ایران بهشت تنوع غذایی

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، غذا، زبان مشترک مردم جهان است؛ برای همین است که در بسیاری از مواقع مردم هر کشور را با خصوصیاتی غذایی آنها می‌شناسیم. هندی‌ها را با غذاهای تند به یاد می‌آوریم و جنوب‌شرق آسیا را با چاپستیک‌ها و سبک خاص خوردن غذا. جشنواره «سفره ایرانی، فرهنگ گردشگری» دو روز پیش در اراک افتتاح شد. جشنواره‌ای که هدف آن شناسایی تنوع غذایی در کشور و جذب گردشگر از این راه است. ایران در میان کشور‌های جهان از تنوع غذایی زیادی برخورد‌دار است. تنوعی که به گفته مسئولان گردشگری در کنار هزاران جاذبه دیگر تاکنون مغفول مانده است. همین دلیلی بود که در سال‌های گذشته مسئولان کشور به فکر جذب گردشگر از راه معرفی جاذبه غذایی و معرفی آن به جهان افتاده‌اند. برگزاری جشنواره‌های غذایی، چه در داخل و چه در خارج از کشور به جذب گردشگر کمک کرده است. آن‌طور که مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری سازمان میراث فرهنگی می‌گوید، حدود دو هزار و ۵۲۰ نوع غذا در ایران شناسایی شده و مکتب غذایی ایران در کنار دو مکتب غربی و چینی قرار گرفته است.
تنوع غذایی، فرصت جذب گردشگر
مطالعات و نظرسنجی نشان می‌دهد که بهترین خاطرات ۸۶ درصد گردشگران در دنیا مربوط به تناول غذاست. این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که غذای یک منطقه تأثیر شگرفی در رونق گردشگری دارد. ایران با وسعت یک میلیون و ۶۴۸ هزار متر مربع، تنوع اقلیم‌ها، فرهنگ‌ها و قومیت‌ها، همچنین مواد اولیه متعدد از تنوع غذایی بالای برخوردار است و حدود دو هزار و ۵۲۰ نوع غذا در ایران شناسایی شده و مکتب غذایی ایران در کنار دو مکتب غربی و چینی قرار گرفته است و در دنیا به‌عنوان یکی از مکاتب غذایی مهم تلقی می‌شود. بااین‌حال، این جاذبه غنی در کشور تاکنون آن‌طور که باید نتوانسته مردم مناطق مختلف جهان را به سوی خود جذب کند. محسن رنجبر‌، مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری سازمان میراث فرهنگی می‌گوید: برای بسیاری از گردشگران برای انتخاب مقصد، یکی از شاخص‌های مهم، غذاهای یک منطقه است. به گفته او، فلسفه شکل‌گیری این جشنواره به مطالعات سال گذشته بازمی‌گردد. در کنار هزاران جاذبه متنوع و متعددی که در کشورمان وجود دارد، موضوع جاذبه گردشگری به وسیله غذا، یکی از مواردی است که تاکنون مغفول مانده است. رنجبر می‌گوید: غذا عاملی است که از طریق آن انتقال فرهنگ صورت می‌گیرد و حتی بسیاری از گردشگران غذاهایی را که در مناطق مختلف تناول کردند، پس از مراجعت در آشپزخانه خود طبخ می‌کنند و درحقیقت یک انتقال فرهنگ صورت می‌گیرد. او درباره هدف برگزارکنندگان جشنواره‌های غذایی می‌گوید: هدف ما این است که غذاهای سنتی که متأسفانه در رستوران‌ها طبخ نمی‌شود، شناسایی و احیا شود و بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که این غذاها به منوی غذایی رستوران‌ها راه پیدا کند زیرا امروزه وقتی به هر جای کشورمان سفر می‌کنیم، بیش از چند نمونه غذا در منوی رستوران‌ها مشاهده نمی‌شود. بااین تفاسیر غذاهای سنتی یکی از جاذبه‌های عمده در هر منطقه محسوب می‌شوند.
