تبعات حقوقی خرید و فروش وقت در سفارتخانه‌ها
سالانه افراد بسیار زیادی به دلایل مختلف اعم از تفریح و درمان و گذراندن دوره‌های آموزشی به کشورهای مختلف سفر می‌کنند. نخستین قدمی که افراد باید پس از مشخص‌کردن مقصد و جمع‌آوری هزینه سفر خود انجام دهند این است که اجازه لازم برای سفرکردن به آن کشور را از سفارتخانه مرتبط دریافت کنند.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا از شهروند، به همین منظور افراد باید ابتدا وقتی برای ارایه مدارک و مستندات خود برای سفر به کشور مورد نظر از سفارتخانه‌ها بگیرند. بنابراین مهم‌ترین و اساسی‌ترین گام برای رفتن از یک کشور به کشور دیگری گرفتن وقت ویزا یا مصاحبه برای ارایه مدارک و مستندات لازم است. متاسفانه در چند‌سال اخیر گرفتن وقت ویزا برای یک‌سری از کشورها آن‌قدر سخت شده که کاری که باید به راحتی برای افراد انجام شود برای مسافران تقریبا به امری غیرممکن بدل شده به همین دلیل این کار را به آژانس‌ها و واسطه‌های فروش وقت ویزا سپرده است. این واسطه‌ها که اغلب در اطراف سفارتخانه‌ها ایستاده‌اند در قبال دریافت مبالغ بسیار بالا که گاهی به ٥٠٠دلار می‌رسد، کاری که شما می‌توانستید بدون هزینه انجام دهید را با ضمانت در زمان بسیار کوتاه راه می‌اندازند.
هنوز مدت‌زمان زیادی از موضوع فروش وقت سفارت آلمان توسط کارکنان این سفارتخانه و اعلام غیرقانونی بودن فعالیت این واسطه‌ها از طرف وزارت امور خارجه نمی‌گذرد که سفارت‌های دیگر هم دچار این معضل شده‌اند. سفارت کانادا و انگلستان هم از این قاعده مستثنی نیستند. با این‌که سفارت انگلستان پس از بازگشایی دوباره در ایران اعلام کرد که به تمام شهروندان ایرانی وقت مصاحبه و ویزا می‌دهد، اما فقط ظاهرا ادعای این کار را دارد و عملا از اعطای وقت مصاحبه و ویزا به شهروندان ایرانی ممانعت می‌کند. این موضوع از برخورد سفارت انگلستان با بازمانده‌های قربانیان برج گرنفل کاملا مشخص است. به دلیل ایجاد همین محدودیت‌ها از طرف سفارتخانه انگلستان برای شهروندان ایرانی، بازار خریدوفروش وقت ویزا و اعطای ویزا به وسیله دلال‌ها و واسطه‌ها بسیار داغ شده است و این موضوع تا جایی ادامه پیدا کرد که منجر به تهیه و امضای طومار جهت اعتراض به این کار غیرقانونی شد و وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای به واسطه‌های این کار اخطار داد و فعالیت آنها را غیرقانونی خواند.
دزدی در روز روشن
مهزاد الیاسی کسی است که کمپین حق سفر داریم را در شبکه اجتماعی به راه انداخته و برای اعتراض طوماری هم تهیه کرده است. در ادامه داستان او را خواهیم خواند
چه موضوعی برای شما پیش آمد که باعث شد به این روند اعتراض کنید؟
خواهر من به دلیل مشکلاتی در بیمارستانی در لندن بستری شد و شخصی باید دایما مراقب او می‌بود. این کار باید سریعا انجام می‌شد، به همین دلیل من وقتی نداشتم که برای گرفتن ویزا به دوبی و ترکیه بروم، زیرا برای دریافت ویزا از این طریق باید حدود ١٠روز را در کشورهایی که نام بردم، می‌ماندم. به همین دلیل مجبور شدم برای گرفتن وقت ویزا به واسطه‌های فروش وقت مراجعه کنم.
