لزوم ارتباط عکاس و خبرنگار/سیاسیون پرستیژ داشته باشند

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا از ایسنا، از روز تحلیف رئیس‌جمهور در مجلس تا جلسه گرفتن رای اعتماد وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم از نمایندگان، دو عکس حاشیه‌ساز شد و در این بین، برخی افراد انگشت اتهام را به سمت عکاس‌ها گرفتند و حتی جمعی از نمایندگان مجلس از هیات رئیسه خواستند تا زمان حضور عکاسان در صحن علنی محدود شود؛ اولین عکس از لحظه تلاش نمایندگان مجلس برای گرفتن سلفی با فدریکا موگرینی - مسئول سیاست‌ خارجی اتحادیه اروپا - در حاشیه برگزاری مراسم تحلیف رئیس‌جمهور و دومین عکس از گلابی خوردن نادر قاضی‌پور - نماینده مردم ارومیه - بود.

گرچه اول شهریورماه، مدیرکل فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد که «هیچ‌گونه محدودیتی در فعالیت خبرنگاران در مجلس شورای اسلامی ایجاد نشده است» اما با توجه به اقدام برخی نمایندگان مجلس با هدف محدود کردن حضور عکاس‌ها در صحن پارلمان، خبرنگار ایسنا با یک عکاس در این‌باره و مسائل حاشیه‌ای آن گفت‌وگو کرد.

مرتضی نیکوبذل - عکاس - گفت: متأسفانه مملکت ما مانند خانه‌ای است که قبل از ورود مهمان، هرچه را که باعث ریخت‌وپاش در آن شده است، در گوشه‌ای می‌چپانند و پنهان می‌کنند؛ در ظاهر خوشگل است، اما در باطن این‌گونه نیست.

او ادامه داد:‌ عکاس صحنه گلابی خوردن آقای قاضی‌پور، واقعیت را عکاسی کرده است. عکاس از آقای قاضی‌پور درخواست نکرده که گلابی بخورد! وظیفه عکاس این است که چیزهایی را نشان و به نمایندگان مجلس یاد دهد که برخی رفتارها، در شأن آن‌ها نیست. نمایندگان مجلس باید پرستیژ رفتاری داشته باشند. اگر به گفته آقای قاضی‌پور، کار او نمادین بوده، پس عکس او نیز عکس بدی نیست.

خبرگزاری‌ها نمی‌دانند ننوشتن کپشن چه ضرری می‌رساند!

نیکوبذل تأکید کرد: شاید بهتر بود، بعد از این‌که عکاس تصویر را ثبت کرد، درباره چرایی این کار، پرس‌وجو کند. بخشی از عکس، رسیدن به بک‌گراند آن است. به همین دلیل، نوشتن کپشن درست برای عکس‌های خبری، امری ضروری است. به‌عنوان مثال، در ماجرای حمله تروریستی به مجلس، به‌دلیل ننوشتن کپشن درست، در جایی یکی از پلیس‌ها به‌عنوان عامل حمله تروریستی اشتباه گرفته شده بود!

او افزود: خبرگزاری‌ها نمی‌دانند ننوشتن کپشن چه ضرری به آن‌ها می‌رساند. وقتی عکاس، عکس را می‌اندازد و منتشر می‌کند، باید برای آن سند قطعی داشته باشد، به ویژه زمانی که از عمل یا اتفاقی نامتعارف، عکاسی می‌شود.

این عکاس همچنین گفت: تا وقتی سیاستمداران یاد نگیرند که رفتار خود را درست کنند، چیزی تغییر نمی‌کند. اگر آن‌ها بخواهند با محدود کردن حضور عکاسان در مجلس، عملا سانسور کنند، دیگر نمی‌توان استناد کرد و گفت، عکس‌های مجلس واقعی و خبری هستند و آن عکس‌ها به منزله عکس‌های روابط عمومی‌اند.

او ادامه داد: کسانی که محدود کردن عکاسان را مطرح می‌کنند، عملا می‌گویند ما می‌خواهیم به رویه خود ادامه دهیم، اما کسی از ما عکاسی نکند. وقتی من برای خبرگزاری رویترز عکاسی می‌کردم، به آسایشگاه کهریزک رفتم و از آن‌ها خواستم اجازه دهند که از داخل آسایشگاه عکاسی کنم، اما به من اجازه ندادند. زمانی که دلیل آن را پرسیدم، گفتند عده‌ای پیش از این با عکس‌های خود، وضعیت آسایشگاه را سیاه‌نمایی کردند. من پاسخ دادم، اگر شما اجازه عکاسی از داخل آسایشگاه را ندهید، با عمل خود به آن‌ها نشان می‌دهید که کاملا درست می‌گویند، در را برای من باز کنید، من فضا را مثبت یا منفی نمی‌بینم و هرچه را می‌بینم ثبت می‌کنم. در نهایت، هیچ‌کدام از عکس‌های من از آنجا بازخورد منفی ایجاد نکرد.