گیلان، پایتخت تنوع غذایی کشور
آذر سال 94 بود که رشت به‌عنوان شهر خلاق خوراک‌شناسی در یونسکو به ثبت رسید. اتفاقی که نشان می‌دهد این استان و به‌طور خاص شهر رشت از چه تنوع غذایی بزرگی برخورد‌دار است. گیلان با 400 نوع غذا و خوردنی‌های محلی در زمینه گردشگری غذایی در میان گردشگران داخلی و خارجی شهرت بسیاری دارد. در بسیاری از مناطق ایران به خاطر کمیاب‌بودن منابع غذایی در فصل زمستان، تنوع غذایی در این فصل کاهش چشمگیری می‌یابد. این درحالی است که در گیلان، حدود ۶۰ غذای محلی ویژه زمستان وجود دارد. مردم این استان به کیفیت خوراک اهمیت زیادی می‌دهند اما به نظر می‌رسد تنوع محصولات کشاورزی در این استان هم به تنوع غذایی بیشتر منطقه کمک کرده است. برخی خوراکی‌ها و غذاها مخصوص این استان است و برای چشیدن طعم آنها فقط باید راهی گیلان شد. برای همین است که از غذاهای این منطقه با نام جاذبه‌های گردشگری یاد می‌شود. تنوع غذایی در گیلان آن‌قدر زیاد است که می‌تواند هر گردشگری را با هر نوع ذائقه‌ای راضی کند. به‌عنوان نمونه قورمه‌سبزی گیلانی با مرغ، گوشت، ماهی و طعم‌های مختلف طبخ می‌شود که هرکدام برای هر ذائقه‌ای خوشایند است. باقلاخورش، میرزاقاسمی، خوتکا‌فسنجان، کولی و... از غذاهای گیلانی است. اگر بخواهیم نمونه‌های خوبی از سفره گیلانی‌ها را نام ببریم، باید بگوییم هفت غذای اصیل گیلانی شامل مرغ‌ فسنجان یا مرغ لاکو، میرزاقاسمی، باقلاخورش، ترش‌تره، کویی‌خورش، سیرقلیه و آلومسماست. از دیگر غذاهای محلی گیلان اناربیج، شش‌انداز، سیرابیج، شیرین‌تره، خالوآبه، چخرتمه، نازخاتون، موتن‌جن، لونگی، کولی غورابیج، ماهی فیبیج، واویشکا، ترش شامی، شامی، انواع کوکو، انواع آش و چاشنی است. انواع شیرینی‌های محلی گیلان شامل فرنی، رشته و خشکار، گل پالوده، ترک حلوا، خاتون‌پنجره، خرش حلوا و سمنو، حلوای رقایب، انواع کلوچه و انواع نان محلی است. این همه تنوع غذایی، گیلان را به پایتخت گردشگری غذایی ایران تبدیل کرده است.
صادرات آبگوشت ایرانی
آبگوشت، غذای ملی ایرانیان است. طبق آمار گمرک جمهوری‌اسلامی ایران در 6 ماهه منتهی به شهریور سال ۹۵، بیش از ۱۱۱ تن آبگوشت ایرانی به کشورهای مختلف جهان صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، از نظر حجم و ارزش افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد. آبگوشت که به اسامی دیگری ازجمله یخنی و نخودآب نیز معروف است، بیش از 14 نوع دارد که در مناطق مختلف ایران پخته می‌شود. آبگوشت ایران در کشور‌هایی نظیر افغانستان، امارات متحده عربی، انگلیس، آلمان، عراق، استرالیا، کویت، لبنان و حتی نیوزیلند نیز مشتریان بسیاری دارد و از جمله اقلام غذایی پرمخاطب ایران در این پنج قاره به شمار می‌رود. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که ایران می‌تواند تنها با همین یک نوع غذا، سالانه گردشگران زیادی را جذب کند، موضوعی که تاکنون توجهی به آن نشده است. سود حاصل از شهرت این غذا تنها به صادرات آن منتهی شده است.
غذا نماد فرهنگ یک جامعه است
ابراهیمی، مدیر بخش مردم‌شناسی دانشنامه ایران در مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، پیش از این درباره اهمیت انواع غذاها در ایران گفت: مقوله خوراک و فرهنگ آشپزی هر جامعه برآمده از فضای تاریخی- جغرافیایی آن جامعه است و عوامل متعددی در شکل‌گیری آن دخالت دارند؛ بنابراین خوراک‌ها و فرهنگ غذایی هر جامعه‌ای می‌تواند شیوه‌های رفتاری، باورها و پنداشت‌ها و انگاره‌های دینی- مذهبی مردم را بازگو کند. در ایران بسیاری از خوراک‌ها رابطه متقابلی با ساختار اسطوره‌ای ایرانیان دارد. فرهنگ غذایی ایرانیان چیزی فراتر از پخت و ترکیب انواع مواد غذایی است. غذاها در ایران تفاوت‌های قومی و طبقاتی افراد را نشان می‌دهد و منش، خصلت و باورهای آنها را بازمی‌نماید؛ بنابراین غذاها می‌توانند به‌طور نمادین و رمزی، ساختار فرهنگی و انگاره‌های دینی- آیینی جامعه‌مان را با «زبانی» ویژه بازگو کنند. به گفته این مردم‌شناس، این اصطلاحی است که نزد انسان‌شناسان علاقه‌مند به مقوله غذا شناخته شده است: «زبان غذا»، زبان غذا یعنی خوشمزگی، آداب غذا خوردن، معنای مذهبی ـ قومی، پزشکی، جادویی و حتی ارزشمندی و قداست آن.

منبع:وقایع‌اتفاقیه