فاینانس راه‌آهن شلمچه‌ـ‌بصره با ایران/ توسعه حمل و نقل ریلی بین ایران- عراق- سوریه

به گزاش گروه اقتصادی آنا از وزارت راه و شهرسازی، بنا به درخواست عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، کاظم فنجان الحمامی وزیر حمل‌ونقل جمهوری عراق و هیات همراه به‌منظور بررسی مسائل موجود در شقوق مختلف حمل‌ونقل میان دو کشور در وزارت راه و شهرسازی ایران حضور یافت.

در این جلسه داود کشاورزیان رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای، سعید محمدزاده مدیرعامل شرکت راه‌آهن، علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی، اصغر فخریه کاشان قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی و جبار علی ذاکری معاون شرکت ساخت و توسعه و محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان ایران وزیر راه و شهرسازی را همراهی می‌کردند.

عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی ایران در این دیدار با اشاره به مسائل موردنظر طرف عراقی اظهار داشت: بحث راه‌اندازی دفتر مشترک هماهنگی بین ایران و عراق cbc طی چند سال اخیر از سوی ایران پیگیری می‌شود؛ زیرا مشاهده مغروقه‌ها در تمام ساحل بصره جای تأسف و تأثر داشت.

وی افزود: در ایران کار نجات مغروقه‌ها شروع و بیشتر آن‌ها از بخش ایران خارج شده است اما مسئله لایروبی رود اروند به قوت خود باقی است که طرف عراقی در صورت اعتقاد به این مسئله باید برای شروع فعالیت دفتر مشترک هماهنگی بین ایران و عراق cbc اقدامات عاجلی را در دستور کار قرار دهد.

وزیر راه و شهرسازی ایران با اشاره به پیگیری‌های ایران برای رفع مسئله لایروبی اروندرود خاطرنشان کرد: علی‌رغم درخواست ایران برای تشکیل جلسه با وزارت دفاع عراق در این خصوص، متأسفانه این جلسه تشکیل نشد؛ اما باید توجه داشت که ضمن عدم مخالفت ایران با مباحث موردنظر عراق باید با یکدیگر راهکار آن را پیدا کنیم.

آخوندی در ادامه بیان داشت: باید با مواردی همچون ارزیابی اقتصادی و امکان‌پذیری را مورد بررسی قرار دهیم تا به نتیجه موردنظر دستیابیم. درهرصورت ایران در زمینه همکاری نسبت به عراق علاقه بیشتری نشان داده است و به همین خاطر یکی از گلایه‌های ما از عراق عدم توافق در قبال چنین مسائلی است.

وزیر حمل‌ونقل عراق در پاسخ به اظهارات آخوندی، عراق و ایران را اعضای یک خانواده خواند و گفت: ما با زبان فارسی با بندر خرمشهر ارتباط برقرار می‌کنیم، عراق مخالف وضع موجود است و علی‌رغم اینکه رودخانه منحرف‌شده است برخی این تغییرات پیش‌آمده را حق طبیعی می‌دانند.

پیشنهاد امضای توافق لایروبی اروند رود در ازای راه‌اندازی راه‌آهن به لاذقیه

وی نسبت به امضای توافق بین دو وزارتخانه برای مسئله لایروبی ابراز تمایل کرد و گفت: این توافق در ازای راه‌اندازی راه‌آهن به لاذقیه خواهد بود.

وزیر راه و شهرسازی ایران تصریح کرد: لایروبی موضوعی است که به‌طورقطع باید با مجوز مقامات سیاسی صورت گیرد. بدین ترتیب تمام امکانات از سوی من در وزارت راه و شهرسازی فراهم‌شده تا در صورت موافقت مقامات سیاسی، تمامی امور با سرعت شروع شود. لذا خواهشمندم این موضوع از سوی جناب‌عالی در هیات وزیران عراق نیز مطرح شود.

آخوندی در ادامه به راه‌آهن بصره ـ شلمچه اشاره کرد و گفت: اگرچه به دلیل مسائل مالی موجود این پروژه متوقف ماند؛ اما هم‌اکنون در مرحله انتخاب پیمانکار قرارگرفته و در صورت پیشنهاد مالی مناسب از سوی کشور عراق آمادگی برای ادامه روند اجرایی پروژه وجود دارد.

