رسمی، تجارت غیرقانونی اسلحه، نیز به گستره اهمیت این موضوع می افزاید. این ضرورت موجب گردید تا بحث تجارت تسلیحات در سال ۲۰۰۶ در مهم ترین نهاد بین المللی یعنی سازمان ملل متحد مطرح و مورد بررسی قرار گیرد.

با طرح این مهم در سازمان ملل متحد، تلاش ها در جهت تدوین یک سند جامع حقوقی و الزام آور در خصوص ایجاد معیارهای بین المللی مشترک برای صادرات، واردات و انتقال تسلیحات متعارف آغاز گردید. از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ اقدامات زیادی در جهت ایجاد معاهده حقوقی الزام آور انجام شد. سرانجام با رأی گیری برای تصویب معاهده تجارت تسلیحات در مارس ۲۰۱۳ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از مجموع ۱۸۰ رای با ۱۵۴ رای مثبت، ۲۳ رای ممتنع و ۳ رای منفی معاهده تصویب گردید. معاهده تجارت تسلیحات در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۴(۳ دی ۱۳۹۳) با تودیع پنجاهمین سند تصویب معاهده به دبیر کل سازمان ملل متحد لازم الاجراء شد. هم اکنون نیز بیش از ۹۰ کشور این معاهده را تصویب نموده و بدان ملحق شده‌اند.

در این کتاب سابقه هنجارهای خلع سلاحی از ابتدا تا کنون، تشریح و روند شکل گیری معاهده تجارت تسلیحات در خارج و داخل سازمان ملل مورد بررسی قرار گرفته است. تفسیر مواد معاهده تجارت تسلیحات از منظر حقوق معاهدات و حقوق بین الملل و دیدگاه بازیگران بین المللی در خصوص این معاهده تجارت تسلیحات و همچنین درخواست اعلام نظر دبیر کل از کشورها در خصوص معاهده تجارت تسلیحات، و رویکرد و دیدگاه های بازیگران بین المللی از دیگر موضوعات مهم مورد بررسی در این کتاب است.

کتاب «مجموعه قوانین و مقررات نیروهای مسلح در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶»

با توجه به وظایف و تکالیف وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در پشتیبانی قانونی حقوقی نیروهای مسلح، با بررسی همه جانبه و دریافت نیازمندی‌های قانونی از مراکز نیروهای مسلح، اقدامات لازم جهت تأمین قوانین و مقررات در تعاملات مستمر این وزارت با دولت و مجلس انجام می‌پذیرد که در سال ۹۳ و ۹۴ نیز قوانین و مقررات مهمی خاص نیروهای مسلح به تصویب مجلس شورای اسلامی و یا هیات وزیران رسید.

در این راستا می‌توان به تصویب قانون تعیین حریم حفاظتی - امنیتی اماکن و تأسیسات کشور از سوی مجلس شورای اسلامی اشاره نمود که پس از (۱۹) سال پیگیری مستمر به تصویب رسید و مشکل بزرگی را از نیروهای مسلح حل کرد. از دیگر قوانین مهم می‌توان به تصویب مواد خاص نیروهای مسلح در قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، قانون جامع حدنگار(کاداستر) کشور، افزایش سهم نیروهای مسلح در قوانین بودجه سالیانه کل کشور و ... را اشاره کرد.

سهولت دسترسی به قوانین و مقررات تصویب شده در هر سال می‌تواند از ابزارهای مؤثر در نهادینه شدن رفتارها و هنجارهای قانونی - به عنوان یکی از تدابیر مهم و مستمر فرماندهی معظم کل قوا - باشد که در راستای همین رسالت قانونی، کتاب «مجموعه قوانین و مقررات نیروهای مسلح در سال های ۹۵ - ۱۳۹۳ تدوین و تقدیم فرماندهان، مسئولان و سایر همکاران در نیروهای مسلح و رده‌های حقوقی شد.

به گزارش آنا، کتاب‌های مذکور در همایش حقوق دفاعی که روز سه شنبه ۱۴ شهریور سال جاری در تهران برگزار شد با حضور سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سردار سرتیپ دوم پاسدار رضا طلایی نیک معاون حقوقی و امور مجلس رونمایی شد.