شما چگونه متوجه شدید که این واسطه‌ها وجود دارند و چه مبلغی را برای گرفتن وقت دریافت کردند؟
ما از طریق یک آژانسی که دوستانم قبلا از آن وقت سفارت گرفته بودند، اقدام به خریدن وقت کردیم. آن آژانس حدود ٣٥٠دلار، هم برای نوبت گرفتن و هم برای پول ویزایی که قرار است از سفارت بگیریم از من دریافت کرد تا بتواند این کار را سریع‌تر انجام دهد، زیرا عملا از طریق سایت انگلستان در ایران نمی‌توان این کار را انجام داد. من حتی تلاش زیادی در این رابطه از نقاط مختلف دنیا انجام دادم، ولی متاسفانه صفحه سفارت انگلستان به‌طور معمول به هیچ‌عنوان برای ایرانیان باز نمی‌شود و به همین دلیل عملا هیچ راه دیگری برای این‌که بتوان از ایران برای گرفتن ویزای انگلستان اقدام کرد، وجود ندارد. در صورتی که خود من دفعات قبل به دلیل مشابه از سفارت فرانسه و سفارت‌های کشورهای اروپایی اقدام کردم و با برخورد بسیار خوب کارکنان سفارت مواجه شدم و زمانی که مورد من را دیدند، سریع‌تر از باقی افراد به آن رسیدگی کردند. اما وقتی به سفارتخانه انگلستان مراجعه کردم و از آنها خواستم مورد من را بررسی کنند، آنها توجهی نکردند و حتی به من گفتند که می‌توانم برای دریافت ویزا به دوبی و ترکیه مراجعه کنم که خب شاید هر کسی نتواند به دلیل شرایط زمانی و مالی مدت زیادی را به ترکیه یا دوبی برود. یکی از موضوعاتی که من را بسیار عصبانی کرد این بود که سفارت انگلستان فقط به ظاهر ادعا می‌کند که از طریق مرکز «وی‌اف‌اس» در ایران به متقاضیان ویزا می‌دهد، به همین دلیل عملا این اقدام به دست آژانس‌ها و واسطه‌ها افتاده است و این موضوع ادعایی واهی و ریاکاری بزرگی است. درنهایت ویزای من برگشت خورد و دلیل برگشت آن هم مجردبودن من بود و دقیقا ذکر شده بود که «علاقه‌های من به کشوری که در آن زندگی می‌کنم به دلیل این‌که مجرد هستم، محکم نیست.» جالب این‌جاست که بدانید موارد مشابه من که به دلیل مجردبودن ویزای آنها برگشت خورده، زیاد است، این در صورتی است که در آمار تعداد ایرانیانی که به کشورهای اروپایی سفر کرده‌اند و بعد پناهندگی گرفتند، آنقدری نیست که آنها بخواهند این دلایل را بهانه‌ای برای ویزا ندادن کنند.
چگونه به فکر اعتراض و تهیه طومار افتادید؟
برگشت خوردن ویزای من به دلایلی که گفتم مرا بسیار ناراحت کرد و به این فکر کردم که این مسأله تنها مسأله من نیست و در سفرهایی که داشتم به تجربه‌های آدم‌های دیگر برخورد کردم. بسیاری از افراد می‌گویند که «حق سفر» که از آن صحبت کردم، درست نیست و ویزا یک لطفی است که کشورها به افراد کشورهای دیگر می‌دهند. ولی به‌نظر من این موضوع درست نیست و تمام انسان‌ها باید بتوانند به هر جایی که خواستند سفر کنند. بعد از این موضوع به دلیل عقایدی که داشتم و می‌فهمیدم که این کار اشتباه است، تصمیم گرفتم به نوبه خودم به این موضوع اعتراض کنم. اگرچه در ابتدا اصلا فکر نمی‌کردم که آدم‌های زیادی با من همراه شوند، در صورتی که در طول یک‌روز حدود ٣هزار نفر طومار را امضا کردند و وزارت امور خارجه به این موضوع جواب داد. البته این کار من به تهیه طومار خاتمه پیدا نکرد و به همین منظور با افرادی که از این مورد خسارت دیده بودند، صحبت کردم و آن را با روزنامه‌ها به اشتراک گذاشتم و باز هم به این کار ادامه خواهم داد. وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای که صادر کرده به این موضوع اشاره کرده بود که شهروندانی دلسوز که قصد اصلاح چنین امری را دارند، این کار را انجام دادند. البته من نقل به مضمون گفتم و فکر می‌کنم در حقیقت این موضوع حس شد که این حرکت اجتماعی دلسوزانه شروع شد و روند سالمی است.
دلالی یک شغل است
با وجود این‌که باب ششم قانون تجارت به موضوع دلالی اختصاص یافته و در بند ٣ ماده ٢ این قانون تعریفی برای دلالی ارایه شده و هر قسم از عملیات دلالی را فعالیت تجاری شمرده است، اما این نوع دلالی موقعیتی را برای افراد نیازمند وقت سفارتخانه موردنظر و مسافران ایجاد می‌کند که کاری که این افراد می‌توانند به‌راحتی و رایگان انجام دهند باید به سختی و در قبال صرف هزینه‌های گزاف انجام می‌دهند. با این حال وزارت امور خارجه در چند‌سال اخیر در این زمینه اظهارنظر کرده است و هرگونه فعالیت در این زمینه را غیرقانونی دانسته است اما با وجود این‌که محدودیت‌های سفارت انگلستان باعث شده افراد برای خرید وقت به این واسطه‌ها مراجعه کنند. حال با توجه به این موضوع، تبعات حقوقی فعالیت این افراد چه خواهد بود و دولت ایران در برابر شهروندان خود چه وظایف قانونی دارد. برای یافتن پاسخ این سوالات سراغ سخنگوی وزارت امور خارجه و کارشناس حقوق بین‌الملل رفتیم که در ادامه آن را خواهیم خواند.
