مدیر انستیتو آمریکا و کانادای آکادمی علوم روسیه:
جنگ‌سرد جدید در شرایط خیلی خطرناک درخواهد گرفت
تضاد جدی منافع در برخی مناطق نظیر اروپای شرقی، خاورمیانه ، آسیا و کشورهای پسا شوروی در سال‌های اخیر موجب جنگ سرد جدیدی میان روسیه و ایالات‌متحده شده است، جنگ سرد جدیدی که در شرایطی خیلی خطرناک بدون هیچ قواعد مبارزه‌ای درخواهد گرفت.
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، مساله روابط پیچیده و پرتنش ایالات متحده و روسیه در این روزها یادآور جنگ سرد است. سرگی راگوف، کارشناس برجسته روس در سطح بین‌الملل و مدیر انستیتو آمریکا و کانادای آکادمی علوم روسیه در مصاحبه با سایت روسی ایزویستیا به تحلیل و تبیین روابط دو کشور، چرایی تنش‌های اخیر و چشم‌انداز مناسبات دو طرف می‌پردازد که خلاصه متن آن در ادامه آمده است.
تحریم‌های ضد روسی برای همیشه باقی خواهند ماند؟
متاسفانه در ایالات‌متحده اجماع نظر دو حزب بر مبنای ضد روسی شکل گرفته است، همان‌طور که در سال‌های جنگ سرد اول شاهد بودیم. این تحریم‌ها جدی و بلند مدت هستند.
همین چند ماه پیش بود که بخشی از جامعه و بدنه سیاسی روسیه انتظار داشت روی کار آمدن ترامپ موجب بهبود روابط شود...
فکر می‌کنم توهمی بیش نبود، اگرچه، به‌واقع، ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود بارها از عادی‌سازی روابط با روسیه صحبت کرده بود. مساله این است که عملا موضع او به‌طور کامل توسط هسته قدرت‌مدار آمریکا رد می‌شود.
در کنار اجماع نظر دوحزب باید مواضع رسانه‌هایی نظیر شبکه‌های تلویزیونی معروف و روزنامه‌های واشنگتن پست و نیویورک تایمز را هم یادآور شد. در درون خود دولت ترامپ هیچکس طرفدار عادی‌سازی روابط با روسیه نیست. این امر در وهله نخست به مایک پنس، معاون رئیس جمهور، مربوط می‌شود.
فهرست بلندبالای انتصابات در سمت‌های کلیدی هم وزارت دفاع و هم وزارت خارجه ایالات‌متحده نشان می‌دهد که در آنجا افرادی با موضع ضدروسی خیلی تند دست بالا را در اختیار دارند.
تاثیر ترامپ بر موضع کنگره بسیار ناچیز است. اخیرا سنا از الغای اوباماکر( لایحه مراقبت مقرون به صرفه) امتناع ورزید. اصلاحات مالیاتی ترامپ عملا به بن‌بست کشیده شده است. رای‌گیری برای اعمال تحریم‌های جدید بر ضد روسیه علیرغم تلاش‌های رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، برای متقاعد ساختن سناتورها به عدم انجام آن، نشان از آن دارد که ترامپ کنترلی بر اوضاع نه در عرصه سیاسی و نه در دولت انتخابی خود ندارد.
آیا آمریکا اموال دیپلماتیک را به روسیه بازخواهند گرداند؟
آنچه آمریکایی‌ها انجام دادند نقض شدید حقوق بین‌الملل است. در مورد اخراج دیپلمات‌ها هم باید گفت که مواردی از این دست به‌طور مرتب اتفاق می‌افتند، فقط در مورد فعلی دلیل آن خیلی عجیب است. در همین دسامبر سال گذشته وزارت خارجه آمریکا بدون ذکر هیچ دلیل رسمی‌ای از اخراج دیپلمات‌های روس خبر داد. آن موقع فکر کردم در همان روز یعنی 29 دسامبر جواب متقابل خواهیم داد. اما تصمیم بر این شد که در دام این توطئه نیفتیم.
ضمنا، این مساله در اخراج ژنرال فلین نقش داشت، چرا که او تلاش می‌کرد این وضعیت را حل و فصل کند. نتیجتا ترامپ او را اخراج کرد. این اشتباه بزرگی بود، چون فلین تنها فرد در تیم وی بود که از عادی‌سازی روابط با روسیه حمایت می‌کرد. مهم‌تر از همه این است که ترامپ نشان داد تحت فشار تسلیم می‌شود. این ضعف ترامپ موجب تشدید قدرت کمپین ضدروسی و از جمله پیوستن بسیاری از جمهوری‌خواهانی بدان شد که ابتدا به ساکن چندان تمایلی به حمایت از آن نداشتند.
آناتولی آنتونوف، سفیر جدید روسیه، به زودی عازم آمریکا خواهد شد. آمریکایی‌ها چطور او را خواهند پذیرفت؟
سفیر جدید روسیه کار راحتی در پیش ندارد. هیستری ضد روسی سر به فلک کشیده، که بر کار سفیر جدید هم تاثیر خواهد گذاشت. آنتونوف دیپلمات خیلی باتجربه‌ای است. اگرچه او آمریکا شناس حرفه‌ای نیست، اما مبحث نظامی سیاسی از جایگاه مهمی در روابط آمریکا روسیه برخوردار است، خصوصا در شرایطی که در کنار تحریم‌ها در کنگره کمپین ضد معاهده در خصوص موشک‌های میانبرد و کوتاه‌برد هم به راه افتاده است. از جمله در لایحه بودجه نظامی آمریکا برای سال 2018 میلادی بندی مبنی بر لزوم خروج آمریکا از این معاهده در عرض 15 ماه گنجانده شده است.
