وزیر ارشاد: تعزیه؛ نقبی از گذشته به حال ما است

به گزارش گروه فرهنگی آنا از ستاد خبری هجدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شامگاه دوشنبه 13 شهریور ماه با حضور در جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، به تماشای مجلس شبیه‌خوانی شهادت «میرزا ابوالقاسم فراهانی» در محوطه باز مجموعه تاتر شهر نشست.

او پس از اجرای این تعزیه، به دعوت گروه اجرایی این مجلس شبیه‌خوانی، روی صحنه رفت و در سخنان کوتاهی با تقدیر از گروه اجرایی این تعزیه گفت: «این هنر نقبی است از گذشته به حال ما. اثری است که به درون ما راه می یابد و برون ما را می‌نمایاند.»

صالحی ادامه داد: «اثری همچون شبیه خوانی میرزا تقی خان فراهانی، درباره شهیدان استقلال ایران است. ضمن اینکه تاریخ معاصر ما را به تاریخ کهن مان پیوند می‌دهد و این پیوند، شایسته ستایش است.»

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با ابراز خوشنودی از اجرای نسخه‌های غریب تعزیه در جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی اضافه کرد:«اجرای چنین نسخه‌هایی ارزشمند است چراکه این گروه و برگزار‌کنندگان جشنواره توانسته‌اند نسخه‌های مدفون را به نسخه‌های عیان تبدیل و نسخه‌های زیر خاکی و زیرزمینی را به گنجینه‌هایی عیان و آشکار بدل کنند.»

او در پایان از برگزارکنندگان جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی به دلیل پیوند تاریخ معاصر با تاریخ کهن کشور قدردانی کرد.

همچنین در این دیدار، داوود فتحعلی‌بیگی دبیر جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، توضیح داد: «تعزیه قائم مقام فراهانی در دوره قاجار نوشته شده اما در آن دوره اجازه اجرا نداشته است و حال به برکت این جشنواره، نسخه‌های غریب تعزیه از صندوق‌ها بیرون آمده است. چراکه این جشنواره با نگاهی پژوهشی برگزار می‌شود و می‌کوشد نسخه‌های کمتر اجرا شده تعزیه را به اجرا بگذارد.»

او ابراز امیدواری کرد با کمک وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مکان ثابتی به اجرای تعزیه اختصاص پیدا کند و این هنر همان طور که در دل مردم جای دارد، در دل مدیران نیر جای داشته باشد.

رونمایی از هشت کتاب تازه منتشر شده درباره نمایش‌‌های آیینی سنتی

هشت کتاب که به مناسب برگزاری جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی منتشر شده عصر امروز در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر رونمایی می‌شود. همه این کتاب‌‌ها توسط انتشارات نمایش به چاپ رسیدند و همزمان با جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی رونمایی می‌شوند.

«بازی‌نامه 4» نوشته حسین جمالی، «دفتر تقلید 3» نوشته داوود فتحعلی‌بیگی و مهدی صفاری‌نژاد، «دفتر تعزیه 14» گردآورنده مهدی دریایی، «فرهنگ لغات و اصطلاحات نمایش‌های‌ آیینی سنتی» به کوشش فریبا رییسی، «دفتر تعزیه 15» گردآورنده محمدحسن رجایی زفره‌ای، «مجموعه مقالات پنجمین سمینار بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی» گردآورنده حمیدرضا اردلان، «دفتر پژوهش 3» به کوشش محمدحسین ناصربخت و «فهرست دست‌نویس‌های نمایش مذهبی ایران در کتابخانه واتیکان» با تحقیق و ترجمه حسین اسماعیلی کتاب‌هایی است که امروز برای اولین بار از ساعت 16 طی مراسمی رونمایی شده و به علاقمندان معرفی می‌شود.

کارگردان و بازیگر 17 ساله بخش جوانه‌ها:​ نباید دینی به گردن بازیگر سیاه بماند

محمد حاج‌محمدی کارگردان و بازیگر نقش یاقوت، توضیح داد: «یکی از ویژگی‌های اصلی نمایش «مجلس زال و رودابه» تلفیق است. داستان اساطیری «زال و رودابه» شاهنامه آمده بین مردم و عامیانه شده و در فضای سایه‌بازی و تخت حوضی اتفاق می‌افتد.»

