ویزیت پزشکان ایرانی بسیار ارزان است/ بیگاری کشیدن از پزشکان به اسم دوره طرح!

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا، ایرج فاضل، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که در سوابق کاری و حرفه‌ای خود وزیر فرهنگ و آموزش عالی در دولت اول میرحسین موسوی و همچنین وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دولت اول آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی بود؛ حالا در 78 سالگی با رای اعضای مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی و حکم رئیس جمهور، رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی شده است.

فاضل در دوره‌های مختلف، علاوه بر مسئولیت‌های دولتی، به عنوان موسس و رئیس فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، موسس و رئیس جامعه جراحان ایران، موسس و رئیس انجمن علمی پیوند اعضای ایران، عضو موسس و رئیس انجمن پیوند اعضای خاور میانه، دانشیار دانشگاه رایت استیت، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، موسس و رئیس مجمع انجمن‌های علمی گروه پزشکی ایران، مدیر مسئول نشریه جراحی ایران، موسس و مدیر مسئول مجلات فرهنگستان علوم پزشکی ایران، گزیده‌ای از تازه‌های پزشکی بیماری‌های داخلی و کودکان، گزیده‌ای از تازه‌های پزشکی جراحی عمومی و تخصصی فعالیت کرده است.

حالا در حالی که قرار است علاوه بر این تجربیات، دکتر ایرج فاضل در یک دوره چهار ساله تا سال 1400 رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران باشد، خبرگزاری آنا در گفت‌وگوی تفصیلی به بررسی برنامه‌ها و راهبردهای وی در این سمت پرداخته است. ایرج فاضل که برای اولین بار در مقام رئیس سازمان نظام پزشکی کشور، با یک رسانه گفت‌وگو می‌کرد، به انتقادات تندی از شیوه فعلی توزیع نیروی انسانی پزشکی در کشور پرداخت و دوره طرح پزشکی را «بیگاری کشیدن از پزشکان» دانست و البته «تعرفه‌های پزشکی» به خصوص در بخش ویزیت پزشکان را هم ناچیز دانست. نکات بیشتری در این گفت‌وگو وجود دارد که در پی می‌آید:

*مهمترین پاشنه آشیل در نظام سلامت،‌عدم توزیع درست نیروی انسانی در کشور است، به طوری که بنا بر آمارها حدود 40 درصد پزشکان متخصص در تهران مستقر هستند؛ آیا بنا نیست که تغییری در نحوه تخصیص پروانه مطب در تهران داده شود یا با ایجاد مشوق هایی پزشکان به مناطق کمتر برخوردار سوق داده شوند؟ در این خصوص تعامل نظام پزشکی و وزارت بهداشت چگونه است؟

امیدوارم که بتوانیم در این زمینه به طور متقابل با وزارت بهداشت تعامل داشته باشیم.هم اکنون نیز زمینه را برای تعاملات بیشتر با وزارت بهداشت مساعد می‌بینم و امیدوارم که بسیاری از مسایل از جمله توزیع پزشکان متخصص در سراسر کشور قابل حل باشد.

نظام پزشکی اختیاری در زمینه ایجاد مشوق و بستر‌های لازم برای حضور پزشکان در مناطق محروم و کم‌تر برخوردار ندارد و این موضوع با وزارت بهداشت است. در قسمت هایی که نظام پزشکی مسئولیت دارد می‌تواند با تعامل وزارت بهداشت زمینه‌هایی را فراهم کند که در آینده چنین برنامه‌ای را در دستور کار خواهیم داشت.

* موضوع بازآموزی پزشکان اگرچه نتایج مثبتی در پی دارد اما به واقع، بسیاری از پزشکان تنها در حد یک حضور و غیات در دوره های بازآموزی شرکت می‌کنند و صرفا از باب اینکه 25 امتیاز سالانه را کسب کنند، در دوره ثبت نام می‌کنند اما به واقع،‌ آن اهداف بازآموزی محقق نمی‌شود.

چرا همه مسایل را می‌خواهیم با دید کنجکاوانه و تفحصی بررسی کنیم. پزشکی که در یک برنامه باز آموزی ثبت نام می‌کند در صورت جذاب و مفید بودن کلاس حتما در آن شرکت خواهد کرد بنابراین لزومی به حضور و غیاب نیست زیرا با دانش آموزان مقطع ابتدایی سرو کار نداریم. بر همین اساس در صورت ثبت نام و شرکت پزشکان در کلاس‌ها گواهی دوره بازآموزی به آنها ارائه می‌شود. اگر در این حد هم به پزشک اعتماد نداشته باشیم چه طور می خواهیم پیش برویم زیرا همه چیز را نمی‌توانیم به دید حضور و غیاب در نظر بگیریم.

من حتی در کلاس دانشگاه هم اعتقادی به حضور و غیاب دانشجویان ندارم و در کلاس‌های خود نیز هیچ وقت این طور رفتار نکردم زیرا اگر کلاسی برای دانشجویان جذابه داشته باشد حتما حضور خواهند یافت و نیازی به حضور و غیاب نیست و باید این را به اختیار دانشجو گذاشت.

