طرح ملی تولید رنگ‌های خوراکی از طریق میکروارگانیسم‌ها در دستور کار دانشگاه آزاد اسلامی سنندج

دکتر عبدالله رفاعی معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا، حوزه پژوهش و فناوری و فعالیت‌های پژوهشی این دانشگاه را تشریح کرد.

مشروح این گفت‌وگو از نظر کاربران می‌‌گذرد:

* وضعیت حوزه پژوهش دانشگاه متبوع خود را چگونه می‌بینید و اخیرا چه فعالیت‌هایی در واحد سسندج داشته‌اید؟

- با توجه به روند کاهش جذب دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی و فعالیت‌های آموزشی استادان و با توجه به پتانسیل بسیار خوب واحد سنندج به لحاظ تعداد اعضای هیأت علمی، تکثر و تنوع گرایش‌ها و امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی و برخورداری از فارم‌های کشاورزی مناسب بر آن شدیم که اعضای هیأت علمی را در راستای انجام فعالیت‌های پژوهشی تشویق و ترغیب کنیم.

در همین راستا جلساتی را در دانشکده‌های مختلف با حضور استادان برگزار کردیم و در ارتباط با تشکیل گروه‌های پژوهشی با ماموریت‌های خاص و در نهایت راه‌اندازی مراکز تحقیقاتی بحث و بررسی انجام دادیم که نتیجه آن آماده شدن سه پروپوزال برای راه‌اندازی 3 مرکز تحقیقاتی است.

در راستای ارتقای کیفیت فعالیت‌های پژوهشی و پروپوزال‌های دوره‌های تحصیلات تکمیلی اقدامات سازنده و مؤثری انجام گرفته است. تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی مورد نیاز دانشکده‌ها را در حد پیش‌بینی‌های بودجه پژوهشی فراهم کرده و برای استانداردسازی فضاها و توانمندسازی کارشناسان اقدامات خوبی انجام شد. در حوزه مرکز رشد و فعالیت‌های دانش‌بنیان هم حداکثر فعالیت در شش ماه گذشته صورت گرفته است.

اکنون واحد سنندج با 525 مقاله ISI و 242 مقاله ISC و 154 مقاله علمی پژوهشی وزارتین و 121 مقاله علمی پژوهشی در پنج سال گذشته در وضعیت خوبی قرار دارد.

* فعالیت‌های مرکز رشد واحد سنندج چگونه بوده و آیا محصولاتی به تجاری‌سازی رسیده‌اند یا پروژه‌ای در حال انجام هست؟

- اکنون در مرکز رشد واحدهای فناور این واحد دانشگاهی 10 هسته فعال در مرحله رشد مقدماتی و 12 واحد فناور فعال در مرحله رشد حضور دارند که از این 12 واحد فناور، 5 شرکت توانسته‌اند به دانش‌بنیان نوپا ارتقا یابند. با تعامل صورت گرفته پارک علم و فناوری استان 4 شرکت مرکز رشد واحد سنندج نیز بسته به نوع فناوری به مراکز رشد تخصصی استان منتقل شده‌اند. 26 ایده هم در قالب ایده دانشجویی، هسته، واحد فناور پروسه پذیرش در مرکز رشد را سپری می‌کند.

در راستای ارتباط دانشگاه با صنعت و در مسیر کاری مرکز رشد 4 واحد تحقیق و توسعه صنایع استان کردستان و چهار شرکت دانش‌بنیان فرهنگی بر اساس پتانسیل فرهنگی استان در حال استقرار است.

از مجموع فعالیت‌های مرکز رشد در حوزه تجاری سازی ایده محوری هسته‌ها و واحدهای فناور 15 ایده در مرحله ساخت نمونه اولیه بوده که پس از ارزیابی نمونه‌ها امکان ورود به مرحله نیمه صنعتی برای آنها فراهم می‌شود. 7 ایده تولید لامپ LED، تهیه روغن پایه از روغن سوخته به روش غیر اسیدی، سرنگ استخراج و نگهداری میکرو جاذب‌ها، قارچ‌کش طبیعی، کلرزن خودمکشی، رینگ دای، هود با دیواره مجازی هوا در مرحله تولید کارگاهی و نیمه صنعتی هستند که از این 7 ایده کلرزن خودمکشی در زمینه ورود به بازار، ایده قارچ‌کش طبیعی در زمینه اخذ مجوزها و ایده‌های هود با دیواره مجازی و قارچ‌کش طبیعی در زمینه ایجاد سوله کارگاهی موفق عمل کرده‌اند.

علاوه بر حمایت‌های مستقیم دانشگاه، 8 شرکت نیز از تسهیلات دفتر تجاری‌سازی معاونت علمی ریاست جمهوری بهره‌مند شده و در مسیر تجاری‌سازی هستند.

با توجه به سیاست‌های دانشگاه در مسیر تجاری‌سازی نتایج تحقیقات پژوهشی و پایان‌نامه‌های دانشجویی، مرکز رشد این واحد دانشگاهی اولویت و سیاست راهبردی خود را حمایت از ایده‌های منتج از طرح‌های تحقیقاتی و پایان‌نامه‌های دوره‌های تحصیلات تکمیلی قرار داده و قریب 80 درصد افراد مستقر در مرکز رشد از دانشجویان و اساتید واحد هستند.

