قهرمانپور در گفت‌وگو با آنا
فرایند اعتمادسازی با کره‌شمالی بسیار سخت‌تر از ایران است
یک کارشناس امور بین‌الملل گفت: درباره کره‌شمالی، رفتار این کشور تا آن حد نامتعارف بوده است که حتی نزدیک‌ترین متحد کره‌شمالی یعنی چین نیز به نوعی اعتماد لازم را به کره‌شمالی ندارد. طبعا فرایند اعتمادسازی با کره‌شمالی بسیار سخت‌تر از موضوع ایران است و این خود عامل شکست توافقات قبلی با این کشور بوده است.
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: روز گذشته (یکشنبه) بود که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در مصاحبه‌ای اعلام کرد حاضر است برای پایان دادن به برنامه‌های موشکی و هسته‌ای کره‌شمالی فعالیت‌های دیپلماتیک خود را افزایش دهد. وی در این راستا مذاکرات هسته‌ای میان ایران با کشورهای قدرتمند غربی را الگوی مناسبی برای تعامل با کره‌شمالی دانست.
وی همچنین دوران مذاکرات سال 2015 را که به امضای توافق هسته‌ای با ایران منجر شد، دوران طولانی اما بسیار مهم خواند که در نهایت پایان مطلوبی داشت.
اما، رحمن قهرمانپور، کارشناس امور بین‌الملل نظر متفاوتی دارد و معتقد است اوضاع ایران با کره‌شمالی از جهات مختلف متفاوت است و نمی‌توان این دو را با یکدیگر مقایسه کرد. او در گفت‌وگو با خبرنگار آنا در پاسخ به اینکه «آیا اوضاع داخلی و منطقه‌ای ایران و کره‌شمالی برای اینکه مدلی برای مذاکره باشند، یکسان است؟»، تصریح کرد: «آن چیزی که مشخص است، این است که اوضاع منطقه‌ای ایران با اوضاعی که کره‌شمالی دارد متفاوت است. ما وقتی به کره‌شمالی نگاه می‌کنیم، کشوری را می‌بینیم که از لحاظ سرزمینی دو کشور همسایه چین و کره جنوبی بیشتر ندارد و در حوزه دریایی با ژاپن مرز مشترک دارد و طبعا منطقه‌ای حساس و شکننده همچون خاورمیانه نیست که با انواع تهدیدات و خطرات امنیتی، سرزمینی و هویتی مواجه است. لذا همیشه در مطالعات خلع سلاح بر این نکته تاکید می‌شود که شرایطی که کره‌شمالی دارد، با شرایط ایران از جهات زیادی متفاوت است و نمی‌شود این دو را با یکدیگر مقایسه کرد.»
وی افزود: «حضور آمریکا در شبه جزیره کره بسیار گسترده‌تر از حضورش در برخی کشورهای خاورمیانه است. آمریکا در کره‌جنوبی پایگاه نظامی و موشک دارد و دسترسی‌اش به کره‌شمالی زیاد است. در ژاپن هم همینطور است و دو کشور توافق امنیتی و هسته‌ای با یکدیگر دارند. اینها ازجمله مواردی است که وضعیت امنیتی جنوب شرقی آسیا را از خاورمیانه متمایز می‌کند.»
این کارشناس امور بین‌الملل درباره اینکه کره‌شمالی در چه شرایطی حاضر به مذاکره است گفت: «کره‌شمالی تاکنون دوبار آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کرده و هر دوبار این مذاکرات به نتیجه رسیده است. آن‌ها یک بار در سال 1994 به توافقی که به «توافق چارچوبی» (یعنی توافق بر سر چارچوب‌ها) مشهور است دست یافتند. در این زمان کره‌شمالی متعهد شد که از ان‌پی‌تی خارج نشود و آمریکا، کره‌جنوبی، ژاپن، روسیه و چین که در طرف مقابل قرارداد قرار داشتند متعهد شدند کمک‌هایی را به کره‌شمالی ارائه کنند و در مقابل پیونگ یانگ تولید پلوتونیوم را متوقف کند. در دولت‌های بیل کلینتون و سپس بوش اختلافاتی به وجود آمد و این کمک‌ها آن‌طور که کره‌شمالی انتظار داشت، به دستشان نرسید. کره‌شمالی بار دیگر در سال 2002 اعلام کرد توافق قبلی شکست خورده است و می‌خواهد از توافق ان‌پی‌تی خارج شود که بلافاصله پنج کشور مذاکراتی را آغاز کردند و در سال 2005 به توافق با کره‌شمالی دست یافتند.»