نیکوبذل با بیان این‌که همه‌چیز خاکستری است، گفت: باید از عکاس تقدیر کنند که باعث شد، اصلاحات مثبتی در رفتار نمایندگان ایجاد شود. برخی نمایندگان گوشه مجلس می‌نشینند، فلاسک چای کنارشان می‌گذارند و گپ می‌زنند؛ این حرکت در شأن نمایندگان مجلس نیست.

عکاسی خبری یک کار تیمی است

این عکاس اظهار کرد: وقتی عکاسی مطبوعاتی می‌کنید، باید از سوژه‌ها باخبر باشید، وگرنه نباید عکس‌ها را منتشر کنید. عکاسی خبری، یک کار تیمی است و باید بین خبرنگار و عکاس ارتباط صد درصدی وجود داشته باشد. در حالی که بسیاری از عکاسان در ایران فکر می‌کنند، وظیفه‌شان فقط فشار دادن دکمه شاتر است. حلقه مفقوده این موضوع، نبود کار تیمی و ارتباط بین خبرنگار، عکاس و تصویربردار برای کمک به یکدیگر در نقاط تاریکی است که به عکس یا متن نیاز دارند.

او تأکید کرد: زمانی که قرار است به‌عنوان یک عکاس به محدوده‌ای وارد شوید و اجازه عکاسی در آن محدوده داده شده است، می‌توانید هر عکسی را ثبت کنید، به‌جز عکسی که سوژه‌تان را به سخره بگیرد؛ عکاس باید بی‌طرف باشد.

وظیفه عکاس نشان دادن یک چهره زیبا نیست

نیکوبذل بار دیگر به عکس نادر قاضی‌پور اشاره کرد و گفت: بهتر بود، این عکس در روزهای بعد، اما با توضیح و کپشن منتشر می‌شد. کار عکاس، عکاسی کردن باب دل دولتمردان نیست، بلکه عکاسان روایتگر تاریخ هستند. اگر حضور عکاسان در جایی مانند مجلس محدود شود، بخشی از تاریخ حذف خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که وظیفه عکاس در مقابل انتشار عکس‌هایی که امکان دارد وجهه ایران را در مجامع بین‌المللی خراب کند، چیست؟ گفت: سوژه بیشتر باید مواظب رفتارش باشد تا عکاس. اگر می‌خواهند وجهه ایران خراب نشود، حرکت اشتباه انجام ندهند. تاریخ عکاسی مستند اجتماعی نشان داده که این نوع عکاسی یا وضعیت عده‌ای را بهتر کرده یا شرایط حاکم بر اجتماع را به سمت درستی هدایت کرده است.

او همچنین تاکید کرد: وظیفه عکاس نشان دادن یک چهره زیبا نیست. عکاس مطبوعاتی وظیفه دارد نقاط ضعف و قوت را نشان دهد.

عکاس باید حقوق سوژه‌اش را بداند

نیکوبذل درباره غرض‌ورزی و شیطنت تعدادی از عکاسان در ثبت و انتشار برخی عکس‌ها نیز گفت: قطعا این موضوع اتفاق می‌افتد و اصلا خوب نیست. در دانشکده‌های عکاسی، این چیزها آموزش داده نمی‌شود. برخی عکاسان فکر می‌کنند دوربین دست‌شان گرفته‌اند تا هر کسی را که با آن‌ها مخالف است، بکوبند و هر کسی را که با آن‌ها موافق است، بالا ببرند. باید شرافت عکاسی وجود داشته باشد. تا وقتی عکاس‌ها غلط آموزش می‌بینند، وظیفه‌شان را نیز نمی‌دانند.

این عکاس خبری تأکید کرد: عکاسی یک عمل متقابل محترمانه بین سوژه و عکاس است و عکاس همان‌طور که به حقوق خودش واقف است، باید حقوق سوژه‌اش را نیز بداند. در حالی که نسل جدید عکاسان در ایران به این موضوع‌ها اهمیت نمی‌دهند و فکر می‌کنند این مسائل جنبه شعار دارند.