* تدبیر شما برای ارتقای دوره های بازآموزی چیست؟

برنامه ما پر جاذبه کردن دوره‌های باز آموزی است. زیرا اگر دوره‌های بازآموزی برای دانشجویان و پزشکان جذابه داشته باشد همه حضور خواهند یافت، بنابراین باید برنامه‌هایی که در دوره‌های باز آموزی در نظر گرفته می‌شود جذاب و پربار تنظیم شود.

* نظارت بر پزشکان همچنان یک موضوع مهم در نظام سلامت کشور است؛ نظارت بر عملکرد صحیح از یک سو و نظارت بر عدم مداخله افراد غیرمتخصص از سوی دیگر! امروزه شاهد هستیم برخی ماماها خود به اسم پزشک مداخله می‌کنند؛ از سوی دیگر،‌ برخی پزشکان عمومی در امور تخصصی دخالت می‌کنند و همه اینها آثار جبران ناپذیری برای افراد در پی دارد . آیا تغییری در شیوه نظارتی و برخورد انضباطی نظام پزشکی در دوره جدید،‌شاهد خواهیم بود؟

نظارت بر عملکرد پزشکان بر عهده وزارت بهداشت است. اما نظام پزشکی هم به دلیل ماهیتش باید نظارت داشته باشه که باید این موضوع هماهنگ با وزارت بهداشت تنظیم شود و در محدوده اختیارات دو مجموعه قرار گیرد.

بحث نظارتی باید به بهترین شکل اجرا شود زیرا دیده شده که برخی از افراد بدون تخصص پزشکی در حال طبابت هستند و این مایه سر افکندگی برای جامعه پزشکی است. متاسفانه افرادی بدون تخصص و مهارت خود حق می دهند در کار پزشکان دخالت کنند در حالی که برای مردم خطراتی را ایجاد می‌کنند به همین دلیل نظارت از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید با تعامل با وزارت بهداشت نظام پزشکی نیز تا جایی که امکانات اجازه می‌دهد در این امر دخالت داشته باشد.

*براساس اعلام وزارت بهداشت بهترین مالیات دهندگان، پزشکان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی هستند، شما برای جلوگیری از فرار مالیاتی پزشکان مراکز خصوصی چه برنامه‌ای دارید؟

مساله مالیات همه صنوف را در بر می‌گیرد پزشکان هم باید مانند همه مردم و اصناف مالیات خود را بپردازند اما اینکه می‌گویند پزشکان بخش دولتی مانند کارمندان دولت خوش حساب هستند زیرا مالیات این افراد قبل از دریافت حقوق کسر می‌شود و آنان هیچ اختیاری در این زمینه ندارند.نظام مالیاتی کشور باید با عدالت رفتار کند و امیدواریم که با تعاملی که با وزارت دارایی خواهیم داشت این مساله حل شود زیرا با حدس و گمان نمی شود از پزشکان مالیات گرفت. مالیات پزشکان باید واقعی و عادلانه باشد بر همین اساس باید نظام مالیاتی به طوری برنامه‌ ریزی شود که علاوه بر رضایت پزشکان وزارت دارایی نیز مالیات را به موقع دریافت کند.

باید واقع بین باشیم و حتی از برخی پزشکان تازه کار مالیات نگریم و از سویی از پزشکانی که درآمد بالایی دارند مالیات متناسب با درآمدشان دریافت شود حتی شاید پیشنهاد کنیم اگر درآمدهای غیر عادی در بخش کوچکی از پزشکی کشور وجود دارد باید با مالیات جبران شود.

*با توجه به اینکه بسیاری از فارغ التحصیلان رشته پزشکی برای دریافت گواهی صلاحیت علمی برای مهاجرت از کشور و ادامه کار در بیمارستان‌های خارج از کشور اقدام می‌کنند، آیا برنامه‌ای برای جلوگیری از مهاجرت پزشکان به خارج از کشور در نظر گرفته‌اید؟

ماجرای مهاجرت پزشکان مربوط به امروز و دیروز نیست و ما تا یاد داریم با این مساله رو به رو بود‌ه‌ایم. به طوری که من نیم قرن پیش در سال 1343 فارغ التحصیل شدم و از کلاس 300 نفری ما حدود 150 دانشجو از کشور مهاجرت کردند. مابقی هم تا 10 سال بعد آزمون ECFMG می‌دادند و قبول نمی‌شدند وگرنه آنها هم از ایران رفته بودند. بنابراین هر کسی که در این آزمون قبول شد از کشور مهاجرت کرد. قانون جذابه و دافعه در سایر کشورها وجود دارد که پزشکان ایرانی را به سمت خود جذب می‌کند، اگر جاذبه کشورهای خارجی و دافعه ایران تعدیل شود می‌توانیم از میزان مهاجرت پزشکان بکاهیم.