وی با بیان این که در اصل داستان «زال و رودابه» سیاه که نام یاقوت بر آن گذاشتم وجود ندارد، افزود: «سیاه اوج نمایش‌های ایرانی است. نقش سیاه را خودم بازی می‌کنم. بازی کردن در نقش سیاه فوت و فن و تکنیک می‌خواهد. نباید دینی به گردن بازیگر سیاه بماند. سیاه فقط یک نقش نیست، زندگی است.»

حاج‌محمدی که 17 سال دارد و مدت پنج سال است در نقش سیاه ‌بازی می‌کند، ادامه داد: «خیلی از افراد از توجه و علاقه من به نمایش‌های ایرانی مبهوت می‌شوند. نمایش ایرانی مانند یک میز است. میزی که یک پای آن در رفته و رنگ و رویش در حال از بین رفتن است. شاید نسل من بتواند یک میخ به این میز بزند و نمایش ایرانی را نجات دهد. در آثار شکسپیر، چخوف و نمایش‌نامه‌نویسان اروپایی ردپایی از نمایش‌های ایرانی دیده می‌شود. در کمدهای شکسپیر ردپای تخت حوضی را می‌بینیم. وقتی چنین هنری داریم آن را دریابیم. باید سیاه به همه دنیا شناسانده شود. رسالت هنرمندان است که به این مهم بپردازند.»

وی با تاکید بر این که جشنواره آیینی سنتی باید هر ساله برگزار شود، افزود: «آرزویم بود در این رویداد شرکت کنم و امیدوارم در طول سال نه فقط در ایام جشنواره ورک‌شاپ‌های آموزشی و کلاس‌های مختلف در این زمینه برگزار شود و دست به دست هم دهیم تا نمایش ایرانی گسترش پیدا کند.»

نقال بخش‌ جوانه‌ها:​ با نقالی، دلاوری زنان شاهنامه را نشان می‌دهم

حورا تیلا این نقل را انتخاب کرده بود تا دلاوری‌های زنان ایرانی را که همیشه پا به پای مردان در رویدادهای مختلف حضور داشتند نشان دهد.

او که یک سال است نقالی را شروع کرده اجرایی سنتی داشت و علاقه دارد هویت ملی را به صورت سنتی انتقال دهد اما در آینده می‌خواهد شیوه‌های نوین را نیز در نقل به کار ببرد.

تیلا نقالی را در عین سختی شیرین دانست و افزود: «به شاهنامه بسیار علاقه‌مندم. شغلم معلمی است و سال‌هاست اشعار شاهنامه را به دانش‌آموزان درس می‌دهم. بهتر دیدم این آموزش از طریق نقالی روایت شود تا این که فقط به خواندن اشعار بسنده شود و بچه‌ها هیچ زمینه‌ای درباره داستان‌ها نداشته باشند.»

پژوهش‌گر ارمنی: جذاب‌ترین بخش جشنواره اجراهای مبارک است

آرمن کاراک سیان از ارمنستان، توضیح داد: از تماشای نمایش‌های صحنه‌ای و میدانی بسیار لذت بردم و آثار با کیفیتی دیدم. این رویداد تحت مدیریت و برنامه منظمی پیش می‌رود و با کیفیت بالا برگزار می‌شود. اما جذاب‌ترین بخش برایم اجراهای مبارک است.

وی با تاکید براین که در ارمنستان جشنواره‌های متعددی با محوریت آیین و سنت برپا می‌شود، افزود: حتی در روستاها نیز فستیوال داریم که البته بیشتر مخصوص فرهنگ فولکلور است.

آرمن کاراک سیان که با مقاله «صفحاتی از تاریخچه تئاتر سایه در ارمنستان» در سمینار شرکت کرده بود، گفت: «در سمینار مقالات بسیار مهمی ارایه شد. در مقاله‌ام به بررسی تئاترسایه ارمنستان پرداختم. اطلاعات درباره تئاتر سنتی قرون وسطی‌ای ارمنی را بیشتر می‌توان در منابع خارجی پیدا کرد. فقط از قرن نوزدهم به بعد است که می‌توان توصیف تئاتر سایه ارمنی را در منابع ارمنی هم پیدا کرد.»