تلاش برای حفظ جریان زندگی خلاقانه‌ در دل کویر باقی‌مانده از نیاکان

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری،یکشنبه 25 تیرماه در نشست خبری ثبت‌جهانی شهر تاریخی یزد، سامان‌دهی و ثبت جهانی یکی از شهرهای تاریخی کشور را یکی از آرزوهای خود معرفی کرد و از اینکه این روند پس از ثبت نیز مدیریت شود و ادامه پیدا کند اظهار امیدواری کرد.

وی در سخنانش تصریح کرد: «از سال 93 همه مردم این منطقه، به‌ویژه آن‌دسته که در بافت تاریخی زندگی می‌کنند، با همراهی دستگاه‌های مختلف تلاش کرده‌اند این پرونده آماده و ثبت شود.»

طالبیان در ادامه به سختی مراحل ثبت یک شهر در فهرست میراث‌جهانی یونسکو اشاره کرد و سپس اظهار کرد: «اکثر شهرهایی که در دنیا از آن‌ها نام برده می‌شود یا محور تاریخی هستند یا بخشی از یک بافت تاریخی‌هستند یا شهرهای کم‌وسعتی هستند؛ درنتیجه به‌لحاظ وسعت و فشردگی می‌توان یزد را تا حدی یک استثنا شمرد. البته نیاکان مردم یزد جریان زندگی خلاقانه‌ای در دل کویر ایجاد کرده‌اند که میراث فرهنگی ملموس و ناملموس منحصربه‌فردی به‌ارمغان آورده است و مردم یزد نیز نسل‌به‌نسل بسیار کوشیده‌اند که این شهر در مقایسه با شهرهای دیگر بهتر و بیشتر حفظ شود.»

معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری هدف از ثبت جهانی یزد را ایجاد گفتمانی برای حفاظت عنوان کرد: «موضوع ثبت‌جهانی بسیار مهم است، اما اینکه جامعه بداند دارای چه ثروت و ارزش‌هایی است و تلاش کند از این مواریث فرهنگی حفاظت کند اهمیت به‌مراتب بیشتری دارد. بنابراین، لازم است در این فرایند از کسانی که هنوز به میراث‌‌فرهنگی توجه کافی ندارند مطالبه اجتماعی صورت گیرد.»

ثبت جهانی یزد با همراهی همه دستگاه‌ها انجام شد

وی ضمن اشاره به اهمیت طرح مدیریت در ثبت‌جهانی شهر یزد گفت: «در بحث پرونده یزد همه کمک کردند و طرحی برای مدیریت که مورد توافق همگان بود امضا شد و بسیاری از مسائل که در جریان سامان‌دهی شهر نظیر کف‌سازی کوچه‌ها، سامان‌دهی کوچه‌ها و عوامل مخدوش‌کننده منظری وجود داشت مورد رسیدگی قرار گرفت.»

وی با تاکید بر اینکه باید جریانی بین بدنه جامعه ایجاد شود که به این مسئله ثبت حساس باشند و به جنبه‌ها و ارزش‌های مختلف میراث‌فرهنگی بیشتر توجه کند، بیان کرد: «بسیاری از دستگاه‌ها به مسائل میراثی به‌صورت بخشی نگاه می‌کردند درحالی‌که این نگاه صحیح نیست و در بحث یزد همه دستگاه‌ها با هم همراهی کردند که این رویداد بزرگ اتفاق افتاد.»

طالبیان تصریح کرد: «این اولین تجربه کشور در زمینه ثبت شهرها آن هم در شهری بود که محدوده وسیعی دارد. در سال 84 عرصه و حریم ملی این شهر به‌شماره 15000 مورد تصویب همه دستگاه‌ها قرار گرفت، اما متأسفانه در دوره گذشته تلاش شد تا در کمیسیون ماده پنج، 200 هتکار از آن را کم کنند؛ بااین‌حال، در دولت تدبیر و امید دوباره همان عرصه و حریم 84 مبنا قرار گرفت.»

در ثبت‌جهانی باید چیزی که ارزش‌های جهانی را نمایان می‌کند دنبال شود

وی درباره میراثی که به ثبت جهانی می‌رسد تاکید کرد: «در ثبت‌جهانی باید چیزی که ارزش‌های جهانی را نمایان می‌کند دنبال شود؛ برای مثال، درباره قنات با وجود اینکه 37هزار قنات زنده در کشور وجود دارد، 11 قنات نماینده بهترین قنات‌ها برای ثبت در یونسکو معرفی شدند.»

معاون میراث فرهنگی همچنین ضمن اشاره به موقعیت جغرافیای یزد یادآور شد: «یزد استقرارگاهی در مرکز ایران و در دل کویر است. نیاکان ما در این شهر قنات می‌سازند و شهر را براساس قنات طراحی می‌کنند؛ برای نمونه، قنات زارچ از زیر شهر عبور می‌کند. این کیمیاکاری، یعنی ترکیب خاک با آب برای ساخت خانه‌ها در یزد، منحصربه‌فرد است.»

300 کامیون لجن از این قنات‌ زارچ استخراج شد

وی در اشاره به اقداماتی که برای پاکسازی قنات زارچ استان یزد انجام شده گفت: «بیش از 300 کامیون لجن از این قنات‌ها استخراج شده. این قنات قبلاً بسیار آلوده بود اما اکنون 70 تا 80درصد آب این قنات پاک شده است. حداقل 17 چاه فاضلاب در آنجا بسته و جابه‌جا شده و مابقی نیز درحال شناسایی است.»

طالبیان با اعلام اینکه در اجلاس کمیته میراث‌جهانی یونسکو، حدود 38 پرونده بمورد بررسی قرار گرفت، افزود: «از 38 پرونده تعداد 21 پرونده بعد از بحث و گفت‌وگو ثبت شدند. شهر کراکف شهری است که اکثر ساکنان آن یهودی هستند و این امر مسائل مختلفی مختص‌به‌خود به‌همراه داشت. در این نشست دو قطعنامه درخصوص ضداشغالگری رژیم صهیونیستی صادر شد. این مسئله نشان داد که یونسکو نهادی مستقل است و مستقل تصمیم می‌گیرد و تمام مسائل در آن با مشورت و رأی‌گیری صورت می‌گیرد.»

معاون میراث فرهنگی ضمن ارائه تصاویر هوایی که از شهر یزد گرفته شده بود، عنوان کرد: «حفاری‌های شرق دیوار حائل در کرانه باختری هنوز ادامه داشت. در این نشست این حفاری‌ها محکوم شد و قرار شد هیئت ویژه‌ای آماده و به آنجا اعزام شود تا از این حفاری‌ها که با سوءنیت انجام می‌شود جلوگیری کنند. قطعنامه بعدی درباره حرم ابراهیمی در شهر الخلیل بود. با وجود اینکه این اثر ثبت‌جهانی است اسرائیل دوباره آن را اشغال کرده است. این قطعنامه با واکنش گستاخانه نماینده رژیم صهونیستی و درگیری با نماینده فلسطین مواجه شد. این قطعنامه با 12 رأی مثبت صادر شد.»

معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ثبت پرونده شهر یزد را نشانگر احترام ایرانیان به دیگر ادیان الهی معرفی کرد و یادآور شد: «یکی از تعهدات یونسکو این است که اعضای آن آثار تاریخی را با همکاری هم حفظ کنند برای مثال در زمان بلایای طبیعی یا جنگ همه کشورها با هم کمک می‌کنند تا از میراث‌جهانی صیانت کنند.»