فعالیت واسطه‌‌گران فروش وقت ویزا غیرقانونی است
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که هفته گذشته وزارت امور خارجه اخطاری به واسطه‌ها و سوداگران روادید داده است و در این اخطار از غیرقانونی‌بودن فعالیت این افراد می‌گوید، این اخطار دقیقا پس از تهیه طومار توسط یکی از افرادی که به دلایلی مجبور به سفر به کشور انگلستان بود و به این منظور مجبور به خرید وقت از همین واسطه‌ها شده بود، رخ داده است، آیا این اقدام وزارت امور خارجه ارتباطی با موضوع تهیه طومار در فضای مجازی دارد یا این اقدامی کاملا مستقل است، گفت: خیر، هیچ ارتباطی با فرد موردنظر شما و یل طوماری که احتمالا درحال تهیه‌شدن بوده است، ندارد. دوبار طی ماه‌های گذشته در جلسات سخنگویی در پاسخ به پرسش خبرنگاران در این خصوص اظهارنظر کردم و قبل از آن نیز طی بیانیه‌ای که از سوی وزارت امور خارجه صورت گرفت، هشدار‌های لازم به شهروند‌های عزیز ایرانی برای توجه لازم به این‌گونه باند‌های مافیایی مدعی دریافت روادید از برخی سفارتخانه‌های خارجی در تهران را منتشر کردیم. اخیرا نیز با توجه به دریافت گزارشات و مستندات مردمی و با توجه به استمرار فعالیت این‌گونه سوداگران در حاشیه دفاتر کنسولی به برخی از نمایندگی‌های خارجی در تهران مجددا هشدار‌های لازم داده شد. این مواضع هیچ‌گونه ارتباطی با فعالیت هیچ گروه و فرد خاصی نداشته و روح حاکم بر آنچه وزارت امور خارجه و شخص سخنگو مطرح شد، در چارچوب حقوق و شأن هموطنان عزیز ایرانی بوده و امری کاملا مستقل و براساس داده‌ها و یافته‌های اطلاعاتی و گزارشات مردمی بوده است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که در اخطاری که وزارت امور خارجه به واسطه‌ها و سوداگران روادید داده، گفته شده که اقدامات این افراد غیرقانونی است، اما واسطه‌ها آزادانه اقدام به فروش وقت روادید به افرادی که نیاز به سفر به کشور موردنظر را دارند، می‌کنند، چه موضوعی باعث می‌شود این واسطه‌ها به‌راحتی به فعالیت خود در اطراف سفارتخانه‌ها ادامه دهند، بیان کرد: قطعا این‌گونه اقدامات غیرقانونی و به نوعی سرکیسه‌کردن مردم متقاضی دریافت ویزا تلقی می‌شود. هزینه صدور روادید طبق تعرفه‌های تعریف‌شده بین دو کشور رقمی کاملا مشخص است. در پی اقدامات قبلی وزارت امور خارجه و هشدار‌هایی که داده شد، این موضوع با کمک برخی سفارتخانه‌های دول خارجی در تهران رو‌به کاهش نهاد، اما متاسفانه هنوز در کنار برخی از این سفارتخانه‌ها به بهانه تعیین زمانی زودتر از زمان ارایه‌شده به فرد ایرانی ارقامی را به صورت غیرقانونی و بیش از صدها یورو دریافت می‌کنند و تنها هنر برخی از آنان آن است که زمان تعیین وقت تحویل مدارک خود به بخش کنسولی این نمایندگی‌ها اگر صادقانه برخورد کرده باشند، در حد چندروز به جلو می‌اندازند. گروه‌های دیگری نیز از این‌گونه سوداگران غیرقانونی با وعده دریافت ویزا از آن کشورها مبالغ غیرمنطقی و بی‌جایی را طلب می‌کنند که همه این نوع فعالیت‌ها امری خلاف و غیرقانونی و اصولی است. متاسفانه در برخی موارد گزارش‌هایی وجود دارد که این عناصر دلال و سوداگر با برخی از افراد مسئول در داخل این‌گونه سفارتخانه‌ها مرتبط هستند که اسناد این‌گونه خطاها درحال جمع‌آوری است. در مورد این‌که چرا این واسطه‌ها به راحتی فعالیت خود را ادامه می‌دهند، باید گفت با تذکرات قبلی برخی از مشکلات حل‌وفصل شده است.
بهرام قاسمی در انتها در پاسخ به این سوال که وزارت امور خارجه تابه‌حال چه اقداماتی درخصوص مقابله با این واسطه‌ها انجام داده است، گفت: وزارت امور خارجه برنامه‌های متعددی برای مقابله با این ناهنجاری تهیه کرده و آن را به مرحله عمل می‌رساند. مدتی است در تماس‌هایی که با برخی از این سفارتخانه‌ها وجود داشته، موضوع برای آنان تبیین شده و آنان نیز همکاری‌های لازم را آغاز کرده‌اند، ولی موانعی بر سر راه مقابله با این پدیده بی‌رحمانه وجود دارد. این موضوع نه‌تنها در وزارت خارجه که در سایر نهاد‌های ذیربط کشور درحال پیگیری است و در این‌جا جا دارد از سفارتخانه‌هایی که در کمک به مقابله با این عناصر نامربوط همکاری خوبی با وزارت امور خارجه داشته‌اند، تشکر کنم.
انتهای پیام/