وی سپس در بخش دیگری از اظهارات خود، محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان را به هیئت عراقی معرفی کرد و گفت: بنیاد مستضعفان آمادگی پذیرش مسئولیت عملیات اجرایی این پروژه پیچیده را دارد که البته باید در خصوص نحوه تأمین مالی پروژه توافق شود.

آمادگی عراق برای پرداخت هزینه ساخت زیرساخت‌های ریلی از محل عوارض و گمرکی به ایران

در ادامه جلسه وزیر حمل‌ونقل عراق اذعان کرد که دولت عراق در شرایط فعلی قادر به تأمین مالی این پروژه نیست، اما در صورت تأمین مالی پروژه از سوی ایران، حاضر به تسویه‌حساب از طریق درآمدهای حاصل از بهره‌برداری و ترانزیت و گمرکی راه‌آهن است.

در ادامه جلسه سعید محمدزاده مدیرعامل شرکت راه‌آهن با بیان اینکه «طبق توافقنامه ساخت پل از سوی ایران و تأمین هزینه ساخت بخش متحرک از سوی عراق تعهد شده بود» خاطرنشان کرد: نکته مهم ساخت پل و خط هم‌زمان با یکدیگر انجام شود با این شرط که ۳۵ کیلومتر از خط را طرف عراقی شروع کند ما اعلام آمادگی کردیم که هر وقت بخش عراقی پروژه را آغاز کرد طرف ایرانی نیز مسئولیت خود را آغاز کند.

آخوندی با توجه به مسئله مذکور از سوی معاون خود بیان داشت: باید دو بحث را در نظر گرفت که یکی مربوط به عملیات اجرایی و دیگری تضمین دولت عراق به ایران است که باید بین وزارتخانه‌های اقتصاد دو کشور مورد بررسی قرار گیرد.

وی افزود: در صورت آمادگی دولت عراق برای دادن تضامین، وزارت حمل‌ونقل عراق باید درخواست خود را به‌صورت یک یادداشت رسمی به وزارت راه و شهرسازی ایران ارسال کند تا ما از طریق وزارت اقتصاد و دارایی تضامین مورد نیاز را پیگیری کنیم و سر انجام مورد تائید شما قرار گیرد.

وزیر راه و شهرسازی ایران برآورد اولیه ساخت ۳۵ کیلومتر از پروژه موردنظر شامل مسیر تک خطه و پل دوخطه را ۵۰ میلیون دلار عنوان کرد و گفت: با توجه به تأمین مصالح مورد نیاز ساخت خط از سوی طرف عراقی باید هزینه مصالح و ماشین‌آلات از کل هزینه ساخت پروژه تفریق شود. مهم‌ترین مسئله نحوه توافق با وزرای اقتصاد دو کشور است.

آخوندی پیشنهاد کرد: اگر موافق باشید در مورد پل و خط آهن برای اتصال شلمچه و بصره، با امضا توافق‌نامه‌ای مبنی بر تأمین هزینه‌های مالی از طریق فاینانس ایرانی در مقابل تضامین کافی از سوی طرف عراقی عملیات اجرایی پروژه را شروع کنیم.

وی همچنین با اشاره به پیشنهاد وزیر حمل‌ونقل عراق گفت: پیشنهاد شما باید از نظر زمان و مبالغ دریافتی از عوارض مورد بررسی قرار گیرد و بحث بعدی تضامین طرف عراقی برای مقدمات کل پروژه است.

راه‌آهن غرب تا دو ماه دیگر به کرمانشاه می‌رسد

عضو کابینه دولت یازدهم در ادامه با اشاره به راه‌آهن خسروی به عراق نیز اظهار داشت: راه‌آهن غرب ایران تا دو ماه آینده به کرمانشاه‌ می‌رسد. از طرفی پروژه راه‌آهن کرمانشاه ـ خسروی کاملاً فعال است و شما می‌توانید از آن بازدید کنید.

وزیر راه و شهرسازی ناامنی موجود در منطقه بعقوبه عراق را نکته مهمی خواند و گفت: برای امتداد این خط باید از منطقه بعقوبه عبور کرد.

