تغییر آرایش اوپک در بازار نفت

حوری قاسمی، خبرنگار اقتصادی آنا: نوسان قیمت نفت در سال‌های اخیر باعث شد تا اعضای اوپک و جمعی از تولیدکنندگان غیراوپکی به ریاست روسیه تصمیم بگیرند که تولید خود را محدود کنند تا با کاهش عرضه،‌ تعادل در بازار نفت حاکم شود.

با وجود آنکه این توافق در ماه‌های اول اجرا باعث رشد قابل توجه قیمت نفت شد اما به مرور قیمت‌ها در حوالی 50 دلار ثابت ماند.

همین امر سبب شد تا اوپکی‌ها در آخرین نشست خود با چراغ سبز روسیه،‌ برای حفظ قیمت،‌ توافق کاهش تولید را برای 9 ماه دیگر تمدید کنند. اما اکنون شرایط به سمتی حرکت کرده که به نظر می‌رسد در آرایش سهمیه‌های تعیین‌شده در اوپک شاهد تغییراتی خواهیم بود.

در مهمترین این اقدامات،‌اوپک از لیبی و نیجریه که دو عضو معاف از شرکت در توافق کاهش تولید این سازمان هستند، برای حضور در آخرین نشست کمیته وزیران در ۲۲ سپتامبر دعوت بعمل آورده است.

تولید نفت نیجریه شامل نفت خام و میعانات در حال حاضر حدود ۲.۲ میلیون تا ۲.۳ میلیون بشکه در روز است که شامل حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه میعانات می‌شود.

تولید لیبی نیز در ماه‌های اخیر بهبود یافته و در ماه ژوییه به ۹۹۰ هزار بشکه در روز رسید که بالاترین سطح در سه سال گذشته بود.

از سوی دیگر، عربستان سعودی و روسیه به دنبال تمدید مدت توافق کاهش تولید به مدت سه ماه دیگر تا ژوئن 2018 هستند تا تعهدشان برای مدیریت بازار را نشان داده و نگرانی‌ها نسبت به این که تولید‌کنندگان پس از پایان توافق، به جنگ سهم بازار بازخواهند گشت را تخفیف دهند.

الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه نیز اعلام کرده که در این نشست همه نوع گزینه‌ای مطرح شد و ممکن است مسئله تمدید توافق در صورت لزوم مورد بررسی قرار گیرد اما هنوز صحبت درباره احتمال تمدید توافق زود است.

در همین مورد مهدی عسلی، ‌مدیرکل سابق امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت در گفتگو با خبرنگار آنا،‌ گفت: روسیه و عربستان تفاهم کلی در خصوص تمدید این توافق دارند.

وی در خصوص تولید نیجریه و لیبی نیز افزود: ماه گذشته،‌ رئیس کمیته فنی توافق کاهش تولید اعلام کرد که از نیجریه و لیبی خواهیم خواست تا در این توافق همراه شوند.

این کارشناس بازار نفت‌ ادامه داد: البته شواهد نشان می‌دهد که نیجریه و لیبی در کوتاه مدت توان افزایش تولید بیش از این مقدار را نخواهند داشت و این میزان تولید نیز نتوانسته بازار نفت را متلاطم کند.

به گفته وی، لیبی در سال‌های گذشته درگیر جنگ بوده و امکان سرمایه‌گذاری در صنعت نفت خود را نداشته است بنابراین افزایش تولید بیش از یک میلیون بشکه نفت در روز برای این کشور غیر ممکن است. نیجریه اما شرایط متفاوتی دارد. این کشور پیش از این نیز موافقت ضمنی خود را برای همراهی با کاهش تولید اعلام کرده زیرا درکوتاه مدت نمی‌تواند به تولید نفت خود اضافه کند.

عسلی با بیان اینکه دعوت و حضور این دو کشور در نشست کمیته وزیران سیگنال‌های مثبتی را به بازار نفت ارسال می‌کند،‌ تاکید کرد: حضور اعضا این پیغام را به بازار می‌دهد که اوپک در ایجاد تعادل در بازار نفت جدی است.

وی ادامه داد: افزایش تولید نفت نمی‌تواند تغییر چندانی در بازار ایجاد کند زیرا ذخایر نفت در جهان کاهش پیدا کرده و همین امر احتمال افت قیمت‌ها را در کوتاه‌مدت کاهش می‌دهد.

‌مدیرکل سابق امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت با اشاره به توفان هاروی در خلیج مکزیک گفت: انتظار می‌رفت با بروز این توفان قیمت ها کاهش پیدا کند اما به دلیل وجود ذخایر استراتژیک و تزریق آن به بازار شوکی در قیمت نفت بوجود نیامد.

وی افزود: ‌پیش‌بینی این است که قیمت نفت تا نشست بعدی اوپک در ماه نوامبر نوسان نداشته باشد و در اطراف 50 دلار باقی بماند.

عسلی با بیان اینکه بعید است تولید عراق بیش از این میزان افزایش داشته باشد،‌ ادامه داد: عراق نسبت به سایر کشورها پایبندی کمتری به توافق کاهش تولید داشته است اما افزایش تقاضا باعث شد تا قیمت‌ها افت زیادی نکند.

وی به شرایط ایران نیز اشاره کرد و گفت: ایران در ماه گذشته میلادی بیشترین میزان صادرات را در سال اخیر داشته و روزانه 2.1 میلیون بشکه نفت خام را صادر کرده است. با این حال ایران همچنان در چارچوب این توافق حرکت می‌کند و حتی می‌تواند بیش از این میزان نیز تولید داشته باشد که این نشان از پایبندی بالای ایران به توافق دارد.

عسلی در خصوص تاثیر کنونی قیمت نفت بودجه کشورهای تولید کننده نیز افزود: هر کدام از کشورها رقم خاصی را برای قیمت نفت در بودجه خود در نظر گرفته‌اند اما با توجه به قیمت‌ها در ابتدای سال 2017 اغلب کشورها قیمتی نزدیک به 50 دلار در هر بشکه را در بودجه خود درنظر گرفته‌اند.

وی خاطر نشان کرد: برخی کشورها مانند ونزوئلا به دلیل مشکلات اقتصادی و کاهش تولید نفت،‌ قیمت‌های بالاتری را در نظر گرفته بودند.