* در سال جاری با توجه به افزایش بودجه پژوهشی اهم دستورکارها چیست و قرار است چه اتفاق خوبی در حوزه شما بیفتد؟

- اهم دستور کارهای این حوزه؛ اخذ مجوزهای لازم برای راه‌اندازی و فعالیت حداقل 3 مرکز تحقیقاتی ماموریت‌گرا در دانشکده‌های کشاورزی و علوم پایه، تمرکز و فعالیت در حوزه تولید رنگ‌های خوراکی از طریق میکروارگانیسم‌ها به عنوان یک طرح ملی، اخذ حداقل یک نمایه معتبر ملی یا بین‌المللی برای مجلات واحد، ایجاد بانک اطلاعاتی پژوهشگران برتر واحد و معرفی فعالیت‌های شاخص پژوهشی، مدیریت طرح‌های پژوهشی خاتمه یافته واحد برای ارائه به سازمان‌های مرتبط، ایجاد کتابخانه دیجیتال و ساماندهی وب‌سایت دانشگاه و تهیه سامانه‌های پژوهشی برای اتوماسیون فعالیت‌های پژوهشی، ارتقای فعالیت انجمن‌های علمی دانشجویی، ایجاد حداقل 2 آزمایشگاه همکار استاندارد، اعطای پژوهانه به اعضای هیات علمی واجد شرایط و تشویق آنها در انجام فعالیت‌های پژوهشی بیشتر از جمله همکاری در اجرای طرح‌های پژوهشی با رویکردهای کاربردی و تلاش در راستای برگزاری کارگاه‌ها و یا شرکت در سمینارهایی با رویکرد توانمندسازی و ...، تهیه سند جامع وضعیت پژوهشی واحد به‌منظور فاصله‌گیری از فعالیت‌های پژوهشی کم ارزش و حرکت به سمت فعالیت‌های ارزشمند پژوهشی، اهتمام جدی در خصوص ساماندهی شرکت‌های دانش‌بنیان و هدایت و راهبری آنها و تلاش برای راه‌اندازی پارک علم و فناوری استان برای استقرار شرکت‌هایی که به مرحله تولید محصول و یا تجاری‌سازی رسیده‌اند، هستند.

با توجه به امکانات و زیرساخت‌های پژوهشی مناسب و سرمایه انسانی تخصصی که اعضای هیات علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی باشند چنانچه بودجه لازم برابر پیش‌بینی‌ها بر اساس سرفصل تامین شود با سیاست‌گذاری‌هایی که صورت گرفته اگر به درستی مدیریت کنیم آینده خوبی را در حوزه پژوهشی واحد رقم خواهیم زد.

* چه فعالیت‌های پژوهشی در واحد متبوع شما در حال انجام است؟

- اجرای بالغ بر 1500 پروژه تحقیقاتی پروپوزال‌های مصوب دانشجویان تحصیلات تکمیلی، اجرای حداقل 100 طرح داخلی مصوب از سوی اعضای هیات علمی، اجرای حداقل 5 طرح برون دانشگاهی توسط اعضای هیات علمی، نظارت بر 20 طرح برون دانشگاهی اعضای هیات علمی سایر دانشگاه‌ها، تحویل تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته به آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، عقد و اجرای تفاهم‌نامه‌های پژوهشی، آموزشی و تحقیقاتی با سایر مراکز علمی، سازمان‌ها و نهادهای خارج از دانشگاه از دیگر فعالیت‌های پژوهشی واحد سنندج بوده است.

* نظر شما در باره اقدام دکتر ولایتی در افزایش بودجه و تاثیر آن در رشد دانشگاه و همچنین جذب نخبگان و تاثیرات آن چیست؟

- این قضیه بیانگر بینش دانشگاهی و نگرش بسیار مثبت آقای دکتر ولایتی نسبت به امر پژوهش و اهمیت آن است. توجه ویژه ایشان می‌تواند در تشویق پژوهشگران و آینده دانشگاه آزاد اسلامی بسیار مؤثر باشد. اگر به درستی در واحدها هزینه‌های پژوهشی برابر سرفصل‌های تعیین شده مدیریت شود، می‌تواند انگیزه مضاعف در پژوهشگران ایجاد کرده و بسترهای تحقیقاتی جامع‌تری را در واحدها فراهم کند.

اهمیت به افراد نخبه و جذب اشخاص توانمند می‌تواند نیروی محرکه یک واحد پژوهشی پویا را فراهم کند و شتاب بیشتر تولید علم را به همراه داشته باشد و در کنار آن ایده‌پروری و تولید علم به ثروت را به ارمغان بیاورد.

* و مطلب آخر....

- نکته ای که اینجا لازم است به آن اشاره کنم این است که امروزه تعداد کثیری از واحدهای دانشگاهی با مسائل مالی دست و پنجه نرم می‌کنند که یقیناً هزینه کردهای پژوهشی را متأثر می‌کند و این قضیه در شرایط فعلی اصلی ترین مانع در فعالیت‌های پژوهشی است، بنابراین با توجه به اهمیت پژوهش و برای جلوگیری از بی انگیزگی پژوهشگران لازم است یک صندوق حمایت از پژوهشگران با مشارکت واحدهای برخوردار و یا حتی مشارکت نهادهای دولتی یا غیردولتی متولی پژوهش تشکیل شود تا خدای ناکرده فعالیت‌های پژوهشی دچار رکود نشود چراکه اگر رکود را در پژوهش شاهد باشیم، با اینکه سرمایه تخصصی ما هدر می‌رود، احیای آن نیز در آینده بسیار مشکل و زمان‌بر خواهد بود.