اگر این اتفاق عملی شود این پرسش پیش می‌آید که چه بر سر معاهده استارت( معاهده کاهش تسلیحات تهاجمی راهبردی) خواهد آمد. پیمانی در خصوص نیروهای مسلح متعارف در اروپا هم وجود ندارد. این احتمال وجود دارد که مجموع معاهدات مربوط به کنترل تسلیحات که در پایان جنگ سرد منعقد شدند ملغی شوند. این بدان معناست که جنگ سرد جدید در شرایطی خیلی خطرناک بدون هیچ قواعد مبارزه‌ای درخواهد گرفت.
این خیلی مساله مهمی است، چرا که ایالات متحده و شوروی نه به منظور تلاش برای خلع سلاح، بلکه از آن جهت که جنگ بدون قاعده بسیار خطرآفرین است این معاهدات را منعقد کرده‌اند. آناتولی آنتونوف به عنوان کارشناس در این امور می‌تواند نقش مهمی ایفا نماید.
تا چه اندازه می‌توان روابط شخصی پوتین و ترامپ را مهم ارزیابی کرد؟
به طور کلی، دیدار دو رئیس جمهوری را در هامبورگ می‌توان به واکنش شیمیایی مثبت تشبیه کرد، اما درصدد بزرگ‌نمایی اهمیت روابط شخصی برنمی‌آیم. بهتر است روابط شخصی حسنه رفیق بوریس( یلتسین) و رفیق بیل( کلینتون) را به خاطر بیاوریم. این روابط مانع تصویب طرح توسعه ناتو و شروع جنگ کوزوو نشدند. در دوران بوش پسر هم به همین ترتیب از یک طرف روابط شخصی حسنه با پوتین و از طرف دیگر خروج از پیمان دفاع ضد موشکی، حمله به عراق و موج جدید توسعه ناتو.
روابط شخصی مهم هستند اما مسیر استراتژیک است که نقش تعیین کننده دارد. در حال حاضر مسیر استراتژیک ایالات متحده ناواضح است. ترامپ بیانیه‌های ضد روسی نمی‌دهد اما سیاست ضدروسی در دوره او ادامه دارد و حتی شدیدتر هم می‌شود.
آیا نزدیکی مواضع دو کشور در مناقشه سوریه ممکن است؟
امکان دارد، چرا که داعش واقعا دشمن مشترک آمریکا و روسیه است. حضور داعش کشورها را مجبور می‌کند با هم متحد شوند، اما متاسفانه از آنجا که هدف اصلی آمریکا در سوریه سرنگونی بشار اسد بود این اتحاد میان دو کشور صورت نپذیرفت.
آیا مناقشه جنوب‌شرق اوکراین برای ترامپ جالب است؟
در این مورد هنوز ابهاماتی وجود دارد. اگرچه در چند هفته اخیر دولت ترامپ بیانیه‌های تندی صادر کرده است اما خود وی بر خلاف اوباما از شدیدترین موضع در قبال اوکراین برخوردار نبود. توجه داشته باشید که خود ترامپ این بیانیه‌ها را صادر نکرد. وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد تا زمانی که کریمه به اوکراین عودت داه نشود تحریم‌ها برداشته نخواهد شد. این اتفاق هرگز رخ نخواهد داد، پس تحریم‌ها همیشگی خواهند بود.
برخی سیاستمداران می‌گویند در حال حاضرموسسه هریتیج مشاور اصلی ترامپ است، آیا همین‌طور است؟
خیر،مراکز فکری سنتی جمهوری‌خواهان از کم‌ترین تاثیر بر ترامپ برخوردارند که بر انتصابات در دولت ترامپ تاثیر گذاشته است.
به طور کلی منصوبین ترامپ را افرادی با سابقه سیاسی کم تشکیل می‌دهند. آنها ژنرال‌های بازنشسته و تجار هستند، اما افراد متخصص در امور تحلیلی، به دلیل نومحافظه‌کار بودن‌شان، در فهرست وی جایی ندارند. نومحافظه‌کارها در سال 2016در قبال نامزدی ترامپ واکنش خصمانه‌ای نشان دادند و بر علیه وی نامه امضا می‌کرد. ترامپ کسی نیست که چنین چیزی را فراموش کند.
شما بالاتر عبارت " جنگ سرد جدید" را به کار بردید، منظورتان چه بود؟
من فکر می‌کنم در سه سال اخیر میان روسیه و آمریکا جنگ سرد برقرار شده است. امروزه می‌توان از دو تفاوت ماهوی میان جنگ سرد قدیم و جدید گفت: یعنی نبود تقابل ایدئولوژیک میان کمونیسم و دموکراسی و نبود تقابل جهانی سوسیالیسم و کاپیتالیسم. اما تضاد جدی منافع روسیه و ایالات متحده در برخی مناطق نظیر اروپای شرقی، خاورمیانه ، آسیا و کشورهای پسا شوروی وجود دارد.
تبلیغات شدید و بازتولید استرئوتیپ‌های(قالب‌های اجتماعی) قدیمی، نبود گفت‌و‌گوی عادی سیاسی، تبدیل تجارت و سرمایه‌گذاری به سلاح و بازگشت مسابقه تسلیحاتی و بحران نظام کنترل تسلیحات از دلایل اصلی بروز جنگ سرد جدید میان روسیه و ایالات متحده هستند.
منبع:سایتiz.ru/ترجمه: سیدمازیار کمالی
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