*توصیه شما به دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته پزشکی چیست؟

همیشه دانشجوهای خود می‌گویم که برای تحصیل به بهترین کشورهای دنیا سفر کنید اما برای زندگی و طبابت به کشور خودتان بازگردید زیرا هیچ جا عزتی که در مملکت خود دارید را نخواهید داشت و ما باید تا آخرین روز زندگی خود یک گره از مشکلات زندگی هموطنانمان باز کنیم.

*دافعه کشور ما برای ادامه کار پزشکان در داخل چیست که به سمت کشورهای خارجی جذب می‌شوند؟

این موضوع به توقعات هر فرد بستگی دارد، اما به عنوان نمونه دوره‌ای که فارغ التحصیلان رشته پزشکی در ایران به عنوان طرح می‌گذرانند برای بسیاری از فارغ التحصیلان پزشکی دافعه ایجاد کرده است البته این موضوع در دوران جنگ مهم بود اما هم اکنون باید تمام شود زیرا بیگاری کشیدن از پزشکان است، چرا باید فقط پزشکان دوره‌های طرح را بگذرانند مگر به تخصص سایر رشته‌های مهندسی، راه سازی و کشاورزی در کشور نیاز نیست؟

همچنین تعرفه‌های پزشکی هیچ وقت عادلانه و واقعی نبوده است و به پزشکان این کشور تحمیل می‌شود. از سال ها پیش تاکنون به جای اینکه بیمه‌ها تقویت شوند و مساله اقتصادی بین پزشک و بیمار را حل کنند، یارانه پزشکی کشور از سوی پزشکان تامین می شود.

متاسفانه در ایران عزت اجتماعی پزشکان رعایت نمی‌شود به طوری که همواره پزشکان مورد حمله مردم قرار گرفته‌اند و گویی توهین و بد گویی به پزشکان ایرانی مد شده است، در حالی که بزرگترین وظیفه انسانی به صورت 24 ساعته در سراسر کشور از سوی پزشکان ارائه می‌شود. آزادی فکر و اندیشه رابطه مستقیمی با مهاجرت قشر تحصیل کرده و پزشکان در سراسر دنیا دارد به طوری که هر چه بیشتر آزادی اندیشه و بیان حاکم باشند مهاجرت کمتر می شود، بنابراین بسیاری از مسایل در مهاجرت پزشکان نقش دارد.

*پس از انتخاب و انتصاب شما در سمت رئیس نظام پزشکی کشور حواشی بسیاری ایجاد شد حتی برخی پزشکان در نامه‌های سرگشاده از رئیس جمهور خواستند پیش از صدور و ابلاغ شما صحت انتخابات نظام پزشکی را مورد بررسی و تایید قرار دهند، واکنش شما نسبت به این حواشی چیست؟

انتخابات نظام پزشکی از ابتدا هم با مشکلاتی مواجه شد از جمله توقف و اشکال در سیستم رای الکترونیکی که مایه تاسف است. ما هنوز هم نمی‌دانیم چه اتفاقی افتاد و اظهارات قبلی مسئولین حکایت از آن داشت که هیچ ایراد و اشکالی در روند انتخابات الکترونیک ایجاد نخواهد شد نمی‌دانم چگونه این پروژه را مدیریت شد و هیچ وقت هم در این زمینه به صورت شفاف توضیحاتی ارائه نشد.

در انتخابات مجمع عمومی نظام پزشکی حدود 250 منتخب نظام پزشکی سراسر کشور به صورت کتبی و مخفی رای دادند که این افراد جزو برجسته‌ترین چهره‌های پزشکی کشور هستند بنابراین اگر ادعای انتخاب رئیس کل نظام پزشکی با برنامه‌ریزی صورت گرفته و مهندسی شده بود توهین به رای این منتخبین است.

انتخابات مجمع عمومی پزشکی به صورت کاملا شفاف، اصولی و کاربردی بود بنابراین کوچکترین شائبه‌ای به صحت آن اشتباه است. البته هیات نظارت بر انتخابات نظام پزشکی باید نسبت به اشکال در رای گیری الکترونیکی پاسخگو باشد اما به هر صورت انتخابات مسیر قانونی خود را طی کرده و باید یاد بگیریم به قانون تمکین کنیم.

علی رغم تمام صحبت‌ها ما شریف‌ترین و خدمتگذارترین، صبورترین و قانع‌ترین گروه پزشکی را در کشور داریم که همواره تحت شرایط دشواری کار کرده‌اند و تعرفه‌های پزشکی غیر عادلانه به جامعه پزشکی تحمل شده است. پیشنهاد کردیم برای بدست آوردن نرخ عادلانه تعرفه‌های پزشکی در کشور معدل ویزیت پزشکان را در فقیرترین کشورهای همسایه ایران ملاک قرار داده شود. زیرا حتی اگر کم‌ترین ویزیت در کشورهای همسایه مثل عراق، بنگلادش، هند و پاکستان را در نظر بگیریم سه برابر ویزیت پزشکان در ایران است.