قهرمانپور تصریح کرد: «طبق این توافق، کره‌شمالی متعهد شد در ازای آزاد شدن پول‌هایش در بانک‌های چین و دریافت 1 میلیون تن نفت خام، بخشی از فعالیت هسته‌ای خود را متوقف و نیروگاه یونگ بیونگ را که در آن پلوتونیوم تولید می‌کند تعطیل کند. یکی از مفاد مهم توافق این بود که این پنج کشور متعهد شدند راکتور آب سبک به کره‌شمالی بدهند و قرار شد کره‌جنوبی و آمریکا نقش اصلی را داشته باشند. پس از سال 2005 مشکلاتی پیش آمد و در سال 2009 کره‌شمالی اعلام کرد توافق شکست خورده است و از ان‌پی‌تی خارج شد و هر نوع همکاری را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متوقف کرد. از آن زمان به بعد کره‌شمالی آزمایش‌های هسته‌ای خود را آغاز کرد و این وضعیتی که اکنون می‌بینیم، نتیجه تحولات میان سال‌های 2005 تا 2009 است.»
وی با بیان اینکه اکنون شاهد این وضعیت هستیم که کره‌شمالی آزمایش‌های هسته‌ای خود را بیشتر کرده است و در طرف مقابل، آمریکا و تا حد کمتری جامعه بین‌المللی تحریم‌های خود را افزایش داده‌اند، گفت: «در حال حاضر کره‌شمالی از توافق استقبالی نکرده است و به موضع خود در سال 2009 پایبند است که گفته بود به میز مذاکره بازنخواهد گشت. با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، انگیزه‌های کاخ سفید برای مذاکره با کره‌شمالی کمتر شد، چرا که در سال 2009 وقتی کره‌شمالی از توافق کنار کشید، آمریکا امتیازاتی را که باید می‌داد، نداد.»
وی افزود:«وضعیت خوبی که دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی و در رابطه با روسیه و چین داشت به اوباما این امکان را می‌داد که از کانال این دو کشور برخی فعالیت‌های کره‌شمالی را کنترل و سرعت پیشرفت هسته‌ای این کشور را کند کند، ولی وقتی ترامپ به قدرت رسید مشکلاتی که با روسیه و چین ایجاد کرد باعث شد اهرم فشاری که بر روی کره‌شمالی وجود داشت برداشته شود و این دو کشور حاضر نیستند همچون دوره اوباما، با دولت ترامپ همکاری کنند. بنابراین، کاهش اهرم‌های فشار آمریکا بر کره‌شمالی باعث شد تا این کشور پیشرفت‌های خود را بیشتر کند و قدرت چانه‌زنی خود را افزایش دهد.»
قهرمانپور در پاسخ به این سوال که «آیا باتوجه به کارشکنی‌های آمریکا چه در توافقات قبلی‌اش با کره‌شمالی چه در پرونده ایران، پیونگ‌یانگ می‌تواند به واشنگتن در زمینه مدل ایران اعتماد کند؟» گفت: «اعتمادسازی در زمینه خلع سلاح معمولا پیچیده‌ترین بخش توافق است. در موضوع هسته‌ای ایران شاهد بودیم که چقدر طول کشید تا دو طرف به فرمولی برای اعتمادسازی دست یافتند. متاسفانه درباره کره‌شمالی نه تنها آمریکا، بلکه جامعه بین‌الملل نسبت به اقدامات کره‌شمالی بی اعتماد هستند.»
وی تصریح کرد:«موضوعی که درباره ایران وجود داشت، این بود که آمریکا به‌طور مداوم کارشکنی می‌کرد، اروپا و چین و روسیه مشکلی نداشتند، اما درباره کره‌شمالی رفتار این کشور تا آن حد نامتعارف بوده است که حتی نزدیک‌ترین متحد کره‌شمالی یعنی چین نیز به نوعی اعتماد لازم را به کره‌شمالی ندارد. فرایند اعتمادسازی با کره‌شمالی بسیار سخت‌تر از موضوع ایران است و این خود عامل شکست توافقات قبلی با این کشور بوده است، یعنی در توافق سال 1994 و 2005 به محض اینکه آمریکا تاخیری در اجرای توافق داشت، کره‌شمالی اعلام می‌کرد توافق اجرا نشده است و از آن خارج می‌شد.»
این کارشناس امور بین‌الملل افزود: «از سوی دیگر، دو همسایه اصلی کره‌شمالی یعنی کره‌جنوبی و ژاپن که همیشه در مذاکرات حضور داشتند اکنون رابطه خوبی با پیونگ یانگ ندارند و این خود مزید بر علت است که فرایند اعتمادسازی شکل نگیرد، چه برسد به اینکه آلمان یا فرانسه بخواهند در این زمینه میانجی‌گری کنند.»
انتهای پیام/