وزیر حمل‌ونقل عراق با اشاره به اختیار خود از سوی ایران برای مذاکره با سوریه و اردن جهت امتداد این خط آهن بیان داشت: ۸ ماه قبل با موافقت حکومت عراق و ایران با دو کشور بر سر چگونگی قانع کردن اردن برای عبور این خط تا عقبه و قانع کردن سوریه برای دسترسی به لاذقیه مذاکره شد. نخست‌وزیر اردن تصورات عجیبی در مورد ایران در سر داشت و به‌محض صحبت در مورد راه‌آهن و ایران صحبت ما از وقت ۱۰ دقیقه‌ای به ۴۵ دقیقه طول کشید؛ اما به دلیل ناامنی در سوریه نتوانستم با مسئولان سوریه ملاقات داشته باشم.

وی یادآور شد: آرزوی قلبی من راه‌اندازی این خط و اتصال بندر شانگهای چین به مدیترانه است؛ زیرا زمان ترانزیت کالا به صورت دریایی از بندر ناپل ایتالیا تا بندر امام خمینی (ره) حدود ۲۵ روز و از ناپل تا لاذقیه ۲ روز از آنجا به ازبکستان یا آذربایجان و سر انجام به ایران ۳ روز به طول می انجامد لذا باید سرعت عمل خود را افزایش دهیم زیرا شرکت کشتیرانی امارات در آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان ایستگاه راه‌آهن خریداری کرده است.

آخوندی در پاسخ گفت: ما به‌سرعت در حال پیشروی به مرز عراق است و نکته مهم چگونگی اتصال به راه‌آهن عراق است و در این زمینه ما علاقه‌مند به دریافت پیشنهادهای دولت عراق هستیم.

پیشنهاد مسیر ریلی جدید ایران ـ عراق ـ سوریه با عبور از اربیل

وزیر راه و شهرسازی ایران در ادامه بیان داشت: البته مسیر عبوری دیگری برای اتصال به لاذقیه در سوریه وجود دارد که از کردستان عراق عبور می‌کند و وارد ایران می‌شود که از مسیر موجود هم کوتاه‌تر است.

وی در ادامه جلسه و پس از بحث و گفتگو در مورد خطوط ریلی به مشکلات موجود در حمل‌ونقل جاده‌ای دو کشور پرداخت و در این زمینه ابراز داشت: جاده مهران ـ بغداد در داخل خاک عراق قرار بود اصلاح شود تا مراتب نارضایتی زوار ایرانی را فراهم نکند. همان‌طور که کل مسیر موجود در داخل ایران به‌صورت بزرگراه و آزادراه است.

وزیر حمل‌ونقل عراق ضمن ابراز ناتوانی از اصلاح جاده مهران ـ بغداد به دلیل مشکلات مالی بیان داشت: این کار امکان‌پذیر نیست مگر اینکه جاده موردنظر به‌طور آزادراهی با هدف اخذ عوارض اجرا شود و در این زمینه آمادگی همکاری و مشارکت با شرکت‌های ایرانی نیز وجود دارد.

عباس آخوندی حضور شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های راه‌سازی داخل خاک عراق را بلامانع خواند و تأکید کرد: در صورت وجود تضامین دولت عراق ممکن است شرکت‌های ایرانی از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های راه‌سازی کشور عراق استقبال کنند.

ایران و عراق نیازمند امضا توافق‌نامه جدید در ‌حمل‌ونقل جاده‌ای هستند

در ادامه این جلسه داود کشاورزیان رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای ضمن خوش‌آمد گویی به هیئت عراقی در تشریح مسائل و مشکلات پیرامون حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت کالا بیان داشت: مهلت موافقتانمه حمل‌ونقل جاده‌ای بین دو کشور به پایان رسیده است و حدود دو سال و نیم قبل یک یادداشت تفاهم میان طرفین به امضا رسید.

