موزه سماور نمونه‌ای از هنر سماورسازی عصر امیرکبیر+ عکس

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، مشهد پایتخت فرهنگی مذهبی کشور است و در جای‌جای آن می‌توان حاصل کار صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی را که میراث‌دار هنر این خطه از کشور بوده‌اند، را به تماشا نشست. موزه فرش یکی از نمایشگاه‌های دائمی هنر خراسانی‌ها به شمار می‌رود و البته در این شهر پرقدمت، که رنگ و بوی فردوسی بزرگ را زنده نگاه داشته، همچنان اثراتی از پای‌بندی‌ مردم بر هنرهای بومی دیده می‌شود.

موزه سماور یکی از بخش‌های دیدنی خراسان است که با خلاقیت و همت مدیر هتل ملل مشهد، به عنوان مکانی برای بازدید از سماورهای قدیمی شناخته می‌شود. نخعی مدیر هتل مشهد بر حسب علاقه‌مندی و دغدغه‌ خود، کلکسیونی از سماورهای مناطق مختلف ایران و کشورهای روسیه، آذربایجان و ترکمنستان، جمع‌آوری کرده و این امکان را فراهم آورده که گردشگران در کنار اقامت در هتل، از صنایع دستی دوره‌های مختلف تاریخی دیدن کنند.

یکی از باورهای عمومی این است که به دلیل روسی بودن واژه سماور، سماور وسیله‌ای روسی است درحالی‌ که سماور از دیرباز در خانه‌ ایرانیان جایگاه خاصی داشته است و در تاریخ نیز اشاراتی مبنی بر این‌که زادگاه سماور خراسان بوده، دیده می‌شود.

گفته می‌شود، سماور در دوره سلطنت شاهرخ نوه نادر شاه افشار برای اولین بار وارد ایران شد و تا پایان دوران صدارت امیر کبیر که وی صنعتگران ایرانی را به ساخت سماور تشویق کرد این وسیله از کالاهای وارداتی بود. در اواخر دوره ناصرالدین شاه قاجار که نوشیدن چای عمومیت یافته بود، صنعت سماور سازی در شهرها و روستاها و در میان عشایر رونق گرفت. از آن پس انواع سماور و وسائل مربوط به آن مانند جام یا لگنچه و پارچ می‌ساختند. گاهی سماور توسط ورشو سازان ماهر با آلیاژ نیکل و نقره ساخته می‌شد که همزمان با آن اسباب و وسائل تفننی برای نوشیدن چای نیر ابداع شد.

در موزه سماور مشهد که محل معرفی و نمایش انواع سماورها است، هیچ سماوری شبیه دیگری نیست و هریک متعلق به زمان و مکان خاصی از تاریخ است. همچنین در این موزه سماورهایی در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته که از مناطق مختلف ایران و کشورهای روسیه، آذربایجان و ترکمنستان خریداری شده است.

در این مجموعه، سماورهای ایرانی از دوره امیرکبیر وجود دارد چراکه گفته می‌شود با ورود سماورهای روسی امیرکبیر شروع به تشویق مردم برای ساخت سماور می‌کند و از همان زمان نیز ساخت سماور در ایران شکل جدی‌تری به خود می‌گیرد، به همین دلیل نیز برخی معتقدند که امیرکبیر ساخت سماور را در ایران راه‌اندازی کرده است.

ویژگی خاص سماورهای به نمایش در آمده در هتل موزه سماور مشهد، این است که بدون قالب ساخته شده و تماماً کار دست هنرمندان ایرانی است. همچنین اشکال حک شده بر روی آن به واسطه چکش‌کاری‌های بر اساس ذوق و سلیقه سماورسازان روی سماورها شکل گرفته است.