وی افزود: قدمت موافقت‌نامه قبلی به ۵۰ سال قبل بازمی‌گردد و اعتبار آن به اتمام رسیده است و ۵ سال از پاراف توافقنامه جدید بین دو وزارتخانه می‌گذرد اما همچنان بین وزرای دو کشور امضا نشده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی خطاب به طرف عراقی حاضر در جلسه تصریح کرد: عراق در هیچ‌یک از کنوانسیون‌های بین‌المللی عضویت ندارد به همین خاطر رانندگان کثیرالسفر در زمینه روادید با مشکل روبه رو هستند. لذا با توجه به حضور سفیر کشور عراق در این جلسه، در خصوص روادید رانندگان مساعدت بیشتری نشان دهند.

کشاورزیان همچنین با اشاره به مشکلات موجود در زمینه بیمه رانندگان گفت: متأسفانه شرکت‌های بیمه کشور عراق آن‌طور که بایدوشاید پاسخگوی رانندگان ایرانی نیستند.

طرف عراقی در پاسخ به اظهارات معاون وزیر راه و شهرسازی ایران حمل‌ونقل جاده‌ای میان دو کشور را بسیار مهم تلقی کرد و گفت: دو کشور بیش از یک هزار کیلومتر مرز مشترک دارند و با توجه به ذی‌نفع بودن دولت عراق در حمل‌ونقل جاده‌ای، این توافقنامه به هیئت دولت نیز ارائه می‌شود تا مجوز امضای آن را دریافت کنم.

اعتراض ایران نسبت به اخذ عوارض پرواز هر نفر ۱۵ دلاری فرودگاه نجف

سپس علی عابد زاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به مشکلات و اختلاف‌نظرهای موجود در زمینه حمل‌ونقل هوایی دو کشور اظهار داشت: پیرو دیدار سال قبل مشکلات فرودگاه نجف به‌منظور ارائه خدمات مطلوب به مسافران برطرف شد؛ اما هزینه‌های فرودگاه نجف مورد اعتراض خطوط هوایی ایران قرار گرفته است به‌طوری‌که بابت هر صندلی پرواز ۱۵ دلار عوارض اخذ می‌شود.

وزیر حمل‌ونقل عراق نیز در پاسخ به اظهارات عابدزاده گفت: این مسئله مورد پیگیری قرار خواهد گرفت تا به‌صورت ریشه‌ای برطرف شود؛ زیرا معتقدم نباید از زوار ایرانی این مبلغ دریافت شود.

وی در ادامه با اشاره به فرودگاه الحسین (ع) در کربلا یادآور شد: همان‌طور که مستحضر هستید دو فرودگاه در کربلا وجود دارد که یکی فرودگاه فرات، متعلق به آستان مقدس امام حسین (ع) و فرودگاه کربلا که زیر نظر وزارت حمل‌ونقل است.

وزیر حمل‌ونقل عراق با بیان اینکه فرودگاه فرات ۹ سال است که بدون پیشرفت باقی مانده، از برنامه‌ریزی برای ساخت فرودگاهی در کربلا خبر داد و گفت: علی‌رغم احتمال پیروزی یک شرکت کویتی در مناقصه، دوست دارم که یک شرکت ایرانی بخشی از آن یا حداقل باند آن را اجرا کند؛ زیرا تمام عوارض و درآمد این فرودگاه به‌سوی مردم شهر کربلا سرازیر می‌شود علاوه بر ثواب آن شرکت ایرانی از شرکت کویتی حق‌الزحمه خود را دریافت می‌کند.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز گفت: به نظر می‌رسد پیمانکاران ایرانی از این پروژه استقبال کنند.

وی افزود: همچنین فرودگاه نجف ۸۵ دلار به‌عنوان عوارض گمرکی از هر ایرانی اخذ می‌کند.

پیشنهاد ساخت مونوریل کربلا ـ نجف به ایران

وزیر حمل‌ونقل عراق از طرف ایرانی درخواست کرد که فرودگاه واقع در شهر کربلا را برای مقصد هواپیماها انتخاب کنند؛ زیرا چند روز پیش به خاطر همین رفتارها مجوز فرودگاه نجف را پس گرفته و فعالیت آن متوقف شده است.

کاظم فنجان الحمامی در پایان پیشنهاد ساخت مونوریل ۸۰ کیلومتری بین کربلا تا نجف را با ظرفیت جابجایی نیم میلیون مسافر و درآمد روزانه ۵۰۰ هزار دلار به وزیر راه و شهرسازی ایران ارائه کرد.